Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Thí nghiệm ảo - Đặng Quang Trường

 PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
HIEÄN TÖÔÏNG TAÙN SAÉC AÙNH SAÙNG 
A 
P 
B 
Đỏ 
Nguồn sáng trắng 
Tấm chắn khe sáng 
Lăng kính 
Màn 
Tấm lọc đỏ 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
HIEÄN TÖÔÏNG TAÙN SAÉC AÙNH SAÙNG 
A 
P 
B 
Xanh 
Nguồn sáng trắng 
Tấm chắn khe sáng 
Lăng kính 
Màn 
Tấm lọc xanh 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
HIEÄN TÖÔÏNG TAÙN SAÉC AÙNH SAÙNG 
A 
P 
B 
V àng 
Nguồn sáng trắng 
Tấm chắn khe sáng 
Lăng kính 
Màn 
Tấm lọc màu vàng 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
                                                                              
ThÝ nghiÖm ¶o vËt lý 9: 
ch­¬ng II §iÖn tõ häc - PhÇn I 
Tr ường THCS MƯỜNG PHĂNG 
PHÒNG GD & ĐT HUYỆN ĐiỆN BIÊN 
N 
S 
YK 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
1. ThÝ nghiÖm: Bµi 22-TiÕt 24- H×nh 22.1 
A 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
2. ThÝ nghiÖm: Bµi 23-TiÕt 25- H×nh 23.3 
 N 
 S 
NhËn xÐt vÒ s¾p xÕp cña c¸c kim nam ch©m n»m däc theo mét ®­êng søc tõ. 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
 NhËn xÐt g× vÒ h×nh d¹ng cña ®­êng søc tõ? 
A 
§­êng 
Søc 
Tõ 
3. ThÝ nghiÖm: Bµi 24-TiÕt 26- H×nh 24.2 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
A 
 Cho nhËn xÐt vÒ chiÒu cña ®­êng søc tõ ë hai ®Çu èng d©y so víi chiÒu c¸c ®­êng søc tõ ë hai cùc cña thanh nam ch©m ? 
Gièng nh­ thanh nam ch©m, t¹i hai ®Çu èng d©y c¸c ®­êng søc tõ cïng ®i vµo mét ®Çu vµ cïng ®i ra ë ®Çu kia. 
4. ThÝ nghiÖm: Bµi 24-TiÕt 26- H×nh 24.2 – So s¸nh 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
A 
 ChiÒu ®­êng søc tõ cña èng d©y phô thuéc vµo chiÒu cña dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y. 
5. TN: Bµi 24-TiÕt 26- H×nh 24.2 – §æi chiÒu dßng ®iÖn 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
N¾m tay ph¶i, råi ®Æt sao cho bèn ngãn tay h­íng theo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y th× ngãn tay c¸i cho·i ra chØ chiÒu ®­êng søc tõ trong lßng èng d©y. 
6. ThÝ nghiÖm: Bµi 24-TiÕt 26- H×nh 24.3 - Qui t¾c n¾m tay ph¶i. 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
Ta h·y quan s¸t chiÒu cña ®­êng søc tõ 
7. ThÝ nghiÖm: Bµi 24-TiÕt 26- H×nh 24.3 - Q uan s¸t chiÒu cña ®­êng søc tõ 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
7. ThÝ nghiÖm: Bµi 24-TiÕt 26- H×nh 24.3 - Qui t¾c n¾m tay ph¶i. 
7. ThÝ nghiÖm: Bµi 24-TiÕt 26- H×nh 24.3 - Q uan s¸t chiÒu cña ®­êng søc tõ khi ®æi chiÒu dßng ®iÖn. 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
Đóng khoá K, quan sát góc lệch của kim nam châm so với phương ban đầu 
Mắc mạch điện như hình vẽ 
K 
8. ThÝ nghiÖm: Bµi 25-TiÕt 27: Sự nhiÔm tõ cña s¨t, thÐp - H×nh 25.1 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
Đóng khoá K, quan sát góc lệch của kim nam châm so với phương ban đầu 
Cho lâi s¾t hoÆc thÐp vµo èng d©y 
K 
9. ThÝ nghiÖm: Bµi 25-TiÕt 27: Sự nhiÔm tõ cña s¨t, thÐp - H×nh 25.1 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
Ngắt khoá K, quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh sắt. 
Mắc mạch điện như hình vẽ 
lõi sắt non 
đinh sắt 
10. ThÝ nghiÖm: Bµi 25-TiÕt 27: Sự nhiÔm tõ cña s¨t, thÐp - H×nh 25.2 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
Ngắt khoá K, quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh sắt. 
