Dịch HIV/AIDS và công tác phòng chống

 dịch HIV/AIDS và công tác phòng chốngTình hình dịch HIV/AIDS trên thế giớiPhát hiện vào đầu những năm 80 của thế kỷ 20Hiện nay dịch đã lan truyền đến hầu khắp các quốc gia, các châu lục.Nơi bị tàn phá nặng nề nhất là Châu Phi, nhất là vùng cận Sa mạc Sahara. ở Nam Phi: 39% dân số trong độ tuổi sinh sản (15-49) bị nhiễm HIV/AIDS (8,4% dân số).Dịch đang có xu hướng chuyển sang khu vực Nam và Đông Nam á do đây là vùng đông dân, nghèo; Các CP đang tập trung vào tăng trưởng kinh tế, thu hút du lịch...Tình hình dịch HIV/AIDS trên thế giới Dự tính qua trên 2 thập kỷ:Tổng số người nhiễm khoảng 70 triệu người Số người nhiễm HIV/AIDS hiện đang còn sống: 40,3 triệu người. trong đó 17,5 triệu phụ nữ và gần 2,7 triệu trẻ em. Năm 2005: Số ca nhiễm HIV mới năm 2005: 4,9 triệu Số người chết vì AIDS năm 2005: 3,1 triệuTrên thế giới, mỗi ngày có khoảng 14.000 ca nhiễm HIV  Hơn 90% ca nhiễm là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình Gần 2000 trường hợp là trẻ em dưới 15 tuổi Khoảng 12.000 là người từ 15-49 tuổi, trong đó:	- Gần 50% là phụ nữ (6000 người)	- Khoảng 50% là 15-24 tuổi (6000 người)Tỷ lệ nhiễm HIV/dân số toàn cầu2.4Tình hình HIV/AIDS tại việt nam Ca nhiễm HIV đầu tiên tại TP.HCM cuối tháng 12 năm 1990 Đến 12/1998, dịch đã lan tràn ra toàn quốc . Đến nay, dịch đã xuất hiện ở 64 tỉnh thành với trên 90% số huyện và hơn 50% số xã đã có người nhiễm HIV/AIDS. Việt Nam (2006)Hải Dương (2008)Người bị nhiễm HIV109.9894997Bệnh nhõn AIDS18.5811198Người chết vỡ AIDS10.785870Quảng Ninh650,58Hải Phòng405,79TP. HCM357,50B.rịa–V. tàu342,26An Giang 298,75Hà Nội287,63Lạng Sơn 261,55Cao Bằng247,32Khánh Hoà208,16Cần Thơ 205,2510 tỉnh thành phố có tỷ lệ nhiễm HIV/100.000 dân cao nhất12634879510Hải Dương 167  dự báo nhiễm hiv tại việt namNăm 2010 sẽ có 350.000 trường hợp nhiễm trong đó có 112.000 bệnh nhân AIDS và 104.000 ca tử vong do aids.Cơ sở cho việc phòng chống HIV/AIDS 	HIV là gì? HIV (được viết tắt từ cụm từ tiếng Anh “ Human Immuno deficiency Virus” dịch sang tiếng Việt là: Vi rút gây suy giảm miễn dịch ở ngườiNgười mang VR HIV trong máu được gọi là người nhiễm HIVLà loại Virut đặc biệt, trên 20 năm chưa tìm ra Vaccin, thuốc đặc hiệu, là thách thức với nền khoa học.ở nhiệt độ môi trường 560C, Virut có thể sống tới 7-8 giờ.Virut chết nhanh trong môi trường có axit, kiềm, nhiệt độ cao (trong 20 phút)VR HIV khi xâm nhập vào cơ thể, nó tấn công và nhân lên trong tế bào bạch cầu CD4 là “đội quân bảo vệ chủ lực của cơ thể” làm cho cơ thể mất dần khả năng chống đỡ với bệnh tậtĐặc điểm của Virus HIVAIDS là gì ?AIDS (được viết tắt từ cụm từ tiếng Anh (Acquired Immuno Deficiency Syndrom” dịch sang tiếng Việt Nam là “Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải” Chỉ tình trạng cơ thể ở giai đoạn cuối của quá trình nhiễm HIVNhững người ở giai đoạn AIDS được gọi là bệnh nhân AIDS. khi đó khả năng chống đỡ bệnh tật bị suy giảm, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội và bị tử vongảnh chụp virus HIVSự khác nhau giữa HIV và AIDS Người nhiễm HIV là trong máu người đó có mang Virus HIV, không biểu hiện ra bên ngoài, vẫn lao động và làm việc bình thường. Giai đoạn này không lây qua tiếp xúc thông thường. Tuỳ vào chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, nghỉ ngơi mà sau 5-10 năm hoặc lâu hơn người nhiễm HIV mới chuyển sang giai đoạn AIDS. AIDS là giai đoạn cuối của HIV, người bệnh bị mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội ( lao, ỉa chảy, lở loét, khối u....) => tử vong. Giai đoạn này không lây qua chăm sóc nếu sử dụng đúng các dụng cụ bảo hộ lao động (găng tay, kính, ...)