Bài giảng Vật lý 9 Tiết 63 - Bài 58: Tổng kết chương IIII: Quang học

Phòng GD&ĐT Bình SơnTrường THCS Bình LongTiết 63-bài 58: Tổng kết chương iii: Quang họcNguồn sángff3XGiỏo viờn: Đặng Đạm1I. Tự Kiểm tra Bài 1: Chiếu một tia sáng từ không khí vào nước chếch 300 so với mặt nước.Có hiện tượng gì xảy ra đối với tia sáng khi truyền qua mặt nước ? Hiện tượng đó gọi là hiện tượng gì?Góc tới bằng 600 thì góc khúc xạ lớn hơn hay nhỏ hơn 600 ?Góc tới =a. Tia sáng bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa nước và không khí. Đó là hiện tượng khúc xạ.b. Góc khúc xạ nhỏ hơn 600N’N300600GKXTKHT; 	-Neỏu phaàn giửừa moỷng hụn phaàn rỡa=>TKPK. *Hoaởc: ẹeồ caỷ hai TK leõn 1 doứng chửừ: 	-AÛnh chửừ to=>TKHT; 	-AÛnh chửừ nhoỷ=>TKPK. Baứi 7: Vaọt kớnh cuỷa maựy aỷnh laứ loaùi thaỏu kớnh gỡ ? AÛnh cuỷa vaọt caàn chuùp hieọn leõn ụỷ ủaõu ? ễÛ maựy aỷnh thoõng thửụứng thỡ aỷnh nhoỷ hụn hay lụựn hụn vaọt ? Cuứng chieàu hay ngửụùc chieàu so vụựi vaọt ? -Vaọt kớnh cuỷa maựy aỷnh laứ loaùi thaỏu kớnh hoọi tuù.- AÛnh cuỷa vaọt caàn chuùp hieọn leõn ụỷ treõn phim.-AÛnh cuỷa vaọt taùo bụỷi maựy aỷnh laứ aỷnh thaọt, ngửụùc chieàu, nhoỷ hụn vaọt.4I. Tự Kiểm tra Bài 8: Xét về mặt quang học, hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là gì? Hai bộ phận đó tương tự những bộ phận nào trong máy ảnh?Trả lời: 	Xét về mặt quang học, hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thuỷ tinh và màng lưới. Thể thuỷ tinh tương tự như vật kính, màng lưới tương tự như phim trong máy ảnh.Thể thuỷ tinhVật kínhPhimMàng lưới5Baứi 9: Giụựi haùn xa nhaỏt vaứ gaàn nhaỏt treõn khoaỷng nhỡn roừ cuỷa maột moói ngửụứi goùi laứ nhửừng ủieồm gỡ?ẹieồm cửùc caọn vaứ ủieồm cửùc vieónBaứi 10: Neõu hai bieồu hieọn thửụứng thaỏy cuỷa maột caọn thũ. Khaộc phuùc taọt caọn thũ laứ laứm cho maột caọn coự theồ nhỡn roừ nhửừng vaọt ụỷ gaàn hay ụỷ xa maột? Kớnh caọn laứ loaùi thaỏu kớnh gỡ?Maột caọn khoõng nhỡn ủửụùc caực vaọt ụỷ xa. Khi nhỡn caực vaọt ụỷ gaàn thỡ ngửụứi caọn thũ phaỷi ủửụa vaọt ủoự laùi gaàn maột. ẹeồ khaộc phuùc taọt caọn thũ thỡ ngửụứi caọn thũ phaỷi ủeo thaỏu kớnh phaõn kỡ sao cho coự theồ nhỡn ủửụùc caực vaọt ụỷ xa.611)Kớnh luựp laứ loaùi thaỏu kớnh gỡ? Duứng ủeồ laứm gỡ? -Kớnh luựp laứ thaỏu kớnh hoọi tuù coự tieõu tửù ngaộn (nhoỷ). -Duứng ủeồ quan saựt caực vaọt nhoỷ. 	(Chuự yự: ẹeồ quan saựt vaọt qua kớnh luựp thỡ vaọt phaỷi ủaởt vaọt phaỷi ủaởt trong khoaỷng tieõu cửù. AÛnh quan saựt ủửụùc qua kớnh luựp laứ aỷnh aỷo, cuứng chieàu, lụựn hụn vaọt)7ĐỏI. Tự Kiểm tra Bài 12: Hãy nêu ví dụ về nguồn phát ánh sáng trắng và ví dụ cách tạo ra ánh sáng đỏ.Trả lời: Ví dụ về nguồn phát ánh sáng trắng: Mặt Trời, ngọn đèn điện, đèn ống...Ví dụ cách tạo ra ánh sáng đỏ: Đèn LED đỏ (1), chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ (2), dùng bút laze phát ra ánh sáng màu đỏ (3), chiếu ánh sáng trắng lên mặt ghi của đĩa CD (4)...1234813.Laứm theỏ naứo ủeồ bieỏt trong chuứm saựng do moọt ủeứn oỏng phaựt ra coự nhửừng aựnh saựng maứu naứo?	Muoỏn bieỏt trong chuứm saựng do moọt ủeứn oỏng phaựt racoự nhửừng maứu naứo, ta cho chuứm saựng ủoự chieỏu qua moọt laờng kớnh hay chieỏu vaứo maởt ghi cuỷa moọt ủúa CD15.Chieỏu aựnh saựng ủoỷ vaứo moọt tụứ giaỏy traộngta seừ thaỏy tụứ giaỏy coự maứu gỡ? Neỏu thay baống tụứ giaỏy xanh, ta seừ thaỏy tụứ giaỏy coự maứu gỡ?	Chieỏu aựnh saựng ủoỷ vaứo moọt tụứ giaỏy traộng ta seừ thaỏy tụứ giaỏy coự maứu ủoỷ. Neỏu thay tụứ giaỏy traộng baống tụứ giaỏy xanh ta seừ thaỏy tụứ giaỏy gaàn nhử coự maứu ủen.9I. Tự Kiểm tra Bài 16: Trong việc sản xuất muối, người ta lấy nước biển vào các ruộng muối rồi phơi nắng. Người ta đã sử dụng tác dụng gì của ánh sáng ? Tác dụng này gây ra hiện tượng gì của nước biển? Làm muốiTrả lời: Trong việc sản xuất muối, người ta đã sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng mặt trời. Nước trong nước biển sẽ bị nóng lên và bốc hơi. 10Ii. Vận dụng Bài 17: (SGK)A.Gúc tới bằng 40030/; gúc khỳc xạ bằng 600.B.Gúc tới bằng 600; gúc khỳc xạ bằng 40030/.C.Gúc tới bằng 900; gúc khỳc xạ bằng 00.D.Gúc tới bằng 00; gúc khỳc xạ bằng 900.Bài 18: (SGK)A. Ảnh thật, cỏch thấu kớnh 60cm.B. Ảnh thật, cỏch thấu kớnh 30cmC. Ảnh ảo, cỏch thấu kớnh 60cm.D. Ảnh ảo, cỏch thấu kớnh 30cmBài 19: (SGK)A. 1cm.B. 20cmC. 5cm.D. 40cm11Ii. Vận dụng Bài 20: (SGK) Hoàng – Liờn - SơnA. Mắt bỏc Hoàng là mắt cận; mắt bỏc Liờn bỡnh thường, mắt bỏc Sơn là mắt lóo.B. Mắt bỏc Hoàng là mắt lóo; mắt bỏc Liờn bỡnh thường, mắt bỏc Sơn là mắt cận.C. Mắt bỏc Hoàng bỡnh thường; mắt bỏc Liờn là mắt cận, mắt bỏc Sơn là mắt lóo.D. Mắt bỏc Hoàng bỡnh thường; mắt bỏc Liờn là mắt lóo, mắt bỏc Sơn là mắt cận.Bài 21: (SGK) – Ghộp nối.a) Chiếu ỏnh sỏng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta sẽ được ỏnh sỏng .b) Vật màu xanh cú khả năng tỏn xạ mạnh ỏnh sỏng .c) Mọi ỏnh sỏng đều cú a) Chiếu ỏnh sỏng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta sẽ được ỏnh sỏng (4) màu đỏb) Vật màu xanh cú khả năng tỏn xạ mạnh ỏnh sỏng (3) màu xanhc) Mọi ỏnh sỏng đều cú (1) tỏc dụng nhiệt12Ii. Vận dụng Bài 22: Một vật AB có dạng hình mũi tên được đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính phân kỳ, điểm A nằm trên trục chính, cách thấu kính 20cm. Thấu kính có tiêu cự 20cm.Hãy vẽ ảnh của vật AB cho bởi thấu kính.Đó là ảnh thật hay ảnh ảo ?