Chuyên đề Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn giáo dục công dân 8

phim, ảnh lụi cuốn người học, nhưng chuyển tải nội dung rất ớt, cú khi phản tỏc dụng giỏo dục; lựa chọn những phụng chữ, màu sắc khỏc nhau thiếu tớnh nhất quỏn, ớt hài hũa và nhất là khụng thể hiện được tớnh sư phạm trong cả hỡnh thức lẫn nội dung trỡnh bày.+ Một hạn chế khỏc mà giỏo viờn phổ thụng thường hay mắc phải khi thiết kế giáo án bài dạy trình chiếu hoàn toàn là ớt chỳ ý tớnh hệ thống của kết cấu bài giảng (cỏch trỡnh bày bảng đen truyền thống thường bảo đảm được yờu cầu này cho đến khi kết thỳc tiết học), nội dung trỡnh bày trờn cỏc slide gần như độc lập nờn khi trỡnh chiếu sang một đề mục mới thỡ cỏc đề mục trước đú hầu như khụng cũn xuất hiện nữa khiến cho nhận thức của học sinh dễ rơi vào sự tản mạn thiếu tớnh hệ thống.+ Cỏc dạng thụng tin trỡnh bày trờn slide của một số bài giảng điện tử cũn nghốo nàn, chủ yếu là trỡnh bày một văn bản để trỡnh chiếu trờn màn hỡnh thay cho việc ghi chộp, mà chưa chỳ ý đến kiến thức cơ bản, trọng tõm hay sơ đồ húa cỏc nội dung văn bản. Ngược lại nhiều giỏo viờn cũn muốn đưa nhiều dạng thụng tin multimedia để trỡnh chiếu cựng một lỳc trờn cỏc slide khiến cho bố cục trỡnh bày bị rối và cỏc thụng tin đến với học sinh bị nhiễu loạn, khú nhận ra đõu là kiến thức cơ bản, trọng tõm. Từ đú, những kiến thức cũn đọng lại nơi học sinh sau giờ học khụng rừ ràng, thiếu tớnh hệ thống và khụng bền vững.+ Nhiều bài giảng điện tử do giỏo viờn lạm dụng về thời gian trỡnh chiếu đó khụng đảm bảo về chất lượng giờ học, khụng bao quỏt được tỡnh hỡnh lớp học, tỡnh trạng học sinh ghi chộp bài khụng kịp hoặc khụng ghi chộp nội dung bài học vẫn xảy ra. C- KẾT QUẢ VÀ NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆMI. Kết quả thực hiệnTrong thực tế, việc dạy học theo phương phỏp hiện đại cũng cũn cú nhiều vấn đề phải bàn bạc. Cú mụn học, cú bài học thuận lợi, đạt hiệu quả cao. Nhưng cũng cú mụn học, cú tiết học khú khăn, đạt hiệu quả thấp. Tuy nhiờn, nhà trường đó mạnh dạn để cho tất cả mọi giỏo viờn, mọi mụn học tớch cực thực hiện việc dạy học theo phương phỏp này, cốt để giỏo viờn thành thạo, vượt qua được những e ngại ban đầu. Qua việc dự giờ của cỏc đồng nghiệp và thực tế giảng dạy của bản thõn trong cỏc giờ dạy cú ứng dụng CNTT tụi nhận thấy: + Phần lớn học sinh đều thớch những giờ học GDCD núi chung và giờ dạy GDCD 8 núi riờng cú ứng dụng CNTT với rất nhiều hỡnh ảnh, õm thanh minh họa đẹp mắt, sinh động đó làm cho cỏc em hứng thỳ, say mờ học tập. Cựng một thời lượng như nhau nhưng số lượng kiến thức và kỹ năng cỏc em thu nhận được lại nhiều hơn, cụ thể, sinh động, sõu sắc và chắc chắn hơn. + Hầu như tất cả cỏc giờ GDCD 8 được dạy theo phương phỏp này khụng cú một học sinh nào tỏ ra chỏn nản, lười biếng học tập hoặc học với tõm trạng đối phú, thụ động, mà ngược lại cỏc em đều rất thớch thỳ. Rừ ràng học tập đối với cỏc em đó trở thành một niềm vui lớn. II. Những bài học kinh nghiệm- Trong quỏ trỡnh giảng dạy, giỏo viờn cần lưu ý đến khả năng tiếp thu, lĩnh hội tri thức, khả năng ghi chộp bài học của học sinh để cú hướng điều chỉnh kịp thời.- Giỏo ỏn điện tử cần phải được thiết kế một cỏch khoa học, để qua từng slile chi tiết, học sinh phải nhận biết được những nội dung nào là nội dung chớnh cần ghi chộp, nội dung nào là phần diễn giải của giỏo viờn...- Còn sử dụng CNTT với mục đích là công cụ hỗ trợ thì cũng cần ứng dụng một cách sáng tạo.