Câu đố dân gian (phần I)
Câu đố dân gian gian cùng với ca dao-tục ngữ - thành ngữ là vốn quý trong kho tàng văn hóa dân tộc Việt Nam. Hiện nay có rất nhiều tài liệu sưu tầm các câu đố, trong đó lẫn vào khá nhiều câu đố không phải là “Câu đố dân gian”. Hầu hết câu đố dân gian được lưu truyền bằng miệng với phong cách rất gần với ca dao tục ngữ, mang đậm suy nghĩ, tình cảm của những người dân đã sáng tác ra chúng. Căn cứ vào đó, từ các nguồn tư liệu trên Internet, NST lựa chon gần 500 câu đố dân gian này để các bạn GV, HS tham khảo.
ột ông đã già mới lại lên hai Là gì? Câu 32. Vừa bằng hai cái lá đa, Dẫn đường vạch lối đi xa về gần Là gì? Câu 33. Vừa bằng quả bí, nhi nhí hạt châu Già trẻ đi đâu cũng mau về ngóng Là gì? Câu 34. Vừa bằng quả mướp, ăn cướp cà làng Chỉ một ông quan có gan xử tội Là gì? Câu 35. Vừa cứng vừa đen ai cũng biết Một anh đầu dẹt, một đầu tròn Lên xuống vào ra cho nhão nhoét Dẫu rằng chắc mấy cũng phải thua Là gì? Câu 36. Vì mày tao phải đánh tao, Vì tao nên phải để tao đánh mày Là gì? Câu 37. Vô thủ, vô vĩ, vô nhĩ, vô tâm Gốc ở sơn lâm, Hay ăn thịt sống Là gì? Câu 38. Chen nhau trong một nhà lầu Trăm thằng lần lượt ló đầu chui ra. Thằng nào không mũ thì tha Thằng nào có mũ đem ra đốt đầu Là gì? Câu 39. Vốn dòng yêu nước như vầy Mà lòng giữ nước khi đầy khi vơi Là gì? Câu 40. Thân dài thuột, ruột thẳng băng Khi thịt bị cắt khỏi chân Thì ruột lòi dần mà vẫn thẳng băng Là cái gì? Câu 41. Chẳng phải bò, chẳng phải trâu Uống nước ao sâu, lên cày ruộng cạn Là cái gì? Câu 42. Cày trên đồng ruộng trắng phau Khát xuống uốmg nước giếng sâu đen ngòm? Là cái gì? Câu 43. Bằng cái hạt cây Ba gian nhà đầy, tràn cửa ra sân? Là cái gì? Câu 44. Một đường xương sống rõ dài, Nằm giữa đất đai xương sườn hai đống Là cái gì? Câu 45. Thân hình thì chết đã lâu, Mà hai con mắt, bộ râu hãy còn Là cái gì? Câu 46. Mắt gì cách gối hai gang, Đem ra trình làng, chẳng biết chuyện chi. Sinh ra cái giống dị kì, Lưng nằm đằng trước, bụng thì phía sau? Là cái gì? Câu 47 Lưng đằng trước, bụng đằng sau Mắt ở dưới đầu vẫn thấy đường đi Là cái gì ? Câu 48. Con chi đánh thắng cả vua. Nhưng về ở ẩn lại thua thầy chùa? Là con gì? Câu 49. Con đánh mẹ, mẹ la làng. Đến khi trình làng, Con chui bụng mẹ! Là cái gì? Câu 50. Trâu ăn trên đỉnh, trâu no. Bò ăn dưới đỉnh, bò đói. Nước chảy quanh suối, Trâu đói bò no. Là cái gì? Câu 51. Mặc áo xanh, đội nón xanh. Đi quanh một vòng. Mặc áo trắng, đội nón trắng! Là gì? Câu 52. Nắng lửa mưa