Câu đố dân gian (phần II)
Câu đố dân gian gian cùng với ca dao-tục ngữ - thành ngữ là vốn quý trong kho tàng văn hóa dân tộc Việt Nam. Hầu hết câu đố dân gian được lưu truyền bằng miệng với phong cách rất gần với ca dao tục ngữ, mang đậm suy nghĩ, tình cảm của những người dân đã sáng tác ra chúng.
NST đã giới thiệu 110 câu tại phần I, nay giới thiệu tiếp
==========================
Câu 110.
Có chân mà chẳng biết đi
Có mặt phẳng lì cho kẻ ngồi trên
Là cái gì?
Câu 111.
Mặt như cái thớt, mình như cái mai
Hàng răng khấp khiểng, hai tai thẳng đờ
Khi bài phú, khi ngâm thơ
Khi cúng ông nọ, khi thờ bà kia
Là gì?
Câu 112.
Cây lum tum, lá loe toe
Mùa đông úp lại, mùa hè nở ra
Là cây gì?
. Cổ cao cao, cẳng cao cao Chao chao cánh trắng ra vào đồng xanh Cảnh quê thêm đẹp bức tranh Sao đành chịu tiếng ma lanh nhử mồi Là con gì? Câu 154. Bốn cây cột đình; Hai đinh nhọn hoắt Hai cái lúc lắc; Một cái tòng teng Trùng trục da đen; Lại ưa đầm vũng? Là con gì? Câu 155. Mình bằng hạt gạo; Mỏ bằng hạt kê Hỏi đi đâu về? -Đi làm thợ mộc. Là con gì? Câu 156 Đi đâu cũng phải đội nhà Chẳng bies trẻ hay già Mà ai cũng gọi là cha mới kì ! Là con gì ? Câu 157. Đuôi đứt rồi đuôi lại dài Tiếc chi cứ chắc lưỡi hoài vách phên Ngược xuôi chui rúc đã quen Là đá mà thân lại mềm như dưa Là con gì? Câu 158. Râu dài trắng muốt;Tóc mượt, xanh rì Sống hôi xì xì; Chín thơm phưng phức. Là củ gì? Câu 159. Ngoài thô trong trắng như tiên Ruột thẳng nối liền từ chốc đến chôn Ngoài Bắc bảo cắt là hơn. Trong Nam quen gọi chung luôn là Mì Là củ gì? (chốc=đầu; chôn=đít) Câu 160 Xù xì da cóc, trong bọc trứng tiên; Của mua mất tiền mà không ăn được Là gì ? Câu 161. Mới sinh thì ở trên cao Khôn lớn thì lại đâm nhào đất sâu. Là củ gì? Câu 162. Thân tròn mũm mĩm, Da thịt mịn màng Sinh trên đồng làng lại bảo đồ Tây Là củ gì? Câu 163. Bác mẹ sinh ra vốn tre tàn Ở đâu cũng có các nàng hầu bên; Đầu vài sợi tóc hoen hoen, Để cho thiên hạ gọi tên là “đầu” Là củ gì? Câu 164 Chân không đến đát, cật không đến trời Lưng lửng giữa trì treo 1 bị sỏi Là quả gì ? Câu 165. Xù xì da cóc, trong bọc trứng gà Bổ ra thơm nức, cả nhà cùng ưa. Là gì? Câu 166. Thân tròn tua tủa những râu Thịt trong trắng nõn, hạt lại nâu Dù chua dù ngọt ai đâu cũng chiều Là quả gì? Câu 167. Vỏ vàng xanh như xành như xứ Ruột mát lành ngọt lự như đường Ngày tết cho chí ngày thường, Con nhường cho mẹ, mẹ nhường cho ông. Là quả gì? Câu 168. Quả mọng nước tròn tròn Tên nghe như đánh đòn Mà người lớn, trẻ con Tết đều mong nó đến Là quả gì? Câu 169. Quả gì