Giáo trình Nghiệp vụ quản lý trường phổ thông - Chương 4 Quản lý hoạt động dạy – học trong trường phổ thông

kiểm tra bài tập của con ở nhà. 
+ Giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức tốt các kỳ họp cha mẹ học sinh trong năm học 
với mục đích chính là làm cho cha mẹ học sinh nắm được tình hình học tập của con 
em, thấy được trách nhiệm của gia đình. Vì vậy, khi tổ chức họp cha mẹ học sinh, giáo 
viên chủ nhiệm lớp phải chuẩn bị đầy đủ những thông tin cần thiết về từng học sinh và 
những nội dung cần trao đổi với cha mẹ học sinh.
Thông thường ở trường phổ thông hàng năm có 3 lần tổ chức họp cha mẹ 
học sinh
Lần 1: vào cuối tháng 9 khi đã có điểm kiểm tra chất lượng đầu năm và giáo viên 
đã sơ bộ nắm được tình hình của học sinh lớp mình phụ trách. Nội dung là phổ biến 
những yêu cầu của nhà trường đối với việc học tập của học sinh, trao đổi giữa giáo 
viên và cha mẹ học sinh để thống nhất việc giúp đỡ các em học tập ở nhà và ở trường.
Lần 2: Vào cuối học kỳ 1 để thông báo kết quả học tập, ưu khuyết của từng em, 
chú ý các em học kém và những vấn đề đòi hỏi gia đình cần phối hợp với nhà trường 
giúp các em học tập tốt hơn trong học kỳ 2.
Lần 3: Vào cuối năm học thông báo kết quả học tập cả năm, những học sinh học 
kém và các biện pháp khắc phục trong hè (học phụ đạo hè, tổ chức thi lại...)
Ngoài 3 kỳ họp định kỳ trên, hàng tháng giáo viên thông báo kết quả học tập của 
các em với cha mẹ học sinh và cha mẹ học sinh thông báo cho giáo viên biết tình hình 
học tập ở nhà của học sinh thông qua sổ liên lạc giữa nhà trường và gia đình hoặc gặp 
gỡ trực tiếp với cha mẹ học sinh khi cần thiết.
2.2.5. Chỉ đạo phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm và các lực lượng giáo 
dục khác
- Qui định những yêu cầu và biện pháp thống nhất trong việc giáo dục mục đích, 
Chương 4- Quản lý hoạt động dạy – học trong trường phổ thông
32
động cơ thái độ học tập trong toàn thể giáo viên từ các giờ lên lớp đến các hoạt động 
ngoài giờ. 
- Qui định cụ thể về sự phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với các giáo viên bộ 
môn và với tổng phụ trách Đội, cố vấn thanh niên, với cha mẹ học sinh... để thống nhất 
việc giáo dục học sinh - Phối hợp các giáo viên cùng dạy một lớp để xây dựng cho học 
sinh thói quen tự học (chú ý 3 khâu: hình thức tự học; phương pháp tự học; bố trí thời 
gian tự học hợp lý) nói cách khác là dạy cho học sinh cách học.
IV. HIỆU TRƯỞNG KIỂM TRA HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC 
1. Hiệu trưởng kiểm tra hoạt động giảng dạy của giáo viên
1.1. Yêu cầu kiểm tra hoạt động giảng dạy 
- Kiểm tra chính xác, đầy đủ việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục, giảng dạy của 
giáo viên; 
- Đánh giá đúng trình độ tay nghề của giáo viên để hiệu trưởng và các cấp quản 
lý sử dụng, bồi dưỡng, đãi ngộ giáo viên một cách hợp lý;
- Thông qua việc kiểm tra hoạt động giảng dạy của giáo viên giúp cho giáo viên 
nâng cao chất lượng giáo dục và giảng dạy; giữ vững kỷ luật, khuyến khích sự cố gắng 
của giáo viên. Đồng thời bồi dưỡng cho giáo viên có khả năng tự kiểm tra, đánh giá 
công việc của bản thân.
1.2. Nội dung kiểm tra
- Kiểm tra việc thực hiện qui chế chuyên môn;
- Kiểm tra chất lượng giảng dạy trên lớp.
1.3. Phương pháp kiểm tra
- Nghiên cứu hồ sơ sổ sách của giáo viên và tổ chuyên môn;
- Quan sát hoạt động giảng dạy của giáo viên;
- Quan sát các hoạt động chuyên môn khác của giáo viên;
- Trao đổi với tổ trưởng chuyên môn, phụ huynh học sinh...
