Chuyên đề Giúp học sinh Khối 8 rèn lĩ năng viết đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG BGH QUÍ THẦY CÔ DỰ CHUYÊN ĐỀMÔN NGỮ VĂN 8TỔ XÃ HỘI Đề tài:GIÚP HỌC SINH KHỐI 8 RÈN KĨ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢMĐẶT VẤN ĐỀ:Tập làm văn:Một phân môn của môn Ngữ văn, là một phân môn có vị trí quan trọng trong việc hình thành vốn kiến thức về ngôn ngữ cho học sinh, phát triển năng lực tư duy của học sinh. Môn học mang tính chất thực hành tổng hợp giữa các phân môn Tiếng Việt và phân môn Văn Bản của chương trình Ngữ văn.Vì khi HS thực hành làm văn, các em phải huy động tổng hợp những kiến thức Tiếng Việt để viết đúng, viết hay, dùng từ chính xác, đặt câu đúng ngữ pháp, phù hợp với phong cách của từng kiểu văn bản và cấu trúc phải mạch lạc nhằm đạt được yêu cầu của bài viết. Ngoài ra khi làm bài tập làm văn học sinh còn phải huy động năng lực quan sát, tưởng tượng, vốn sống và khả năng tư duy lô gích của mình để nội dung bài làm có ấn tượng, những nét tinh tế, sinh động và có phong cách riêng, HS trình bày bằng ngôn từ những cảm nhận của mình về vấn đề được nêu ra. Mỗi bài viết của học sinh có thể coi là một sản phẩm sáng tạo. Nó phản ánh khá rõ nhận thức, tình cảm của các em đồng thời cũng phản ánh năng lực tư duy, trình độ ngôn ngữ của mỗi học sinh.ĐẶT VẤN ĐỀ:Trong thực tế, HS rất ngại học, ngại viết trong giờ tập làm văn. Đặc biệt là học sinh trường DTNT vấn đề phát âm có phần chưa chuẩn, thực hành viết văn đúng cấu trúc càng khó hơn. Vì vậy muốn các em viết hay, đúng cấu trúc ngữ pháp. Người giáo viên phải biết nắm lấy ưu thế để phát huy năng lực của học sinh,. Thông qua việc rèn kỹ năng viết đoạn văn, giáo viên có dịp uốn nắn điều chỉnh những sai lệch trong vốn sống, nhận thức, tư tưởng tình cảm. đặc biệt qua các thể loại tác phẩm mà các em học trong chương trình THCS.Như chúng ta biết hiện nay trên thị trường có rất nhiều sách tham khảo, nhất là các bài văn mẫu. Học sinh thường sao chép lại khi làm văn mà ít chịu suy nghĩ, tự làm. Vì thế mà khả năng vận dụng ngôn ngữ chưa hiệu quả, bài viết của các em có điểm nhưng nhận biết vốn kiến thức chưa cao.ĐẶT VẤN ĐỀ:Trước tình hình đó, Tập thể tổ xã hội chúng tôi mạnh dạn thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, đưa ra những cải tiến trong phương pháp dạy phân môn Tập làm văn, thông qua các tiết luyện tập viết đoạn văn tự sự. Ngoài việc cung cấp nội dung bài dạy. Chúng tôi thiết nghĩ cần quan tâm nhiều đến phương pháp rèn kĩ năng viết văn cho học sinh. Từ những mặt tích cực, hạn chế trên, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu đến BGH cùng quí đồng nghiệp một chuyên đề với đề tài:“ MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH KHỐI 8 RÈN KĨ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI YẾU TỐ MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM”NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Cơ sở lý luận:Môn Ngữ Văn nói chung, phân môn tập làm văn nói riêng. Là một môn học nghệ thuật sáng tạo ngôn từ đầy giá trị. Mỗi giáo viên giảng dạy môn ngữ văn chúng tôi đang tìm cách đi nhẹ nhàng nhất và có hiệu quả nhất. Các em học sinh ngày nay được coi là những đối tượng vốn có sẵn tiềm năng, trách nhiệm của ngươì giáo viên chúng ta có nhiệm vụ đánh thức và tạo điều kiện cho các em phát triển tiềm năng, đặc biệt là tiềm năng sáng tạo. Có thể coi mỗi tác phẩm của các em là một viên gạch dựng xây, nó bay bỗng tạo nên một khúc nhạc vang lên trong cuộc sống đời thường.NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Cơ sở lý luận:Muốn làm được hiệu quả vấn đề này . Mỗi giáo viên phải nắm bắt được tình hình đặc điểm học sinh, tiến tới những lợi thế đưa ra những phương pháp phù hợp, giúp học sinh có ý thức phấn đấu trong việc tự học, tự rèn, phát huy tư duy liên tưởng, tưởng tượng. Giáo viên dạy phân môn tập làm văn cần phải tuân theo những nguyên tắc :Đảm bảo tính hợp lí trong quan hệ giữa lí thuyết và thực hành, chú trọng thực hành. Đảm bảo tính hợp lí trong quan hệ giữa nói và viết trong thực hành tập làm văn.