Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Tiết 41: Bài tập - Đoàn Văn Thái

TRUNG TÂM GDTX NINH HÒA 
Giáo viên: Đoàn Văn Thái 
BÀI TẬP 
Tiết 41 
HỆ THỐNG LẠI KIẾN THỨC CẦN NHỚ 
 1. Tán sắc ánh sáng 
a. Sự tán sắc : 
b. Giải thích hiện tượng tán sắc: liên quan đến chiết suất của môi trường đối với ánh sáng đơn sắc khác nhau 
c. Phân biệt được ánh sáng đơn sắc và ánh sáng trắng 
 2. Giao thoa ánh sáng,nhiễu xạ 
 Hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng 
 Hiện tượng giao thoa ánh sáng: Giải thích 
Công thức vị trí vân sáng và vị trí vân tối, khoảng vân i 
+ Vị trí vân sáng: 
k gọi là bậc của vân sáng. 
+ Vị trí vân tối: 	 
Trong đó: a là khoảng cách giữa hai khe sáng (mm). 
D là khoảng cách từ hai khe đến màn (m). 
là bước sóng của ánh sáng dùng trong thí nghiệm 
+Đổi đơn vị: 
Khoảng vân i: 
công thức liên hệ giữa bước sóng và tần số 
HỆ THỐNG LẠI KIẾN THỨC CẦN NHỚ 
; 
PHƯƠNG PHÁP GIẢI 
Dạng 1: Tìm góc lệch của tia tím so với tia đỏ. 
A là góc chiết quang của lăng kính. 
PHƯƠNG PHÁP GIẢI 
Dạng 2: SỰ GIAO THOA ÁNH SÁNG 
Hướng dẫn cách giải 
1. Giao thoa với ánh sáng đơn sắc: 
Khoảng vân: 
( Số khoảng vân = (số vân sáng) – 1 
Vị trí vân sáng : 	 
Vị trí vân tối: 
PHƯƠNG PHÁP GIẢI 
- Khoảng cách giữa các vân giao thoa 
+ Giữa vân sáng thứ m và n là: 
LƯU Ý ĐƠN VỊ: qui đơn vị về m hết sau khi thay số tính ra kết quả tùy theo đáp án ta sẽ đổi về đơn vị ( mm,nm , ) 
2. Giao thoa với ánh sáng phức tạp nhiều thành phần 
- Vị trí vân sáng của các bức xạ trùng nhau: 
Những bức xạ có vân sáng tại vị trí x là: 
PHƯƠNG PHÁP GIẢI 
PHƯƠNG PHÁP GIẢI 
3. Bước sóng as trong mt nước: 
Tại điểm nào đó có vân sáng hay vân tối bậc mấy: 
Nếu ra số chẵn thì là vân sáng, số lẻ là vân tối 
PHƯƠNG PHÁP GIẢI 
Bề rộng quang phổ bậc k 
 C©u 1: Chän c©u ph¸t biÓu kh«ng ®óng . 
A 
b 
c 
d 
Trong hiÖn t­îng t¸n s¾c th× tia tÝm cã gãc lÖch lín nhÊt. 
Kh«ng 
Kh«ng 
Chän 
Kh«ng 
Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng t¸n s¾c lµ do chiÕt suÊt cña m«i tr­êng trong suèt phô thuéc vµo mµu ®¬n s¾c cña ¸nh s¸ng. 
Trong hiÖn t­îng t¸n s¾c cña ¸nh s¸ng tr¾ng th× tia ®á cã gãc lÖch nhá nhÊt. 
¸nh s¸ng tr¾ng kh«ng bÞ t¸n s¾c khi ®i qua l¨ng kÝnh. 
Câu hỏi trắc nghiệm lý thuyết 
 C©u 2: Chän c©u tr¶ ®óng . 
 Trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y th× tr­êng hîp kh«ng do sù giao thoa ¸nh s¸ng t¹o nªn lµ: 
A 
b 
c 
d 
HiÖn t­îng cÇu vång trªn bÇu trêi. 
§óng 
Sai 
Sai 
Sai 
Mµu s¾c cña c¸c v¸ng dÇu më. 
Mµu s¾c cña c¸c v©n trªn mµn trong thÝ nghiÖm I©ng. 