1.4. Tổ chức kiểm tra
- Xây dựng kế hoạch kiểm tra;
- Thực hiện kiểm tra;
- Tổng kết, điều chỉnh.
2. Hiệu trưởng kiểm tra hoạt động học tập của học sinh
2.1. Các yêu cầu sư phạm đối với việc kiểm tra hoạt động học tập của học sinh
- Đảm bảo tính khách quan
Tính khách quan của việc kiểm tra, đánh giá tri thức, kỹ năng, kỹ xảo là sự phản 
ánh trung thực kết quả lĩnh hội nội dung tài liệu học tập của học sinh so với yêu cầu do 
chương trình qui định.
Tính khách quan của kiểm tra thể hiện:
Chương 4- Quản lý hoạt động dạy – học trong trường phổ thông
33
+ Nội dung kiểm tra phải phù hợp với yêu cầu chung của chương trình đề ra; 
không thể theo ý chủ quan của người ra đề kiểm tra hay đề thi;
+ Tổ chức kiểm tra phải nghiêm minh (bí mật đề thi, kiểm tra; tổ chức coi thi, coi 
kiểm tra nghiêm túc);
Tính khách quan trong việc đánh giá thể hiện:
+ Chuẩn đánh giá đúng đắn, rõ ràng toàn diện;
+ Tổ chức chấm bài phải nghiêm minh, người chấm bài có tinh thần trách nhiệm
trong việc đánh giá, tránh thiên kiến;
Để đảm bảo tính khách quan trong kiểm tra đánh giá tri thức, kỹ năng, kỹ xảo 
của học sinh, cần cải tiến, đổi mới các phương pháp, hình thức kiểm tra đánh giá từ 
khâu ra đề, tổ chức thi, kiểm tra tới khâu cho điểm.
- Đảm bảo tính toàn diện
Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phải bao quát cả khối lượng và 
chất lượng tri thức, kỹ năng, kỹ xảo của tất cả các môn học; cả kết quả phát triển năng 
lực hoạt động trí tuệ, đặc biệt là năng lực tư duy, độc lập sáng tạo; cả về ý thức tinh 
thần, thái độ học tập tự giác, tích cực, tự lực
- Đảm bảo tính thường xuyên và hệ thống
Việc kiểm tra, đánh giá tri thức, kỹ năng, kỹ xảo của học sinh phải tiến hành 
thường xuyên, liên tục và có hệ thống. Có như vậy, giáo viên mới thu được những 
thông tin ngược về kết quả học tập của học sinh để từ đó có cơ sở thực tiễn kịp thời 
đánh giá và điều chỉnh hoạt động học tập của học sinh cũng như quá trình dạy học nói 
chung. Mặt khác, kiểm tra thường xuyên, có hệ thống còn tạo nên nguồn kích thích 
tính tích cực học tập không ngừng vươn lên đạt thành tích cao trong học tập của học 
sinh.
- Đảm bảo tính phát triển
Quá trình dạy học luôn vận động và phát triển. Kiểm tra đánh giá tri thức, kỹ 
năng, kỹ xảo là một khâu của quá trình dạy học nên khi tiến hành qui trình kiểm tra, 
đánh giá thành tích học tập cần được xem xét theo hướng phát triển trong tương lai của 
học sinh. Điều đó có nghĩa là, khi kiểm tra, đánh giá cần nhìn chung cả quá trình trên 
cơ sở xem xét, đánh giá từng giai đoạn, từng khâu của hoạt động học tập, rèn luyện 
của các em. Giáo viên cần biết trân trọng sự cố gắng, biết đánh giá cao những tiến bộ 
trong học tập của học sinh dù đó chỉ là những dấu hiệu, những mầm mống, những tia 
hy vọng nhỏ bé nhất là đối với những học sinh yếu kém.