buồn rũ một mình; Chả chia sẻ mới thật thương tình quả chi? Là quả gì? Câu 170. Vừa bằng đốt tay, thay lay bọng máu Đến mùa tháng sáu, tau láu kháp đồi. Là quả gì? Đáp án câu 151 - 170 Đáp án: Giường ván, sập ngựa Đáp án: Cái chổi Đáp án: Con cò Đáp án: Con trâu Đáp án: Con mọt ĐA: con ba ba Đáp án: Con thạch sùng Đáp án: Củ hành, củ tỏi Đáp án: Củ sắn ĐA: Củ nâu (mua về nhuộm áo) ĐA: Củ lạc Đáp án: Củ khoai tây Đáp án: Củ khoai sọ ĐA: Quả lựu Đáp án: Quả mít Đáp án: Quả chôm chôm, vải thiều Đáp án: Quả cam Đáp án: Quả quất Đáp án: Quả sầu riêng Đáp án: Quả sim Giã giò (Tiếp theo ) Câu 171. Một mình nằm trong tháp Tính nhút nhát lạ thường Mỗi lần có việc qua đường Cõng luôn cả tháp đi luôn bên mình. Là con gì? Câu 172. Cây gì không lá, không cành. Trâu bò thì bảo “để dành mùa đông” Ông Táo thì bảo “ không không, Nếu thiếu cứ lấy mà dùng cho ta” Là cây gì? Câu 173. Lá bằng đồng xu dính túi, Nằm nghiêng trong bụi, may rủi nhờ trời. Có công giúp người lúc đói cầm hơi Là cây gì? Câu 174. Quê em ở chốn ao tù Vượt qua mặt nước, võng dù thấp cao Đến ngày mở mắt ra chào Soi gương mới biết đấng nào tốt tươi Là gì? Câu 175. Cây bên sông có bông mà không có trái Cây giữa đường cái, có trái mà không có hoa Cây ở trong nhà, có hoa mà không có quả Là những cây gì? Câu 176. Mình tròn như cọn; Răng nhọn như chông Trong nhà ngồi không Ra ngoài đồng nhảy chôm chổm Là cái gì? Câu 177. Chân không đến đất, Cật không đến trời Lơ lửng giữa trời, đeo 1 bình rượu Là quả gì? Câu 178. Trên trời có giếng nước trong Con kiến không lọt, con ong chẳng vào Là quả gì? Câu 179. Áo đơn áo kép Đứng nép bờ ao Là gì? Câu 180. Nhà giàu có mấy chiếc tàu Con ở dưới đất, mẹ mang bầu trên cao Là gì? Câu 181. Thân không bào mà trơn Bông không sơn mà đỏ Lá không gió mà lay Quả không xay mà nát Là gì? Câu 182. Thoạt đẻ thì mọc hai sừng Đến khi lưng chừng thì bụng ễnh ra Bấy giờ mới gả đi xa Từ bên nước Sở sang qua nước Tề Mười lăm, mười sáu thì về Ba mươi quá lứa chớ hề vãng lai Là gì? Câu 183. Lên một lên hai, Còn đang bé nhỏ Lên ba lên bốn mới tỏ ra người Lên chín lên mười, còn đang tươi tốt Hai mươi, hăm mốt, mắc bệnh ốm hao Hai ông thiên tào: Định ba mươi chết Là gì? ( Thiên Tào = Nam Tào, Bắc đẩu) Câu 184. Chèo bằng tre, ghe bằng sành Chèo quẩn chèo quanh, chèo vô lỗ hẻm Là gì? Câu 185. Thân em không mẹ, không cha Họ hang không có, ở nhà người dưng Là gì? Câu 186. Con gì mở miệng khóc tu Ăn chay mãn kiếp cũng tu không thành Là con gì? Câu 187. Mẹ vừa bằng ngón tay thì lại biết bò Con bằng bắp giò