Mµu s¾c trªn c¸c bong bãng xµ phßng. 
 C©u 3: Chän c©u tr¶ lêi ®óng . 
 Trong thÝ nghiÖm cña I©ng, nÕu quan s¸t trªn mét v©n s¸ng cïng bËc th× v©n s¸ng n»m xa v©n s¸ng trung t©m nhÊt lµ: 
A 
b 
c 
d 
V©n tÝm. 
Sai 
®óng 
Sai 
Sai 
V©n ®á. 
V©n xanh. 
V©n vµng. 
 C©u 4: Chän c©u tr¶ lêi ®óng . 
 øng dông cña hiÖn t­îng giao thoa ®Ó ®o: 
A 
b 
c 
d 
ChiÕt suÊt cña m«i tr­êng. 
Kh«ng 
Kh«ng 
Kh«ng 
Chän 
TÇn sè cña ¸nh s¸ng. 
B­íc sãng cña ¸nh s¸ng. 
VËn tèc cña ¸nh s¸ng. 
 C©u 5: Chän c©u tr¶ lêi ®óng . 
 Hai nguån s¸ng kÕt hîp lµ hai nguån ph¸t ra hai sãng: 
A 
b 
c 
d 
Cã cïng tÇn sè vµ hiÖu sè pha ban ®Çu kh«ng thay ®æi theo thêi gian. 
§óng 
Sai 
Sai 
Sai 
Cã cïng tÇn sè.. 
Cã cïng pha. 
Cã cïng tÇn sè vµ hiªu sè pha ban ®Çu thay ®æi chËm. 
 C©u 6: Chän c©u tr¶ lêi ®óng . 
 Khi thùc hiÖn thÝ nghiÖm giao thoa víi ¸nh s¸ng tr¾ng, trªn mµn quan s¸t ta thu ®­îc: 
A 
b 
c 
d 
Kh«ng cã c¸c v©n mµu trªn mµn. 
Sai 
Sai 
§óng 
Sai 
Mét d·y mµu biÕn thiªn liªn tôc tõ ®æ ®Õn tÝm. 
C¸c v¹ch mµu kh¸c nhau n»m riªng biÖt trªn mét nÒn tèi. 
V©n trung t©m lµ v©n s¸ng tr¾ng, hai bªn cã nh÷ng d·y mµu nh­ s¾c cÇu vång. 
D .  = 0,7778mm. 
B .  = 0,8125mm. 
A .  = 0,6000mm 
C .  = 0,5625mm. 
Sai rồi 
Đúng 
Câu 1 : Trong thí nghiệm Iâng về giao thoa ánh sáng khoảng cách giữa 2 khe hẹp bằng 1mm và khoảng cách từ 2 khe đến màn chắn bằng 2m. Chiếu sáng 2 khe bằng ánh sáng đơn sắc có bước sóng  , người ta đo được khoảng cách từ vân sáng chính giữa đến vân sáng bậc 4 là 4,5mm. Bước sóng của ánh sáng đơn sắc đó bằng 
Hướng dẫn : 
Câu hỏi trắc nghiệm bài tập 
Cho biết áp dụng công thức nào ? 
 A .  = 4. 10 -7 m 
 C.  = 5. 10 -7 m 
 B.  = 7. 10 -7 m 
 D.  = 6. 10 -7 m 
Sai rồi 
Đúng 
Câu 2 : Trong thí nghiệm Iâng, nếu a = 0,3m; D = 1m; i = 2mm thì bước sóng của ánh sáng trong thí nghiệm là 
Lưu ý đổi đơn vị trước khi thế số 
Hướng dẫn : 
Có lưu ý gì khi thế số vào công thức ? 
 D. 0,104 mm 
 C . 0,548 mm 
 B . 1,253 mm 
A . 0,267 mm 
Sai rồi 
Đúng 
Câu 3 : Trong thí nghiệm Iâng, các khe được chiếu sáng bằng ánh sáng trắng. 
Nếu a=0,3mm, D = 2m và bước sóng của ánh sáng đỏ  Đ = 0,76 mm, bước sóng của ánh sáng tím  T = 0,40 mm thì khoảng cách giữa vân sáng bậc 1 của màu đỏ và vân sáng bậc 2 của màu tím là bao nhiêu? 
