Bài giảng Vật lí Lớp 8 - Tiết 14: Sự nổi - Trường THCS Liên Thủy

TiÕt 14: sù næi 
Ng­êi thùc hiÖn: 
ph¹m thÞ tiÕn 
Tr­êng THCS Liªn Thñy 
? Lực đẩy Ac- si - mét phụ thuộc vào những yếu tố nào ? Viết công thức ? 
Nêu kết luận về độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét với trọng lượng phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ ? 
Kiểm tra bài cũ 
Trả lời 
 Lực đẩy Ac- si - mét phụ thuộc vào hai yếu tố : Trọng lượng riêng của chất lỏng và thể tích của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ 
F A = d. V 
d: là trọng lượng riêng của chất lỏng 
V: là thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ 
F A : là lực đẩy Ac- si-mét 
Độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ 
A 
B 
Hòn bi sắt 
Hòn bi gỗ 
Tại sao khi thả vào nước thì hòn bi gỗ nổi , còn bi sắt lại chìm ? 
Bi chìm 
Tàu nổi 
Tại sao con tàu bằng thép nặng hơn hòn bi thép lại nổi còn hòn bi thép thì chìm ? 
Các nhóm làm TN. 
? Qua TN em hãy cho biết : Một vật ở trong lòng chất lỏng có thể xảy ra những trường hợp nào ? 
+ Vật nổi . 
+ Vật chìm . 
+ Vật lơ lửng . 
Vậy khi nào vật nổi , vật chìm , vật lơ lửng ? 
Tiết 14: SỰ NỔI 
I. Điều kiện để vật nổi , vật chìm : 
 - Một vật ở trong chất lỏng chịu tác dụng của những lực nào , phương và chiều của chúng có giống nhau không ? 
P 
F A 
Lực đẩy Ac- si-mét : 
 Phương thẳng đứng . 
 Chiều từ dưới lên . 
F A 
Trọng lực : 
- Phương thẳng đứng . 
- Chiều từ trên xuống . 
P 
C1: Một vật nằm trong chất lỏng chịu tác dụng của trọng lực P và lực đẩy Ac- si-mét F A, hai lực này cùng phương , ngược chiều . 
Tiết 14: SỰ NỔI 
I. Điều kiện để vật nổi , vật chìm : 
 - Có thể xảy ra những trường hợp nào đối với trọng lượng P của vật và độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét F A ? 
 Có thể xảy ra ba trường hợp : 
P > F A 
P = F A 
P < F A 
: Vật chìm xuống 
: Vật lơ lửng trong chất lỏng 
: Vật nổi lên 
 - Trong từng trường hợp vật nổi hay chìm ? Tại sao ? Vẽ hình minh họa các vectơ lực tương ứng ? 
P 
P 
F A 
P 
F A 
F A 
a) 
b) 
c) 
F A < P 
F A = P 
F A > P 
 C2 : Nhúng một vật vào chất lỏng thì : 
 Vật chìm xuống khi : F A < P 
 Vật nổi lên khi : F A > P 
 Vật lơ lửng khi : F A = P 
F A 
Tiết 14: SỰ NỔI 
I. Điều kiện để vật nổi , vật chìm 
Nhúng một vật vào chất lỏng thì : 
 Vật chìm xuống khi : F A < P 
 Vật nổi lên khi : F A > P 
 Vật lơ lửng khi : F A = P 
II. Độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng 
 Tại sao miếng gỗ thả vào nước lại nổi ? 
C3: Miếng gỗ thả vào nước nổi lên do: P gỗ < F A (F A là lực đẩy Ac- si-mét do nước tác dụng vào miếng gỗ được nhúng chìm hẳn trong nước ). 
 C4: Miếng gỗ đứng yên nên chịu tác dụng của hai lực cân bằng . 
 Do đó : P = F A 
 Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước , trọng lượng P của nó và lực đẩy Ác-si-mét có bằng nhau không ? Tại sao ? 
