Bài giảng Vật lý 8 Tiết 23 - Bài 16: Cơ năng

1. Trong những trường hợp dưới đõy, trường hợp nào cú cụng cơ học ?a. Người CN đang đẩy xe goũng b.Học sinh đang nghe giảng bàic. Mỏy xỳc đất đang làm việcd. Lực sĩ đang nõng tạ lờnChỉ cú cụng cơ học khi cú lực tỏc dụng vào vật và làm cho vật chuyển dời.Vậy khi nào cú cụng cơ học?Cuộc sống quanh ta thật sinh động. Con người và cỏc sự vật luụn vận động khụng ngừng. 	Hàng ngày, ta thường nói đến từ năng lượng. Ví dụ nhà máy thuỷ điện đã biến năng lượng của dòng nước thành năng lượng điện. Con người muốn hoạt động phải có năng lượng.Vậy năng lượng là gì? Nó tồn tại dưới dạng nào? Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu dạng năng lượng đơn giản nhất là cơ năng I. Cơ năngHãy đọc thông tin trong SGK và cho biết khi nào một vật có cơ năng? Đơn vị của cơ năng là gì?  Khi một vật có khả năng thực hiện công ta nói vật có cơ năng. Đơn vị của cơ năng là Jun.CƠ NĂNG 1.Thế năng hấp dẫn (Thế năng trọng trường)BAHình 16.1 Hãy đọc thông tin trong SGK và cho biết khi quả nặng A đứng yên trên mặt đất thì có cơ năng không?C1. Nếu đưa quả nặng lên một độ cao nào đó thỡ nú có cơ năng không? Tại sao?Tiết23/Bài 16II. THẾ năng Khụng cú cơ năng vỡ quả nặng đứng yờn trờn mặt đất khụng cú khả năng thực hiện cụng. TLC1: Quả nặng A chuyển động kộo miếng gỗ chuyển động =>quả nặng A đã thực hiện công => có cơ năngHãy quan sát TN để kiểm tra.BA Quả nặng A chuyển động kộo miếng gỗ chuyển động =>quả nặng A đã thực hiện công => có cơ năng Hãy đọc thông tin trong SGK và cho biết cơ năng của vật trong trường hợp này có tên gọi là gì?I. Cơ năng  Khi một vật có khả năng thực hiện công ta nói vật có cơ năng. Đơn vị của cơ năng là Jun.1. Thế năng hấp dẫnCƠ NĂNG Tiết 23:II. THẾ năng Vật ở vị trí càng cao so với mặt đất thì công mà vật có khả năng thực hiện được càng lớn, nghĩa là thế năng của vật sẽ càng lớn. Cơ năng của vật trong trường hợp này được gọi là thế năng.? Khi vật ở vị trí càng cao so với mặt đất thì thế năng của vật sẽ như thế nào? Vì sao?  Thế năng được xác định bởi độ cao của vật so với mặt đất gọi là thế năng hấp dẫn.  Khi vật nằm trên mặt đất thì thế năng hấp dẫn của vật bằng không.BA Quả nặng A chuyển động => miếng gỗ chuyển động =>quả nặng A đã thực hiện công => có cơ năngCƠ NĂNG Quả nặng A chuyển động => miếng gỗ chuyển động =>quả nặng A đã thực hiện công => có cơ năngI. Cơ năng Khi một vật có khả năng thực hiện công ta nói vật có cơ năng. Đơn vị của cơ năng là Jun.1. Thế năng hấp dẫnTiết 23:II. THẾ năng-Thế năng trong trường hợp này gọi là thế năng gỡ?-Vật nằm trờn mặt đất thế năng như thế nào?Chú ý:- Ta có thờ̉ khụng lṍy mặt đṍt, mà lṍy mụ̣t vị trí khác làm mụ́c đờ̉ tính đụ̣ cao. Vọ̃y thờ́ năng hṍp dõ̃n phụ thuụ̣c vào mụ́c tính đụ̣ cao.- Thờ́ năng hṍp dõ̃n còn phụ thuụ̣c vào khụ́i lượng của nó. Vọ̃t có khụ́i lượng càng lớn thì thờ́ năng càng lớnI. Cơ năng1. Thế năng hấp dẫn2. Thế năng đàn hồi.Hóy đọc thụng tin trong SGK rồi trả lời C2. C2. Lúc này lò xo có cơ năng. Bằng cách nào đờ̉ chứng tỏ được lò xo có cơ năng? Cơ năng của lò xo trong trường hợp này có tên gọi là gì?CƠ NĂNG Tiết 23:II. THẾ năng  Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào mốc tớnh độ cao. Càng lờn cao thỡ thế năng càng lớn.  Thế năng hấp dẫn cũn phụ thuộc vào khối lượng của nú. Vật cú khối lượng càng lớn thỡ thế năng càng lớn.Cơ năng trong trường hợp này cũng gọi là thế năng.TLC2: Đốt chỏy sợi dõy, lũ xo đẩy miếng gỗ lờn cao tức là thực hiện cụng. Lũ xo bị biến dạng cú cơ năng.  Thế năng có được do vật biến dạng sinh ra gọi là thế năng đàn hồi.Thế năng đàn hồi phụ thuộc vào độ biến dạng đàn hồi của vật. Độ biến dạng càng nhiều thỡ thế năng càng lớn  Thế năng được xác định bởi độ cao của vật so với mặt đất gọi là thế năng hấp dẫn.  Khi vật nằm trên mặt đất thì thế năng hấp dẫn của vật bằng không. Thế năng được xác định bởi độ cao của vật so với mặt đất gọi là thế năng hấp dẫn.I. Cơ năng Khi một vật có khả năng thực hiện công ta nói vật có cơ năng. Đơn vị của cơ năng là Jun.1. Thế năng hấp dẫn:2. Thế năng đàn hồi: Thế năng có được do vật biến dạng sinh ra gọi là thế năng đàn hồi.III. Động năng1. Khi nào vật có động năng? C3:Hãy dự đoán xem khi thả hòn bi lăn theo máng sẽ có hiện tượng gì đối với miếng gỗ?CƠ NĂNG Tiết 23:TLC3: Miếng gỗ chuyển độngThớ nghiệm 1: Cho quả cầu thộp lăn từ vị trớ (1) trờn mỏng nghiờng xuống đập vào miếng gỗ.(1)1. Khi nào vật có động năng? C4:Chứng minh rằng quả cầu A đang chuyển động có khả năng thực hiện công? TLC4: Quả cầu A tỏc dụng lực vào miếng gỗ => miếng gỗ chuyển động => quả cầu đã thực hiện công.Từ kết quả TN hãy trả lời C5.CƠ NĂNG Thế năng được xác định bởi độ cao của vật so với mặt đất gọi là thế năng hấp dẫn. Khi một vật có khả năng thực hiện công ta nói vật có cơ năng. Đơn vị của cơ năng là Jun.1. Thế năng hấp dẫn: Thế năng có được do vật biến dạng sinh ra gọi là thế năng đàn hồi.III. Động năngI. Cơ năng2. Thế năng đàn hồi:Tiết 23:TLC5: Một vật chuyển động cú khả năng sinh cụng tức là cú cơ năng  Cơ năng của vật do vật chuyển động mà có gọi là động năng.I. Cơ năng Khi một vật có khả năng thực hiện công ta nói vật có cơ năng. Đơn vị của cơ năng là Jun.III. Động năng1. Khi nào vật có động năng: Cơ năng của vật do vật chuyển động mà có gọi là động năng.2. Động năng của vật phụ thuộc những yếu tố nào?TN2:Hãy dự đoán xem nếu đặt quả cầu ở vị trí (2) thì miếng gỗ sẽ dịch chuyển như thế nào so với vị trí (1)? TL: Miếng gỗ chuyển động một đoạn xa hơn(S2>S1).(1)S1(2)S2S3Hỡnh 16.3C6:-Độ lớn vận tốc của quả cầu thay đổi như thế nào so với vị trớ (1)? So sỏnh cụng quả cầu trong hai trường hợp?Vậy động năng của quả cầu phụ thuộc như thế nào vào vận tốc?CƠ NĂNG Tiết 23:TLC6: -Vận tốc trong trường hợp (2) lớn hơn.-Cụng thực hiện cũng lớn hơn vỡ miếng gỗ chuyển động đoạn dài hơn.-Vậy động năng của quả cầu phụ thuộc vào vận tốc. Vận tốcCàng lớn thỡ động năng càng lớn.TN3:Nếu thay quả cầu A bằng quả cầu A’ có m lớn hơn và đặt ở vị trớ (2). Hãy dự đoán xem hiện tượng xảy ra như thế nào? C7:-Hiện tượng cú gỡ khỏc so với TN 2? -So sỏnh cụng trong TN2 và TN3? -Vậy động năng của quả cầu phụ thuộc như thế nào vào khối lượng của núTLC7: -Miếng gỗ chuyển động đoạn dài hơn (S3>S2).-Cụng trong trường hợp này lớn hơn.-Động năng cũn phụ thuộc vào Khối lượng. Khối lượng càng lớn thỡ động năng càng lớn.  Vật có khối lượng càng lớn và vận tốc càng lớn thì động năng càng lớn?I. Cơ năng Khi một vật có khả năng thực hiện công ta nói vật có cơ năng. Đơn vị của cơ năng là Jun.III. Động năng1. Khi nào vật có động năng: Cơ năng của vật do vật chuyển động mà có gọi là động năng.2. Động năng của vật phụ thuộc những yếu tố nào?IV. Vận dụngC9. Hãy nêu ví dụ vật có cả động năng và thế năng?C10. Cơ năng của từng vật trong hình 16.4a,b,c thuộc dạng cơ năng nào?Thế năng đàn hồiThế năng + Động năngThế năng hấp dẫnCƠ NĂNG Tiết 23: Thế năng được xác định bởi độ cao của vật so với mặt đất gọi là thế năng hấp dẫn.I. Cơ năng Khi một vật có khả năng thực hiện công ta nói vật có cơ năng. Đơn vị của cơ năng là Jun.1. Thế năng hấp dẫn:2. Thế năng đàn hồi: Thế năng có được do vật biến dạng sinh ra gọi là thế năng đàn hồi.III. ĐỘng năng Vật có khối lượng càng lớn và chuyển động càng nhanh thì động năng càng lớn?1. Khi nào vật có động năng: Cơ năng của vật do vật chuyển động mà có gọi là động năng.2. Động năng của vật phụ thuộc những yếu tố nào?IV. Vận dụngQua bài học hãy cho biết khi nào 1 vật có cơ năng?Cơ năng tồn tại ở những dạng nào? Và phụ thuộc vào những yếu tố gì?CƠ NĂNG Tiết 23:BẢN ĐỒ TƯ DUY CỦNG CỐ BÀI CƠ NĂNG Động năng của trái đất chuyển động quanh mặt trời là: 2,7.10 luỹ thừa 33J. Động năng của vệ tinh quay trên quỹ đạo 3. 10 9 JCú thể em chưa biết Động năng của con ong đang bay 0,002 JĐộng năng của cầu thủ bóng đá đang chạy là: 4500 JNHẬT THỰCDĂN DềHọc hiờ̉u phõ̀n ghi trọng tõm của bàiLàm các bài tọ̃p từ 16.1 đờ́n 16.12 SBTChuõ̉n bị bài 18 TỔNG KẾT CHƯƠNG CƠ HỌCCỏc em hóy cố gắng học tốtChỳc cỏc em học giỏi!NHỚ HỌC VÀ LÀM BÀI ĐẦY DỦBài học của chỳng ta đến đõy là kết thỳc