ảnh cách thấu kính bao nhiêu cm ?a. Vẽ ảnhBB’A’A=f0ib. A’B’ là ảnh ảoc. Vì điểm A trùng với điểm F, nên BO và AI là 2 đường chéo của hình chữ nhật BAOI, điểm B’ là giao điểm của 2 đường chéo, A’B’ là đường trung bình của tam giác ABO. Ta có OA’=ảnh nằm cách thấu kính 10 cm13Ii. Vận dụng Bài 23: Vật kính của một máy ảnh là một TKHT có tiêu cự 8cm. Máy ảnh được hướng để chụp ảnh một vật cao 40cm đặt cách máy 1,2m.Hãy dựng ảnh của vật trên phim (không cần đúng tỷ lệ).Dựa vào hình vẽ để tính độ cao của ảnh trên phim.a. Dựng ảnhBB’A’A0iCách dựng: tương tự bài 22 ở trên14Ii. Vận dụng b. Tính độ cao của ảnhBB/A/A0iF/OF=8cm; AB=40cm; OA= 120cm; A’B’= ?và có OI = AB(1)Nên(2)Kết hợp (1) & (2) ta được:A’B’ Tính toán ta được:Thay vào tính được: 2,86 cm(1)Vậy độ cao của ảnh trên phim xấp xỉ 2,86 cmF..15Ii. Vận dụng Bài 24: (chuyển thành BTVN)Bài 25:Nhìn một ngọn đèn dây tóc qua một kính lọc màu đỏ, ta thấy ánh sáng màu gì? Nhìn ngọn đèn đó qua kính lọc màu lam, ta thấy ánh sáng màu gì? Chập hai tấm kính nói trên với nhau và nhìn ngọn đèn, ta thấy ánh sáng màu đỏ sẫm. Đó có phải là trộn ánh sáng đỏ với ánh sáng lam không? Tại sao?Trả lời a. Nhìn một ngọn đèn dây tóc qua một kính lọc màu đỏ, ta thấy ánh sáng màu đỏ. b. Nhìn ngọn đèn đó qua kính lọc màu lam, ta thấy ánh sáng màu lam. c. Chập hai tấm kính nói trên với nhau và nhìn ngọn đèn qua hai tấm kính, ta thấy ánh sáng màu đỏ sẫm. Đó không phải là trộn ánh sáng đỏ với lam, mà ta thu được phần còn lại của ánh sáng trắng sau khi đã cản lại tất cả những ánh sáng mà mỗi kính lọc đỏ hoặc lam có thể cản được.16ĐỏLamĐỏ sẫmIi. Vận dụng Minh hoạ bài 25 dưới dạng màn hứng thay vì nhìn qua các tấm lọc.Nhìn một ngọn đèn dây tóc qua một kính lọc màu đỏ, ta thấy ánh sáng màu đỏ. b. Nhìn một ngọn đèn dây tóc qua một kính lọc màu lam, ta thấy ánh sáng màu lam. c. Nhìn một ngọn đèn dây tóc qua hai kính lọc màu chập lại (đỏ+lam), ta thấy ánh sáng màu đỏ sẫm. 17Ii. Vận dụng Bài 26: Có một nhà trồng cây cảnh dưới một dàn hoa rậm rạp. Các cây cảnh bị còi cọc đi, rồi chết. Hiện tượng này cho thấy tầm quan trọng của tác dụng gì của ánh sáng mặt trời? Tại sao?Minh hoạ: Vì thế cây cối thường ngả hoặc vươn ra chỗ có ánh nắng mặt trời .Trả lời:	 Hiện tượng này cho thấy tầm quan trọng của tác dụng sinh học của ánh sáng Mặt Trời. Các cây cảnh bị còi cọc đi, rồi chết vì không có ánh sáng mặt trời chiếu vào cây cảnh, không có tác dụng sinh học của ánh sáng để duy trì sự sống của cây cảnh. 18BTVN - Dặn dòLàm bài tập phần còn lại SGK trang 151-152 SGK.Tiết sau học bài: 	“Sự bảo toàn năng lượng trong các hiện tượng cơ và nhiệt” (bài 27-Tr 94; SGK Vật lý 8, xuất bản năm 2011)19