Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 33: Mẫu nguyên tử Bo (Bản hay)

Tröôøng Marie Curie - TP.HCM 
Kính chaøo thaày coâ vaø caùc baïn 
Baøi 33: 
Maãu nguyeân töû Bohr 
Höõu Huy 
Huyønh Ñaït 
I- Moâ hình haønh tinh nguyeân töû II- Caùc tieân ñeà cuûa Bo veà caáu taïo nguyeân töû 
III- Quang phoå böùc xaï vaø haáp thu naêng löôïng cuûa nguyeân töû 
I. Mô hình hành tinh nguyên tử 
Mẫu nguyên tử Rơdơfo(Rutherford ) 
Đề xướng năm 1911. 
Hạt nhân 
Electron 
- P roton và neutron tạo nên hạt nhân nguyên tử 
- Các e chỉ tồn tại và chuyển động trên 1 quỹ đạo xác định xung quanh hạt nhân 
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 
 * Không giải thích được tính bền vững của nguyên tử ( Khối lượng của e rất nhỏ so với khối lượng của hạt nhân nguyên tử .L úc đó người ta vẫn không hiểu tại sao e lại có thể ổn định trong nguyên tử mà không bị rơi vào hạt nhân ) 
* Không giải thích được sự tạo thành quang phổ vạch của các nguyên tử đặc biệt là của Hidro . 
b) Mẫu nguyên tử Bo (Bohr) 
Đề xướng vào năm 1913. 
Hai tiên đề của Bo về cấu tạo nguyên tử 
 e chuyển động trên nhiều quỹ đạo khác nhau 
Hạt nhân 
Electron 
- Nguyên tử chỉ tồn tại trong 1 số trạng thái có năng lượng xác định , gọi là các trạng thái dừng . Khi ở trong các trạng thái dừng thì nguyên tử không bức xạ . 
- Trong các trạng thái dừng của nguyên tử , êlectron chỉ chuyển động trên những quỹ đạo có bán kính hoàn toàn xác định gọi là quỹ đạo dừng . 
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO VỀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ 
1. Tiên đề về trạng thái dừng 
 * Năng lượng nguyên tử ở trạng thái dừng bao gồm động năng của các electron và thế năng của chúng đối với hạt nhân 
 * Ñoái vôùi nguyeân töû hiñroâ 
Teân quyõ ñaïo 
Baùn kính töông öùng 
K 
r 0 
L 
4r 0 
M 
9r 0 
N 
16r 0 
O 
25r 0 
P 
36r 0 
 ( r 0 = 5,3 .10 -11 m ) 
HẠT NHÂN 
r 0 
4r 0 
9r 0 
Bán kính 1 (K) 
Bán kính 2 (L) 
Bán kính 3 (M) 
r n =n 2 r 0 
 - Bình thöôøng nguyeân töû ôû traïng thaùi döøng coù naêng löôïng thaáp nhaát , electron chuyeån ñoäng treân quyõ ñaïo K gaàn haït nhaân nhaát , ñoù laø traïng thaùi cô baûn 
 - Khi haáp thu naêng löôïng thì nguyeân töû chuyeån leân traïng thaùi döøng coù möùc naêng löôïng cao hôn , electron chuyeån ñoäng treân nhöõng quyõ ñaïo xa haït nhaân hôn , ñoù laø caùc traïng thaùi kích thích , keùm beàn vöõng . 
Khi nguyeân töû chuyeån töø traïng thaùi döøng coù naêng löôïng E m sang traïng thaùi döøng coù naêng löôïng E n 
 ( vôùi E m > E n ) thì nguyeân töû phaùt ra moät phoâtoân coù naêng löôïng ñuùng baèng hieäu hai möùc :  = hf mn = E m – E n . 
Tieân ñeà 2 : ( Veà söï böùc xaï vaø haáp thuï 
naêng löôïng cuûa nguyeân töû ) 
E m 
E n 
Ngöôïc laïi , neáu nguyeân töû ñang ôû traïng thaùi döøng coù naêng löôïng E n ( thaáp ) maø haáp thuï ñöôïc moät phoâtoân coù naêng löôïng hf mn ñuùng baèng hieäu hai möùc thì noù chuyeån leân traïng thaùi döøng coù naêng löôïng E m lôùn hôn . 
E m 
E n 
C 
J 
L 
L 1 
L 2 
F 
S 
P 
III- Quang phổ vạch phát xạ và hấp thu của nguyên tử Hidro 
 Quang phổ vạch phát xạ 
H 2 
L 
M 
O 
P 
N 
QUANG PHỔ VẠCH NGUYÊN TỬ HIĐRÔ 
 = E n - E m 
L 
M 
O 
P 
N 
QUANG PHỔ VẠCH NGUYÊN TỬ HIĐRÔ 
 = E n - E m 
L 
M 
O 
P 
N 
QUANG PHỔ VẠCH NGUYÊN TỬ HIĐRÔ 
 = E n - E m 
L 
M 
O 
P 
N 
QUANG PHỔ VẠCH NGUYÊN TỬ HIĐRÔ 
 = E n - E m 
C 
J 
L 
L 1 
L 2 
F 
S 
P 
Quang phổ vạch hấp thụ 
Quang phổ liên tục 
Quang phổ vạch hấp thục 
 Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ 
Đèn hơi H 2 
 Hiện tượng đảo sắc 
L 
M 
O 
P 
N 
QUANG PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ HIĐRÔ 
 = E n - E m 
L 
M 
O 
P 
N 
QUANG PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ HIĐRÔ 
 = E n - E m 
L 
M 
O 
P 
N 
QUANG PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ HIĐRÔ 
 = E n - E m 
L 
M 
O 
P 
N 
QUANG PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ HIĐRÔ 
 = E n - E m 
– Dãy Laiman nằm trong vùng tử ngoại 
K 
L 
M 
N 
O 
P 
H  
H  
H  
H  
Laiman 
Banme 
Pasen 
– Dãy Pasen nằm trong vùng hồng ngoại 
– Dãy Banme có một phần nằm trong vùng tử ngoại và một phần nằm trong vùng ánh sáng nhìn thấy , trong phần này có 4 vạch : 
- vạch đỏ H  (   = 0,6563  m); - vạch lam H  (   = 0,4861  m - vạch chàm H  (   = 0,4340  m); - vạch tím H  (   = 0,4102  m) 
K 
L 
M 
N 
O 
P 
H  
H  
H  
H  
Laiman 
Banme 
Pasen 
QUANG PHOÅ VAÏCH CUÛA NGUYEÂN TÖÛ HYÑROÂ 
Caûm ôn thaày coâ vaø caùc baïn ñaõ theo doõi