Chuyên đề Một Số Ý Kiến Bàn Về Đổi Mới Phương Pháp Giảng Dạy Tại Học Viện Ngân Hàng-Phân Viện Phú Yên

không chỉ nắm vững những vấn đề cần trình bày 
mà còn phải rất năng động nhạy bén và sáng tạo ngay trong giờ giảng, trên 
cơ sở đó người giảng có thể truyền thụ những vấn đề cần thiết cơ bản đến 
người học một cách tự nhiên, sinh động và hứng thú.
Để có thực hiện tốt phương pháp giảng dạy này, đòi hỏi:
- Ngay từ đầu môn học, giảng viên phải giới thiệu các tài liệu học tập đã 
chọn lọc theo từng vấn đề trong nội dung giảng dạy. Trên cơ sở đó, giảng 
viên phải nêu vấn đề, gợi mở các vấn đề để sinh viên tự nghiên cứu tài liệu 
tham khảo từ đó giúp sinh viên tiếp nhận kiến thức trong sự so sánh đối 
chiếu, tạo thuận lợi cho sinh viên tích lũy được vốn kiến thức đa dạng, khám 
phá ra những ý tưởng mới, góp phần rèn luyện khả năng xử lý, tiếp nhận tri 
thức vá phát huy tư duy sáng tạo.
- Giảng viên phải chuẩn bị chu đáo kỹ lưỡng nội dung thảo luận và tăng 
cường các hình thức trao đổi thảo luận cả về lý thuyết và thực hành. Trong 
qúa trình thảo luận, giảng viên không làm thay, chỉ là người hướng dẫn, định 
hướng cho sinh viên, giúp cho sinh viên tự chiếm lĩnh tri thức, tự bồi dưỡng 
niềm tin khoa học, từ đó giúp sinh viên nắm bắt nội dung học tập nghiên cứu 
một cách sâu sắc và đầy đủ.
- Trong điều kiện thời gian có hạn, việc tổ chức thảo luận nhóm và học 
đối thoại có thể làm “cháy” giáo án. Do đó phải lựa chọn những vấn đề trọng 
tâm và phải xác định rõ thời lượng cho mỗi bài thảo luận.
- Để cho sinh viên tự tin trong tham gia phát biểu thảo luận, đối thoại, 
đòi hỏi giáo viên cần phải tạo cho lớp học một không khí học tập thoải mái 
thân thiện và không căng thẳng, mà vẫn không mất đi tính nghiêm túc của 
nó.
- Kết cấu chương trình phải hợp lý sao cho sinh viên phải có quỹ thời 
gian để đọc và nghiên cứu các tài liệu được giáo viên hướng dẫn.
- Lớp học phải bố trí số lượng sinh viên vừa phải. Nếu số lượng sinh 
viên qúa đông thì khó có thể giảng dạy theo phương pháp mới một cách 
hiệu quả được.
2. Nâng cao chất lượng giảng dạy
Chất lựợng giảng dạy có thể được đánh giá từ kết quả học tập của người 
học, từ những đánh giá dành cho giảng viên, từ nhận xét của người sử dụng 
“sản phẩm”Vậy tiêu chí cụ thể là gì và tiêu chí đó có thể phân chia thành 
yếu tố định tính và định lượng được không? Với ý kiến cá nhân, tôi mạnh 
dạn liệt kê các tiêu chí để đánh giá chất lượng và lấy đó làm cơ sở để xét 
đoán chất lượng giảng dạy thưc tế hiện nay của trường chúng ta như sau :
* Chỉ tiêu định lượng : 
-Dựa trên kết quả đánh giá của đồng nghiệp
-Dựa trên tổng hợp ý kiến thăm dò của sinh viên
*Chỉ tiêu định tính :
-Có phương pháp giảng dạy thích hợp với từng đối tượng học, từng 
chuyên đề, môn học.
-Đảm bảo truyền đạt những thông tin chính yếu nhất mà môn học đòi 
hỏi, thông tin được cung cấp có độ chính xác, logic, khoa học và có tính thực 
tiễn, có sự kết nối với các môn học có liên quan. 
* Cung cấp đầy đủ tài liệu:
Nêu tên tài liệu, hệ thống câu hỏi bài tập và có hướng dẫn cách thức tìm 
hiểu thông tin, phương pháp giải bài tập.
* Giúp cho người học nhận thức được khả năng ứng dụng kiến thức đã 
học vào việc học các môn khác hoặc vào thực tiễn, các môn ngành có thể 
thao tác, xử lý được nghiệp vụ ngay khi còn đang học.