- Một điều đỏng lưu ý là cần hiểu đỳng CNTT chỉ là một phương tiện hỗ trợ đắc lực cho đổi mới phương phỏp dạy học, bởi vỡ quỏ trỡnh giỏo dục con người khụng thể “cụng nghệ húa” hoàn toàn được, cú nhiều mặt giỏo dục khụng thể quy trỡnh húa được như giỏo dục nhõn văn, giỏo dục đạo đức, giỏo dục thẩm mỹ... Xỏc định điều này, trong quỏ trỡnh giảng dạy giỏo viờn trỏnh lạm dụng CNTT, xem CNTT là độc tụn, là duy nhất.- Để ứng dụng CNTT gúp phần đổi mới phương phỏp dạy học cú hiệu quả cao, giỏo viờn phải thường xuyờn khụng những tự học để nõng cao trỡnh độ chuyờn mụn mà cũn phải nõng cao khả năng sử dụng CNTT.- Để nõng cao khả năng sử dụng CNTT, ngoài việc đến với cỏc lớp tin học, giỏo viờn cú thể tự học (vớ dụ: Giỏo viờn cú thể tự học cỏch soạn giỏo ỏn điện tử thụng qua phần mềm hướng dẫn tự học microsoft powerpoint...) hoặc cú thể học ở bạn bố, đồng nghiệp, những giỏo viờn cú kinh nghiệm, cú chuyờn mụn liờn quan đến ứng dụng CNTT... Điều quan trọng là giỏo viờn phải đúng vai trũ là người học thường xuyờn để cú thể thực hiện được cuộc cỏch mạng giỏo dục núi chung, về phương phỏp dạy và học núi riờng, đang được đặt ra hiện nay và xu thế là sử dụng CNTT như là một cụng cụ dạy học cú hiệu quả cao.- Thật ra, để chuẩn bị cho một bài giảng bằng giỏo ỏn điện tử là chuyện khụng hề đơn giản chỳt nào. Ngoài việc đũi hỏi GV cú một kiến thức nhất định về tin học như sử dụng thành thạo phần mềm power point thỡ nú cũn yờu cầu GV phải cú khả năng vận dụng hợp lý giữa việc trỡnh bày bài giảng một cỏch khoa học gắn với phương phỏp sư phạm. Để giờ dạy bằng GAĐT đạt hiệu quả, ta phải giải quyết khú khăn của học sinh ngay từ người thầy và giải quyết ở ba khõu: soạn GAĐT, trỡnh chiếu giỏo ỏn và hướng dẫn học sinh ghi chộp.1. Soạn giỏo ỏn:          Mỗi lớp học cú trung bỡnh từ 20-30 học sinh. Trong khi đú cỏc tiết dạy GAĐT thường phải tắt bớt đốn, đúng bớt cửa sổ hạn chế ỏnh sỏng trời để ảnh trờn màn rừ hơn. Như vậy, những học sinh ngồi ở cỏc dóy cuối lớp hay những học sinh mắt kộm sẽ khú khăn khi quan sỏt hỡnh ảnh, chữ viết hay cụng thức trờn màn chiếu. Do đú để học sinh cú thể ghi chộp được bài học chớnh xỏc từ màn chiếu, giỏo viờn khi soạn giỏo ỏn trờn power point cần chỳ ý một số nguyờn tắc về hỡnh thức sau:   - Về màu sắc của nền hỡnh: cần tuõn thủ nguyờn tắc tương phản (contrast), chỉ nờn sử dụng chữ màu sậm (đen, xanh đậm, đỏ đậm...) trờn nền trắng hay nền màu sỏng. Ngược lại, khi dựng màu nền sậm thỡ chỉ nờn sử dụng chữ cú màu sỏng hay trắng.  - Về font chữ: chỉ nờn dựng cỏc font chữ đậm, rừ và gọn để khụng mất nột khi trỡnh chiếu. - Về hiệu ứng, õm thanh: Soạn giỏo ỏn điện tử, giỏo viờn cần lưu ý khi dựng hiệu ứng, õm thanh, tiếng động phải phự hợp, khụng nờn lạm dụng. - Về trỡnh bày nội dung trờn nền hỡnh: giỏo viờn phải biết đỏnh giỏ và lựa chọn thụng tin, hỡnh ảnh, đoạn phim phục vụ bài dạy cú tớnh thiết thực, làm rừ nội dung bài dạy, trỏnh tham lam, nhồi nhột cỏc loại thụng tin, phim, ảnh khụng phự hợp làm giảm hiệu quả bài dạy. 2. Trỡnh chiếu giỏo ỏn điện tử          Khi giỏo viờn trỡnh chiếu power point, để học sinh cú thể ghi chộp kịp thỡ nội dung trong mỗi slide khụng nờn xuất hiện dày đặc cựng lỳc. Ta nờn phõn dũng hay phõn đoạn thớch hợp, cho xuất hiện theo hiệu ứng thời gian tương ứng. Trường hợp cú nội dung dài mà nhất thiết phải xuất hiện trọn vẹn cựng lỳc, ta trớch xuất từng phần thớch hợp để giảng, sau đú đưa về lại trang cú nội dung tổng thể, học sinh sẽ dễ hiểu và dễ chộp hơn.3. Hướng dẫn học sinh ghi chộp     Giỏo ỏn điện tử cần phải được thiết kế một cỏch khoa học, để qua từng slile chi tiết, học sinh phải nhận biết được những nội dung nào là nội dung chớnh cần ghi chộp, nội dung nào là phần diễn giải của giỏo viờn...Giỏo viờn cú thể thiết kế theo hai phương ỏn mà Phũng GD đó hướng dẫn (kết hợp vừa trỡnh chiếu vừa ghi bảng; khụng ghi bảng, bảng dựng cho học sinh lờn làm bài tập nhưng nội dung cần đạt phải luụn luụn thể hiện trờn mà hỡnh). Để giỳp học sinh ghi chộp bài giỏo viờn cần lưu ý: a - Những kiến thức căn bản, thuộc nội dung giỏo khoa quy định sẽ nằm trong cỏc slide cú ký hiệu riờng. Vớ dụ ký hiệu (@, đặt ở gúc trờn bờn trỏi). Học sinh phải chộp đầy đủ nội dung trong cỏc slide này. Tập hợp nội dung cỏc slide cú ký hiệu riờng tạo nờn kiến thức yờu cầu tối thiểu của tiết học.b - Những nội dung cú tớnh thuyết minh, minh họa, mở rộng kiến thức sẽ nằm trong cỏc slide khỏc, khụng cú ký hiệu riờng. Với những slide này, học sinh tự chọn học nội dung để chộp tựy theo sự hiểu bài của mỡnh. c- Với những kiến thức căn bản nhưng khỏ dài, nếu chộp hết sẽ ảnh hưởng đến tiến độ của tiết học, sau khi giảng xong giỏo viờn hướng dẫn học sinh đỏnh dấu trong sỏch giỏo khoa để về nhà chộp.                 D. KẾT LUẬNSự bựng nổ của Cụng nghệ thụng tin (CNTT) núi riờng và Khoa học cụng nghệ núi chung đang tỏc động mạnh mẽ vào sự phỏt triển của tất cả cỏc ngành trong đời sống xó hội. Trong bối cảnh đú, nếu muốn nền giỏo dục phổ thụng đỏp ứng được đũi hỏi cấp thiết của cụng cuộc cụng nghiệp húa, hiện đại húa đất nước, nếu muốn việc dạy học theo kịp cuộc sống, chỳng ta nhất thiết phải cải cỏch phương phỏp dạy học theo hướng vận dụng CNTT và cỏc thiết bị dạy học hiện đại phỏt huy mạnh mẽ tư duy sỏng tạo, kỹ năng thực hành và hứng thỳ học tập của học sinh để nõng cao chất lượng đào tạo.Đối với giỏo dục và đào tạo, CNTT cú tỏc động mạnh mẽ, làm thay đổi nội dung, phương phỏp, phương thức dạy và học. CNTT là phương tiện để tiến tới một “xó hội học tập”. Mặt khỏc, giỏo dục và đào tạo đúng vai trũ quan trọng thỳc đẩy sự phỏt triển của CNTT thụng qua việc cung cấp nguồn nhõn lực cho CNTT. Bộ Giỏo dục - Đào tạo cũng đó yờu cầu: “Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giỏo dục và đào tạo ở tất cả cỏc cấp học, bậc học, ngành học theo hướng sử dụng CNTT như là một cụng cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương phỏp giảng dạy, học tập ở tất cả cỏc mụn học” (Trớch Chỉ thị số 29/2001/CT-BGD&ĐT ngày 30/7/2001 của Bộ Trưởng Bộ GD-ĐT về việc tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT trong ngành giỏo dục giai đoạn 2001-2005).Vận dụng CNTT và cỏc thiết bị dạy học hiện đại để đổi mới phương phỏp dạy học đối với mụn GDCD 8, qua thực tế đó chứng minh đều cú tỏc dụng nõng cao chất lượng đào tạo rừ rệt.Con người hoạt động theo quy luật sỏng tạo. Đổi mới phương phỏp là tất yếu nhưng mọi đổi mới đều phải cú kế thừa, phải phự hợp với đặc trưng từng mụn học. Trờn đõy là những nghiờn cứu ban đầu của tụi về việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy cỏc bài GDCD 8 trong mụn GDCD ở trường THCS. Cú thể những vấn đề nờu trờn chưa hẳn đó toàn diện, rất mong được những ý kiến đúng gúp của cỏc đồng nghiệp, cỏc đồng chớ lónh đạo, cỏc cấp quản lớ giỏo dục để chuyờn đề của tụi được hoàn thiện và ỏp dụng cú hiệu quả hơn. 	 Tụi xin chõn thành cảm ơn !