mà chẳng biết đi Là gì? Câu 188. Ông già ông chết đã lâu Con mắt thao láo, hàm râu vẫn còn Là gì? Câu 189. Tâm phúc trắng trong; Quả không đen bạc Nước nhà gánh vác; Huynh đệ lo tròn Trách người phụ tấm lòng son Trẻ đà khoét mắt, già còn đầu cưa Là quả gì? Câu 190. Ngoài xanh giữa xơ; Đá rắn xây bờ Men ngà trắng mịn; Nước ngọt hồn thơ Là quả gì? Đáp án câu 171 - 190 Đáp án: Con ốc sên Đáp án: Cây rơm Đáp án: Rau má Đáp án: Cây sen Đáp án: Cây lau, cây đa, cây đèn Đáp án: Cái nơm úp cá Đáp án: Quả dừa Đáp án: Quả dừa Đáp án: Cây chuối Đáp án: Cây chuối Đáp án: Cây chuối Đáp án: Mặt trăng Đáp án: Mặt trăng Đáp án: Ăn cơm Đáp án: Cây tầm gửi Đáp án: Con tu hú Đáp án: Dây và trái bí Đáp án: Gốc tre, trúc Đáp án: Quả dừa Đáp án: Quả dừa (Tiếp theo ) Câu 191. Béo tròn mặc áo đỏ hồng Bên trong bột lọc lại bồng hạt son Là quả gì? Câu 192. Béo tròn mặc áo nâu non Bên trong bột lộc bọc hòn than đen Là quả gì? Câu 193. Không lội sông, lội ao Ở mãi trên cao mà bao toàn tép Là quả gì? Câu 194. Có mắt mà chẳng có tai Thịt trong thì trắng, vỏ ngoài thì xanh Khi trẻ ngủ ở trên cành Lúc già mở mắt hóa thành quả ngon Là quả gì? Câu 195. Mình vàng lại mặc áo vàng Đi ra ngoài đàng ai cũng muốn thơm Là quả gì? Câu 196. Không phải bưởi mà có múi Không phải núi mà có khe Năm cánh xoe xòe mà chẳng phải sao Sống ở trên cao, Chết vào nồi cá Là quả gì? Câu 197. Cởi trần da trắng phau phau Đã chẳng có đầu lại chẳng có đuôi Không chân mà nhảy choi choi Không tay sao cớ học đòi “ôm ôm” Là quả gì? Câu 198. Non thì trắng phau phau Lớn thì đen thui thủi Già thì trụi thùi lụi. Là gì? Câu 199. Ba ông ngồi tại một sòng Một ông có tóc, hai ông trọc đầu. Ông có tóc lệnh 1 câu Hai ông đầu trọc thi nhau chạy hoài Là gì? Câu 200. Năm ông cùng ở một nhà Tình huynh, nghĩa đệ, vào ra thuận hòa Bốn ông tuổi đã lên ba Một ông đã già lại mới lên hai. Là gì? Câu 201. Một nhà, hai cửa như nhau Để cho gió thổi lúc vào, lúc ra, Lúc phì phò, lúc thoảng qua Cửa mà hết gió, chủ nhà chết toi. Là gì? Câu 202. Trắng đen cùng ở một nhà Cùng chung người mẹ, cùng là phận con Hai bên tình nghĩa sắt son Cùng thức, cùng ngủ, vui buồn có nhau. Là gì? Câu 203. Ngả lưng cho thế gian ngồi Rồi ra mang tiếng là người bất trung. Là gì? Câu 204. Sinh ra đã ở trên sông, Biết bơi, biết lái mà không biết lặn. Là gì? Câu 205. Có lưỡi mà chẳng có mồm Ăn đất, ăn cát sớm hôm chẳng nề. Suốt đời giữ 1 lời thề Ăn vào hết xảy chẳng hề ăn ra Là gì? Câu 206. Miệng tròn chỉ uống nước thôi Để cho chủ, khách kề môi áp vào. Là gì? Câu 