Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 37: Phóng xạ - Nguyễn Đức Thái

Së gi¸o dơc - ®µo t¹o B¾c Giang 
Chµo mõng 
c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh 
VỊ dù bµi gi¶ng vËt lý c¬ b¶n líp 12 
Tr­êng THPT Yªn dịng sè i 
Ng­êi thùc hiƯn : NguyƠn § øc Th¸i 
N¨m häc 2008 - 2009 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Hãy chọn đúng Bản chất lực tương tác giữa 
 các nuclôn trong hạt nhân là : 
A.Lực tĩnh điện 
B.Lực hấp dẫn 
C. Lực điện từ 
D. Lực tương tác mạnh 
D 
H.Becquerel 
(1852-1908) 
Giải Nobel vật lý1903 
Marie Curie(1867-1934) 
Giải Nobel vật lý 1903, 
Nobel hoá học 1911 
Pière Curie 
(1859-1906) 
Giải Nobel vật lý 1903 
? 
Đây là những nhà Vật lý phát minh 
 ra những thành tựu khoa học gì ? 
Phát minh ra các chất phóng xạ và tia phóng xạ .. 
Nội dung bài : 
I.Hiện tượng phóng xạ 
II.Định luật phóng xạ 
III. Đồng vị phóng xạ nhân tạo 
 37: PHÓNG XẠ 
1. Định nghĩa hiện tượng phóng xạ 
 I . HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ 
 * Bản chất:ï 
- hạt α là hạt 
- tính đâm xuyên yếu . 
- mang điện +2e 
phóng xạ α * PT tổng quát 
2.Các dạng phóng xạ 
b). Phóng xạ ß - : Tia ß - là ø dòng hạt electron 
c). Phóng xạ ß + : Tia ß + làø dòng hạt pôzitron 
* Tính chất tia bêta : 
Mang điện 
Có vận tốc gần bằng c 
Tính đâm xuyên mạnh hơn tia anpha.ï 
 Là hạt nơrinô phản hạt của nơrinô 
+ 
+ 
 
 + 
 - 
 
d) Phóng xạ gama 
? Phóng xạ gama có làm biến đổi hạt nhân không.ï 
 
 kh«ng 
Bản chất Tia gama là sóng điện từ cã nhá h¬n 
tia Rơnghen 
- Tính đâm xuyên rất mạnh 
Hä chÊt p/x¹ 
H¹t nh©n chuyĨn tõ møc E cao vỊ E thÊp bøc x¹ tia 
 
	 II. ĐỊNH LUẬT PHÓNG XẠ: 
N = N 0 .e - λ t 
m = m 0 .e -λt 
1. Đặc tính của quá trình phóng xạ 
a) Là quá trình biến đổi hạt nhân 
b)Tự phát không điều khiển được 
c) Là quá trình ngẫu nhiên 
2. Định luật phóng xạ 
3. Chu kỳ bán rã 
Đơn vị T là s 
Số hạt ( khối lượng ) giảm theo quy luật hàm số mũ 
Chứng minh rằng sau thời gian t = xT thì số hạt nhân phóng xạ còn lại là N 0 / 2 x , có x=t / T 
t 
N 
N 0 /2 
N 0 /4 
N 0 /8 
O 
T 
2T 
3T 
N 0 
Bảng 37.1 Chu kỳ bán rã của một số chất . 
Đồ thị biểu diƠn định luật phóng xạ 
1.Phóng xạ nhân tạo và phương pháp nguyên tử đánh dấu . 
III. Đồngvị phóng xạ nhân tạo 
 Là chất phóng xạ nhân tạo 
Phương pháp tạo ra đồng vị phóng xạ nhân tạo 
 Là đồng vị phóng xạ của X được gọi là các nguyên tử đánh dấu có ứng dụng trong sinh học,hoá học,y học . 
2.Đồng vị 14 C, đồng hồ của trái đất . 
 là đồng vị phóng xạ ß - chiếm tỉ lệ 10 - 6 % trong 
khí quyển.Sinh vật sống tỷ lệ này không đổi , sinh vật 
chết tỷ lệ này giảm theo hàm số mũ với T = 5730 năm . 
Ứng dụng : Xác định tuổi cổ vật , thời gian sinh vật chết . 
 
 + 
 - 
 
Câu hỏi : 
QUAN SÁT HÌNH BÊN RỒI CHO BIẾT: 
- LOẠI ĐIỆN TÍCH TRÊN MỖI BẢN CỰC CỦA TỤ ĐIỆN? 
- GIẢI THÍCH CÁCH XÁC ĐỊNH. 
A 
B 
Hä chÊt p/x¹ 
2/ Công thức của định luật phóng xạ là : 
C. m = m 0 .e -λt 
 A. N = N 0 .2 - t /T 
B. N = N 0 .e - λ t 
D. Cả A, B, C đều đúng . 
D 
2/ Chu kỳ bán rã là gì ? 
? 
Là khoảng thời gian mà sau đó , khối lượng hay số nguyên tử của chất phóng xạ giảm còn một nửa . 
Bài tập 
Chất phốt pho phóng xạ có chu kỳ bán rã là 8 ngày đêm . Nếu nhận được 100g chất này thì sau 72 giờ còn lại bao nhiêu ? 
Giải : 
	t = 8x7 ngày đêm 
Khối lượng iôt còn lại : 
m = m 0 .2 - t /T = 100.2 -8x7/8 = 0,78g