Đề tài Sáng kiến kinh nghiệm phương pháp giảng dạy và huấn luyện đội tuyển chạy việt dã ở trường THCS

c không nhiều. Đầu và thân người giữ thẳng để cơ cổ và mặt được thả lỏng tự nhiên. Thực hiện như trên cơ thể người chạy không bị căng thảng quá là cho tư thế thân người chạy thoải mái hơn.
 + Động tác của chân: Lực chủ yếu đẩy cơ thể về trước trong chạy là lực đạp sau của hai chân. Nhưng để chạy được hết cự ly thì không đạp sau gắng sức ở từng bước chạy và cũng không đạp sau với góc độ nhỏ như ở chạy giữa quãng của cự li ngắn.
 Để tiết kiệm sức của hai chân cần đạp sau đúng hướng và phối hợp đạp sau với độ ngả thân trên và kết hợp động tác của hai tay. Phải chú ý các cơ vừa tham gia được nghỉ ngơi bằng cách gập cẳng chân theo quán tính sau khi rời đất. Kĩ thuật đó còn giúp cho đưa chân lăng về trước được nhanh hơn. để không bị tốn nhiều sức, hạn chế phản lực do chống trước, điểm đặt chân ở phía trước cần gần điểm dọi của trọng tâm cơ thể. Đạp chân có chú ý hoãn xung cững là điều cần thiết nên phải được thực hiện thuần thục, tự động hoá.
 Trong chạy bền người chạy thường gặp hiện tượng “ Cực điểm” đó là những lúc tức thở, tay cứng đờ tưởng như không thể chạy tiếp được nữa. Khi gặp tình huống này cần có nghị lực chịu đựng, có thể giảm tốc độ đồng thời tích cực thở sâu và trạng thái đó sẽ qua, cảm giác dễ chịu sẽ tới – cơ thể bước vào trạng thái hô hấp lần 2.
 Khác với chạy ngắn, thở trong chạy bền là hết sức quan trọng vì muốn cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể hoạt động phải sử dụng tối đa lượng ô xi lấy vào từ đường hô hấp.Do vậy phải chủ động ngay từ đầu, nếu thở nông và thở không đúng nhịp điệu ổn định sẽ dẫn tới mệt mỏi sớm, thành tích chạy kém. Trong khi chạy bền hít vào bằng mũi thật nhanhh, mạnh và sâu càn khi thở ra bằng miệng thì chậm và từ từ. Khi muốn tăng tốc độ cần phải tăng nhịp thở và phối hợp tốt 2 bước hít vào, hai bước thở ra.Để học sih thực hiện tốt kỹ thuật ở giai đoạn này tôi cho các em luyện tập các bài tập sau.
 + Ôn các động tác bỏ trợ, kỹ thuật đánh tay. 
 + Chạy tăng tốc các đoạn 100m- 200m.
 + Chạy lên xuống cầu thang.
 + Chạy 400m- 800m nhằm phát triển tốc độ.
 + Chạy 1000m, 2000m nhằm phát triển sức bền.
2.3.Bước 3. Kỹ thuật xuất phát và rút đích.
 + Trong chạy bền kỹ thuật xuất phát không quan trong lắm tuy nhiên nếu ta xuất phát chậm quá để đấu phương lên trước, bỏ quá xa thì dù còn sức ta cũng khó mà bứt phá kịp. Vì vậy ngay từ đầu đã phải duy trì tốc độ trung bình phù hơp với sức của mình.
 + Về đích: Khi gần tới đích, người chạy phải cố đem hết sức lực còn lại để rút về đích – thứ hạng về đích vẫn có thể thay đổi do những bước cuối cùng này. Sau khi đã qua đích, không được dừng lại đột ngột mà cần chạy tiếp với tốc độ giảm dần chuyển qua đi bộ rồi mới dùng lại.
Các biện phát giảng dạy ở phần này.
 + GV dạy lý thuyết và cho học sinh thực hành.
 + Dạy kỹ thuật xuất phát cao với 2 điểm chống.
 + Chạy lặp lại nhiều vòng sân để xây dựng cảm giác tốc độ.
 + Giới thiệu kỹ thuật cực điểm và cách khắc phục.
2.4.Bước 4: Hoàn thiện kỹ thuật, nâng cao thành tích và chiến thuật thi đấu.
 - Phối hợp các kỹ thuật.
 - Sử dụng các biện pháp và bài tập khác nhau.
 - Chạy bền 3000m ( nữ) 4000m( nam).
