Bài giảng Vật lý 6 - Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

 CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINHẢnh chụp một đoạn đường ray xe lửaMỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTBài 21I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.1. Quan sát thí nghiệm.1 thanh kim loại (thanh thép)1 ốc vặn. 1 chốt ngang.1 giá đỡ.Đèn cồn và hộp đựng cồn.Dụng cụ: Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTBài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTHình 21.1aBố trí thí nghiệm:- Lắp các dụng cụ thí nghiệm như hình 21.1a + Đặt thanh kim loại lên giá. + Lắp chốt ngang ở phía trong. + Vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại. - Đốt nóng thanh thép và quan sát hiện tượng.Cách tiến hành:Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT2. Trả lời câu hỏi.C1Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên? Thanh thép nở ra (dài ra)C2Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì? Khi giãn nở vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTC3Thí nghiệm:Bố trí thí nghiệm:Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTHình 21.1b - Lắp các dụng cụ thí nghiệm như hình 21.1b + Đặt thanh kim loại lên giá. + Lắp chốt ngang ở phía ngoài. - Đốt nóng thanh thép. - Vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại. - Dùng khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép và quan sát hiện tượng.Cách tiến hành:Hiện tượng:Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTChốt ngang cũng bị gãyNhận xét: Khi co lại vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.3. Rút ra kết luận:C4Khi thanh thép  vì nhiệt nó gây ra .. rất lớn.Khi thanh thép co lại  nó cũng gây ra .. rất lớn.nở ralựcvì nhiệtlựcSự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT4. Vận dụng.C5 Tại sao chỗ tiếp nối giữa 2 đầu thanh ray xe lửa lại có khe hở nhỏ? Vì khi trời nóng, nhiệt độ môi trường tăng lên làm cho thanh ray nóng lên, nó nở ra (dài ra). Nếu không để khe hở sự nở vì nhiệt của thanh ray bị ngăn cản, sẽ gây ra lực lớn làm cong đường ray.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTC6 Hai gối đỡ của đầu cầu thép có cấu tạo giống nhau không? Tại sao một gối đỡ phải đặt trên các con lăn? Hai gối đỡ có cấu tạo không giống nhau. Một gối đỡ được đặt trên các con lăn để khi nhiệt độ môi trường thay đổi, sự co giãn vì nhiệt của cầu thép không bị ngăn cản.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTBài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTCâu hỏi: Tại sao các tấm tôn lợp mái nhà lại có hình gợn sóng?Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTII. Băng kép. Băng kép được cấu tạo từ 2 thanh kim loại có bản chất khác nhau, được tán chặt vào nhau theo chiều dài của thanh.1. Thí nghiệm.Dụng cụ:Cấu tạo của băng kép: + Băng kép (cấu tạo từ 1 thanh thép và 1 thanh đồng) + Đèn cồn.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT- Hơ nóng băng kép trong 2 trường hợp: + TH1: Mặt đồng ở phía dưới. + TH2: Mặt đồng ở phía trên.Cách tiến hành:Bố trí thí nghiệm:2. Trả lời câu hỏi.C7Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau?Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau.C8Khi bị hơ nóng băng kép luôn cong về phía thanh nào? Tại sao?Khi bị hơ nóng băng kép luôn cong về phía thanh thép vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm ở phía ngoài vòng cung.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTC9Băng kép đang thẳng, nếu làm cho nó lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao? Băng kép có bị cong và cong về phía thanh đồng vì đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn và nằm phía trong vòng cung.Băng kép khi bị đốt nóng hay làm lạnh đều cong lại.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT3. Vận dụng.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTBăng kép được sử dụng nhiều ở các thiết bị tự động đóng - ngắt mạch điện khi nhiệt độ thay đổi.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTTiếp điểmBăng képĐèn báo điệnChốtCắm phích điệnTiếp điểmBăng képĐèn báo điệnChốtBài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTC10Tại sao bàn là điện lại tự ngắt khi đủ nóng? Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là nằm ở phía trên hay dưới?Khi đủ nóng, băng kép cong lên phía trên đẩy tiếp điểm lên, làm ngắt mạch.Thanh đồng nằm dưới.Người ta ứng dụng tính chất của băng kép vào việc đóng – ngắt tự động mạch điện.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTGhi nhớ Sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn. Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại. Người ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng – ngắt tự động mạch điện.Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH