Bài giảng Vật lý Khối 9 - Tiết 57: Mắt cận và mắt lão

Tieát 57MAÉT CAÄN VAØ MAÉT LAÕOKIEÅM TRA BAØI CUÕEm haõy so saùnh aûnh aûo cuûa moät vaät taïo bôûi thaáu kính phaân kì vaø thaáu kính hoäi tuï?Gioáng nhau: Aûnh aûo cuøng chieàu vôùi vaät.Khaùc nhau: - Ñoái vôùi thaáu kính hoäi tuï thì cho aûnh aûo lôùn hôn vaät vaø naèm ngoaøi khoaûng tieâu cöï. - Ñoái vôùi thaáu kính phaân kì thì cho aûnh aûo nhoû hôn vaät vaø naèm trong khoaûng tieâu cöï. KIỂM TRA BÀI CŨTrình bày cấu tạo của mắt (xét về mặt quang học) 2. Thế nào là điểm cực cận? Điểm cực viễn. Một vật ở trong khoảng nào thì mắt sẽ nhìn rõ vật. Mắt nhìn roõ một vật trước mắt khi ảnh ca vật nằm tại đâu trong mắt ?Trả lờiMắt có cấu tạo gồm 2 bộ quan trọng: Thể thủy tinh và màng lưới.2. * Điểm cực cận là điểm gần mắt nhất mà khi có vật ở đó mắt vẫn nhìn thấy rõ. * Điểm cực viễn là điểm xa mắt nhất mà khi có vật ở đó mắt không điều tiết vẫn nhìn rõ. 	* Mắt nhìn rõ một vật khi vật đặt trong khoảng từ Cc đến Cv + Khi mắt nhìn rõo một vật trước mắt thì ảnh của vật ấy phải hiện trên màng lưới trong mắt.Điểm cực viễnĐiểm cực cậnKhoảng cực viễnKhoảng cực cậnKhoảng nhìn rõMẮT CẬN VÀ MẮT LÃOCâu hỏi thảo luận nhómCâu 1: Khoanh tròn vào dấu cộng trước các biểu hiện mà em cho là triệu chứng của tật cận thị?	+ Khi đọc sách, phải đặt sách gần mắt hơn bình thường.	+ Khi đọc sách, phải đặt sách xa mắt hơn bình thường.	+ Ngồi dưới lớp, nhìn chữ viết trên bảng thấy mờ.	+ Ngồi trong lớp, nhìn không rõ các vật ngoài sânCâu 2: Mắt cận không nhìn rõ những vật ở xa hay ở gần mắt? Điểm cực viễn Cv của mắt cận ở xa hay gần hơn mắt bình thường ?Câu 3: Theo em nguyên nhân nào dẫn đến tật cận thị.C1: Haõy khoanh troøn vaøo daáu + tröôùc nhöõng bieåu hieän maø em cho laø trieäu chöùng cuûa taät caän thò. + Khi ñoïc saùch, phaûi ñaët saùch gaàn maét hôn ngöôøi bình thöøông. + Khi ñoïc saùch, phaûi ñaët saùch xa maét hôn bình thöôøng. + Ngoài döôùi lôùp, nhìn chöõ vieát treân baûng thaáy môø. + Ngoài trong lôùp, nhìn khoâng roõ caùc vaät ngoaøi saân tröôøng.Tieát 55CVCVCCMắt bình thườngCCMắt cậnTrả lời: Mắt cận không nhìn rõ những vật ở xa mắt. Điểm cực viễn CV của mắt cận ở gần mắt hơn bình thường (tiêu điểm của thủy tinh thể khi mắt không điều tiết nằm trước màng lưới)MAÉT BÌNH THÖÔØNGQuan saùt hình aûnh maét bình thöôøng vaø maét caän.C3C3. Neáu coù moät kính caän, laøm theá naøo ñeå bieát ñoù laø thaáu kính phaân kì?Ñeå kieåm tra xem kính caän coù phaûi laø thaáu kính phaân kì hay khoâng ta coù theå xemkính ñoù coù cho aûnh aûo nhoû hôn vaät hay khoâng.Khi không đeo kính, điểm cực viễn của mắt cận ở CV. Mắt có nhìn rõ vật AB hay không? Tại sao?CVMắt cậnABCCC3C4: Giaûi thích taùc duïng cuûa kính caän.F, CvAB Khi khoâng ñeo kính, maét caän khoâng nhìn roõ vaät AB vì vaät naøy naèm xa maét hôn ñieåm cöïc vieãn Cv cuûa maét.BAA’F,CVB’CCC4: Giaûi thích taùc duïng cuûa kính caän. Khi ñeo kính, muoán nhìn roõ aûnh A’B’ cuûa AB thì A’B’phaûi hieän leân trong khoaûng töø ñieåm cöïc caän tôùi ñieåm cöïc vieãn cuûa maét, töùc laø phaûi naèm gaàn maét hôn so vôùi ñieåm cöïc vieãn.CVCCMắt cậnABCVCCMắt cậnABCVCCMắt cậnAB?≡ F/Kết luận: Mắt cận nhìn rõ những vật ở gần, nhưng không nhìn rõ những vật ở xa. Kính cận là thấu kính phân kỳ. Người cận thị phải đeo kính để có thể nhìn rõ những vật ở xa mắt. Kính cận thích hợp có tiêu điểm F/ trùng với điểm CV của mắt.Cần xác định:+ Loại thấu kính cần đeo ?