Mắc mạch điện như hình vẽ 
Lâi thÐp 
đinh sắt 
11. ThÝ nghiÖm: Bµi 25-TiÕt 27: Sự nhiÔm tõ cña s¨t, thÐp - H×nh 25.2 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
S 
N 
K 
0 
1. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña loa ®iÖn 
- §ãng c«ng t¾c K cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y 
Khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua, èng d©y chuyÓn ®éng 
12. ThÝ nghiÖm: Bµi 26-TiÕt 28: ø ng dông cña nam ch©m- H×nh 26.1 (1) 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
S 
N 
K 
0 
- Di chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë ®Ó t¨ng, gi¶m c­êng ®é dßng ®iÖn qua èng d©y. 
Khi c­êng ®é dßng ®iÖn thay ®æi, èng d©y chuyÓn däc theo khe hë gi÷a hai cùc cña nam ch©m. 
13. ThÝ nghiÖm: Bµi 26-TiÕt 28: ø ng dông cña nam ch©m- H×nh 26.1 (2) 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
Nam châm 
ống dây 
màng loa 
lõi sắt 
è ng d©y L 
(trong thùc tÕ th­êng gäi lµ c«n loa) 
Nam ch©m E 
(lµ nam ch©m vÜnh cöu, chi tiÕt xem h×nh bªn) 
Màng loa M 
(th­êng lµm b»ng giÊy chuyªn dïng) 
14. ThÝ nghiÖm: Bµi 26-TiÕt 28: ø ng dông cña nam ch©m- H×nh 26.2 (1) 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
V× mµng loa ®­îc g¾n chÆt víi èng d©y nªn khi èng d©y dao ®éng, mµng loa dao ®éng theo vµ ph¸t ra ©m thanh mµ nã nhËn ®­îc tõ micro. 
Loa ®iÖn: BiÕn dao ®éng ®iÖn thµnh ©m thanh. 
15. ThÝ nghiÖm: Bµi 26-TiÕt 28: ø ng dông cña nam ch©m- H×nh 26.2 (2) 
C«n loa 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
C1 T¹i sao khi ®ãng c«ng t¾c K ®Ó dßng ®iÖn ch¹y trong M§1 th× ®éng c¬ M ë M§2 cã lµm viÖc? 
Mạch điện 1 
Mạch điện 2 
Thanh sắt 
K 
Động cơ M 
M 
V× khi cã dßng diÖn trong M§1 th× nam ch©m ®iÖn hót thanh s¾t vµ ®ãng M§2, ®éng c¬ lµm viÖc. 
Tiếp điểm 
RL§T lµ thiÕt bÞ tù ®éng ®ãng, ng¾t m¹ch ®iÖn, b¶o vÖ vµ ®iÒu khiÓn sù lµm viÖc cña M§ 
Nam ch©m ®iÖn 
Chóng ta h·y theo dâi H§ cña M§ 
16. ThÝ nghiÖm: Bµi 26-TiÕt 28: ø ng dông cña nam ch©m- H×nh 26.3 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
tiếp điểm T 
P 
P 
N 
S 
chuông điện 
mạch điện 1 
mạch điện 2 
C«ng t¾c K 
Nghiªn cøu s¬ ®å bªn ®Ó nhËn biÕt c¸c bé phËn chÝnh cña chu«ng b¸o ®éng vµ cho biÕt: 
- Khi ®ãng cöa chu«ng cã kªu kh«ng, t¹i sao? 
C2 
Chu«ng kh«ng kªu v× m¹ch ®iÖn 2 hë 
17. ThÝ nghiÖm: Bµi 26-TiÕt 28: ø ng dông cña nam ch©m- H×nh 26.4 (1) 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
S 
P 
P 
N 
chuông điện 
mạch điện 1 
mạch điện 2 
Khi cöa më chu«ng l¹i kªu, t¹i sao? 
tiếp điểm T 
Ta h·y quan s¸t 
Khi cöa hÐ më, chu«ng kªu v× hë M§1, NC§ mÊt hÕt tõ tÝnh, miÕng s¾t r¬i xuèng vµ tù ®éng ®ãng M§2 
18. ThÝ nghiÖm: Bµi 26-TiÕt 28: ø ng dông cña nam ch©m- H×nh 26.4 (2) 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
L 
2 
1 
S 
 
	 Khi dßng ®iÖn qua ®éng c¬ v­ît qu¸ møc cho phÐp, t¸c dông tõ cña cña nam ch©m ®iÖn m¹nh h¬n, th¾ng lùc ®µn håi cña lß xo vµ hót chÆt lÊy thanh s¾t S lµm cho m¹ch ®iÖn tù ®éng ng¾t ®iÖn. 
động cơ 
N 
M 
19. ThÝ nghiÖm: Bµi 26-TiÕt 28: ø ng dông cña nam ch©m- H×nh 26.5 (1) C3 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
S 
L 
2 
1 
 
động cơ 
N 
Sau khi thanh s¾t S bÞ hót, nam ch©m ®iÖn bÞ mÊt tõ tÝnh, nÕu sù cè kh«ng nghiªm träng th× lß xo L kÐo l¹i ®ãng tiÕp ®iÓm 1-2, ®éng c¬ l¹i tiÕp tôc ho¹t ®éng. 