 Nhìn chung chạy việt dã khá đơn giản. để có thành tích tốt trong chạy việt dã cần có một thời gian luyện tập lâu dài, bền bỉ, thường xuyên . Do vậy tôi tìm hiểu và nắm chắc điều kiện hoàn cảnh của từng em từ đó đi sâu vào việc phân tích ý nghĩa, tác dụng của việc tập luyện ở nhà. Đặc biệt các em có thể kết hợp ngay khi đi học đến trường. Đi bộ nhanh hoặc đạp xe đap chú ý dùng sức kết hợp với thở ...cũng chính là tập phát triển sức bền.
 Do cường độ chạy bền không lớn, động tác không phức tạp nên khi cho học sinh khởi động tôi không cần dành nhiều thời gianở phần này như khi tập các môn không có chu kì, mà tôi dành nhiều thời gian cho các em tập phần cơ bản và hồi tĩnh.
 Mệt mỏi do tập sức bền thường lưu lại lâu, ảnh hưởng không tốt tới tâm lý học sinh và cả hiệu quả hoạt động sau đó của các em. Cho nên tôi nghiêm khắc với các em ở phần hồi tĩnh( học sinh thường không chú ý đúng mức tới nhiệm vụ này) tôi yêu cầu các hồi tĩnh đủ khi tập ở lớp cũng như khi tập ở nhà. Khi hồi tĩnh, tôi hướng dẫn các em không chỉ dùng một bài tập mà dùng một nhóm bài tập.
- Cá nhân( thực hiện ở lớp, tự thả lỏng ở nhà).
 + Chạy nhẹ nhàng, vung vẩy chân tay.
 + Tại chỗ hít thở sâu.
 + Ngồi, chống hai tay phía sau, làm động tác thả lỏng 2 chân: rung để thả lỏng đùi và cẳng chân, bàn chân chạm đất hoặc không. Dùng tay vuốt ngược từ gót chân lên trên giúp dồn máu tĩnh mạch trở về tim... 
 - Hồi tĩnh theo nhóm hai người.
 + Hai người đối diện nắm nhẹ bàn tay nhau, luân phiên một ngưòi lắc( nhẹ) với tần số lớn để thả lỏng tay và thân trên cho người kia.
 + Một người đứng hai tay chống gối để người kia đấm nhẹ ở sau lưng...
 +Luân phiên “ phơi cá” cho nhau.
 Hồi tĩnh đủ là khi mạch trở về trước lúc buổi tập.
Để học sinh không tập vượt quá sức, việc theo dõi nhịp tim trong tập luyện là rất cần thiết. để rèn luyện sức bền cần phải rèn luyện nó trong điều kiện cơ thể được cung cấp đầy đủ ô xi. Khi tập chạy liên tục nhịp tim từ 130 – 150l/phút; Khi tập biến tốc mạch tối đa 180l/phút khi chạy nhanh và khoảng 130l/phút khi chạy chậm là hợp lý và vừa sức với học sinh.
Để tập luyện có kết quả tốt, tôi yêu cầu các em chú ý mấy điểm sau:
 + Chạy với kỹ thuật hợp lý để tiết kiệm sức.
 + Phải tích cực phối hợp chạy với thở;
 + Phải có cảm giác tốc độ tốt để chủ động về tốc độ khi chạy, đảm bảo phân phối sức hợp lý.
 + Tập thường xuyên liên tục như một thói quen sinh hoạt hàng ngày.
Trước khi thi đấu một tuần tôi tiến hành kiểm tra thành tích của các em. Thời gian còn lại tôi cho tập với cường độ trung bình và nghỉ ngơi tích cực. Trước khi thi đấu hai ngày chỉ cho các em khởi động kỹ và nhẹ nhàng.
B. Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng.
Năm học
TT
Họ tên
Năm sinh
Cự ly( m)
Thành tích trứơc khi huấn luyện
Thành tích sau khi huấn luyện
2004 2005
1
2
3
4
5
6
Bùi Thị Khuyên
Trần Thị Thương
Nguyễn Thị Quỳnh
Đoàn Việt Tùng
Đoàn Văn Quang
Dương Văn Nam
1993
1993
1993
1993
1993
1993
3000
3000
3000
4000
4000
4000
15 ‘ 12
15’ 20
15’ 22
17’ 15
17’22
17’ 28
14’13
14’20
14’25
16’15
16’21
16’26
2005 2006
1
2
3
4
5
6
Bùi Thị Hà
Nguyễn Thị Hoà
Tống Thị Thắm
Bùi Duy Thanh
Nguyễn Văn Hiệu
Nguyễn Văn Dũng
1994
1994
1994
1994
1994
1994
3000
3000
3000
4000
4000
4000
15 ‘ 09
15’ 15
15’ 24
17’ 11
17’14
17’ 25
14’14
14’21
14’32
16’05
16’20
16’27
2006
2007
1
2
3
4
5
6
Bùi Thị Minh
Nguyễn Thị Yến
Đoàn Thị Thơ
Nguyễn Văn Đạt
Nguyễn Văn Thân
Nguyễn Văn Dũng
1995
1995
1995
1995
1995
1995
3000
3000
3000
4000
4000
4000
15 ‘ 12
15’ 20
15’ 22
18’ 15
18’22
18’ 28
14’18
14’21
14’25
16’32
16’19
16’28
2007
2008
1
2
3
4
5
6
Nguyễn Thị Sâm
Bùi Thị Huyền
Nguyễn Thị Tuyết
Nguyễn Văn Toàn
Bùi Văn Thanh
Bùi Văn Toản
1996
1996
1996
1996
1996
1996
3000
3000
3000
4000
4000
4000
15 ‘ 12
15’ 20
15’ 22
17’ 15
17’22
17’ 28
14’05
14’09
14’12
16’31
16’21
16’35
 Nhìn vào bảng thành tích ở trên của học sinh sau khi được huấn luyện thành tích đã được tăng lên rõ ràng.