dầu ta không bỏ bạn. Tối lửa tắt đèn bạn lại bỏ ta. Là gì? Câu 53. Không phải gàu mà dùng để tát. Không phải quạt cũng để giải nồng. Không phải nong mà dùng để đựng. Là gì? Câu 54. Chân đỏ mình đen Đầu đội hoa sen, Lên chầu Thượng đế Là gì? Câu 55. Hai người xưa ở hai non Bây giờ hợp lại như con một nhà Kẻ làm xương, người làm da Phép linh biến hoá còn là một chân Là gì? Đáp án: Cây hương (nhang) Đáp án từ câu 30 – 55 Đáp án: 2 con mắt Đáp án: Bàn tay và các ngón tay Đáp án: Bàn chân Đáp án: nồi cơm Đáp án: Con chuột Và con mèo Đáp án: Cái mai và cái thuổng Đáp án: Đánh muỗi Đáp án: Cái thớt Đáp án: Bao diêm Đáp án: Bình nước Đáp án: Cái bút chì. Đáp án: Bút mực, bút lông. Đáp án: Cái bút mực. Đáp án: Đèn dầu Đáp án: Tàu dừa rơi dưới đất. Đáp án: Gốc tre khô. Đáp án: Cẳng và mắt cá chân. ĐA : 2 cẳng chân Đáp án: Con chấy. Đáp án: Cái dùi và cái mõ. Đáp án: Cối xay bột. Đáp án: Quả cau khi róc vỏ ĐA: Cái bóng của mình Đáp án: Cái nón Đáp án: Cây hương (nhang) ĐA ; Thẻ hương (Mời xem tranh dân gian “mèo và chuột”) (Tiếp tục ) Câu 56 Ăn đằng bụng, ỉa đằng lương, Có hai cái sừng kéo đi kéo lại Là cái gì ? Câu 57. Yếm nàng nịt, áo nàng gài. Nàng yêu ai, nàng quẹo đít? Là gì? Câu 58. Cây loè xoè, Lá loè xoè Có thằng què, Nằm ở giữa Là gì? Câu 59. Có cây mà chẳng có cành Có hai thằng bé dập dềnh hai bên Là gì? Câu 60. Mình thì một tấc Da trắng như ngà Đội mũ hồng hoa Chân đi có một Là gì? Câu 61 Cái cây mà có 5 cành Từ gốc tới ngọn rành rành những hoa Người bán thì bảo rằng Ơgiaf” Ngường mua thì bảo”thưa bà còn non” Là cái gì Câu 62 Vừa bằng cái vung mà vùng xuống ao Mà đào không thấy, mà lấy không được Là gì ? Câu 63. Vừa bằng cái nong Cả làng đong chả hết Là gì? Câu 64. Sần sùi dao cóc mà bọc trứng gà Bổ ra thơm phức cả nhà muốn ăn Là gì? Câu 65. Da cóc mà bọc bột lọc Bột lọc mà bọc hòn than Là gì? Câu 66. 5 thằng vác một đôi sào Lùa đàn trâu bạch chạy vào trong hang Là gì? Câu 67. Nắng lửa mưa dầu tôi đâu bỏ bạn Tối lửa tắt đèn sao bạn bỏ tôi Là gì? Câu 68. Trên vì nước, dưới vì nhà Lòng này ai tỏ cho ta hỡi trời Là gì? Câu 69. Lá xanh cành đỏ hoa vàng Là là mặt đất, thiếp đố chàng giống ai Là gì? Câu 70. Mình vàng mặc áo cánh tiên Ngày năm bảy vợ, nửa đêm la làng Là gì? Câu 71. Vừa bằng cái đục đạc Trong nạc ngoài xương Thành thọ vô cương Trong xương ngoài nạc Là gì? Câu 72. Bốn cột mà chỉ một bộ kèo Một hũ nước mắm cheo leo lưng chừng Là gì? Câu 73 Bốn ông đập đất, một ông phất cờ Một ông vơ cỏ , một ông