Đảm bảo tính hợp lí trong xử lí quan hệ giữa chuẩn mực và sáng tạo trong phần viết đoạn, bài văn của HS.Đảm bảo tính giáo dục : dạy làm văn cũng là cách thức dạy làm người.NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Trực trạng vấn đề:Phần lớn các em thấm nhuần tiếng mẹ đẻ. Vốn từ Tiếng Việt các em còn nghèo, phát âm thiếu chuẩn xác, khi nói và viết thường hay không sử dụng dấu câu. Dẫn đến việc hiểu sai về nghĩa.Đa số học sinh học phân môn tập làm văn còn yếu, đặc biệt là phần thực hành viết đoạn văn các em rất bối rối, lúng túng. Những giờ học văn tâm trạng của các em như bị gò bó, chán nản và lo lắng.Thời gian quá ngắn mà kiến thức nhiều, nên học sinh không thể tìm hiểu kĩ các đoạn văn mẫu. Phần lớn các em hiểu sơ sài, nghĩ sao viết vậy.Bài viết lập luận chưa chặt chẽ, chưa lôgic, ý diễn đạt rời rạc. Các đoạn văn thường hay đơn thuần, khuôn mẫu. Không có sự sáng tạo.NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Giải pháp:3.1.Về phía giáo viên:Giúp học sinh khắc phục những hạn chế để học tốt phân môn tập làm văn. Trước tiên Giáo viên giúp học sinh xác định được phân môn tập làm văn là môn học có tình tích hợp của hai phân môn Tiếng Việt và Văn Bản. Vì thế muốn học tốt phân môn Tập làm văn phải nắm vững kiến thức về Văn Bản và Tiếng Việt. Nhằm mục đích rèn kĩ năng nói và viết kiểu bài văn tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm.Tiếng mẹ đẻ là truyền thống của dân tộc thông qua giờ học tiếng Khmer giúp các em cảm thụ được ý nghĩa nội dung, nghệ thuật của Văn bản, từ đó đưa ra phương hướng rèn kĩ năng viết văn cho học sinh. Từ ngôn ngữ tiếng Khmer chuyển sang ngôn ngữ tiếng Việt. Chú ý giọng đọc, cách phát âm đúng ngữ điệu, diễn cảm, đúng từ ngữ, ngữ pháp. Khi nói và viết phải sử dụng đầy đủ dấu câu. NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Giải pháp:3.1.Về phía giáo viên:Thường xuyên rèn kĩ năng đặt câu, viết đoạn văn cho các em thông qua hình thức học nhóm, đôi bạn cùng tiến, Để các em tự phát hiện ra cái ưu và hạn chế. Từ chính kiến thức của bạn. năng cao kĩ năng đặt câu, viết đoạn văn.Để tránh tâm trạng gò bó, chán nản, lo lắng trong giờ học văn. Chúng tôi thường xuyên quan tâm bồi dưỡng, phụ đạo thông qua từng đối tượng học sinh.Bồi dưỡng nâng cao những em có năng lực, nhạy bén.Phụ đạo những học sinh yếu kém, chậm tiếp thu bài.NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Giải pháp:3.1.Về phía giáo viên:Thực hiện từng bước từ thấp đến cao, thông qua các tiết tự học có hướng dẫn. Hình thành cho các em phương pháp học nhóm, làm việc độc lập, đôi bạn cùng tiến. . Rèn kĩ năng tự tra từ điển để mở rộng thêm vốn từ, Kĩ năng vận dụng kiến thức thực tiễn. Đem lại niềm tin, tạo sự hứng thú, trong giờ học. Các em cảm nhận được sự thoải mái, có niềm tin trong giờ học phân môn tập làm văn.Ngoài giờ học chính khóa, vận động học sinh nghiên cứu một số tư liệu có liên quan đến kiến thức bài học, Hướng dẫn học sinh cách vận dụng kiến thức làm một số bài tập theo yêu cầu SKG. Hoặc tổ chức học nhóm. Thực hiện tốt phương châm: “ Học thầy , không tầy học bạn”.Học có chọn lọcNỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Giải pháp:3.1.Về phía giáo viên:Giáo viên thường kiểm tra việc học của HS thông qua phần kiểm tra bài cũ. Cần trân trọng các sáng tạo của HS, động viên, khen ngợi, khích lệ kịp thời khi các em tự sáng tác ra những đoạn, bài văn đúng yêu cầu. Những “tác phẩm” hay của các em được công nhận, tuyên dương trước lớp nhằm tạo sự hứng thú cho các em trong giờ thực hành viết đoạn văn.