Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 8: Giao thoa sóng - Trường THPT Hướng Hóa

SỞ GIÁO DỤC-ĐÀO TẠO QUẢNG TRỊ 
TRƯỜNG THPT HƯỚNG HÓA 
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Quang Nhân 
I. Sãng c¬: 
1. ThÝ nghiÖm : 
Có mấy nguồn tạo sóng , các gợn sóng có hình dạng như thế nào ? 
Có mấy nguồn tạo sóng , ở vùng hai sóng gặp nhau xảy ra hiện tượng gì ? 
I.hiÖn t­îng giao thoa cña hai sãng mÆt n­íc 
1. ThÝ nghiÖm 
Tiến hành : Gõ nhẹ cần rung cho dao động 
Dụng cụ : Cần rung có gắn hai mũi nhọn S 1 ,S 2 cách nhau vài cm, chậu nước 
TiÕt 14 : giao thoa sãng 
P 
A 
B 
S 1 
S 2 
Kết quả : Trªn mÆt n­íc xuÊt hiÖn c¸c gîn sãng æn ® Þnh cã h×nh c¸c ®­ êng hypebol cã tiªu ® iÓm S 1 , S 2 
Đường trung trực của S 1 S 2 là đường như thế nào ? 
 Đường thẳng 
S 1 
S 2 
Tăng cường 
Triệt tiêu 
2. Gi¶i thÝch 
Vân giao thoa 
TiÕt 14 : giao thoa sãng 
I.hiÖn t­îng giao thoa cña hai sãng mÆt n­íc 
1. ThÝ nghiÖm 
Những đường nào trên hình vẽ biểu diễn chổ hai sóng gặp nhau ở đó triệt tiêu lẫn nhau ? Hoặc ở đó tăng cường lẫn nhau ? 
Hãy giải thích hiên tượng sự xuất hiện các đường hypebol(vân giao thoa )? 
TiÕt 14 : giao thoa sãng 
I.hiÖn t­îng giao thoa cña hai sãng mÆt n­íc 
II. Cùc ®¹i vµ cùc tiÓu giao thoa 
1. Dao ® éng cña mét ® iÓm trong vïng giao thoa 
M . 
 . S 1 
 S 2 . 
d 1 
d 2 
XÐt 2 sãng : 
Ph­¬ng tr×nh sãng tõ S 1 ® Õn M 
Ph­¬ng tr×nh sãng tõ S 2 ® Õn M 
Sãng tæng hîp t¹i M 
VËy , chu k× dao ® éng cña phÇn tö t¹i M lµ dao ® éng ® iÒu hoµ cã chu k× T vµ cã biªn ®é dao ® éng : 
* Viết phương trình dao động tại điểm M do hai nguồn S1,S2 lần lượt truyền đến ? 
* Tìm phương trình dao động tổng hợp tại M? 
* Chu kỳ dao động của phân tử tại M , biên độ dao động tại M là bao nhiêu ? 
TiÕt 14 : giao thoa sãng 
I.hiÖn t­îng giao thoa cña hai sãng mÆt n­íc 
II. Cùc ®¹i vµ cùc tiÓu giao thoa 
1. Dao ® éng cña mét ® iÓm trong vïng giao thoa 
2. VÞ trÝ cùc ®¹i vµ cùc tiÓu giao thoa 
VÞ trÝ c¸c cùc ®¹i giao thoa : 
b) VÞ trÝ c¸c cùc tiÓu giao thoa : 
biên độ sóng tổng hợp tại đó đạt cực đại , cực tiểu khi nào ? 
3 
3 
2 
1 
2 
1 
1 
4 
3 
2 
4 
3 
2 
1 
0 
Vị trí cực đại 
Vị trí cực tiểu 
Những đường nào biểu diễn tập hợp của những điểm dao động có biên độ cực đại ? Và cực tiểu ? Các đường đó được gọi là gì ? 
TiÕt 14 : giao thoa sãng 
I.hiÖn t­îng giao thoa cña hai sãng mÆt n­íc 
II. Cùc ®¹i vµ cùc tiÓu giao thoa 
1. Dao ® éng cña mét ® iÓm trong vïng giao thoa 
2. VÞ trÝ cùc ®¹i vµ cùc tiÓu giao thoa 
VÞ trÝ c¸c cùc ®¹i giao thoa : 
b) VÞ trÝ c¸c cùc tiÓu giao thoa : 
III. ® iÒu kiÖn giao thoa , sãng kÕt hîp 
§ iÒu kiÖn : Hai nguån sãng ph¶i dao ® éng cïng ph­¬ng , cïng chu kú (hay tÇn sè ) vµ cã hiÖu sè pha kh«ng ® æi theo thêi gian . 
* Hai nguån nh ­ vËy gäi lµ hai nguån kÕt hîp . Hai sãng do hai 2 nguån kÕt hîp ph¸t ra gäi lµ hai sãng kÕt hîp 
* Để có các vân giao thoa ổn định trên mặt nước thì hai nguồn sống thỏa mãn điều kiện gì ? Hai nguồn như vậy gọi là hai nguồn như thế nào ? Hai sóng do hai nguồn đó phát ra gọi là hai sóng gì ? 
TiÕt 14 : giao thoa sãng 
I. hiÖn t­îng giao thoa cña hai sãng mÆt n­íc 
 HiÖn t­îng giao thoa lµ hiÖn t­îng hai sãng kÕt hîp khi gÆp nhau th × chóng cã nh÷ng ® iÓm ë ® ã chóng lu«n t¨ng c­êng lÉn nhau ; cã nh÷ng ® iÓm ë ® ã chóng lu«n triÖt tiªu nhau . 
II. Cùc ®¹i vµ cùc tiÓu giao thoa 
1. Dao ® éng cña mét ® iÓm trong vïng giao thoa 
2. VÞ trÝ cùc ®¹i vµ cùc tiÓu giao thoa 
VÞ trÝ c¸c cùc ®¹i giao thoa : 
b) VÞ trÝ c¸c cùc tiÓu giao thoa : 
III. ® iÒu kiÖn giao thoa , sãng kÕt hîp 
§ iÒu kiÖn : Hai nguån sãng ph¶i dao ® éng cïng ph­¬ng , cïng chu kú (hay tÇn sè)v µ cã hiÖu sè pha kh«ng ® æi theo thêi gian . 
* Hai nguån nh ­ vËy gäi lµ hai nguån kÕt hîp . Hai sãng do hai nguån kÕt hîp ph¸t ra gäi lµ hai sãng kÕt hîp . Hai nguån kÕt hîp cïng pha gäi lµ hai nguån ® ång bé 
1.Hai nguồn kết hợp là hai nguồn dao động có : 
a.cùng tần số . 
b.cùng pha . 
c.cùng tần số , cùng pha hay độ lệch pha không đổi theo thời gian . 
d.cùng tần số , cùng pha và cùng biện dộ . 
2. Hiện tượng giao thoa là hiện tượng 
a. Giao của hai sóng tại một điểm cảu môi trường 
b. Tổng hợp 2 dao động 
c. Tạo thành các gợn lồi , lõm 
d. Hai sóng gặp nhau có những điểm chúng luôn tăng cường nhau , có những điểm chúng luôn triệt tiêu nhau