Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 19: Dòng điện xoay chiều ba pha

Kính 
VẬT LÍ 12 
Giáo viên giảng dạy : 
HÀ XUÂN XUẤT 
Kính 
THỨ BA 
15.11.2005 
Kính chào quí thầy cô giáo 
đến dự giờ 
và các em học sinh 
KIỂM TRA BÀI CŨ : 
Câu 1: Trình bày nguyên tắc hoạt động , cấu tạo của máy phát điện xoay chiều một pha . 
Trả lời : 
Nguyên tắc hoạt động : 
 Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ . 
Khung dây đặt trong từ trường đều . Khi khung dây quay đều với vận tốc góc , từ thông qua khung dây dao động điều hoà làm xuất hiện suất điện động dao động điều hoà trong khung dây , suất điện động đó tạo ra ở mạch ngoài một dòng điện xoay chiều . 
Cấu tao : 
Phần cảm : phần tạo ra từ trường ( nam châm ) 
Phần ứng : tạo ra dòng điện chiều ( cuộn dây ) 
- Bộ góp : hai vành khuyên gắn vào hai đầu khung dây , hai chổi quét tì lên hai vành khuyên . 
Phần đứng yên gọi là Stato 
Phần quay gọi là Rôto 
Câu 2: Hãy chọn câu đúng : 
Máy phát điện xoay chiều một pha cĩ p cặp cực và tốc độ quay của rơto bằng n vịng / phút thì tần số dịng điện xoay chiều do máy tạo ra là : 
A) f = np 
B) f = 60n / p 
C) f = 60np 
D) f = 60p / n 
E) f = np / 60 
F) Giá trị khác 
I.Định nghĩa dòng điện xoay chiều 3 pha : 
Là hệ thống gồm 3 dòng điện xoay chiều một pha có cùng biên độ , cùng tần số nhưng lệch pha nhau một góc 2 /3 hay 120 0 tức là lệch nhau về thời gian T/3 chu kì . 
Cách tạo ra dòng điện xoay chiều ba pha : Dùng máy phát điện xoay chiều ba pha . 
B ài 19 : 
DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA 
II. Máy phát điện xoay chiều 3 pha : 
1.Nguyên tắc : 
Dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ . 
2.Cấu tạo : 
S 
N 
Phần cảm ( Roto):Nam châm điện . 
o 
o 
o 
o 
o 
o 
A 2 
A 3 
A 1 
B 2 
B 3 
B 1 
Phần ứng ( Stato ): gồm 3 cuộn dây giống nhau đặt lệch nhau 120 0 trên một giá tròn . 
 3.Hoạt động : 
Giả sử tại thời điểm t cực bắc của roto đối diện cuộn 1, khi đó từ thông qua cuộn 1 cực đại (  1 max) . Khi roto q uay thêm 120 0 tức là sau 1/3 chu kì thì từ thông qua cuộn 2 cực đại (  2 max) . Khi roto tiếp tục quay 120 0 thì từ thông qua cuộn 3 cực đại cực (  3 max ). 
o 
o 
o 
o 
o 
o 
A 2 
A 3 
A 1 
B 2 
B 3 
B 1 
S 
N 
I.Định nghĩa dòng điện xoay chiều 3 pha : 
II.Nguyên tắc hoạt động của máy phát xoay chiều 3 pha : 
1.Nguyên tắc hoạt động : 
2 . Cấu tạo : 
Vậy,từ thông gởi qua 3 cuộn dây lệch pha nhau 120 0 . Từ đó suất điện động trong 3 cuộn dây cũng lệch pha nhau 120 0 . 
Nếu nối các đầu dây của 3 cuộn dây với 3 mạch ngoài giống nhau thì 3 dòng điện trong 3 mạch lệch nhau 120 0 
i 3 =I 0 sin 
i 2 = I o sin 
i 1 = I o sin t 
i 
t 
T/2 
3T/2 
T 
o 
2T 
T/3 
T/3 
Phương trình và đồ thị dòng điện xoay chiều ba pha : 
1. Cách mắc hình sao : 
Dây trung hồ 
Dây pha 1 
Dây pha 3 
Dây pha 2 
B’ 3 
A 3 
B 1 
A 2 
B 3 
B 2 
A 1 
B’ 2 
B’ 1 
A’ 3 
A’ 2 
A’ 1 
* Các tải khơng địi hỏi phải đối xứng cao . 
* Tốn 4 dây ( thêm dây trung hồ ). 