Đường lây nhiễm HIVCác đường lây truyền là điều dường như ai cũng biết nhưng ....HIV chỉ lây qua 3 đường:Lây qua quan hệ tình dục không an toànLây qua tiếp xúc trực tiếp với máu bị nhiễm HIVLây truyền từ mẹ sang conCác hành vi nguy cơ lây nhiễm HIVLây qua đường máu:	- Dùng chung bơm kim tiêm	- Dùng chung dụng cụ xuyên chích qua da	- Dùng chung dụng cụ cá nhân: Dao cạo râu, bàn chải đánh răng	- Tiếp xúc với máu và dịch sinh học của người nhiễm HIV (truyền máu, tai nạn rủi ro nghề nghiệp...)Các hành vi nguy cơ lây nhiễm HIVLây qua đường tình dục:	- Quan hệ tình dục đồng giới	- Quan hệ tình dục khác giới	- Kiểu quan hệ tình dụcCác hành vi nguy cơ lây nhiễm HIVLây từ mẹ sang con:	- Trong khi đẻ : 50%	- Khi cho con bú sữa mẹ : 50%Không được dự phòng: 30-40% trẻ có mẹ nhiễm HIV sẽ bị nhiễm.Biện pháp phòngPhòng lây nhiễm qua đường tình dục bằng cách:Không sinh hoạt tình dục bừa bãiChung thuỷ với một bạn tình duy nhất (1vợ 1 chồng)Dùng bao cao su khi quan hệ tình dụcPhòng lây nhiễm qua đường máu:Không tiêm chích ma tuý.Không dùng chung các dụng cụ xuyên chích qua da, Nếu phải tiêm thì dùng bơm kim tiêm 1 lần hoặc làm sạch bơm kim tiêm trước khi tiêm.Thực hiện tốt công tác vô trùng, tiệt trùng trong y tế Thực hiện an toàn truyền máu: sàng lọc người cho máu và sàng lọc các túi máu trước khi truyền. Phòng lây truyền từ mẹ sang con :Thực hiện giáo dục sức khoẻ và tư vấn cho nữ thanh niên về nguy cơ dễ bị lây nhiễm HIV và hậu quả lây nhiễm cho con.Xét nghiệm sàng lọc HIV trước khi kết hôn , khi quyết định có thai và khi có thai.Tư vấn cho nữ thanh niên đã bị nhiễm HIV không nên xây dựng gia đình, không nên có thai hoặc cần phá thai sớm khi đã bị nhiễm HIV.Những người nhiễm HIV vẫn quyết định đẻ nên đến các cơ sở tư vấn HIV/AIDS Phát hiện và điều trị Không thể nói ai đó nhiễm HIV qua quan sát bề ngoài. Chỉ qua xét nghiệm máu mới khẳng định có bị nhiễm HIV hay không. Từ khi VR HIV xâm nhập vào cơ thể tới khi XN HIV (+): từ 2 tuần đến 14 tháng. Như vậy, nếu kết quả XN máu dương tính => bị nhiễm HIVNếu kết quả âm tính mà người đó có hành vi nguy cơ cao thì cần được XN lại sau 3 tháng để tránh trường hợp bị nhiễm trong giai đoạn cửa sổ.- Hiện nay chưa có Vaccin phòng và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu (hiện nay mới chỉ có thuốc làm chậm quá trình diễn biến thành AIDS của người nhiễm HIV, nhưng cũng chưa phổ biến rộng rãi)HIV không lây qua1. 	Các tiếp xúc thông thường: ở chung nhà, thở chung không khí, làm việc chung ( chợ, siêu thị, trường học, nơi làm việc, chơi thể thao, bắt tay,...)2. 	Dùng chung các vật dụng: nhà vệ sinh, khăn tắm, chậu rửa mặt, bát đũa, các vật dụng lao động3. 	Bị các côn trùng đốt hoặc các con vật cắn: Bị muỗi đốt, ...Một số thông điệp chủ yếu về phòng lây nhiễm HIVAi cũng có thể bị nhiễm HIVHIV chỉ lây theo 3 đường: nhận máu truyền, tình dục, và mẹ nhiễm HIV truyền sang cho conThực hiện hành vi an toàn trong tiêm chích (dùng bơm kim tiêm sạch) và tình dục (dùng bao cao su) là cách tốt nhất đề phòng nhiễm HIV Biện pháp phòng chống HIV/AIDS hiệu quả nhất trong giai đoạn hiện nay là gì?phòng chống HIV/AIDS là trách nhiệm của mỗi ngườiTình huống 1 	Trên đường đi, em gặp một vụ tai nạn nguy hiểm mà người bị nạn có xây xát, đổ máu, cần cấp cứu ngay. Biết rõ người này ở gần nhà em và bị nhiễm HIV, nếu chỉ có một mình em ở đó em sẽ xử lý như thế nào? Có ôm người đó đưa đi viện ngay không? 	Phương và Hồng là đôi bạn thân cùng học từ phổ thông. Sau đại học, cả hai cùng đi làm và ở cùng nhau, rồi Hồng có người yêu là Nam. Phương thấy Nam có phong cách quá thoải mái nên đã nhiều lần nhắc nhở Hồng. 	Trong một lần đi chơi, Nam thủ thỉ với Hồng: “Bọn bạn anh có trò này hay lắm, chỉ thử một chút thôi, em sẽ thấy dễ chịu ngay”. Hồng biết là ma tuý, cô hơi sợ, nhưng với sự cổ vũ của Nam, Hồng đã thử và trong lòng tự nhủ “Mình chỉ thử cho biết một lần này thôi”. 	Trớ trêu thay, một thời gian sau, Hồng phát hiện ra Nam đã bị nhiễm HIV. Cô hoảng hốt đến tâm sự với Phương. Nếu là Phương, em sẽ làm thế nào?Tình huống 2 Trân trọng cảm ơn!