bỏ phân Là gì ? Câu 74. Hai ông ngồi hát; Hai bà quạt chơi Một bà quất roi; Một ông thổi bễ Là gì? Câu 75. Lá chi không cội không cành Bay đi chẳng mất, ta mình hiểu nhau Là gì? Đáp án từ câu 56 -75 A: Cái bào Đáp án: Con ốc Đáp án: Cây dứa Đáp án: Cây ngô Đáp án: Giá đậu đỏ ĐA : Cái cân ta ĐA : bóng mặt trời dưới nước Đáp án: Cái giếng nước Đáp án: Quả mít Đáp án: Quả nhãn Đáp án: Ăn cơm Đáp án: Cái mũ, nón Đáp án: Cái máng nước Đáp án: Rau sam Đáp án: Con gà trống Đáp án: Quả ổi Đáp án: Con trâu đực ĐA: con trâu, bò ĐA: tai , sừng trâu, đuôi, mũi trâu Đáp án: Lá thư Gà Trống trong mắt nhìn dân dã (Tiếp tục) Câu 76 Ði thì ăn trước ngồi trên Về thì lấm lét đứng bên xó hè Là gì? Câu 77. Mình chuông vuông vắn Tay ngắn chân dài Trèo qua hai hòn động thiên thai Hai tay ôm cổ chẳng ai sướng bằng Là gì? Câu 78 Cả nhà có bà ăn cơm trước Là gì? Câu 79 Cả nhà có bà hay la liếm Là gì? Câu 80 Cả nhà có bà chuyên ăn cơm trắng Là gì? Câu 81. Mình đồng da sắt Hai con mắt trên lưng Cái chân giữa bụng Là gì? Câu 82. Ruột trộn vừng đen Ăn vào thì ai cũng khen Ỉa ra đừng thèm nhìn lại Là gì? Câu 83 Chân không đến đất, cật không đến trời Để vỡ để rơi, bật ra toàn máu. Là gì? Câu 84. Thân nhỏ thó to Thó nặng, người no Cất giữ bo bo Xuống đò mới cho tay áo Là gì? Câu 85. Thân em tuy nhỏ tí ti Các bà, các chị, các dì đều thương Em đi, em lại bốn phương Dọc ngang lắm lối, lách luồn nhiều nơi Em se duyên phận cho đời Tấm thân hiến trọn cho người giỏi giang Là gì? Câu 86. Anh ngồi đâu em cũng ngồi hầu Yêu em anh mới mớm trầu cho em Là gì? Câu 87. Ao tròn vành vạnh Nước lạnh như tiền Con gái như tiên Trần mình xuống lội Là gì? Câu 88. Bằng cái đĩa, xỉa xuống ao Ba mai chín cuốc mà đào không lên Là gì? Câu 89. Dong dỏng ba bốn thước dài Đầu đeo cái mỏ, bụng gài then ngang Bốn chân em đứng sẵn sàng Nằm ra cho chắc để chàng đạp đuôi. Là gì? Câu 90. Cái dạng quan anh xấu lạ lùng Khom lưng uốn gối cả đời cong Lưỡi to ra sức mà ăn khoét Đành phải theo đuôi có thẹn không? Là gì? Đáp án câu 76 - 90 áp án: Cái nón Đáp án: Cái yếm đào thời xưa của cô gái ĐA: Cái chổi ĐA: đũa cả xới cơm ĐA : cái chìa vôi Đáp án: Con ốc sên Đáp án: Quả thanh long ĐA : quả gấc Đáp án: Cây lúa Và hạt lúa Đáp án: Cây kim Đáp án: Cái ống nhổ Đáp án: Nấu bánh trôi nước Đáp án: Bóng mặt trăng, mặt trời Đáp án: Cái cối xay Đáp án: Cái cày Tranh trên cho bạn hình dung cái Yếm đào (Tiếp tục) Câu 91. Có răng mà chẳng có mồm Nhai cỏ nhồm nhồm cơm chẳng chịu ăn Là gì? Câu 