Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài: Máy quang phổ các loại quang phổ - Trường THPT Vân Nội

Trường THPT Vân Nội 
MÁY QUANG PHỔ CÁC LOẠI QUANG PHỔ 
 Chúng ta đã từng biết : 
 Nhờ nghiên cứu quang phổ mà người ta biết được thành phần cấu tạo của Mặt Trời , nhiệt độ các thành phần kim loại bị nung nóng trong lò  
I. Máy quang phô ̉ lăng kính 
Khái niệm : 
Máy quang phổ là dụng cụ dùng để phân tích một chùm ánh sáng phức tạp thành những thành 
phần đơn sắc . 
Cấu tạo : 
1. Ống chuẩn trực 
Là bộ phận có dạng một cái ống tạo ra chùm tia sáng song song . 
2 . Hệ tán sắc 
Gồm một ( hoặc hai , ba ) lăng kính P. 
Khi ánh sáng qua lăng kính thì ánh sáng sẽ phân tán thành chùm tia đơn sắc . 
3. Buồng tối ( xem hình ) 
S 
L 1 
J 
L 2 
F 
C 
P 
S 1 
S 2 
L 
F 
Sơ đồ cấu tạo máy quang phổ lăng kính 
 Ống chuẩn trực 
Buồng ảnh 
 Lăng kính 
 Quang phổ của nguồn J 
II. Quang phổ phát xạ 
Các chất rắn , lỏng , khí được nung nóng đến nhiệt độ cao , đều phát ánh sáng . Quang phổ của ánh sáng do các chất đó phát ra gọi là quang phổ phát xạ của chúng . 
Tìm hiểu quang phổ liên tục 
Câu hỏi 1 : Hãy cho biết , quang phổ liên tục là dải màu như thế nào ? 
Câu hỏi 2 : Trong cuộc sống ta đã từng nhìn thấy quang phổ liên tục ở đâu ? 
C 
J 
J 
L 
L 1 
L 2 
F 
S 
P 
Quang phổ liên tục 
 Quang phổ liên tục 
500 0 C 
2000K 
C 
J 
L 
L 1 
L 2 
F 
S 
P 
Quang phổ vạch phát xạ 
 Quang phổ vạch phát xạ 
Na 
H 2 
Quang phô ̉ liên tục 
Quang phô ̉ vạch phát xa ̣ của H 2 (a) va ̀ Na (b). 
a) 
b) 
2000 o C 
500 o C 
800 o C 
1000 o C 
Định nghĩa : Quang phổ liên tục 
 Quang phô ̉ gồm nhiều dải màu tư ̀ đo ̉ đến tím , nối liền nhau một cách liên tục 
 Quang phô ̉ liên tục không phu ̣ thuộc vào bản chất của nguồn sáng , chỉ phu ̣ thuộc vào nhiệt đô ̣ của nguồn sáng 
Định nghĩa : Quang phổ vạch phát xạ 
Quang phổ vạch phát xạ là một hệ thống những vạch sáng riêng lẻ , ngăn cách nhau bởi những khoảng tối . 
Quang phổ vạch phát xạ của những nguyên tố khác nhau thì khác nhau về số lượng các vạch 
III. Quang phổ hấp thụ 
Thí nghiệm với đèn hơi Na tri và đèn hơi Hiđrô 
Yêu cầu học sinh xem sách và quan sát hiện tượng . 
Quan sát thí nghiệm và cho kết luận về hiện tượng . 
C 
J 
L 
L 1 
L 2 
F 
S 
P 
Quang phổ vạch hấp thụ 
 Quang phổ liên tục 
 Quang phổ vạch hấp thụ 
Đèn hơi Na 
 Quang phổ vạch phát xạ 
Đèn hơi H 2 
 Hiện tượng đảo sắc 
Định nghĩa : 
Quang phổ liên tục thiếu một số vạch màu do bị chất khí (hay hơi kim loại ) hấp thụ được gọi là quang phổ vạch hấp thụ của khí (hay hơi ) đó . 
Phân tích quang phô ̉ 
 Là phương pháp vật li ́ dùng đê ̉ xác định thành phần hóa học của một chất (hay hợp chất ), dựa vào việc nghiên cứu quang phô ̉ của ánh sáng do chất ấy phát ra hoặc hấp thu ̣. 
 Cho kết quả nhanh , cùng lúc xác định nhiều nguyên tô ́, rất nhạy . 
CÂU 1 : Chọn câu đúng nhất , Quang phổ liên tục : 
 A. Là quang phổ của ánh sáng mặt trời . B. Là quang phổ của chất khí phát quang . 
 C. Là quang phổ phát bởi các chất rắn . lỏng nung nóng trên 500 o C hay bởi chất khí tỉ khối lớn 
 có nhiệt độ cao . 
 D. Là dãi màu liên tục xen kẻ những vạch đen . 
 C 
CÂU 2 : Quang phổ liên tục phát ra bởi một chất được dùng để : 
 A. Xác định thành phần của chất đó C. Xác định thành phần của chất đó trong hổn hợp . 
 B. Xác định nhiệt độ của chất đó . D. Xác định chất đó là đơn chất hay hợp chất . 
 B 
CÂU 3 : Quang phổ vạch của Natri gồm : 
 A. Hai vạch vàng rất gần nhau . B. Hai vạch vàng và cam 
 C. Bốn vạch đỏ lam chàm tím . D. Hai vạch vàng rất xa nhau . 
 A 
CÂU 4 : Điền khuyết theo thứ tự vào các phần . bị thiếu ở mệnh đề sau : “ Trong phép 
 phân tích quang phổ , để xác định nhiệt độ , người ta dùng quang phổ . . .(1) . . . .; 
 Để xác định thành phần cấu tạo người ta dùng quang phổ ..(2)..“ 
 A. (1) Vạch ; (2) liên tục . B. (1) liên tục ; (2) Vạch . 
 C. (1) Vạch ; (2) vạch . D. (1) Vạch phát xạ ; (2) vạch hấp thụ . 
 B 
CÂU 5 : Hiện tượng đảo sắc trong vạch quang phổ là : 
 A. Vạch quang phổ đổi màu đơn sắc này sang màu đơn sắc khác . 
 B. Vạch hấp thụ của chất này đổi thành vạch phát xạ của chất khác . 
 C. Vạch hấp thụ đổi thành vạch phát xạ của chính chất đó . 
 D. Vạch phát xạ chất này đổi thành vạch phát xạ chất khác . 
 C 
Hẹn gặp lại các em ở bài sau