Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 24: Tán sắc ánh sáng - Vương Thị Thủy

GV: Vương Thị Thủy 
Trường THPT Bắc Đông Quan 
Vật lý lớp 12 
Thái Bình, ngày 06-11-2014 
Đây là hiện tượng gì ? 
A. GIAO THOA 
B. KHÚC XẠ 
C. PHẢN XẠ 
Đây là hiện tượng gì ? 
A. GIAO THOA 
B. KHÚC XẠ 
C. PHẢN XẠ 
 ChiÕu mét tia s¸ng ®¬n s¾c qua l¨ng kÝnh 
 th× tia lã cã ®Æc ®iÓm g×? Góc D gọi là gì? 
A 
B 
C 
S 
I 
J 
R 
D 
Tia lã bÞ lÖch vÒ phÝa ®¸y l¨ng kÝnh 
D: góc lệch D, càng lớn thì tia càng lệch về đáy nhiều 
CHƯƠNG V: 
SÓNG ÁNH SÁNG 
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN(1672) 
TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN (1672) 
Gương 
Khe 
Lăng kính 
Màn 
Quan sát thí nghiệm 
1. Dụng cụ: 
TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN 
Gương 
Lăng kính 
Màn 
1. Dụng cụ: 
2. Kết quả thí nghiệm: 
- Ánh sáng mặt trời qua lăng kính bị lệch về đáy và phân tách thành các thành phần ánh sáng có màu khác nhau: đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím. Tia đỏ lệch ít nhất, tia tím lệch nhiều nhất. Dải màu này gọi là quang phổ của ánh sáng Mặt Trời hay quang phổ Mặt Trời 
- Ánh sáng Mặt Trời là ánh sáng trắng 
TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
P 1 
F 
M1 
VÖt 
mµu 
vµng 
M2 
P 2 
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN 
1.Dụng cụ : 
2. Kết quả thí nghiệm 
Tách chùm ánh sáng vàng chiếu đến lăng kính P2. Quan sát thí nghiệm, trên màn M2 thu được vệt màu gì? 
Vệt màu vàng 
 TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
P 1 
F 
M1 
Vệt màu lục 
M2 
P 2 
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN 
1. Dụng cụ 
2. Kết quả thí nghiệm 
Vệt màu lục 
TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
Tách chùm ánh sáng lục chiếu đến lăng kính P2. Quan sát thí nghiệm, trên màn M2 thu được vệt màu gì? 
P 1 
F 
M1 
VÖt 
mµu 
Lục 
M2 
P 2 
Chùm ánh sáng vàng, lục qua lăng kính có bị lệch về đáy không? 
Có 
Chùm ánh sáng vàng, lục qua lăng kính có bị đổi màu không? 
Không 
P 1 
F 
M1 
VÖt 
mµu 
Lục 
M2 
P 2 
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN 
1. Dụng cụ 
2. Kết quả thí nghiệm 
Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu nhất định và không bị tán sắc khi truyền qua lăng kính. 
T¸n s¾c ¸nh s¸ng 
III. GIẢI THÍCH HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC 
- Ánh sáng trắng không phải là ánh sáng đơn sắc, mà là hỗn hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. 
 TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
- Chiết suất của thuỷ tinh biến thiên theo màu sắc của ánh sáng và tăng dần từ màu đỏ đến màu tím. 
 Sự tán sắc ánh sáng là sự phân tách một chùm ánh sáng phức tạp thành các chùm sáng đơn sắc. 
IV. ỨNG DỤNG 
Giải thích các hiện tượng như: cầu vồng bảy sắc, ứng dụng trong máy quang phổ lăng kính 
 TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
Giải thích hiện t ượng cầu vồng 
IV. ỨNG DỤNG 
TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
2. Máy quang phổ lăng kính 
Máy quang phổ : dùng để phân tích chùm ánh sáng phức tạp thành những thành phần đơn sắc khác nhau 
Sự tán sắc trên thực tế 
Màu sắc 
các loài hoa 
Màu sắc 
trên đĩa CD 
Câu 1: Thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc của Niutơn nhằm chứng minh 
A. sự tồn tại của ánh sáng đơn sắc 
B. lăng kính không làm thay đổi màu sắc của ánh sáng qua nó 
C. ánh sáng Mặt Trời không phải là ánh sáng đơn sắc 
D. ánh sáng có bất kỳ màu gì khi qua lăng kính cũng bị lệch về phía đáy 
Củng cố: 
Câu 2: Một chùm ánh sáng đơn sắc sau khi qua lăng kính thủy tinh thì 
A. không bị lệch và không bị đổi màu 
C. chỉ bị lệch mà không đổi màu 
B. chỉ đổi màu mà không bị lệch 
D. vừa bị lệch vừa bị đổi màu 
Câu 3: Chiết suất của một môi trường trong suốt đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau là đại lượng: 
A. không đổi, có giá trị như nhau đối với tất cả ánh sáng màu từ đỏ đến tím. 
C. thay đổi, chiết suất là lớn nhất đối với ánh sáng tím và nhỏ nhất đối với ánh sáng đỏ. 
B. thay đổi, chiết suất là lớn nhất đối với ánh sáng đỏ và nhỏ nhất đối với ánh sáng tím. 
D. thay đổi, chiết suất là lớn nhất đối với ánh sáng lục và nhỏ đối với các ánh sáng khác