Bài giảng Vật lý 7 - Tiết 15, Bài 14: Phản xạ âm - Tiếng vang

Chào mừng quý Thầy CôLỚP 7A2Về dự giờ thăm lớp KIỂM TRA BÀI CŨ:Âm có thể truyền qua những môi trường nào? Và không thể truyền qua môi trường nào? - Vận tốc truyền âm trong các môi trường như thế nào? Trả lời: Âm có thể truyền qua các môi trường: rắn, lỏng, khí và không thể truyền qua môi trường chân không. Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng và trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.Tiết 15– bài 14: PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANGI. AÂm phaûn xaï - tieáng vang:Baøi 14: PHAÛN XAÏ AÂM – TIEÁNG VANGI. AÂm phaûn xaï - tieáng vang:Âm phản xạ: là âm dội lại khi gặp một mặt chắn.Ta nghe được tiếng vang khi âm truyền đến vách đá dội lại đến tai ta chậm hơn âm truyền trực tiếp một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.TRAÛ LÔØI CAÂU HOÛI:C1. Em ñaõ töøng nghe ñöôïc tieáng vang ôû ñaâu ? Vì sao nghe ñöôïc tieáng vang ñoù ?Traû lôøi: ÔÛ trong phoøng lôùn vì nghe thaáy ñöôïc aâm phaûn xaï caùch bieät vôùi aâm truyeàn tröïc tieáp.Gieáng saâu vì aâm phaûn xaï ñeán tai ta chaäm hôn aâm truyeàn tröïc tieáp ñeán tai ta Traû lôøi: Vì ôû ngoaøi trôøi ta chæ nghe ñöôïc aâm phaùt ra tröïc tieáp , coøn trong phoøng kín ta vöøa nghe ñöôïc aâm phaùt ra tröïc tieáp vöøa nghe ñöôïc aâm phaûn xaï cuøng moät luùc neân ta nghe to hôn.C2. Taïi sao trong phoøng kín ta thöôøng nghe thaáy aâm to hôn so vôùi khi ta nghe chính aâm ñoù ôû ngoaøi trôøi ?Traû lôøi: a) Caû 2 phoøng.C3. Khi noùi to trong phoøng raát lôùn thì nghe ñöôïc tieáng vang .Nhöng noùi to nhö vaäy trong phoøng nhoû thì laïi khoâng nghe thaáy tieáng vang. a) Trong phoøng naøo coù aâm phaûn xaï ? b) Haõy tính khoaûng caùch ngaén nhaát töø ngöôøi noùi ñeán böùc töôøng ñeå nghe ñöôïc tieáng vang. Bieát vaän toác aâm trong khoâng khí laø 340m/s.b) Khoaûng caùch giöõa ngöôøi noùi vaø böùc töôøng ñeå nghe ñöôïc tieáng vang laø: Ta coù : s = v.t = 340.1/30 = 11,3(m).Keát luaän: Coù tieáng vang khi ta nghe thaáy .. caùch .moät khoaûng thôøi gian ít nhaát 1/15 giaây.aâm phaûn xaïBaøi 14: PHAÛN XAÏ AÂM – TIEÁNG VANGI. AÂm phaûn xaï - tieáng vang: Ta nghe ñöôïc tieáng vang khi aâm truyeàn ñeán vaùch ñaù doäi laïi ñeán tai ta chaäm hôn aâm truyeàn tröïc tieáp ñeán tai moät khoaûng thôøi gian ít nhaát laø 1/15 giaây.AÂm doäi laïi khi gaëp moät maët chaén laø aâm phaûn xaïII. Vaät phaûn xaï aâm toát vaø vaät phaûn xaï aâm keùm:aâm tröïc tieápII.VËt ph¶n x¹ ©m tèt vµ vËt ph¶n x¹ ©m kÐmMiÕng XèpSao mµ nhá thÕ, khã nghe qu¸ Sao mà nghe lớn qu¸.TÊm kim lo¹iQua thÝ nghiÖm võa lµm, c¸c em rót ra nhËn xÐt g×?Qua thÝ nghiÖm võa lµm ta thÊy miếng xèp ph¶n x¹ ©m kÐm. MiÕng kim lo¹i ph¶n x¹ ©m tèt.Vậy: nh÷ng vËt nh­ thế nµo thì ph¶n x¹ ©m tèt vµ nh÷ng vËt nh­ thÕ nµo th× ph¶n x¹ ©m kÐm?Nh÷ng vËt mÒm, xèp cã bÒ mÆt gå ghÒ th× ph¶n x¹ ©m kÐm (HÊp thô ©m tèt)Nh÷ng vËt cøng cã bÒ mÆt nh½n th× ph¶n x¹ ©m tèt (HÊp thô ©m kÐm)C4: Trong nh÷ng vËt sau ®©y vËt nµo ph¶n x¹ ©m tèt, vËt nµo ph¶n x¹ ©m kÐm?miÕng xèp, mÆt g­¬ng, ¸o len, mÆt ®¸ hoa, ghÕ ®Öm mót, tÊm kim lo¹i, cao su xèp, t­êng g¹ch.Phản xạ âm tốtPhản xạ âm kémMiÕng xèp¸o lenghÕ ®Öm mótcao su xèpMÆt g­¬ngmÆt ®¸ hoatÊm kim lo¹it­êng g¹chVậy, các em ®· tr¶ lêi ®­îc t¹i sao cã sÊm rÒn ch­a?