Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 32: Hiện tượng quang. Phát quang (Bản chuẩn kĩ năng)

Bài thuyết trình vật lý 12: 
“ Hiện tượng quang – phát quang ” 
CHƯƠNG 6:LƯỢNG TỬ ÁNH SÁNG 
Hiện tượng quang điện . 
Giả thuyết Plang . Lượng tử ánh sáng . 
Thuyết lượng tử ánh sáng . Phôtôn . 
Hiện tượng quang điện . Quang điện trở . Pin quang điện . 
Hiện tượng quang – phát quang . 
Hai tiên đề của Bo về cấu tạo nguyên tử . 
Laze. 
Hãy quan sát những sinh vật và đồ vật sau : 
Đom đĩm 
Vật trang trí bằng đá ép 
Sứa biển 
Biển báo giao thơng 
Cho biết chúng cĩ đặc điểm gì chung ? 
Các sinh vật , đồ vật đó đều có thể phát sáng vào ban đêm 
Đó là một hiện tượng vật lý mà chúng ta sẽ nghiên cứu trong bài học hôm nay 
HIỆN TƯỢNG QUANG- PHÁT QUANG 
Tiết 54 
I. Hiện tượng quang- phát quang 
1. Khái niệm về sự phát quang 
- Một số chất cĩ thể hấp thụ ánh sáng cĩ bước sĩng này để phát ra ánh sáng cĩ bước sĩng khác, hiện tượng đĩ gọi là hiện towngj quang- phát quang. 
- Ví dụ: 
Chiếu bức xạ tử ngoại vào ống đựng dung dịch fluorexêin thì dung dịch này phát ra ánh sáng màu xanh lục. 
- - - 
 - - 
 - - 
Bức xạ tử ngoại 
Ánh sáng màu lục 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
Ví dụ : 
Chiếu chùm ánh sáng trắng vào con đại bàng bằng đá ép , thì thấy con đại bàng phát ra ánh sáng màu lục . 
Chùm ánh sáng trắng là ánh sáng kích thích . 
Chùm ánh sáng màu lục là ánh sáng phát quang . 
Con đại bàng bằng đá ép là chất phát quang . 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
Ví dụ 2: 
Chùm bức xạ tử ngoại chiếu vào bột phát quang ở thành trong của bóng đèn , thì thấy lớp bột phát quang ánh sáng trắng . 
Chùm bức xạ tử ngoại là ánh sáng kích thích . 
Chùm ánh sáng trắng là ánh sáng phát quang . 
Lớp bột phát quang là chất phát quang . 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
 b) Mét sè tr­êng hỵp ph¸t quang kh¸c : 
 + Ho¸- ph¸t quang : ® om ® ãm , nÊm , 
 + Ph¸t quang Cat«t : mµn h ì nh v« tuyÕn ... 
 + Đ iƯn-ph¸t quang : ® Ìn LED,bãng neong ... 
NÊm 
Đom Đóm 
H¶i quú 
San h« 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
H·y nhËn xÐt vỊ thêi gian ph¸t quang cđa líp bét ph¸t quang trong ® Ìn èng vµ cđa con ®¹i bµng b»ng ®¸ Ðp,sau khi ®· t¾t ¸ nh s¸ng kÝch thÝch ? 
? 
Khi tắt ánh sáng kích thích thì ánh sáng phát quang bị tắt rất nhanh 
Khi tắt ánh sáng kích thích thì ánh sáng phát quang còn kéo dài một khoảng thời gian nào đó . 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
Á nh s¸ng ph¸t quang cßn kÐo dµi mét thêi gian sau khi t¾t ¸ nh s¸ng kÝch thÝch . Thêi gian nµy dµi ng¾n kh¸c nhau phơ thuéc vµo chÊt ph¸t quang . 
c) Đ Ỉc ® iĨm cđa sù ph¸t quang : 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
 d) Ứng dụng : 
Sử dụng trong đèn ống thắp sáng 
Sử dụng trong màn hình tivi 
Sử d ụ ng trong màn hình máy vi tính 
Sơn phát quang trên biển báo giao thơng 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
2> Huúnh quang vµ l©n quang : 
Huúnh quang 
L©n quang 
ChÊt ph¸t quang 
 mét sè chÊt láng vµ chÊt khÝ 
mét sè chÊt r¾n 
¸ nh s¸ng ph¸t quang bÞ t¾t rÊt nhanh sau khi t¾t ¸ nh s¸ng kÝch thÝch ( th ời gian phát quang dưới 10^-8 s ) 
¸ nh s¸ng ph¸t quang cã thĨ kÐo dµi mét kho¶ng thêi gian sau khi t¾t ¸ nh s¸ng kÝch thÝch ( th ời gian phát quang trên 10^-8 s ) 
Đ Ỉc ® iĨm 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
VÝ dơ : Trªn ® Çu cäc chØ giíi , biĨn b¸o giao th«ng cã s¬n xanh , ® á , vµng , lơc  Là các chất lân quang có thời gian kéo dài là vài phần mười giây . 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
? 
C1: T¹i sao s¬n quÐt trªn c¸c biĨn b¸o giao th«ng hoỈc trªn ® Çu c¸c cäc chØ giíi cã thĨ lµ s¬n ph¸t quang mµ kh«ng lµ s¬n ph¶n quang ( ph¶n x¹ ¸ nh s¸ng )? 
Trên đầu các cọc chỉ giới và biển báo giao thông là sơn phát quang , điều đó có lợi ở chỗ : nếu là ánh sáng phát quang thì từ nhiều phía có thể thấy biển báo , cọc chỉ giới . Còn nếu là ánh sáng phản xạ thì chỉ có thể nhìn thấy các vật đó theo phương phản xạ . 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
II> Đ Ỉc ® iĨm cđa ¸ nh s¸ng huúnh quang 
 - Gi¶i thÝch : 
Tr¹ng th¸i b ì nh th­êng 
Tr¹ng th¸i kÝch thÝch 
hf hq 
hf kt 
 hf hq < hf kt 
Nguyªn tư ( Ph©n tư ) 
( B ì nh th­êng ) 
hf kt 
KÝch thÝch 
Va ch¹m 
N ă ng l­ỵng gi¶m 
hf hq 
B ì nh th­êng 
- Đ Ỉc ® iĨm : 
Ánh sáng huỳnh quang có bước sóng dài hơn bước sóng của ánh sáng kích thích : 
kt 
hq 
c 
h 
c 
h 
l 
l 
. 
. 
< 
Þ 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
TÓM TẮT BÀI HỌC 
Hiện tượng quang – phát quang là hiện tượng một số chất có khả năng hấp thụ ánh sáng có bước sóng này để phát ra ánh sáng có bước sóng khác . 
Huỳnh quang là sự phát quang của một số chất lỏng và khí , ánh sáng phát quang bị tắt rất nhanh sau khi tắt ánh sáng kích thích ( thời gian phat quang dưới 10^-8 s ). 
Lân quang là sự phát quang của một số chất rắn , ánh sáng phát quang có thể kéo dài một khoảng thời gian sau khi tắt ánh sáng kích thích ( thời gian phát quang trên 10^-8 s ). 
Ánh sáng huỳnh quang có bước sóng dài hơn bước sóng ánh sáng kích thích . 
BÀI 32: HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG 
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC 
KÍNH CHÀO CÔ VÀ CÁC BẠN 
CHÚC CÔ VÀ CÁC BẠN MỘT NGÀY VUI VẺ !!