+ Tiêu điểm của kính cận thích hợp ?F’ ?C3Ñieåm Cc cuûa maét bình thöôøngÑieåm Cc cuûa maét laõo.CcCcQuan saùt hình aûnh maét bình thöøông vaø maét laõo Khi mắt lão không đeo kính, điểm cực cận CC ở quá xa mắt. Mắt có nhìn rõ vật AB hay không? Tại sao?Mắt lãoABCCC3C6: Giaûi thích taùc duïng cuûa kính laõo.CcFAB Khi khoâng ñeo kính, maét laõo khoâng nhìn roõ vaät AB vì vaät naøy naèm gaàn maét hôn ñieåm cöïc caän Cc cuûa maét.bACCFB’A’C6: Giaûi thích taùc duïng cuûa kính laõo. Khi ñeo kính thì aûnh A’B’ cuûa vaät AB phaûi hieän leân xa maét hôn ñieåm cöïc caän Cc cuûa maét thì maét môùi nhìn roõ aûnh naøy. Vôùi kính laõo trong baøi thì yeâu caàu naøy hoaøn toøan ñöôïc thoûa maõn.C3KÕt luËn : Kính laõo laø thaáu kính hoäi tuï. Maét laõo phaûi ñeo kính ñeå nhìn roõ caùc vaät ôû gaàn maét nhö bình thöôøng.Mắt cậnMắt lãoĐặc điểmCách khắc phụcNguyên nhân+ Chỉ nhìn rõ các vật ở gần, không nhìn rõ các vật ở xa.+ Điểm Cv gần hơn điểm Cv của mắt thường.+ Nhìn rõ các vật ở xa, nhưng không nhìn rõ các vật ở gần.+ Điểm CC gần hơn điểm CCcủa mắt thường.Đeo kính cận là thấu kính phân kì để nhìn rõ các vật ở xa.Đeo kính lão là thấu kính hội tụ để nhìn rõ các vật ở gần.Thường gặp ở người già. Do cơ vòng đỡ thể thuỷ tinh đã yếu, nên khả năng điều tiết kém+ Do bẩm sinh+ Do trong quá trình học tập, sinh hoạt sự điều tiết của mắt quá mức bình thường. CVCCMắt thườngMắt cậnMắt laõoccIII. Vận dụngCâu C8BÀI TẬP VẬN DỤNGBạn Dũng bị cận thị có điểm Cv nằm cách mắt 50cm. Bạn Giang cũng bị cận thị và có điểm Cv nằm cách 80cm.a, Bạn nào cận thị nặng hơn b, Cả hai bạn đều phải đeo kính để khắc phục tật cận thị. Kính được đeo sát mắt. Đó là thấu kính loại gì? Hãy ghép mỗi phần A,B,C với một phần 1,2,3 để được một câu có nội dung đúngA. Ông Xuân khi đọc sách và khi đi đường không phải đeo kínhB. Ông Hạ khi đọc sách phải đeo kính, nhưng khi đi đường không phải đeo kínhC. Ông Thu khi đọc sách và khi đi đường đều phải đeo cùng một kính2. Mắt ông ấy còn tốt, không có tật1. Ông ấy bị cận thị3. Mắt ông ấy là mắt lãoMaét laõo laø maét coù a. ñieåm cöïc vieãn khoâng thay ñoåi so vôùi maét bình thöôøng, nhöng ñieåm cöïc caän thì xa maét hôn.b. ñieåm cöïc caän vaø ñieåm cöïc vieãn ñeàu gaàn maét hôn so vôùi maét bình thöôøngc. ñieåm cöïc caän khoâng thay ñoåi, nhöng ñieåm cöïc vieãn thì gaàn hôn maét bình thöôøng.d. ñieåm cöïc vieãn thay ñoåi nhöng ñieåm cöïc caän thì ngaén hôn.C3CUÛNG COÁ VAØ LUYEÄN TAÄPÑeå chöõa taät caän thò cuûa maét, ta phaûi duøng kính gì?. Ñeå chöõa taät caän thò cuaû maét ta phaûi ñeo kính phaân kì.Một người cận thị càng nặng thì đeo kính cận có tiêu cự f càng dài hay càng ngắn ?Một người lão thị càng nặng thì đeo kính lão có tiêu cự f càng dài hay càng ngắn ?CV≡F/fCVCCMắt cậnABCCMắt cận nặng hơnAB≡F/fMột người cận thị càng nặng thì đeo kính cận có tiêu cự càng ngắn.Một người cận thị càng nặng thì đeo kính cận có tiêu cự f càng dài hay càng ngắn ? Một người lão thị càng nặng thì đeo kính lão có tiêu cự f càng dài hay càng ngắn ?Một người lão thị càng nặng thì đeo kính lão có tiêu cự càng ngắn. CCfMắt lão nặng hơnABBCCMắt lãoAA/B/FIFA/B/IfHÖÔÙNG DAÃN TÖÏ HOÏC ÔÛ NHAØ Xem laïi vaø hoaøn chænh caùc caâu töø C1 ñeán C8. Ñoïc coù theå em chöa bieát. Laøm baøi taäp 49.1-> 49.3 ( rieâng caùc em khaù gioûi laøm theâm baøi taäp 49.4*) / sbt trang 56. Hoïc thuoäc ghi nhôù trong saùch giaùo khoa. Chuaån bò: baøi 50 “ KÍNH LUÙP” - Trong baøi “Kính luùp” caùc em haõy tìm hieåu 2 vaán ñeà sau : Kính luùp laø gì? Veõ aûnh cuûa vaät AB ôû hình 50.2 trang 134 vaø noäp cho coâ vaøo tieát sau. CHAØO THAÀY COÂ VAØ CAÙC EM