M 
20. ThÝ nghiÖm: Bµi 26-TiÕt 28: ø ng dông cña nam ch©m- H×nh 26.5 (2) C3 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
S 
N 
K 
A 
- §ãng c«ng t¾c K quan s¸t xem cã hiÖn t­îng g× x¶y ra víi ®o¹n d©y AB 
HiÖn t­îng ®ã chøng tá ®iÒu g×? 
A 
B 
+ 
Chøng tá ®o¹n d©y AB chÞu t¸c dông cña mét lùc nµo ®ã. 
21. ThÝ nghiÖm: Bµi 27-TiÕt 29: Lùc ®iÖn tõ- H×nh 27.1 (1) 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
S 
N 
K 
A 
A 
B 
+ 
2. KÕt luËn 
Tõ tr­êng t¸c dông lùc lªn ®o¹n d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ tr­êng. 
Lùc ®ã gäi lµ lùc ®iÖn tõ 
22. ThÝ nghiÖm: Bµi 27-TiÕt 29: Lùc ®iÖn tõ- H×nh 27.1 (2) 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
S 
N 
K 
A 
A 
B 
+ 
+ §æi chiÒu ®­êng søc tõ 
b. KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dÉn vµ chiÒu ®­êng søc tõ. 
23. ThÝ nghiÖm: Bµi 27-TiÕt 29: Lùc ®iÖn tõ- H×nh 27.1 (3) 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
2. Quy t¾c bµn tay tr¸i 
BiÕt chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n d©y dÉn th¼ng vµ chiÒu ®­êng søc tõ. 
Quy t¾c bµn tay tr¸i gióp ta x¸c ®Þnh ®­îc chiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn. 
Quy t¾c bµn tay tr¸i: 
§Æt bµn tay tr¸i sao cho c¸c ®­êng søc tõ h­íng vµo lßng bµn tay. 
ChiÒu tõ cæ tay ®Õn ngãn tay gi÷a h­íng theo chiÒu dßng ®iÖn. 
Th× ngãn tay c¸i cho·i ra 90 0 chØ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ. 
24. ThÝ nghiÖm: Bµi 27-TiÕt 29: Lùc ®iÖn tõ- H×nh 27. 2 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
C C 
● 
F’ 
● 
F’ 
0 
V 
C C 
V 
0 
C V 
V 
0 
C C 
● 
F’ 
Mắt bình thường 
Mắt cận thị 
Mắt viễn thị 
MẮT 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
d) Để sửa tật cận thị, phải đeo thấu kính phân kỳ có tiêu cự thích hợp sao cho vật ở vô cực qua kính cho ảnh ảo hiện lên ở điểm C V của mắt. 	 	 
A’ 
V 
0 
 C V 
C C 
A  
A’ 
A 1  
F’ k 
0 k 
V 
0 
C C 
Để sửa tật viễn thị, phải đeo thấu kính hội tụ có 
 để nhìn rõ vật ở vô cực mà không cần điều tiết. 
A  
A’ 
F’ 
0 k 
A’ 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
1 
2 
3 
4 
1 
2 
3 
4 
12V 
12V 
Màu sắc các vật dưới ánh sáng trắng 
Các vật mà ta nghiên cứu là các vật không tự phát sáng. Tuy nhiên, chúng có khả năng tán xạ (hắt lại theo mọi phương) AS chiếu đến chúng. 
Dùng chuột trái nháy vào các số ở hàng dưới cùng để tiến hành thí nghiệm ( c ó thể làm nhiều lần ) 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
1 
2 
3 
4 
1 
2 
3 
4 
12V 
Đỏ 
Đỏ 
Tối 
Đen 
Trắng 
Đỏ 
Xanh lục 
Đen 
Màu sắc các vật dưới ánh sáng đỏ 
TLC2 Dưới AS đỏ: Vật mầu trắng có mầu đỏ . Vật mầu đỏ có mầu đỏ . Vật mầu xanh lục có mầu tối. Vật mầu đen có mầu đen . Vậy mầu trắng và mầu đỏ tán xạ tốt AS đỏ , còn lại không tán xạ tốt AS đỏ. 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
1 
2 
3 
4 
1 
2 
3 
4 
12V 
Xanh 
Đen 
Xanh 
Đen 
Trắng 
Đỏ 
Xanh lục 
Đen 
TLC3 Dưới AS xanh lục : Vật mầu trắng có mầu xanh lục. Vật mầu đỏ có mầu đen. Vật mầu xanh lục có mầu xanh lục. Vật mầu đen có mầu đen . Vậy mầu trắng và mầu xanh lục tán xạ tốt AS xanh lục, còn lại không tán xạ tốt AS xanh lục. 
Màu sắc các vật dưới ánh sáng xanh lục 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG 
NGUYỄN VĂN NGÃI - THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG - ĐÀ NẴNG