Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài: Sóng cơ và sự truyền sóng cơ

CHÖÔNG II: SOÙNG CÔ VAØ SOÙNG AÂM 
Chương II 
SOÙNG CÔ VAØ SOÙNG AÂM 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
Soùng cô 
Các đặc trưng của một sóng hình sin 
Phương trình sóng 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I. Soùng cô 
1) Thí nghiệm: 
Qua quan sát thí nghiệm hãy cho biết sóng là gì ? 
I. Soùng cô 
2) Ñònh nghóa soùng : 
Soùng cô hoïc laø nhöõng dao ñoäng lan truyeàn trong moät moâi tröôøng vaät chaát theo thôøi gian . 
1) Thí nghiệm: 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
3) Soùng ngang : 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I. Soùng cô 
1) Thí nghiệm: 
2) Ñònh nghóa soùng : 
3) Soùng ngang : L aø soùng coù phöông dao ñoäng vuoâng goùc vôùi phöông truyeàn soùng. 
Trừ trường hợp sóng mặt nước, còn sóng ngang chỉ truyền được trong chất rắn 
Thí duï : soùng treân maët nöôùc ; soùng truyeàn treân sôïi daây cao su 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I. Soùng cô 
1) Thí nghiệm: 
2) Ñònh nghóa soùng : 
4)Soùng doïc : 
3) Soùng ngang : 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I. Soùng cô 
1) Thí nghiệm: 
2) Ñònh nghóa soùng : 
Qua quan sát thí nghiệm hãy cho biết sóng dọc là gì ? 
Soùng doïc laø soùng coù phöông dao ñoäng truøng vôùi phöông truyeàn soùng . 
 Sóng dọc truyền được trong chất rắn, lỏng, khí. 
 Sóng cơ không truyền được trong chân không 
Thí duï : soùng truyeàn treân moät loø xo ; soùng aâm 
4)Soùng doïc : 
3) Soùng ngang : 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I. Soùng cô 
1) Thí nghiệm: 
2) Ñònh nghóa soùng : 
II. Các đặc trưng của một sóng hình sin: 
1/ Sự truyền của một sóng hình sin 
Dùng một sợi dây mềm, dài, đầu Q gắn vào tường, đầu P gắn vào cần rung với tần số thấp, thì P dao động điều hòa từ P về Q với dạng hình sin. Dao động điều hòa này có đỉnh không cố định mà dịch chuyển theo phương truyền sóng với vận tốc v 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I.Sóng cơ 
	Là biên độ dao động của một phần tử sóng của môi trường có sóng truyền qua. 
II. Các đặc trưng của một sóng hình sin: 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I.Sóng cơ 
2)Các đặc trưng của sóng hình sin 
a) Biên độ A của sóng: 
Là chu kỳ dao động của một phần tử sóng của môi trường có sóng truyền qua. 
	 f = 1/ T laø taàn soá soùng 
II. Các đặc trưng của một sóng hình sin: 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I.Sóng cơ 
2)Các đặc trưng của sóng hình sin 
b) Chu kỳ T ( hoặc tần số f ) của sóng : 
Là tốc độ lan truyền dao động trong môi trường. Mỗi một môi trường thì tốc độ sóng v có giá trị không đổi 
II. Các đặc trưng của một sóng hình sin: 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I.Sóng cơ 
2)Các đặc trưng của sóng hình sin 
c) Tốc độ truyền sóng v: 
	Là quãng đường mà sóng truyền được trong một chu kỳ h ay laø khoaûng caùch giöõa hai ñieåm treân phöông truyeàn soùng gaàn nhau nhaát vaø dao ñoäng cuøng pha vôùi nhau . 
Bước sóng có đơn vị là m 
II. Các đặc trưng của một sóng hình sin: 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I.Sóng cơ 
2)Các đặc trưng của sóng hình sin 
d)Böôùc soùng: 
2)Các đặc trưng của sóng hình sin 
e) Naêng löôïng cuûa soùng 
Naêng löôïng soùng laø naêng löôïng dao ñoäng cuûa caùc phaàn töû moâi tröôøng coù soùng truyeàn qua 
II. Các đặc trưng của một sóng hình sin: 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I.Sóng cơ 
Soùng laøm cho caùc phaàn töû dao ñoäng töùc laø ñaõ truyeàn cho chuùng naêng löôïng . Quaù trình truyeàn soùng laø quaù trình truyeàn naêng löôïng . 
II. Các đặc trưng của một sóng hình sin: 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I.Sóng cơ 
III/ Phương trình sóng 
Phương trình của sóng hình sin truyền theo trục ox là: 
II. Các đặc trưng của một sóng hình sin: 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
I.Sóng cơ 
u M laø bieân ñoä taïi ñieåm M coù toïa ñoä x vaøo thôøi ñieåm t 
CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
1. Chọn câu phát biểu đúng 
A. Sóng ngang có phương dao động trùng với phương truyền sóng 
B. Sóng dọc có phương dao động vuông góc với phương truyền sóng 
C. Sóng cơ học truyền được trong chân không 
D. Sóng trên mặt nước là sóng ngang . 
10 
09 
08 
07 
06 
05 
04 
03 
02 
01 
00 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
2. Chọn câu phát biểu đúng 
A.Chất rắn và chất lỏng truyền được cả sóng ngang và sóng dọc 
B.Chỉ có chất khí mới truyền được sóng dọc 
C.Sự truyền sóng cũng làm vật chất truyền theo 
D.Vận tốc truyền sóng ngang lớn hơn vận tốc truyền sóng dọc 
10 
09 
08 
07 
06 
05 
04 
03 
02 
01 
00 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
3. Điều nào sau đây là đúng khi nói về sóng cơ học ? 
Vận tốc truyền sóng không phụ thuộc môi trường 
B.Năng lượng sóng không đổi trong quá trình truyền sóng 
C. Vận tốc truyền sóng tùy thuộc tần số của sóng 
D.Pha dao động không đổi trong quá trình truyền sóng 
10 
09 
08 
07 
06 
05 
04 
03 
02 
01 
00 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
4. Quãng đường mà sóng truyền đi được trong một chu kỳ dao động của sóng gọi là 
A. vận tốc truyền 
B. bước sóng 
C. chu kỳ 
D. tần số 
10 
09 
08 
07 
06 
05 
04 
03 
02 
01 
00 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
5. Những điểm nằm trên phương truyền sóng và cách nhau bằng một số nguyên lần bước sóng thì 
 dao động cùng pha với nhau 
B. dao động ngược pha nhau 
C. có pha vuông góc 
D. dao động lệch pha nhau 
10 
09 
08 
07 
06 
05 
04 
03 
02 
01 
00 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
6. Những điểm nằm trên phương truyền sóng và cách nhau bằng một số lẻ nửa bước sóng thì 
A. dao động cùng pha với nhau 
B. dao động ngược pha nhau 
C. có pha vuông góc 
D. dao động lệch pha nhau 
10 
09 
08 
07 
06 
05 
04 
03 
02 
01 
00 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô 
7. Để phân loại sóng ngang và sóng dọc người ta căn cứ vào : 
A.Phương truyền sóng 
B.Tần số của sóng 
C.Phương dao động 
D.Phương dao động và phương truyền sóng 
10 
09 
08 
07 
06 
05 
04 
03 
02 
01 
00 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
Soùng Cô Vaø Söï Truyeàn Soùng Cô