U p 
U d 
I.Định nghĩa dòng điện xoay chiều 3 pha : 
II.Nguyên tắc hoạt động của máy phát xoay chiều 3 pha : 
1.Nguyên tắc hoạt động : 
2 . Cấu tạo : 
3.Hoạt động : 
III.Cách mắc mạch điện xoay chiều ba pha : 
Dây pha 1 
Dây pha 3 
Dây pha 2 
B’ 3 
A 3 
B 1 
A 2 
B 3 
B 2 
A 1 
B’ 2 
B’ 1 
A’ 3 
A’ 2 
A’ 1 
* Các tải địi hỏi 
phải đối xứng cao . 
* Chỉ tốn 3 dây ( khơng tốn dây trung hồ ). 
2.Cách mắc hình tam giác : 
I.Định nghĩa dòng điện xoay chiều 3 pha : 
II.Nguyên tắc hoạt động của máy phát xoay chiều 3 pha : 
1.Nguyên tắc hoạt động : 
2 . Cấu tạo : 
3.Hoạt động : 
III.Cách mắc mạch điện xoay chiều ba pha 
1.Cách mắc hình sao : 
U d =U p 
U d =U p 
1-Chọn câu sai : 
A)M áy phát điện xoay chiều 3 pha 
tạo ra dịng điện xoay chiều 3 pha . 
B) D. điện xoay chiều 3 pha do máy 
phát điện xoay chiều 3 pha tạo ra . 
C)Ph ần ứng của m áy phát 3 pha 
gồm 3 cuộn dây giống nhau cĩ trục 
lệch nhau những gĩc 120 0. 
E)M áy phát 3 pha tạo ra 3 suất điện 
đ ộng cĩ cùng biên độ,cùng tần số , 
lệch pha nhau những gĩc 120 0 . 
D)Ph ần cảm của m áy phát 3 pha 
gồm 3 nam châm điện giống nhau 
 cĩ trục lệch nhau những gĩc 120 0. 
D)Ph ần cảm của m áy phát 3 pha 
gồm 3 nam châm điện giống nhau 
 cĩ trục lệch nhau những gĩc 120 0. 
U p = U d 
U d = U p 
U p = 3 U d 
U d = 3U p 
U d = U p 
U p = U d 
2-Chọn câu đúng : 
U d = U p 
A 
F 
E 
D 
C 
B 
Câu 3 : D òng điện xoay chiều ba pha có ưu điểm gì nổi bật so với dòng điện xoay chiều một pha ? 
Trả lời : 
 Bằng cách mắc hình sao và hình tam giác tiết kiệm được dây dẫn và giảm được hao phí điện năng trên đường dây tải điện . 
 Chế tạo các động cơ điện có công suất lớn . 
 
 
Câu 4:So sánh sự khác nhau về cấu tạo của máy phát điện xoay chiều ba pha và máy phát điện xoay chiều một pha ? 
Máy phát điện xoay chiều một pha . 
Có một cuộn dây . 
Dòng điện được đưa ra ngoài bằng bộ góp . 
Máy phát điện xoay chiều ba pha. 
Có ba cuộn dây giống nhau đặt lệch nhau 120 0 trên một giá tròn . 
Dòng điện được đưa ra ngoài bằng cách mắc hình sao và mắc hình tam giác . 
Trả lời : 
 Câu 5 : Điều nào sau đây là đúng khi nói về hiệu điện thế dây và hiệu điện thế pha . 
A) Tr ong mạng điện ba pha hình sao ,HĐT hai đầu mỗi cuộn dây trong Stato gọi là hiệu điện thế pha . 
B ) Trong mạng điện ba pha tam giác , HĐT giữa hai đầu dây mỗi cuộn dây trong stato cũng gọi là hiệu điện thế pha . 
C ) Trong mạng điện ba pha , hiệu điện thế giữa hai dây pha và gọi là hiệu điện thế dây . 
D ) A và C đúng . 
E) Cả A, B, C đều đúng . 
Câu 6:M ột mạng điện ba pha hình sao có hiệu điện thế pha là 127V. Hiệu điện thế dây có giá trị bao nhiêu ? 
A) 110V 
B) 220V 
C) 380 V 
D) 127 V 
E ) Một giá trị khác 
KIẾN THỨC CẦN NHỚ : 
I.Định nghĩa dòng điện xoay chiều 3 pha . 
II.Nguyên tắc hoạt động , cấu tạo của máy phát xoay chiều 3 pha . 
III.Cách mắc mạch điện xoay chiều ba pha . 
 Sơ đồ : 	- Cách mắc hình sao 
	- Cách mắc hình tam giác 
Kíh 
giáo 
Kính chúc sức khỏe quí thầy cô giáo