* Phát huy được khả năng sáng tạo của sinh viên, hướng dẫn được cho 
sinh viên cách thức nghiên cứu vấn đề, tạo sự hứng khởi, chủ động cho 
người học.
* Biết sử dụng các phương tiện trợ giảng hợp lý. 
Tuy nhiên các tiêu chí này cần được đặt trong một hoàn cảnh và môi 
trường cụ thể, trong mối quan hệ giữa dạy và học cũng như sự hỗ trợ về cơ 
sở vật chất, điều kiện, môi trường làm việc, cách thức quản lý thích hợp để 
xét đoán
3. Sử dụng hiệu quả các phương tiện giảng dạy hiện đại
Phải chuẩn bị chu đáo và sử dụng hợp lý các phương tiện trợ giảng. Tuy 
nhiên không nên qúa lạm dụng có thể gây phản tác dụng. Vẫn còn tình trạng 
quá lạm dụng, ỷ lại phương tiện trợ giảng, không thoát ly được bài giảng, vì 
vậy khi xảy ra bất trắc -ví dụ như mất điện-các phương tiện trợ giảng không 
sử dụng được thì giảng viên trở thành bị động.
Lạm dụng phương tiện trợ giảng sẽ vô tình biến quá trình dạy học “đọc-
chép” trở thành “nhìn-chép”!
4. Chuẩn hoá hệ thống đánh giá kết quả học tập
Thực tế cũng cho thấy, một bộ phận lớn sinh viên đã tốt nghiệp vẫn chưa 
được xã hội chấp nhận do không đủ năng lực để phục vụ được các nhiệm vụ 
thực tế, mà sự bất cập trong hệ thống đánh giá kết quả học tập là một vấn đề 
rất đáng quan tâm. 
Giống như lợi nhuận trong kinh doanh, trong học tập điểm số chính là 
dấu hiệu chỉ báo cơ bản phản ánh kỹ năng kiến thức của một sinh viên cần 
phải đạt được qua một khoá học. Đánh giá quá trình học tập phải được thể 
hiện thông qua bảng điểm của sinh viên và hệ thống chuẩn mực dùng để xác 
định các điểm số đó. Một nền giáo dục tiến bộ cần phải có một hệ thống 
điểm số đánh giá được chuẩn hoá, sao cho vừa có thể chuyển tải được hết 
mục đích của giáo dục, vừa giúp xã hội đánh giá chính xác mức độ có ích
năng lực của sinh viên, đồng thời có thể giúp người học định hướng được 
mục tiêu và điều chỉnh được hành vi, để tự nâng cao kết quả học tập của bản 
thân. 
Điểm số tự thân nó cao hay thấp không phải là một vấn đề, mà vấn đề ở 
chổ chất lượng của hệ thống xác định nó. Chất lượng càng cao mức độ 
chuẩn hoá càng lớn, khả năng quốc tế hoá nền giáo dục đó càng rộng. Trước 
yêu cầu hội nhập càng đến gần, việc nhanh chóng hoàn thiện một hệ thống 
đánh giá kết quả học tập chất lượng cao là một yêu cầu tất yếu.
5. Những biện pháp cụ thể để sinh viên có thái độ học tập tích cực
a/. Tăng tính tự giác học tập qua việc cho sinh viên thấy hệ quả giữa 
chất lượng học tập và vị trí làm việc trong tương lai
Xét cho cùng khi vào trường đại học, mục đích của mọi sinh viên là 
muốn có một việc làm để giúp ích cho bản thân và gia đình trước khi có suy 
nghĩ trở thành người hữu ích cho đất nước. Nhưng cần cho sinh viên thấy 
rằng quan niệm học tập chiếu lệ, miễn sao có được mảnh bằng để ra làm 
việc là sai lầm. Văn bằng là điều kiện cần nhưng chưa đủ, đó chỉ là phương 
tiện để đưa các bạn đến cổng đơn vị, cơ quan. Nếu các bạn không tự giác 
học tập, không say mê nghiên cứu, không tự đầu tư kiến thức khi còn ngồi 
trên ghế nhà trường thì các bạn chỉ dậm chân tại chỗ trong quá trình công tác 
hoặc sẽ bị đào thải. Điều này chỉ có các nhà tuyển dụng mới là người có 
tiếng nói mang tính trọng lượng nhất đối với sinh viên. Do vậy, nhà trường 
cần thường xuyên tổ chức các buổi tọa đàm về cơ hội nghề nghiệp, các buổi 
giao lưu hướng nghiệp với các nhà quản trị doanh nghiệp, ngân hàng để sinh 
viên biết được yêu cầu của công việc trong tương lai mà cố gắng phấn đấu. 
