Đề thi học sinh giỏi môn: địa lí thời gian 150 phút

TRƯỜNG THCS HỒNG LẠC
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN: ĐỊA LÍ
Thời gian 150 phút (Không kể thời gian giao đề)
 Họ và tên:  Số báo danh..
Điểm bằng số
Điểm bằng chữ
Giám khảo số 1
Giám khảo số 2
Số phách
ĐỀ BÀI
Câu 1 (4 điểm): Hãy phân tích những thế mạnh và hạn chế của nguồn lao động ở nước ta? 
Câu 2 (3 điểm): Vì sao nước ta có nhiều sông và phần lớn các sông lại nhỏ, ngắn, dốc? Từ thực tế hiện nay em hãy cho biết một vài nguyên nhân làm cho nước sông bị ô nhiễm và lượng nước của các sông về mùa khô rất nhỏ? 
Câu 3 (2 điểm): Hãy cho biết ý nghĩa của các con số: 
 - Tg (tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên) thế giới năm 2008 = 21‰ – 9‰ = 12‰ = 1,2%
 - Khi nào Tg > 0, khi nào Tg ≤ 0 
C©u 4 (3 ®iÓm):
	Nªu ®Æc ®iÓm chung cña sinh vËt ViÖt Nam? Chóng ta cÇn ph¶i lµm g× ®Ó b¶o vÖ tµi nguyªn sinh vËt cña n­íc ta?
Câu 5 (4 điểm): Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam và kiến thức đã học, hãy:
a). Trình bày đặc điểm chính của khí hậu miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ.
b). Giải thích vì sao tính chất nhiệt đới của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ bị giảm sút mạnh mẽ?
Câu 6: (4,0 điểm)
Dựa vào bảng số liệu sau:
Diện tích đất nông nghiệp của nước ta (đơn vị: nghìn ha)
Loại đất nông nghiệp
1992
2000
- Đất trồng cây hàng năm
5.506,0
6.129,5
- Đất trồng cây lâu năm
1.191,0
2.181,9
- Đất đồng cỏ chăn nuôi
328,0
499,0
- Diện tích mặt nước nuôi thủy sản
268,0
535,0
a). Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện quy mô và cơ cấu diện tích các loại đất nông nghiệp của hai năm 1992 và 2000.
b). Nhận xét và giải thích cơ cấu sử dụng đất.
..Hết.
ĐÁP ÁN + THANG ĐIỂM
Câu
Nội dung
Điểm
1
(4,0 điểm)
* Những thế mạnh và hạn hế của nguồn lao động ở nước ta: 
● Thế mạnh:
 - Nguồn lao động dồi dào do dân số đông, gia tăng dân số còn nhanh. Tuy tốc độ gia tăng dân số tự nhiên đã giảm, nhưng trong nhiều năm trước đây gia tăng dân số nhanh nên tốc độ gia tăng nguồn lao động vẫn còn cao. 
- Về chất lượng động: Nguồn lao động nước ta cần cù, sáng tạo, khéo tay, có kinh nghiệm sản xuất phong phú với truyền thống của mỗi dân tộc được tích lũy lâu đời qua nhiều thế hệ, có khả năng tiếp thu khoa học công nghệ.
 ● Hạn chế:
 - Phần lớn lao động chưa được đào tạo (79% năm 2003), số lao động có trình độ cao còn ít (mới chỉ có 4,4% lao động hoạt động kinh tế thường xuyên có trình độ cao đẳng, đại học ), tác phong công nghiệp và kỉ luật lao động còn nhiều hạn chế. 
- Phân bố nguồn lao động không đều, chủ yếu tập chung ở vùng đồng bằng duyên hải, đặc biệt các đô thị lớn. 
1,0
1,0
1,0
1,0
2
(3,0 điểm)
 ● Nước ta có nhiều sông và phần lớn các sông lại nhỏ, ngắn và dốc là do: 
- Nước ta thuộc kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa, lượng mua tương đối lớn, địa hình bị cắt xẻ mạnh → có nhiều sông ngòi. 
 - Lãnh thổ nước ta hẹp ngang, nhiều đồi núi (3/4 diễn tích lãnh thổ là đồi núi) → sông nhỏ, ngắn và dốc. 
● Những nguyên nhân làm cho nước sông bị ô nhiễm và lưu nước sông nhỏ về mùa khô là:
 - Rác thải từ các khu dân cư, dân cư, đô thị.
- Các hóa chất độc hại từ các khu công nghiệp, phân bón hóa học, thuốc trừ sâu ở các đồng bằng. 
