Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 35: Tính chất và cấu tạo hạt nhân (Bản hay)

CH ƯƠNG VII H¹t nh©n nguy ên tử 
 BÀ I 35 TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN 
 NỘI DUNG 
I.CẤU TẠO HẠT NHÂN 
II.NĂNG LƯỢNG HẠT NHÂN 
I. Cấu tạo hạt nhân : 
 1. Kích thước hạt nhân 
- Nguyên tử có đường kính cỡ 10 - 9 m 
Hạt nhân tích điện dương + Z.e , có đường kính cỡ (10 -14 đến 10 - 15 ) m . 
+ 
M« pháng 
? C1 
hạt nhân có kích thước (1/10) 3 mm 3 
d = 0,1mm 
 2. Cấu tạo hạt nhân 
 - Tạo bởi các hạt nuclôn . Có hai loại nuclôn là prôtôn & nơtrôn . 
 + Prôtôn (p) mang điện tích +e 
 + Nơtrôn (n) không mang điện 
 - Có Z là nguyên tử số = số thứ tự nguyên tố trong bảng HTTH 
 + số hạt prôtôn = Z, A là tổng số nuclôn gọi là số khối 
 - Hạt nhân có N nơtrôn khi đó số nuclôn là Z + N = A 
Hạt 
Điện tích 
Khối lượng 
prôtôn 
+e 
1,67262.10 - 27 kg 
Nơtơrôn 
0 
1,67493.10 - 27 kg 
 3. Kí hiệu hạt nhân : 
 X l à kí hiệu hoá học , Z : nguyên tử số , A số khối . 
 Ví dụ : ;  
Các hạt nhân sau được xếp vào vị trí nào trong bảng HTTH? 
Người ta gọi là đồng vị 
4. Đồng vị : 
Các nguyên tử mà hạt nhân chứa cùng s è prôtôn Z nhưng 
có số nơtrôn khác nhau (do đó số khối A = Z + N khác nhau ) 
gọi là đồng vị ( cùng vị trí trong bảng HTTH) 
Ví dụ 
Hyđrô có 3 đồng vị là : 
- Hyđrô thường 
- Hyđrô nặng 
hay 
( đơtêri ) 
- Hyđrô siêu nặng 
hay 
(Tri ti ) 
II. KHỐI LƯỢNG HẠT NHÂN 
1 . Đơn vị khối lượng hạt nhân : 
Kí hiệu u, là 1/12 khối lượng của đồng vị phổ biến của 
nguyên tử cacbon 
m p =1,00728 u ; m n = 1,00866u; m e = 0,0005486u ; 
m He = 4,00150u 
Người ta dïng ®¬n vÞ nµo đo khối lượng hạt nhân ? 
E 0 = m 0 c 2 gọi là năng lượng nghỉ 
E – E 0 = (m – m 0 )c 2 là động năng của vật . 
2. Khối lượng và năng lượng 
Hệ thức Anh-xtanh 
 E = mc 2 
? Tính năng lượng 1u? 
1u = 931,5MeV/c 2 Vậy MeV/c 2 là đơn vị đo khối lượng hạt nhân 
c = 3.10 8 m/s 
Câu hỏi số 1 
1 
Câu hỏi số 2 
2 
Câu hỏi số 3 
3 
Câu hỏi số 4 
4 
Câu hỏi số 5 
5 
Câu hỏi số 7 
7 
Câu hỏi số 8 
8 
Câu hỏi số 9 
9 
Câu hỏi số 10 
10 
Luyªn tËp – cñng cè 
Câu hỏi số 6 
6 
Kết thúc 
Câu 1 
H¹t nh©n cã cÊu t¹o gåm: 
C. 92p và 143n 
A. 235p và 92n 
D. 143p và 92n 
B. 92p và 235n 
Câu 2 
Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ cÊu t¹o cña h¹t nh©n nguyªn tö? 
B. Cã hai lo¹i nucl«n lµ pr«t«n vµ n¬tron 
A. H¹t nh©n ®­ îc cÊu t¹o tõ c¸c nucl«n . 
D. C¶ A, B, C ® Òu ® óng 
C. Sè pr«t«n trong h¹t nh©n ® óng 
 b»ng sè ª lectron trong nguyªn tö 
Câu 3 
Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ cÊu t¹o cña h¹t nh©n nguyªn tö? 