92. Tối ngày lo việc nước Giúp sự sống con người Một thân đơn chiếc quanh đời Vui thời ai biết, buồn thời ai hay Là gì? Câu 93. Vừa bằng một ôm Không đầu có cổ không mồm có răng Là gì? Câu 94. Bốn chân ngược, Bốn chân xuôi Sáu tai, sáu mắt, một đuôi,ba đầu Là gì? Câu 95 1 trăm tấm ván, 1 vạn thằng quân Thằng nào cởi trần thì lăn xuống hố Thằng nào đóng khố thì ở trên bờ Là làm gì? Câu 96. Cái cây mà có 5 cành Hễ ngâm thì héo, để dành thì tươi Là cái gì? Câu 97. Cây gì đông héo, hè tươi Hoa thì tơi tả giữa trời đuổi nhau. Mối mọt quen thói đục vào. Gặp ngay chất đắng, buồn rầu nhả ra? Là cây gì? Câu 98. Thân em bằng đất nặn ra Xếp vào lò lửa nung ba bốn ngày Khi ra má đỏ hây hây Mình vuông chằn chặn để xây cửa nhà? Là gì? Câu 99. Quả này chuyên quyện với trầu Để cho câu chuyện mở đầu nên duyên? Là quả gì? Câu 100. Quả này ăn chẳng bao nhiêu Gái ngoan nên tránh kẻo nhiều người chê Là quả gì? Câu 101. Thân dài lưỡi cứng làm sao Để luôn mang tiếng “hắt vào-hắt ra” Là cái gì? Câu 102. Hình hài đầu khỉ đuôi lươn Ăn no tắm mát, lại trườn lên cây. Là gì? Câu 103. Vốn nó thì ở rừng xanh Đem về hạ bạn kết thành một đôi Ra đường kẻ trước người sau Về nhà thì ấp lấy nhau mà nằm Là gì? Câu 104. Cái trống mà thủng hai đầu, Bên ta thì có, bên Tàu thì không Là cái gì? Câu 105. Khi nhỏ, em mặc áo xanh Khi lớn bằng anh, em thay áo đỏ Là gì? Câu 106. Đầu là sắt, đuôi là gỗ Không có nó, củi không thành Là cái gì? Câu 107. Khi xưa em đỏ hồng hồng Em đi lấy chồng, em bỏ quê cha. Ngày sau tuổi hạc về già Quê chồng em bỏ, quê cha lại về Là cái gì? Câu 108. Bão không sợ, mưa chẳng phiền Thẳng cũng đứng mà nghiêng cũng nằm Dù cho ai chém ai vằm Lòng em vẫn gữ thẳng băng 1 bề Là cây gì? Câu 109. Vừa bằng trái cau; Lau chau đi trước Là gì? Câu 110. Con gì có đuôi, có lông Trẻ già trai gái đều cùng mang theo Là con gì? Đáp án câu 91 - 110 áp án: Cái liềm Đáp án: Cái gầu múc nước Đáp án: Cái nơm Đáp án: 2 người khiêng lợn Đáp án: Sàng gạo, Đáp án: bàn tay Đáp án: Cây xoan Đáp án: Hòn gạch Đáp án: Quả cau Đáp án: Quả chanh Đáp án: Cái cuốc bao giờ cũng hắt đất vào chẳng hắt ra Đáp án: Cái gáo bằng sọ dừa Đáp án: Ðôi quang gánh Đáp án: Cái váy Đáp án: Quả ớt Đáp án: ĐA : Cái búa bổ củi Đáp án: Cái nồi đồng Đáp án: Cây tre Đáp án: Ngón chân cái Đáp án: Con mắt Sàng gạo khiêng lợn (Do dung lượng lớn nên TL chia nhiều phần, Mời xem tiếp phần sau) PHH sưu tầm, biên chỉnh và giới thiệu (5 - 2014)
File đính kèm:
- CÂU ĐỐ DÂN GIA1(phần I).doc