207. Bốn bên vuông vức tường rào Có sông nước, xe, pháo ào tới lui Voi thì đến đấy dừng thôi Triều đình Tướng, sĩ vãn hồi là xong Là gì? Câu 208. Quả này trung thực xưa nay Dù đêm, hay ngày tính vẫn thẳng tinh Đôi bên mua bán thuận tình Chẳng sợ đắt rẻ, chẳng kinh thiếu thừa. Là gì? Câu 209 Một đàn cò trắng phau phau Ăn no, tắm mát rủ nhau đi nằm Là gì ? Câu 210. Bốn bề trong trắng ngoài xanh Trồng đậu trồng hành ở giữa thả heo Là gì? Đáp án câu 191 - 210 Đáp án: Quả vải Đáp án: Quả nhãn Đáp án: Quả chanh, cam, quýt, bưởi... Đáp án: Quả na, mãng cầu Đáp án: Quả thị Đáp án: Quả khế Đáp án: Quả chôm chôm Đáp án: Hàm răng đen (Xưa) Đáp án: Cái đầu và hai cái đầu gối Đáp án: Bàn tay và 5 ngón tay Đáp án: 2 lỗ Mũi Đáp án: 2 Con mắt Đáp án: Cái phản Đáp án: Con đò Đáp án: lưỡi cuốc Đáp án: Cái chén Đáp án: Bàn cờ tướng Đáp án: Quả cân Những cái bát đĩa Đáp án: Cái bánh trưng (Tiếp theo) Câu 211. Da, xương cốt bọc lấy nhau Lửa cháy trên đầu chúa chẳng thương sao Năm canh mình chịu tiêu hao Nước mắt chảy vào, nước mắt nhỏ sa Là gì? Câu 212. Miệng tròn như thể trăng rằm Tấm lòng ngay thẳng siêng năng giúp người Lo toan việc nước suốt đời Sạch trong giữ vẹn đầy vơi kể gì. Là gì? Câu 213. Xin lửa ông táo ; Đốt đầu ông tu Sấm chớp ù ù ; Mây bay phấp phới Là gì? Câu 214. Không tay cũng chẳng có chân Chỉ có mũi nhọn và thân rõ dài Xỏ xiên là một biệt tài Đến khi gãy mũi chẳng ai cậy nhờ Đố là cái gì? Câu 215. Xung quanh mây phủ tứ bề Tròn như mặt nguyệt mưa về nắng ra. Là gì? Câu 216. Có chân, có lõ; Thằng Mõ cho đến ông quan Cho nó 1 tàn nó rân ran nổ Là gì? Câu 217. Cái gì lắm mắt hai đầu Đung đưa phải trái thích hầu mới vui Ai thích thì cứ nằm ngồi Êm êm sảng khoái như hồi bé thơ Là gì? Câu 218. Miệng tròn, đít bé con con Ăn cơm ăn trước, người còn ăn sau. Là gì? Câu 219. Một đoàn binh lính xếp hàng Ăn xong chưa được vội vàng đi đâu Để thằng bé tý lau chau Xăm xăm xỉa xỉa trước sau kĩ càng Là gì? Câu 220. Có cây mà chẳng có cành Có quả để dành chấp nối tơ duyên. Là cây gì? Đáp án Câu 211 - 220 Đáp án: Cây nến Đáp án: Giếng nước Đáp án: Ðiếu bát để hút thuốc lào Đáp án: Cây kim Đáp án: Cái dần, sàng, rổ, rá... Đáp án: Cái điếu cày Đáp án: Cái võng Đáp án: Cái bát Đáp án: Xỉa răng bằng tăm Đáp án: Cây cau PHH sưu tầm chọn lọc từ > 500 câu từ Web tổng hợp của Doanhlinh. (Đã loại bỏ những câu đố không thuộc dang “câu đố dân gian” . Đó là 1 số câu đố dạng “Hiện đại” hoắc dạng “mô tả” chỉ dùng cho HS lớp 1 – 2 . NST sẽ bổ sung sau. )
File đính kèm:
- CÂU ĐỐ DÂN GIAN (PII).doc