2.2. Tổ chức kiểm tra 
- Xây dựng kế hoạch kiểm tra theo phân phối chương trình
- Tổ chức kiểm tra
+ Kiểm tra định kỳ sau khi học xong một chương hoặc một số chương (kiểm tra 
1 tiết): Thống nhất lịch kiểm tra, phân công giáo viên coi kiểm tra, giáo viên dạy lớp 
nào chấm bài lớp đó (bài kiểm tra có rọc phách)
+ Thi học kỳ: Thống nhất lịch thi, tổ chức các phòng thi khoảng 25 em/phòng thi 
Chương 4- Quản lý hoạt động dạy – học trong trường phổ thông
34
(các lớp cuối cấp nên tổ chức theo danh sách A, B, C); phân công giáo viên coi thi 
kết hợp với giám thị coi ngoài phòng thi; tổ chức chấm thi tại trường theo từng tổ 
chuyên môn
- Phân tích kết quả học tập của học sinh
+ Hàng tháng, hiệu trưởng phân tích đánh giá kết quả học tập của học sinh về 
những vấn đề sau (có thống kê các số liệu cụ thể và lưu trữ): - Tình hình thực hiện nền 
nếp học tập, tinh thần thái độ học tập, sự chuyên cần, kỷ luật học tập.- Kết quả học tập: 
điểm số, tình hình kiểm tra, nhận xét đánh giá của giáo viên về học tập của học sinh, 
chú ý đến kết quả học tập của học sinh kém và học sinh giỏi, - Những vấn đề cần đặc 
biệt chú ý khác.
+ Trên cơ sở phân tích tình hình học tập của học sinh mà chỉ đạo việc giảng dạy 
của giáo viên và học tập của học sinh nhằm ngày càng nâng cao chất lượng học tập của 
học sinh.
 Tóm tắt 
 Hiệu trưởng cần thấy rõ vai trò của giáo viên và học sinh trong quá trình dạy 
học để có hướng quản lý phù hợp.
 Hiệu trưởng trực tiếp quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên, và chủ yếu là 
thông qua giáo viên để quản lý hoạt động học tập của học sinh.
 Hiệu trưởng biết phối hợp chặt chẽ các lực lượng giáo dục trong quá trình quản 
lý hoạt động dạy - học.

1. Anh/Chị nêu qui trình xây dựng kế hoạch chuyên môn của trường Anh/Chị 
đang công tác, so sánh với lý luận đã học để đánh giá ưu khuyết điểm?
2. Hiện nay đã có nhiều phần mềm thời khóa biểu, vậy việc lựa chọn và ứng dụng 
các phần mềm đó ở trường Anh/Chị như thế nào?
3. Anh/Chị hãy nêu việc phân công quản lý hoạt động dạy học giữa Hiệu trưởng 
và Phó hiệu trưởng phụ trách hoạt động dạy học ở trường các Anh/Chị đang công tác, 
đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của cách phân công đó?
4. Trên cơ sở những kiến thức đã học, Anh/Chị hãy phân tích các biện pháp quản 
lý hoạt động giảng dạy của giáo viên ở trường phổ thông hiện nay?
5. Để phát huy vai trò tích cực, sáng tạo của học sinh trong quá trình học tập, 
người hiệu trưởng cần có những biện pháp quản lý nào?
6. Nêu cơ chế phối hợp các lực lượng giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giảng 
dạy của thầy và học tập của học sinh ở trường phổ thông?
Chương 4- Quản lý hoạt động dạy – học trong trường phổ thông
35

Anh/Chị hãy dành ít phút để suy ngẫm về những phát biểu sau:
1. Việc quản lý chương trình tập trung thống nhất như sợi dây vô hình trói tay 
người quản lý và giáo viên trường phổ thông.
2. Giáo án điện tử - chìa khóa vàng đi tới chất lượng.
3. Khi nào giáo viên cảm thấy không bị quản lý thì khi ấy nhà quản lý đã thành 
công. 
4. Việc học tập như người lái con thuyền đi ngược dòng, nếu ai buông tay chèo 
thì người ấy ắt sẽ tụt lùi. 
 Tài liệu học viên cần đọc thêm 
1. Nguyễn Ngọc Bảo – Hà Thị Đức - Hoạt động dạy học ở trường trung học cơ 
sở – NXB Giáo dục. 1999
2. Nguyễn Văn Đản – Mối quan hệ giữa hoạt động dạy với hoạt động học trong 
quá trình dạy học – Tạp chí Thông tin khoa học giáo dục số 63/1997
3. Hà Sĩ Hồ – Lê Tuấn (chủ biên) - Những bài giảng về quản lý trường học Tập 
III (Nghiệp vụ quản lí trường học) – NXB Giáo dục. 1987
4. Hà Thế Ngữ – Đặng Vũ Hoạt – Giáo dục học, Tập một – NXB Giáo dục. 1987
5. Trần Trọng Thủy – Nhu cầu tâm lí của việc đổi mới phương pháp dạy học ở 
trường trung học cơ sở – Tạp chí Thông tin khoa học giáo dục số 53/1995
6. Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội – Giáo trình bồi dưỡng hiệu trưởng trường 
Trung học cơ sở - tập 3 – NXB Hà Nội 2005