Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 17: Máy phát điện xoay chiều - Vũ Thành Chung

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH 
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NGUYỄN TRUNG TRỰC 
TỈNH KIÊN GIANG 
GV THỰC HiỆN: VŨ THÀNH CHUNG 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
? 
? 
? 
1. Coâng thöùc tính töø thoâng 
= NBScos  
2. Theá naøo laø hieän töôïng caûm öùng ñieän töø ? 
Töø thoâng qua moät maïch ñieän bieán thieân theo thôøi gian thì trong maïch xuaát hieän suaát ñieän ñoäng caûm öùng . 
3. Biểu thức suaát ñieän ñoäng caûm öùng 
 e = - ’ 
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
 1. NG UYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU2. MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA3. MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA  
Quan sát sự đổi chiều dòng điện th í nghiệm 
quan s¸t thÝ nghiÖm c¶m øng ®iÖn tõ !!! 
Bài 30: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
I . NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY 
 PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ 
 Nguyên tắc chung để tạo ra dòng điện xoay chiều là gì? 
Cho moät khung daây daãn coù N voøng daây , dieän tích S quay ñeàu vôùi vaän toác goùc  trong moät töø tröôøng ñeàu B ( truïc quay xx’ vuoâng goùc vectô B).Töø thoâng qua khung bieán thieân ñieàu hoaø : 
Φ = NBScos = NBScost 
 Trong khung daây xuaát hieän suaát ñieän ñoäng caûm öùng 
 e= - ’= NBSsint 
e = E 0 sin  t vôùi E 0 = N BS  
Khi maïch beân ngoaøi kín ( coù taûi tieâu thuï ) trong maïch seõ xuaát hieän moät doøng ñieän xoay chieàu :	 i = I 0 cos(  t +  i ) 
Bài 30: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
I . NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY 
 PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ 
Ta có thể làm cho từ thộng qua một vòng dây dẫn biến thiên bằng những cách nào? 
Bài 30: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
I . NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY 
 PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
Ta có thể làm cho từ thộng qua một vòng dây dẫn biến thiên bằng những cách nào? 
Hai cách tạo ra suất điện động xoay chiều thường dùng: 
 Các vòng dây quay trong từ trường cố định 
- Các vòng dây đặt cố định trong từ trường quay 
II . MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA: 
Các em hãy quan sát máy phát điện xoay chiều 1 pha và cho biết cấu tạo của nó? 
Phần cảm 
Phần ứng 
- Phần cảm: là nam châm điện hoặc nam châm vĩnh cửu, là nơi tạo ra từ trường 
 Phần ứng : bao gồm các cuộn dây là nơi xuất hiện suất điện động xoay chiều 
Một trong 2 phần đặt cố định, phần còn lại quay quanh một trục. Phần quay gọi là rôto , phần cố định gọi là Stato 
1. Cấu tạo : 
Bài 30: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
1 . NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY 
 PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
2 . MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA: 
- Phần cảm: là nam châm điện hoặc nam châm vĩnh cửu, là nơi tạo ra từ trường 
 Phần ứng : bao gồm các cuộn dây là nơi xuất hiện suất điện động xoay chiều 
Một trong 2 phần đặt cố định, phần còn lại quay quanh một trục. Phần quay gọi là rôto , phần cố định gọi là Stato 
a. Cấu tạo : 
 - Phần cảm ( rôto ) Gồm các nam châm (có p cực nam và p cực bắc) mắc xen kẽ nối tiếp nhau trên một vành tròn có thể quay tròn quanh trục ∆ với tốc độ n vòng/giây. 
- Phần ứng ( Stato ) gồm các cuộn dây giống nhau, cố định trên một vòng tròn. 