Để giúp học sinh diễn đạt lời văn của mình một cách trôi trải sinh động và hấp dẫn. Chúng tôi tổ chức các hoạt động theo hướng đổi mới lấy học sinh làm trung tâm, chú ý đến việc rèn luyện phương pháp tư duy, khả năng tự học, phát huy tính tích cực , tự giác, chủ động sáng tạo, giúp học sinh mạnh dạn trình dày trước tập thể. Thông qua các tiết tự học có hướng dẫn.NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Giải pháp:3,2.Về phía học sinh:Ngoài sự hỗ trợ của GVBM, GVCN cùng ban quản sinh mỗi học sinh phải tự sắp xếp thời gian biểu cá nhân một cách cụ thể.Phải tự phát huy tinh thần tự học, tự rèn.Trang bị đầy đủ dụng cụ học tập.Ghi chép bài đầy đủ các nội dung luyện tập, mạnh dạn phát biểu trong giờ học.Tạo thói quen cần thiết để thực hiện tốt giờ luyện tập viết đoạn văn tự sự.NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Giải pháp:3.2.Về phía học sinh:Muốn thực hiện được vấn đề này, trước tiên học sinh phải nắm vững được khái niệm về tự sự. Các em phải biết cách so sánh, nhận xét, vận dụng phương pháp tự sự trong đoạn văn. Thể hiện cụ thể qua bài: “ Tìm hiểu chung về văn tự sự” Đây là bài học đầu tiên giúp học sinh xác định khái niệm về văn tự sự.NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ:Giải pháp:3.3.Hình thành phương pháp thực hành viết đoạn văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm.Thông qua bài thực hành luyện tập tiết 28VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰKẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢMI.Mức độ cần đạt:Vận dụng kiến thức về các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự, thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm.II. Trọng tâm kiến thức – kỹ năng:1.Kiến thức:Sự kết hợp các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự.2. Kỹ năng:Thực hành sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong làm văn kể chuyện.Viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm có độ dài khoảng 90 chữ.Tiến trình dạy – học:KẾT LUẬN:Qua quá trình thực hiện phương pháp đổi mới về phương thức rèn kĩ năng viết đoạn văn tự sự. Chúng tôi đã hình thành nếp học tập phân môn tập làm văn nhất là kĩ năng viết đoạn văn. Nhìn chung từ phương pháp này học sinh có ý thức tự học, tự rèn, thể hiện được tính tích cực trong học tập. Biết quan sát, tưởng tượng so sánh, đặc biệt là biết nhận xét, biết cách trình bày đoạn văn trong văn tự sự.KẾT LUẬN: Tạo được không khí trong lớp học, Thông qua học nhóm học sinh biết trao đổi hợp tác giúp đỡ lẫn nhau, mạnh dạn trình bày những hiểu biết của cá nhân đối với tập thể, mạnh dạn nhận xét những ý kiến của bạn xây dựng hoàn chỉnh ý trong lúc thực hành. Nắm được bố cục trình bày của một đoạn văn tự sự theo tiến trình : 	“ Mở đoạn- phát triển đoạn- kết thúc đoạn”.KẾT LUẬN: Tạo điều kiện cho người thầy làm việc với tư cách là người cố vấn trong tiết học. Qua thời gian thực nghiệm tập thể tổ chúng tôi nhận thấy được, rèn kỹ năng viết đoạn văn tự sự dần dần có hiệu quả. Giúp học sinh nâng cao tri thức, thành thạo trong việc sử dụng từ, viết câu, diễn đạt ý trong đoạn văn hoàn chỉnh, bài viết trở nên hoàn thiện.