- Chặt phá rừng bừa bãi, ý thức bảo vệ rừng đầu nguồn khém. 
 1,0
0,5
0,5
0,5
0,5
3
(2,0 điểm)
* Ý nghĩa của các con số là: 
- Tg thế giới năm 2005 = 21‰ - 9‰ = 12‰ = 1,2% có nghĩa là trong năm 2005 cứ 10000 người thì có 21 người sinh và 9 người chết, dân số tăng thêm 12 người.
- Tg > 0 khi tỉ lệ sinh lớn hơn tỉ lệ tử, Tg ≤ 0 khi tỉ lệ sinh nhỏ hơn hoặc bằng tỉ lệ tử. 
1,0
1,0
4
(3,0 điểm)
- §Æc ®iÓm chung cña sinh vËt ViÖt Nam. 
	+ Sinh vËt ViÖt Nam rÊt phong phó vµ ®a d¹ng: §ã lµ sù ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi vÒ gen di truyÒn, sù ®a d¹ng vÒ kiÓu hÖ sinh th¸i, sù ®a d¹ng vÒ c«ng dông cña c¸c s¶n phÈm sinh häc. 
	+ §iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi ®· t¹o nªn trªn ®Êt liÒn mét ®íi rõng nhiÖt ®íi giã mïa vµ trªn biÓn §«ng khu hÖ sinh vËt biÓn nhiÖt ®íi v« cïng giµu cã.
	+ Do t¸c ®éng cña con ng­êi, nhiÒu hÖ sinh th¸i tù nhiªn bÞ tµn ph¸, biÕn ®æi vµ suy gi¶m vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng. 
	- BiÖn ph¸p b¶o vÖ tµi nguyªn sinh vËt. 
 Mçi chóng ta cÇn ph¶i nhËn thøc ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i b¶o vÖ tµi nguyªn sinh vËt:
	+ Cã ý thøc b¶o vÖ c¸c loµi ®éng, thùc vËt. T×m hiÓu vµ chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña nhµ n­íc vÒ b¶o vÖ ®éng, thùc vËt.
	+ Kh«ng ®ång t×nh, kh«ng tham gia c¸c ho¹t ®éng ph¸ ho¹i c©y cèi, s¨n b¾t chim thó
 1,0
 0,5
 0,5
 0,5
 0,5
5
(4,0 điểm)
a). Đặc điểm khí hậu của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ:
- Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ có mùa đông lạnh nhất cả nước: nhiệt độ thấp, có mưa phùn.
- Mùa đông đến sớm và kết thúc muộn (mùa đông kéo dài nhất nước ta).
- Mùa hạ: nóng ẩm và mưa nhiều.
b). Giải thích:
- Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ chịu ảnh hưởng trực tiếp của nhiều đợt gió mùa đông bắc lạnh từ phía bắc và trung tâm châu Á tràn xuống (mỗi năm có trên 20 đợt gió mùa cực đới tràn về).
- Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ nằm ở vị trí tiếp giáp với vùng ngoại chí tuyến, á nhiệt đới Hoa Nam.
- Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ không có địa hình che chắn. Các dãy núi cánh cung mở rộng về phía Bắc, tạo điều kiện cho các luồng gió mùa đông bắc dễ dàng xâm nhập vào Bắc Bộ.
 0,5
0,5
0,5
1
0,5
1
6
(4,0 điểm)
a. Vẽ biểu đồ
- Xử lí số liệu 
- Vẽ 2 biểu đồ hình tròn
- Chính xác, đẹp.
- Có chú giải, tên biểu đồ.
b. Nhận xét và giải thích:
* Nhận xét:
- Đất trồng cây hàng năm: cơ cấu diện tích giảm (dẫn chứng)
- Đất trồng cây lâu năm: Cơ cấu diện tích tăng mạnh (dẫn chứng)
- Đất trồng đồng cỏ chăn nuôi và diện tích mặt nước nuôi thủy sản có cơ cấu diện tích tăng (dẫn chứng).
* Giải thích:
 Có sự thay đổi về cơ cấu diện tích các loại đất nông nghiệp là do tốc độ tăng diện tích các loại đất khác nhau:
- Diện tích đất trồng cây hàng năm tăng chậm (dẫn chứng)
- Diện tích đất trồng cây lâu năm, đồng cỏ chăn nuôi, diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản tăng nhanh (dẫn chứng).
 0,5
 1,0
 0,5
 0,25
 0,25
 0,5
 0,5
 0,25
 0,25
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG NGƯỜI RA ĐỀ
 Bùi Thị An