Bài giảng Vật lý 12 - Bài 41: Cấu tạo vũ trụ

BÀI 41: CẤU TẠO VŨ TRỤI. HỆ MẶT TRỜIBÀI 41: CẤU TẠO VŨ TRỤI. HỆ MẶT TRỜI1. Mặt trời-Thông số:Bán kính RT=109 RDKhối lượng mT= 333000 mD- Cấu tạo: 75% Hiđrô và 23% Heli, 2% chất khí khácNăng lượng hoạt động từ phản ứng nhiệt hạch+Nhiệt độ bề mặt cỡ hàng chục triệu độ+Công suất phát xạ3,9.1026 WCác hành tinh-Chuyển động cùng chiều với MT-Quỹ đao gần như tròn, nghiêng góc với nhau rất ít2. Các hành tinhNhóm Trái đất - Gồm Thuỷ tinh,Kim tinh, Trái đất , hoả tinhĐặc điểm: +rắn+nhỏ+khối lượng riêng lớn+có ít vệ tinhNhóm Mộc tinhGồm Mộc tinh, Thổ tinh, Hải vương tinh, Thiên vương tinhĐặc điểm: +khối khí có nhân rắn hoặc lỏng+ lớn+ khối lượng riêng rất nhỏ+có nhiều vệ tinh,có vành đai bụi rất rộngSao kimCác hành tinh trong hệ Mặt trời3. Các tiểu hành tinh4. Sao chổi và thiên thạchSao chổi Cấu tạo : khối khí đóng băng lẫn đá- Chuyển động theo quỹ đạo elip rất dẹp mà MT là một trong hai tiêu điểm, chu kì từ vài năm tới trên 150 nămb. Thiên thạchSao chổi Ha-lây- Đường kính vài trăm km- Bán kính quỹ đạo quanh MT từ 2,2 đến 3,6 đvtvII. Các sao và các thiên hà1. Các sao- Mỗi ngôi sao là một khối khí nóng sáng giống MT- Nhiệt độ trong lòng các sao cỡ hàng chục triệu độ gây phản ứng nhiệt hạchKhối lượng từ 0,1 tới vài chục lần khối lượng MTBán kính biến thiên trong khoảng rất rộng+cỡ 1% bán kính MT trở xuống, nhiệt độ bề mặt cao: sao chắt+cỡ 1000 lần bk MT, nhiệt độ bề mặt thấp: sao kềnh- Sao đôi: các cặp sao có khối lượng tương đương, quay xung quanh một khối tâm chung- Sao và siêu sao trong trạng thái biến đổi rất mạnh- Sao nơtron(punxa): phát sóng vô tuyến rất mạnhSao đôi- Tinh vân: đám bụi khổng lồ được rọi sáng nhờ các ngôi sao gần đó, hoặc đám khí bị ion hoá phát ra từ một sao hay siêu sao mới- Lỗ đen: gia tốc trọng trường xung quanh lỗ đen cực lớn, nó không bức xạ bất kì sđt nào, nó chỉ phát ra tia X khi hút thiên thể gần nó2. Thiên hàLà hệ thống gồm nhiều loại sao và tinh vânHình dạng + xoắn ốc	 + elipxôit	 + không xác địnhThiên hà NGC 1097Thiên hà Andromeda3. Thên hà của chúng ta: Ngân hà- Ngân hà có dạng đĩa, phần giữa phồng to,ngoài mép dẹp. Cấu trúc xoắn ốc- Đường kính khoảng 100000 đvtv, bề dày chỗ phồng to nhất cỡ 15000 đvtv- Hệ MT nằm trên mp qua tâm và vuông góc với trục của Ngân hà, cách tâm một khoảng cỡ 2/3 bán kính của nó4. Các đám thiên hà5. Các quasar- Cấu trúc mới nằm ngoài thiên hà, phát xạ mạnh một cách bất thường sóng vô tuyến và tia X với công suất cực lớn