Tiết 14: SỰ NỔI 
B. V là thể tích của cả miếng gỗ 
C. V là thể tích của phần miếng gỗ chìm trong nước 
D. V là thể tích được gạch chéo trong hình 
I. Điều kiện để vật nổi , vật chìm 
Nhúng một vật vào chất lỏng thì : 
 Vật chìm xuống khi : F A < P 
 Vật nổi lên khi : F A > P 
 Vật lơ lửng khi : F A = P 
II. Độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng 
C3: Miếng gỗ thả vào nước nổi lên do: P gỗ < F A (F A là lực đẩy Ac- si-mét do nước tác dụng vào miếng gỗ được nhúng chìm hẳn trong nước ). 
C4: Miếng gỗ đứng yên nên chịu tác dụng của hai lực cân bằng . 
 Do đó : P = F A 
 Độ lớn của lực đẩy Acsimet được tính bằng công thức : F A = d.V Trong đó d là trọng lượng riêng của chất lỏng , còn V là gì ? Trong các câu trả lời sau đây , câu nào là không đúng ? 
A. V là thể tích của phần nước bị miếng gỗ chiếm chổ 
C5: Đáp án B 
Tiết 14: SỰ NỔI 
I. Điều kiện để vật nổi , vật chìm 
Nhúng một vật vào chất lỏng thì : 
* Vật chìm xuống khi : F A < P 
* Vật nổi lên khi : F A > P 
* Vật lơ lửng khi : F A = P 
II. Độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng 
d: là trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m 3 ) 
V: là thể tích phần vật chìm trong chất lỏng (m 3 ) 
 Độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng được tính như thế nào ? 
F A = d.V 
Tiết 14: SỰ NỔI 
I. Điều kiện để vật nổi , vật chìm 
Nhúng một vật vào chất lỏng thì : 
* Vật chìm xuống khi : F A < P 
* Vật nổi lên khi : F A > P 
* Vật lơ lửng khi : F A = P 
II. Độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng 
III. Vận dụng 
C6 : Nhúng một vật vào chất lỏng thì : 
 Vật chìm xuống khi : d v > d l 
 Vật lơ lửng khi : d v = d l 
 Vật nổi lên khi : d v < d l 
 Biết P = d v .V ( d v là trọng lượng riêng của chất làm vật , V là thể tích của vật ) và F A = d l .V . (d l là trọng lượng riêng của chất lỏng ). Chứng minh rằng nếu vật là một khối đặc nhúng ngập trong chất lỏng thì : 
 Vật sẽ chìm xuống khi : d v > d l . 
 Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi : d v = d l 
- Vật sẽ nổi lên mặt chất lỏng khi : d v < d l . 
* Vật chìm xuống khi 
Thay (2), (3) vào (1) ta có : 
Mặt khác 
Tương tự 
* Vật lơ lửng trong chất lỏng khi 
* Vật nổi lên mặt chất lỏng khi 
F A = d.V 
Tiết 14: SỰ NỔI 
I. Điều kiện để vật nổi , vật chìm 
 Nhúng một vật vào chất lỏng thì : 
* Vật chìm xuống khi : F A < P 
* Vật nổi lên khi : F A > P 
* Vật lơ lửng khi : F A = P 
II. Độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng 
III. Vận dụng 
Trong đó : 
 + d là trọng lượng riêng của chất lỏng 
 + V là thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng 
F A = d.V 
C6: 
Tại sao con tàu bằng thép nặng hơn hòn bi thép lại nổi còn hòn bi thép lại chìm , Biết rằng con tàu không phải là một khối thép đặc mà có nhiều khoảng rỗng ? 
- Hòn bi làm bằng thép có trọng lượng riêng 78000N/m 3 , lớn hơn trọng lượng riêng của nước 10000N/m 3 nên bị chìm . 
- Tàu làm bằng thép nhưng được thiết kế sao cho có các khoang rỗng để trọng lượng riêng của cả con tàu nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước nên con tàu có thể nổi trên mặt nước . 
TRẢ LỜI 
C7: 
Tiết 14: SỰ NỔI 
 Thả một hòn bi thép vào thuỷ ngân thì bi nổi hay chìm ? Tại sao ? 