Học tập tốt sẽ có việc làm tốt, đây chính là động lực thúc đẩy sinh viên tự 
giác học tập, hăng say nghiên cứu để làm giàu cho kiến thức chuyên môn, 
năng lực nghề nghiệp.
b/. Tăng tính tự giác học tập qua việc đánh thức lòng tự trọng, tự hào 
của sinh viên
Cần đặt sinh viên ở vị trí của một người đã trưởng thành, một người lớn, 
một công dân để đánh thức lòng tự trọng. Đã là một người lớn thì không đợi 
ai phải nhắc nhở, đã là một công dân thì bên cạnh quyền lợi phải có nghĩa vụ 
đối với xã hội. Điều này sẽ tăng tính tự giác, tự vươn lên, tự chịu trách 
nhiệm trong sinh hoạt, học tập của sinh viên. Muốn như vậy thì nhà trường, 
giảng viên, cán bộ quản lý phải thực sự tôn trọng và đối xử bình đẳng với 
các em. Vừa là người thầy, người cha để bảo ban uốn nắn các em, nhưng lại 
phải là người bạn đáng tin cậy để động viên, chia sẻ giúp các em vượt qua 
các khó khăn, vướng mắc.
c/. Công tác giáo dục chính trị và sự động viên của các đoàn thể
Bên cạnh điểm học tập, sinh viên còn có điểm rèn luyện đạo đức. Đây 
cũng là động lực nhắc nhở các em phải luôn giữ cách sống đúng mực. Sinh 
viên luôn được thầy cô, các phòng ban chức năng và đoàn, hội động viên 
trong học tập, nhắc nhở trong sinh hoạt và uốn nắn các suy nghĩ lệch lạc 
nhằm hướng cho các em con đường đi đúng đắn, tạo một mội trường lành 
mạnh để các em có điều kiện phấn đấu rèn luyện trở thành những công dân 
tốt có năng lực chuyên môn vững vàng, có đạo đức nghề nghiệp trong sáng. 
Nhưng để đạt hiệu quả cao hơn, công tác giáo dục chính trị và sự động viên 
của các đoàn thể cần đi vào chiều sâu, có những biện pháp thật cụ thể đối 
với từng nhóm đối tượng khác nhau. Tuy nhiên, cần thấy rằng đây cũng chỉ 
là những biện pháp hỗ trợ chứ điều chủ yếu vẫn là ý thức vươn lên của mỗi 
sinh viên.
d/.Thực hiện một chế độ học tập mềm dẻo từ mục tiêu, nội dung, hình 
thức đến quy trình học tập. Sinh viên có thể lựa chọn môn học, nội dung, 
hình thức lên lớp, học vượt, học chậm, học theo giai đoạn hoặc niên chế 
v.v... Thực hiện quy trình đào tạo theo hướng cá biệt hóa.
e/.Tiến hành phân hóa và sàng lọc sinh viên qua từng giai đoạn, từng 
năm học. Mạnh dạn xử lý những trường hợp không đủ tiêu chuẩn về năng 
lực hoặc phẩm chất của người học.
f/. Công bố mục tiêu, nội dung, kế hoạch và quy trình đào tạo ở cấp 
nhà trường, khoa, tổ bộ môn cho sinh viên biết ngay từ đầu mỗi khóa, năm 
học, mỗi môn học để họ có thể chủ động tự mình thiết kế quá trình học tập 
của mình.
g/. Biên soạn những tài liệu hướng dẫn học tập chung về quá trình học 
tập, phương pháp, sử dụng phương tiện, gặp gỡ giáo viên, tham khảo tài liệu 
... và tài liệu hướng dẫn cho từng loại môn học.
h/.Kết hợp nhiều phương pháp giảng dạy, đặc biệt là những kiểu dạy 
học nêu vấn đề, thảo luận nhóm, thông báo, đàm thoại...; giảm tối đa tỉ lệ 
diễn giảng một chiều tùy vào từng bộ môn.
i/. Nâng cao tỉ lệ giờ thực hành. Xây dựng hệ thống bài tập thực hành
với nội dung thiết thực và phong phú qua các dạng bài tập sáng tạo, bài tập 
tình huống, kích thích sinh viên suy nghĩ, tưởng tượng để tìm ra phương án 
giải quyết tối ưu.
Trên đây chỉ là một số ý kiến và cách nhìn nhận về đổi mới phương 
pháp giảng dạy của bản thân nhằm đóng góp vào chiến lược phát triển đào 
tạo của Phân viện, rất mong nhận được sự ủng hộ và góp ý của đồng nghiệp.