 Tuy nhiên vì là học sinh các em không có nhiều thời gian để tập luyện như VĐV chuyên nghiệp nên thành tích cũng chưa được tốt lắm. Vì vậy mà tôi vẫn có kế hoạch huấn luyện tiếp cho các em.
 Từ khi tôi áp dụng những phương pháp trên vào trong quá trình dạy việt dã ở trường trung học cơ sở Khánh Hải. Kết quả là chất lượng môn thể dục thể thao trường THCS Khánh Hải không ngừng được nâng lên.
	- Năm 2004 - 2005 môn thể dục của trường THCS Khánh Hải đã đạt được những thành tích : Giải ba toàn đoàn hội thi TDTT học sinh khối THCS huyện Yên Khánh.Giải ba toàn đoàn giải việt dã học sinh khối 6 tỉnh Ninh Bình năm 2005 trong đó em Bùi Thị Khuyên giải nhất cá nhân, em Trần Thị Thương giải khuyến khích. 
	- Năm học 2005 - 2006 : Giải ba toàn đoàn giải việt dã học sinh khối 6 tỉnh Ninh Bình năm 2006 trong đó em Bùi Duy Thanh đạt giải ba và hiện nay là VĐV đầy triển vọng của sở TDTT Ninh Bình. 
- Năm học 2006 - 2007 : Giải ba toàn đoàn giải việt dã học sinh khối 6 tỉnh Ninh Bình năm 2006 trong đó em Đoàn Thị Thơ, em Nguyễn Thị Yến đạt giải ba.
	Một điều đáng phấn khởi là trong quá trình luyện tập cũng như thi đấu TDTT không có một em nào bị chấn thương xảy ra. 100% học sinh được nâng cao thể chất và phấn khởi tin tưởng, hăng say luyện tập. Tạo phong trào thi đua sôi nổi góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phấn đấu xây dựng trường chuẩn quốc gia.
Để đạt thành tích trên là nhờ sự quan tâm sát sao của chi uỷ và ban giám hiệu có tập có tập trung có chiều sâu mũi nhọn ở tất cả các môn học, thực hiện giáo dục toàn diện, đầu tư cơ sở vật chất, có kế hoạch tuyển chọn, luyện tập ngay từ đầu năm học nên đã đạt được thành tích cao.
Phần III. Kết luận.
I.Bài học kinh nghiệm.
 Từ những kết quả nghiên cứu cho phép tôi rút ra kết luận sau:
 Thành tích thi đấu của đội tuyển của trường chỉ được nâng cao trên cơ sở giáo viên chịu khó đầu tư suy nghĩ học hỏi. Những phương pháp mà tôi lưa chọn là bài tập đơn giản theo trình tự dễ học, khối lượng vận động phù hợp với vận động của đội tuyển trường đã mang lại kết quả khả quan. Những bài tập phù hợp đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và giới tính.
II.Những kiến nghị .
- Đề nghị nhà trưưòng , ban giám hiệu tích cực tham mưu cố vấn với địa phương tạo điều kiện xây dựng sân chơi bãi tập theo đúng tiêu chuẩn.
- Đề nghị các cấp quản lý giáo dục, các trường THCS cần quan tâm hơn nữa đối với chế độ đãi ngộ cho giáo viên và đội tuyển trong quá trình tập luyện. đây là nguồn cổ vũ động viên góp phần nâng cao chất lượng công tác giáo dục thể chất trong các trường THCS. Có như vậy mới thực hiện tốt mục tiêu giáo dục toàn diện trong giai đoạn mới.
	Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi về phương pháp giảng dạy và huấn luyện chạy việt dã trong trường THCS . Rất mong được sự đóng góp ý kiến của tất cả mọi người. 
 Xin chân thành cảm ơn!
 Khánh Hải, ngày 12 tháng 11 năm 2008
 Người viết
 Phạm Như Quỳnh