Hòn bi thép nổi lên vì : 
d thép = 78000 N/m 3 
d thủy ngân = 136000 N/m 3 
 d thép < d thủy ngân 
TRẢ LỜI 
II. Độ lớn của lực đẩy Ac- si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng 
III. Vận dụng 
Trong đó : 
 + d là trọng lượng riêng của chất lỏng 
 + V là thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng 
F A = d.V 
C6 : 
C7: 
C8: 
Tiết 14: SỰ NỔI 
I. Điều kiện để vật nổi , vật chìm 
Nhúng một vật vào chất lỏng thì : 
* Vật chìm xuống khi : F A < P 
* Vật nổi lên khi : F A > P 
* Vật lơ lửng khi : F A = P 
Hai vật M và N có cùng thể tích được nhúng ngập trong nước . Vật M chìm xuống đáy bình còn vật N lơ lửng trong chất lỏng . Gọi P M , F AM là trọng lượng và lực đẩy Ac- si-mét tác dụng lên vật M; P N , F AN là trọng lượng và lực đẩy Ac- si-mét tác dụng lên vật N. Hãy chọn dấu “=” ; “” thích hợp cho các ô trống : 
P M 
P N 
P M 
P N 
M 
N 
= 
= 
< 
> 
Tiết 14: SỰ NỔI 
 Khi dầu lửa bị đổ xuống nước thì dầu nổi . Vì trọng lượng riêng của dầu nhẹ hơn nước . 
 Lớp dầu này ngăn cản việc hoà tan ôxi vào nước . Vì vậy , sinh vật không lấy được ôxi sẽ bị chết 
 Các hoạt động khai thác và vận chuyển dầu có thể làm rò rỉ dầu lửa . Khi dầu lửa bị đổ xuống nước thì dầu chìm hay nổi ? Tại sao ? 
 Nếu có nhiều dầu đổ trên mặt nước sông , nước biển thì gây ra tác hại gì ? 
 Dầu thô tràn lên bờ gây ô nhiễm môi trường 
 Biện pháp : Đảm bảo an toàn trong vận chuyển dầu lửa , có biện pháp kịp thời khi gặp sự cố tràn dầu 
 Sinh hoạt của con người và các hoạt động sản xuất thải ra môi trường lượng khí thải lớn (NO, CO 2 , SO 2 ). Các chất khí này đều nặng hơn không khí nên có xu hướng chuyển xuống lớp không khí sát mặt đất ảnh hưởng trầm trọng đến môi trường và sức khỏe con người . 
Hiệu ứng nhà kính có tác hại gì ? 
 Còn một số chất nhẹ hơn không khí chuyển động lên trên làm thủng tầng ôzon bao quanh Trái Đất gây hiệu ứng nhà kính . 
+ Trong các nhà máy công nghiệp cần có biện pháp lưu thông không khí ( sử dụng các quạt gió,xây dựng các ống khói , lắp đặt hệ thống hút bụi , ) 
+ Hạn chế thải khí độc hại ra môi trường . 
+ Sử lý các chất thải độc hại trước khi xả ra môi trường . 
+ Sử dụng năng lượng sạch . 
+ Trồng rừng 
Biện pháp khắc phục : 
Hệ thống hút bụi nhà máy 
Bể xử lí chất thải nhà máy 
CỦNG CỐ : 
Nêu điều kiện để vật nổi , vật chìm khi nhúng vật vào trong chất lỏng ? 
Viết công thức tính lực đẩy Ac- si-mét khi vật nổi trên mặt chất lỏng ? 
GHI NHỚ 
+ Khi một vật nhúng chìm trong chất lỏng thì : 
 Vật chìm xuống khi : F A < P 
 Vật nổi lên khi : F A > P 
 Vật lơ lửng khi : F A = P 
+ Khi vật nổi trên mặt chất lỏng thì F A = d.V . 
Trong đó : F A là lực đẩy Ac- si -met 
V là thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng ( không phải là thể tích của vật ) 
d là trọng lượng riêng của chất lỏng 
 Học phần ghi nhớ 
 Đọc phần : Có thể em chưa biết 
 Làm bài tập trong sách bài tập:12.1 12.7/ SBT 35,36 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