Bài giảng Vật lý 9 - Bài 23: Từ phổ - Đường sức từ - Nguyễn Thúy Hằng

GIÁO ÁN ĐIỆN TỬMÔN VẬT LÝ 9GIÁO VIÊN: NGUYỄN THÚY HẰNGTRƯỜNG THCS ĐÔNG PHƯỚC ACâu 1: Hãy nêu kết luận về từ trường?-Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói không gian đó có từ trường.-Tại mỗi vị trí nhất định trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện, kim nam châm đều chỉ một hướng xác định.KIỂM TRA BÀI CŨ- Từ trường tồn tại ở xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện, xung quanh trái đất. - Cách nhận biết từ trường: + Dùng kim nam châm đưa đến nơi cần kiểm tra. Nơi nào có lực từ tác dụng lên kim nam châm (kim nam châm không còn định hướng Bắc – Nam) thì nơi đó có từ trường và ngược lại.Câu 2: Từ trường tồn tại ở những nơi đâu? Làm cách nào nhận biết từ trường?Câu 3: Giả sử có một dây dẫn điện chạy qua nhà. Nếu không dùng dụng cụ đo điện, có cách nào để phát hiện trong dây dẫn có dòng điện chạy qua hay không ?Dùng nam châm thử(kim nam châm)BÀI 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ1. Thí nghiệmI - TỪ PHỔRắc đều một lớp bột sắt lên tấm nhựa trong phẳng. Đặt tấm nhựa lên trên một thanh nam châm thẳng rồi gõ nhẹCÂU HỎI1.Trước khi gõ các mạt sắt sắp xếp như thế nào?2. Sau khi gõ các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp như thế nào?3. Càng ra xa nam châm các đường mạt sắt như thế nào?BÀI 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ1. Thí nghiệmI - TỪ PHỔ0:000:010:020:030:040:050:060:070:080:090:100:110:120:130:140:150:160:170:180:190:200:210:220:230:240:250:260:270:280:290:300:310:320:330:340:350:360:370:380:390:400:410:420:430:440:450:460:470:480:490:500:510:520:530:540:550:560:570:580:591:001:011:021:031:041:051:061:071:081:091:101:111:121:131:141:151:161:171:181:191:201:211:221:231:241:251:261:271:281:291:301:311:321:331:341:351:361:371:381:391:401:411:421:431:441:451:461:471:481:491:501:511:521:531:541:551:561:571:581:592:002:012:022:032:042:052:062:072:082:092:102:112:122:132:142:152:162:172:182:192:202:212:222:232:242:252:262:272:282:292:302:312:322:332:342:352:362:372:382:392:402:412:422:432:442:452:462:472:482:492:502:512:522:532:542:552:562:572:582:593:003:013:023:033:043:053:063:073:083:093:103:113:123:133:143:153:163:173:183:193:203:213:223:233:243:253:263:273:283:293:303:313:323:333:343:353:363:373:383:393:403:413:423:433:443:453:463:473:483:493:503:513:523:533:543:553:563:573:583:594:001.Trước khi gõ các mạt sắt sắp xếp như thế nào?2.Sau khi gõ các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp như thế nào?3.Mật độ các mạt sắt ở xa thanh nam châm như thế nào?TL1: Trước khi gõ các mạt sắt sắp xếp lộn xộn.TL2: Sau khi gõ các mạt sắt sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này đến cực kia của nam châm.TL3: Càng ra xa nam châm các đường mạt sắt càng thưa dần.HÌNH 23.1I - TỪ PHỔ2. Kết luậnBÀI 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ	Trong từ trường của thanh nam châm, mạt sắt được sắp xếp thành những ĐƯỜNG CONG nối từ cực này sang cực kia của nam châm.- Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường mạnh, nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường yếu.TỪ PHỔ	Hình ảnh trực quan về các đường mạt sắt xung quanh nam châm được gọi là TỪ PHỔ. I - TỪ PHỔBÀI 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪII- ĐƯỜNG SỨC TỪ1. Vẽ và xác định chiều đường sức từHÌNH 23.1HÌNH 23.1NSĐƯỜNG SỨC TỪNS	ĐƯỜNG SỨC TỪ là các đường liền nét tô dọc theo các đường mạt sắt từ cực nọ sang cực kia của nam châm0:000:010:020:030:040:050:060:070:080:090:100:110:120:130:140:150:160:170:180:190:200:210:220:230:240:250:260:270:280:290:300:310:320:330:340:350:360:370:380:390:400:410:420:430:440:450:460:470:480:490:500:510:520:530:540:550:560:570:580:591:001:011:021:031:041:051:061:071:081:091:101:111:121:131:141:151:161:171:181:191:201:211:221:231:241:251:261:271:281:291:301:311:321:331:341:351:361:371:381:391:401:411:421:431:441:451:461:471:481:491:501:511:521:531:541:551:561:571:581:592:00C2. SNĐịnh hướng của các kim nam châm trên đường sức từSNTrên mỗi đường sức từ, kim nam châm định hướng theo một chiều nhất định.NSQuy ước : Chiều đường sức từ là chiều đi từ cực Nam đến cực Bắc xuyên dọc kim nam châm đặt trên đường sức đó.NSC3. Bên ngoài thanh nam châm, các đường sức từ đều có chiều đi vào cực Nam, ra từ cực Bắc.HÌNH 23.1NSVÀO NAM – RA BẮCBÀI 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪII- ĐƯỜNG SỨC TỪa) Các kim nam châm nối đuôi nhau dọc theo một đường sức từ, cực Bắc của kim này nối với cực Nam của kim kia.b) Mỗi đường sức từ có một chiều xác định. Bên ngoài nam châm, các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam.c) Nơi nào từ trường mạnh thì đường sức từ dày, từ trường yếu thì đường sức từ thưa.2. Kết luận.NSC4. Cho hình ảnh từ phổ của nam châm chữ U. Dựa vào đó, hãy vẽ các đường sức từ của nó.Nhận xét về dạng đườngsức từ ở khoảng giữa hai từ cực.Ở khoảng giữa hai từ cực của nam châm chữ U, các đường sức từ gần như song song với nhau.BÀI 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪIII- VẬN DỤNGC5. Biết chiều đường sức từ của thanh nam châm thẳng như trên hình 23.5. Hãy xác định tên các từ cực của nam châmSNSNBÀI 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪIII- VẬN DỤNGC6. Hình 23.6 cho hình ảnh từ phổ của hai thanh nam châm đặt gần nhau. Hãy vẽ một số đường sức từ và chỉ rõ chiều của chúng.BÀI 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪIII- VẬN DỤNG SNNSCD CỦNG CỐBài tập 1: Xác định tên của các từ cực trong 2 hình vẽ sauABCỦNG CỐ  Bài tập 2. Hãy vẽ 2 đường sức từ của thanh nam châm và xác định tên từ cực của nam châmS NA BCỦNG CỐ  Bài tập 5.Hãy cho biết kim nam châm nào nằm sai hướng trong từ trường của nam châmSN4321sN	TỪ TRƯỜNG CỦA TRÁI ĐẤTGHI NHỚ* Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ. Có thể thu được từ phổ bằng cách rắc mạt sắt lên tấm nhựa đặt trong từ trường và gõ nhẹ* Các đường sức từ có chiều nhất định. Ở bên ngoài thanh nam châm, chúng là những đường cong đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của nam châmBÀI 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪMỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ TỪ PHỔGóc vuông tinh vân rực đỏVành mũ giải ngân hà trên tia hồng ngoạiHamburger GomezQuả trứng tinh vânTừ phổ sao hoảNhững “chiếc nhẫn” của sao thổHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ-Học thuộc ghi nhớ, nắm vững các kiến thức của bài.-Đọc mục: “Có thể em chưa biết”.-Làm bài tập trong SBT-Đọc trước bài 24: “Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua”BAØI HOÏC ÑEÁN ÑAÂY LAØ KEÁT THUÙC CHUÙC QUYÙ THAÀY COÂ GIAÙO VAØ CAÙC EM HOÏC SINH SÖÙC KHOEÛ VAØ HAÏNH PHUÙC