Đề tài Nội tiết sinh sản bò đực
- Hệ thống nội tiết chính của bò đực gắn liền với trục dưới đồi- tuyến yên-dịch hoàn. Hoạt động của trục này được phối hợp chặc chẽ bởi các tín hiệu hóc môn được vận chuyển qua vòng tuần hoàn chung sau:
Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcSV thực hiện: Nguyễn Thị KhâmLớp Nông Học- Hệ thống nội tiết chính của bò đực gắn liền với trục dưới đồi- tuyến yên-dịch hoàn. Hoạt động của trục này được phối hợp chặc chẽ bởi các tín hiệu hóc môn được vận chuyển qua vòng tuần hoàn chung sau:Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcHócmon steroidHành vi sinh dục, tính hăngDịch hoànNãoTuyến YênGnLHLH FSHLiên hệ ngượcinhibinCơ quan sinh dụcCơ quan sinh dục phụCơ và các mô khácSơ đồ trục vùng dưới đồi- tuyến yên-dịch hoàn ở bò đựcNội Tiết Sinh Sản Bò Đực-Tín hiệu nội tiết trong trục này được xuất phát từ việc GnRH(Gonadotropin Releasing Hormone) từ vùng dưới đồi(Hypothalamus). GnRH tác động lên tuyến yên kích thích 2 hóc môn gonadotropin là LH(kích sinh hoàng thể tố) và FSH(kích noãn bào tố). Hai hóc môn này điều hòa chức năng của dịch hoàn:+ LH điều hòa quá trình tạo hóc môn steroid.+ FSH điều hòa quá trình sinh giao tử.Nội Tiết Sinh Sản Bò Đực- Hóc môn LH kích thích tế bào kẽ Leydig sản xuất các hóc môn steroid như testosteron. FSH duy trì sự thống nhất chức năng của các tế bào sertoli, sertoli là tế bào nuôi dưỡng tinh trùng trong quá trình phát triển và tiết chất ức chế inhibin là chất có vai trò điều chỉnh đặc hiệu đối với việc tiết hóc môn FSH.Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcLH cần thiết trong cả cuộc đời còn hóc môn FSH cần thiết khi thiết lập quá trình sinh tinh trước khi thành thục về tính, nhưng có thể không bắt buộc phải có cho chức năng sinh tinh tiếp theo. Vì hóc môn testosteron cũng có ảnh hưởng đến chức năng của tế bào Sertoli sau khi thành thục và thúc đẩy quá trình sinh tinh.Nội Tiết Sinh Sản Bò Đực- Các hóc môn steroid (testosteron, androgen, oestrogen) và các chất ức chế như inhibin do dịch hoàn sinh ra tác động lên hypothalamus và tuyến yên theo cơ chế ngược để điều chỉnh việc thải hóc môn từ các mô bào này.Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcCơ chế ngược này có vai trò quan trọng đối với chức năng của dịch hoàn và hoàn chỉnh vòng hóc môn phối hợp hoạt động của hypothalamus, tuyến yên và dịch hoàn. Các hóc môn steroid cũng hoạt động ngoài trục sinh sản trên để duy trì sự thống nhất chức năng của các cơ quan sinh dục và các tuyến sinh dục phụ ( tinh nang, tuyến củ hành, tuyến tiền liệt và túi tinh).Nội Tiết Sinh Sản Bò Đực- Các hóc môn seroid của dịch hoàn (androgen và oestrogen ) kích thích hành vi sinh dục và androgen kích thích tính hung hăng. Tập tính sinh dục sẽ không được hình thành nếu không có đầy đủ các hóc môn sinh dục đực. Hơn nữa, các steroid sinh dục còn ảnh hưởng đến các quá trình trao đổi chất và có các hoat động đồng hóa.Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcViệc bài tiết các hóc môn sinh sản vào vòng tuần hoàn là không ổn định mà xảy ra theo nhịp điệu. Người ta cho rằng nhịp tiết này là do một nhân tố sinh nhịp nằm trong hypothalamus điều khiển.Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcVai trò chức năng của việc tiết các hóc môn theo nhịp này chưa được hiểu hết, nhưng hình như là kiểu tiết LH theo nhịp là cần thiết cho quá trình phát triển đầy đủ của dịch hoàn trong thời kỳ trước thành thục và cho hoạt động thông thường sau khi đã thành thục.Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcSự tăng trưởng dịch hoàn trong thời kỳ trước thành thục, và đặc biệt là thời kỳ tăng nhanh về kích cỡ khi bò đực sắp đến tuổi thành thục, phản ánh sự thành thục và tăng về kích thướt của các ống sinh tinh dưới tác động của LH và FSH.Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcNhững ống sinh tinh này có các tế bào Sertoli và tạo thành khối dịch hoàn. Dịch hoàn bò tiếp tục tăng trưởng sau khi thành thục mặc dù rất chậm, và đạt đến kích thước trưởng thành vào khoảng 4-5 năm tuổi. Sau 7-8 năm dịch hoàn giảm kích thước một phần do tuổi già.Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcTóm lại trục nội tiết sinh sản bò đực có vai trò quan trọng trong biệt hóa tính dục đực của các cơ quan sinh sản và não bộ ở ngay thời kì đầu phát triển bào thai, cũng như trong việc hoàn thiện hệ thống cơ quan sinh sản trong thời kì trước thành thụcvà duy trì chức năng sinh dục ở gia súc trưởng thành.Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcTuy nhiên, các hóc môn tuyến thượng thận, hóc môn tuyến giáp trạng và các hóc môn trao đổi chất cũng ảnh hưởng đến sinh sản. Hơn nữa ngoài việc điều khiển nội tiết đối với sinh sản, việc đáp ứng của các mô bào đích đối với hóc môn được điều chỉnh bởi các mối liên hệ cận tiết (tế bào tới tế bào) và nội tiết (trong phạm vi tế bào).Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcChẳng hạn, FSH có thể gây ảnh hưởng đến chức năng của các tế bào Sertori theo đường nội tiết, nhưng hóc môn testosteron thông qua ảnh hưởng cận tiết, cũng quyết định hoạt động của tế bào Sertori. Tương tự, tế bào Sertori thông qua bài tiết inhibin và activin có thể gây ảnh hưởng đến chức năng của tế bào kẽ Leydig.Nội Tiết Sinh Sản Bò ĐựcHẾT
File đính kèm:
- NOI TIET SINH SAN BO DUC.ppt