Δ x = x Đ – x T = (k T  T - k Đ  Đ )D/a 
Hướng dẫn : 
Chọn các công thức nào ? 
D. 5. 10 11 Hz. 
C . 5. 10 12 Hz. 
A . 5. 10 8 Hz. 
B . 5. 10 14 Hz 
Sai rồi 
Đúng 
Câu 4 : Trong thí nghiệm Iâng về giao thoa ánh sáng cho a = 3mm, D = 2m. Dùng nguồn sáng S có bước sóng đơn sắc chiếu vào thì khoảng vân giao thoa là i = 0,4mm. Cho C = 3.10 8 m/s. Tần số của bức xạ đó là. 
Hướng dẫn: 
Tìm bước sóng  
Tìm tần số f 
Chọn công thức nào ? 
Câu 5 : Trong một thí nghiệm Iâng về giao thoa ánh sáng, hai khe S 1 S 2 cách nhau một khoảng 1,2mm và cách màn quan sát 0,8m. Bước sóng của ánh sáng là 589mm. Khoảng vân trong giao thoa là 
A : 350.10 -3 mm 
B : 224,7.10 -3 mm 
C : 364.10 -3 mm 
D : 540.10 -3 mm 
Hướng dẫn : 
Nêu công thức áp dụng ? 
Câu 6 : Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng với khe Iâng, người ta dùng ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ = 6000A 0 , khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai nguồn đến màn D=3m, khoảng cách giữa hai nguồn kết hợp là a =1,5mm. Khoảng cách giữa vân sáng và vân tối liên tiếp là. 
A : 0,6mm. 
B : 6mm. 
C : 6cm. 
D : 6 µm 
Δ x = x T – x S 
Hướng dẫn : 
Chọn công thức nào ? 
 C©u 7: Chän c©u tr¶ lêi ®óng . 
 ¸nh s¸ng ®¬n s¾c mµu lôc cã b­íc sãng 500 nm ®­îc chiÕu vµo hai khe hÑp c¸ch nhau a= 1mm. Kho¶ng v©n trªn mµn ®Æt c¸ch hai khe kho¶ng D= 2m b»ng: 
A 
b 
c 
d 
0,4 mm. 
Sai 
®óng 
Sai 
Sai 
1mm. 
0,25 mm. 
0,1 mm. 
Hướng dẫn : Ta cã kho¶ng v©n giao thoa ®­îc x¸c ®Þnh: 
Chọn công thức áp dụng ? 
 C©u 8: Chän c©u tr¶ lêi ®óng . 
 ¸nh s¸ng ®¬n s¾c mµu lôc cã b­íc sãng 500 nm ®­îc chiÕu vµo hai khe hÑp c¸ch nhau a= 1mm, kho¶ng c¸ch tõ hai khe ®Õn mµn lµ D=2m VÞ trÝ cña v©n s¸ng bËc 4 ë phÝa trªn v©n trung t©m ®­îc x¸c ®Þnh: 
A 
b 
c 
d 
6 mm. 
Sai 
Sai 
Sai 
§óng 
3 mm. 
4 mm. 
0,3 mm. 
 Ta cã vÞ trÝ v©n s¸ng ®­îc x¸c ®Þnh: 
 V©n s¸ng bËc 4 øng víi: 
Chọn công thức nào ? 
 C©u 9: Chän c©u tr¶ lêi ®óng . 
 Trong thÝ nghiÖm cña I©ng vÒ giao thoa, hai khe ®­îc chiÕu s¸ng bëi ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã b­íc sãng 750 nm. BiÕt kho¶ng c¸ch hai khe lµ a= 1,5 mm, tõ hai khe ®Ðn mµn lµ D= 2m. Sè v©n s¸ng quan s¸t ®­îc trªn mµn cã bÒ réng L= 21mm lµ: 
A 
b 
c 
d 
18 
Sai 
®óng 
Sai 
Sai 
21 
19. 
25. 
Áp dụng công thức nào ? 
Ta cã kho¶ng v©n giao thoa ®­îc x¸c ®Þnh: 
Trªn nöa tr­êng giao thoa ta cã sè kho¶ng v©n lµ: 
Víi k nguyªn. V©y sè v©n quan s¸t ®­îc trªn mµn: 
 N= 2k +1= 2.10 +1= 21.