Khi rôto quay suất điện động xoay chiều sinh ra trong phần ứng có tần số 
 f = pn 
Bài 30: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
I . NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY 
 PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
II . MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA: 
1. Cấu tạo : 
2.Hoạt động: 
S 
S 
N 
N 
MÁY PHÁT ĐiỆN XOAY CHIỀU CÓ PHẦN ỨNG CỐ ĐỊNH PHẦN CẢM QUAY 
MÁY PHÁT ĐiỆN XOAY CHIỀU CÓ PHẦN ỨNG QUAY PHẦN CẢM CỐ ĐỊNH 
QUAN SÁT ROTO V À STATO CỦA MÁY MỘT PHÁT ĐIỆN LỚN 
Bài 30: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
I . NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY 
 PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
II . MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA: 
1. Cấu tạo : 
2.Hoạt động: 
III. MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA: 
 - Trong sinh ho¹t hµng ngµy chóng ta th­êng sö dông dßng ® iÖn xoay chiÒu mét pha vµ mét ® iÒu mµ kh«ng ph¶i ai còng biÕt dßng ® iÖn nµy ®­ îc t¸ch ra tõ m¹ng ® iÖn xoay chiÒu 3 pha . 
- Dßng ® iÖn xoay chiÒu 3 pha ®­ îc dïng phæ biÕn trong c«ng nghiÖp . 
 - Dßng ® iÖn xoay chiÒu 3 pha do c¸c m¸y ph¸t ® iÖn xoay chiÒu 3 pha ph¸t ra . 
DÒNG ĐiỆN XOAY CHIỀU 3 PHA LÀ GÌ? 
1. Dòng điện xoay chiều 3 pha: 
Laø moät heä thoáng goàm 3 doøng ñieän xoay chieà, gây bởi 3 suất điện động xoay chiều coù cuøng bieân ñoä , cuøng taàn soá , nhöng leäch pha nhau 2 /3 
e 1 = E 0 cos ω t 
e 2 = E 0 cos( ω t + 2 π /3) 
e 3 = E 0 cos( ω t - 2 π /3) 
III. MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA 
1. Dòng điện 3 pha: 
2. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện 3 pha: 
N 
S 
- Phần ứng : gồm 3 cuộn dây giống nhau đặt lệch nhau 120 0 trên đường tròn 
- Phần cảm : nam châm . 
a) Cấu tạo 
 1 
 2 
 3 
Nªu cÊu t¹o cña MP§ XC 3 pha? 
N 
S 
b) Hoạt động : Khi nam châm quay trong ba cuộn dây xuất hiện 3 suất điện động xoay chiều cùng biên độ, cùng tần số nhưng lệch nhau về pha là 2 π /3 
e(V) 
t(s) 
T 
2T 
0 
E 0 
- E 0 
III- MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA 
2. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều 3 pha 
a) Cấu tạo: 
Gọi : U d là ñieän aùp daây giữa 2 dây pha 
U p là ñieän aùp pha giữa dây pha và dây trung hòa 
U d 
U P 
a. M aéc hình sao : 
III- MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA 
1. Dòng điện 3 pha: 
2. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện 3 pha: 
3. Cách mắc mạch 3 pha: 
b. M aéc tam giaùc : 
III- MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA 
Chú ý : Tải tiêu thụ có thể mắc hình sao hoặc mắc hình tam giác 
1. Dòng điện 3 pha: 
2. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện 3 pha: 
3. Cách mắc mạch 3 pha: 
Bài 30: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
I . NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY 
 PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
II . MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA: 
1. Cấu tạo : 
2.Hoạt động: 
III. MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA: 
1. Dòng điện xoay chiều 3 pha: 
2. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện 3 pha: 
3.Cách mắc hình sao, hình tam giác: 
CỦNG CỐ 
Nguyên tắt hoạt động của máy phát điện xoay chiều một pha dựa trên hiện tượng: 
	A.hưởng ứng.	 
	B.tác dụng của từ trường lên dòng điện 
	C.cảm ứng điện từ	 
	D.tác dụng của dòng điện lên nam châm 
2. Maùy dao ñieän moät pha coù p caëp cöïc nam chaâm quay vôùi vaän toác 
n voøng/ giây .Taàn soá doøng ñieän phaùt ra tính theo coâng thöùc naøo sau ñaây? 
 A. f = n.p/60	 B. f = 60.n.p	 
 C. f = n.p D. f = 60.n/p. 
II - MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA 
Phần cảm(Stato) 
Phần ứng(rôto) 
Vành khuyên 
Chổi than 
PhÇn th­ëng lµ mét sè h×nh ¶ nh “ § Æc biÖt ” ®Ó gi¶I trÝ . 
XIN CHÀO CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH