Bài giảng Vật lý 9 - Bài 21: Nam châm vĩnh cửu

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔGIÁO VIÊN: BÙI THỊ LỆ THUDateTỔ xung chi là nhà phát minh Trung Quốc thế kỉ V . Ông đã chế tạo ra xe chỉ nam. Đặc điểm của xe này dù xe có chuyển động theo hướng nào thì hình nhân đặt trên xe cũng chỉ tay về hướng nam. Vậy làm sao Tổ xung làm được điều này ?????1/ THÍ NGHIỆMC1. Nhớ lại kiến thức lớp 5 và lớp 7 ,hãy đề xuất và thực hiện một thí nghiệmĐể phát hiện xem một thanh kim loạiCó phải là nam châm hay không?I/ TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂMNAM CHÂM VĨNH CỬUC1. Đưa thanh kim loại lại gần vụn sắt trộn lẫn nhôm,đồng  Nếu thanh kim loại hút vụn sắt thì nó là Nam châmDatenhômSắtĐồngDatenhômSắtĐồngDateThanh sắtTHANH NAM CHÂMXem lạiDateC2 	Đặt kim nam châm trên giá thẳng đứng như hình sau:DateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateHƯỚNGBẮCNAMXem lại TiếpDateKhi đứng cân bằng kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?Khi đứng cân bằng kim nam châm nằm dọc theo hướng Nam – BắcNAM CHÂM VĨNH CỬUDateXoay kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay . Khi đã đứng cân bằng trở lại kim nam châm còn chỉ hướng như lúc đầu nữa không ? NAM CHÂM VĨNH CỬUDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateDateBẮCNAMĐÔNGTÂYXem lạiDate2 Kết luận: Bình thường kim (hoặc thanh) nam châm tự do. Khi đã cân bằng chỉ hướng nam- bắc. Một cực của nam châm (còn gọi là từ cực) luôn chỉ hướng bắc (được gọi là cực bắc) còn cực kia luôn chỉ hướng nam gọi là cực nam NAM CHÂM VĨNH CỬUDateNgười ta sơn các màu khác nhau để phân biệt các từ cực của nam châm . Nhiều khi trên nam châm có ghi chữ N , chỉ cực Bắc Chữ S chỉ cực Nam.NAM CHÂM VĨNH CỬUDateNSNSNSDateNgoài sắc thép nam châm còn hút được niken, côban ,gađôlini  các kim loại này là các vật liệu từ. Nam châm hầu như không hút đồng, nhôm và các kim loại không thuộc nhóm vật liệu từ NAM CHÂM VĨNH CỬUDateMột số nam châm vĩnh cửuĐược dùng trong phòng thíNghiệm và đời sốngDateII/ TƯƠNG TÁC GiỮA HAI NAM CHÂM . 1 /THÍ NGHIỆM.C3. Đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau . Quan sát hiện tượng cho nhận xét.NAM CHÂM VĨNH CỬUDateDateXem lạiDateCực bắc của kim nam châm bị cực nam củaThanh nam châm hútDateNAM CHÂM VĨNH CỬUC4. Đổi đầu của một trong hai nam châm rồi đưa lại gần nhau. Có hiện tượng gì xảy ra với các nam châmDateDateDateDateDateDateCác cực cùng tên của Hai nam châm đẩy nhauC4Xem lạiDateNAM CHÂM VĨNH CỬU 2 / kết luận. Khi đưa từ cực của hai Nam châm lại gần nhauthì chúng hút nhau nếucác cực khác tên ,đẩy nhau nếu các cực cùng tên DateC5/ Theo em, có thể giải thích thế nào hiện tượng hình nhân đặt trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng nam ???NAM CHÂM VĨNH CỬUIII / VẬN DỤNG.C5/ có thể Tổ Xung Chi lắp đặt trên xe một kim nam châmDateC6/ người ta dùng la bàn để xác định hướng bắc- nam. Tìm hiểu cấu tạo la bàn . Hãy cho biết bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng. Giải thích .? Biết rằng mặt số của la bàn có thể quay độc lặp với kim nam châm NAM CHÂM VĨNH CỬU?DateNAM CHÂM VĨNH CỬUH 21.4C6 / bộ phận chỉ hướng của la bàn là kim nam châm. Bởi vì tại mọi nơi trên trái đất (trừ hai địa cực)kim nam châm luôn chỉ hướng nam – bắcĐT900BN180270902700180DateC7 / Hãy xác định tên từ cực của các nam châm thường dùng trong phòng thí nghiệm (nam châm thẳng ,nam châm chữ U,kim nam châm)NAM CHÂM VĨNH CỬUDate Trả lời C7 Đầu nào của kim nam châm có ghi chữ N là cực bắcĐầu nào có ghi chữ S là cực namĐối với nam châm chỉ sơn màu không ghi chữ thì màu đỏ thì là cực bắc(N) đầu sơn màu xanh thì là cực nam(S)NAM CHÂM VĨNH CỬUNSDateNAM CHÂM VĨNH CỬUC8 .Xác định tên các từ cực của thanh nam châm ở hình vẽ.DateSNNAM CHÂM VĨNH CỬUDateSNNAM CHÂM VĨNH CỬUDateSNNAM CHÂM VĨNH CỬUDateNAM CHÂM VĨNH CỬUSNKết quảXem lạiDateNAM CHÂM VĨNH CỬUSNSNDateTỪ TÍNH CỦA NAM CHÂMTƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂMDatebài học kết thúc!Hướng dẫn Học sinhtự họcĐối với bài học ở tiết học này:- Học bài theo ghi nhớ SGK - Làm bài tập 21.121.6 SBTĐối với bài học ở tiết học tiếp theo:Đọc và nghiên cứu bài: “Tác dụng từ của dòng điện – từ trường” NAM CHÂM VĨNH CỬUDate