Đã lµ do tiÕng sÊm truyền trùc tiÕp ®Õn tai ta sau ®ã ta l¹i nghe thÊy ©m ph¶n x¹ cña tiÕng sÊm do ph¶n x¹ tõ nói hay tõ c¸c ng«i nhµ cao tÇng. Do ®ã mới cã sÊm rÒn.III. Vaän duïng:C5. Trong nhieàu phoøng hoaø nhaïc, phoøng chieáu boùng, phoøng ghi aâm, ngöôøi ta thöôøng laøm töôøng saàn suøi vaø treo reøm nhung ñeå laøm giaûm tieáng vang. Haõy giaûi thích taïi sao ?Traû lôøi: Laøm töôøng saàn suøi, treo reøm nhung ñeå haáp thuï aâm toát hôn neân giaûm tieáng vang. AÂm nghe ñöôïc roõ hôn.Traû lôøi: Ñeå höôùng aâm phaûn xaï töø tay ñeán tai ta giuùp ta nghe ñöôïc aâm to hôn.C6. Khi muoán nghe roõ hôn, ngöôøi ta thöôøng ñaët baøn tay khum laïi ,saùt vaøo vaønh tai, ñoàng thôøi höôùng tai veà phía nguoàn aâm. Haõy giaûy thích taïi sao ?C7. Sieâu aâm coù theå phaùt thaønh chuøm tia heïp vaø ít bò nöôùc haáp thuï neân truyeàn ñi xa trong nöôùc. Vì theá ngöôøi ta thöôøng söû duïng phaûn xaï cuûa sieâu aâm ñeå xaùc ñònh ñoä saâu cuûa bieån.Giaû söû taøu phaùt ra sieâu aâm vaø thu ñöôïc aâm phaûn xaï cuûa noù töø ñaùy bieån sau 1 giaây (hình 14.4). Tính gaàn ñuùng ñoä saâu cuûa ñaùy bieån , bieát vaän toác truyeàn sieâu aâm trong nöôùc laø 1500m/s ?1/2 giaây1/2 giaây1giaâyC7. Sieâu aâm coù theå phaùt thaønh chuøm tia heïp vaø ít bò nöôùc haáp thuï neân truyeàn ñi xa trong nöôùc. Vì theá ngöôøi ta thöôøng söû duïng phaûn xaï cuûa sieâu aâm ñeå xaùc ñònh ñoä saâu cuûa bieån.Giaû söû taøu phaùt ra sieâu aâm vaø thu ñöôïc aâm phaûn xaï cuûa noù töø ñaùy bieån sau 1 giaây (hình 14.4). Tính gaàn ñuùng ñoä saâu cuûa ñaùy bieån , bieát vaän toác truyeàn sieâu aâm trong nöôùc laø 1500m/s ?Ta coù vận tốc truyền siêu âm trong nước là: v=1500m/sThôøi gian sieâu aâm truyeàn ñi töø taøu ñeán ñaùy bieån laø: Vaäy ñoä saâu gaàn ñuùng cuûa ñaùy bieån laø: S = v.t = 1500 . 1/2 = 750( m).Giaûi:t =1 : 2 = ½ (s) C8. Hieän töôïng phaûn xaï aâm ñöôïc söû duïng trong nhöõng tröôøng hôïp naøo döôùi ñaây ? a) Troàng caây xung quanh beänh vieän. b) Xaùc ñònh ñoä saâu cuûa bieån. c) Laøm ñoà chôi “ñieän thoaïi daây”. d) Laøm töôøng phuû da,ï nhung.Hieän töôïng phaûn xaï aâm ñöôïc söû duïng raát nhieàu trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta nhö: Trong haøng haûi duøng ñeå ño ñoä saâu cuûa bieån, doø ñoä saâu xaùc ñònh khoaûng caùch giöõa caùc taøu ngaàm, phaùt hieän ñaøn caù Trong y hoïc : Pheùp chuaån ñoaùn sieâu aâm giuùp tìm hieåu caùc boä phaän beân trong cô theå (thai nhi, noäi taïng;) Trong ngaønh Vaät lí ñòa caàu, phaûn xaï aâm ñöôïc aùp duïng ñeå xaùc ñònh caáu taïo beân trong cuûa Traùi Ñaát. Ngoaøi coâng duïng ñaõ neâu treân trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta ngöôøi ta coøn söû duïng phaûn xaï aâm ñeå laøm giaûm tieáng oàn nöõa ñaáy. Vaäy ñeå laøm giaûm tieáng oàn ngöôøi ta laøm nhö theá naøo? Veà nhaø caùc em ñoïc vaø chuaån bò tröôùc baøi 15SGK “Choáng oâ nhieãm tieáng oàn”seõ giuùp ta hieåu vaán ñeà naøy theâm.DẶN DÒ:- Học thuộc phần ghi nhớ(SGK)- Làm các bài tập: 16.1- 16.6SBT.- Xem trước bài 15: Chống ô nhiễm tiếng ồn.