B. N¬tron trong h¹t nh©n mang ® iÖn tÝch - e 
A. Pr«t«n trong h¹t nh©n mang ® iÖn tÝch +e. 
D. A hoÆc B hoÆc C sai 
C. Tæng sè c¸c pr«t«n vµ n¬tron gäi lµ 
 sè khèi 
Câu 4 
D. H¹t nh©n nguyªn tö ®­ îc cÊu t¹o 
 gåm Z pr«ton vµ (A + Z) n¬tron . 
Sai 
Sai . 
Đ óng 
Sai . 
Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng ? 
A. H¹t nh©n nguyªn tö ®­ îc cÊu t¹o gåm Z n¬tron vµ A pr«ton 
B. H¹t nh©n nguyªn tö ®­ îc cÊu t¹o 
 gåm Z pr«t«n vµ A n¬tr«n 
C. H¹t nh©n nguyªn tö ®­ îc cÊu t¹o 
 gåm Z pr«ton vµ (A - Z) n¬tron . 
Câu 5 
Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ® óng ? 
A. ®ång vÞ lµ c¸c nguyªn tö mµ h¹t nh©n cña 
 chóng cã sè khèi A b»ng nhau 
D. ®ång vÞ lµ c¸c nguyªn tö mµ h¹t nh©n cña chóng cã khèi l­îng b»ng nhau 
B. ®ång vÞ lµ c¸c nguyªn tö mµ h¹t nh©n cña chóng 
 cã sè pr«ton b»ng nhau, sè n¬tron kh¸c nhau 
C. ®ång vÞ lµ c¸c nguyªn tö mµ h¹t nh©n cña chóng 
 cã sè n¬tron b»ng nhau, sè pr«ton kh¸c nhau. 
Sai 
Sai . 
Sai . 
Đ óng 
Câu 6 
KÝ hiÖu c¸c h¹t nh©n nguyªn tö d­íi ®©y, kÝ hiÖu nµo lµ kh«ng ® óng ? 
C. 60Co 
A. O17 
Sai . 
Sai . 
Sai . 
Đ óng . 
B. 
D. 
Câu 7 
Đ Þnh nghÜa nµo sau ®©y vÒ ®¬n vÞ khèi l­îng nguyªn tö u lµ ® óng ? 
C . u b»ng 1/12 khèi l­îng cña mét nguyªn tö Cacbon 
D. u b»ng 1/12 khèi l­îng cña mét h¹t nh©n nguyªn tö Cacbon 
A. u b»ng khèi l­îng cña mét nguyªn tö Hy®r « 
B. u b»ng khèi l­îng cña mét h¹t nh©n nguyªn tö 
 Cacbon 
Đ óng . 
Sai . 
Sai . 
Sai . 
Câu 8 
Mét h¹t nh©n cã 90 pr«t«n vµ 144 n¬tr«n 
kÝ hiÖu h¹t nh©n ® ã lµ: 
Sai . 
Sai . 
Đ óng . 
Sai . 
A. 
B. 
D. 
C. 
Câu 9 
Sè nguyªn tö trong 1 gam khÝ hªli lµ: 
A. 1,50.10 23 nguyªn tö 
D. 2,25.10 23 nguyªn tö 
B. 3,0.10 23 nguyªn tö 
C. 4,5.10 23 nguyªn tö 
Đ óng . 
Sai . 
Sai . 
Sai . 
Câu 10 
A. 752.10 20 ph©n tö 
B. 188.10 20 ph©n tö 
C. 6,022.10 22 ph©n tö 
D. 1,2044.10 21 ph©n tö 
Đ óng . 
Sai . 
Sai . 
Sai . 
Sè ph©n tö trong 1gam khÝ Oxi O 2 lµ: 
Bµi tËp vÒ nh µ 
Bµi 3, 4, 5, 6 , 7 trang 180 SGK 
ThÝ dô 2 : Nguyªn tö ÔXi 
Quay l¹i 
ThÝ dô 3: Nguyªn tö N atri 
ThÝ dô 4 : Nguyªn tö Pôlôni (210) 
ThÝ dô 1 : Nguyªn tö Hyđrô 
có 1 prôtôn , không có nơtrôn 
có 8 prôtôn , có 8 nơtrôn 
có 11 prôtôn , có 12 nơtrôn 
có 84 prôtôn , có 126 nơtrôn 
Quay l¹i