Đổi mới lãnh đạo và quản lí trường phổ thông

 quan có thẩm quyền. 3.2 Sự lựa chọn mô hình 3.2.1 Nguyên tăc định hướng : i. Tư duy QL chuyển từ tập trung mệnh lệnh hành chính sang quản lý tự chủ trong khuôn khổ pháp luật. ii. Cơ chế quản lý từ kế hoạch hoá tập trung sang phân cấp, tự chủ và tự chịu trách nhiệm iii. Chuyển phương thức QL một chiều theo quan hệ dọc từ trên xuống, sang quan hệ tương tác dọc-ngang đa chiều, lÊy đơn vị cơ sở làm hạt nhân trung tâm. 3.2.2 Định hướng lựa chon mô hình Từng bước hướng tới : - Phân cấp và giao quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm cho NT - Chuyển từ kiểm soát sang giám sát Trong QL NT : - Cơ chế QL cơ bản : Tự chủ và trách nhiệm XH - Nội dung cơ bản : Chất lượng, công bằng - Nguyên tắc QL cơ bản : Minh bạch - Vai trò QL cơ bản : Hiệu trưởng - Quan hệ QL cơ bản : Phối hợp tương tác đa chiều - Phương tiện quan trọng : CNTT Thực tế ở các địa phương , nhiều ý kiến còn băn khoăn, nghi ngại, QL GD rất khó, Chúng ta sẽ làm thế nào? Cụ thể hơn, từ NH 2008-2009, Xây dụng mô hình ‘Trường học thân thiện, học sing tích cực” Với 2 mục tiêu: 1. Huy động tổng hợp lực lượng XD môi trường GD an toàn, thân thiện, hiệu quả, phù hợp HC địa phương,yêu cầu XH. 2. Phát huy tính chủ động sang tạo của HS trong HT và HĐ XH. 5 yêu cầu : a) GQ dứt điểm yêu kém về CSVC, TBDH, tạo môi trường an toàn, thân tiện , vui vẻ( QH thông qua 400ngàn tỷ đ). b) Tăng cường sự tham gia hứng thú tự giác, sáng tạo của HS trong HD GD và HĐ cộng đồng. c) Phát huy sự chủ động của thầy cô giáo, đổi mới PPGD trong ĐK HNQT. d) HĐ sự tham gia hoạt động đa dạng của các tổ chức cá nhân về GD VH, truyền thống LS cho HS. đ) Phong trào thi đua phải đảm bảo tự giác, thiết thực, không quá tải,sát thực. 5 nội dung : a) XD trường lớp xanh sạch đẹp, an toàn. b) Dạy học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của mỗi HS ở mỗi địa phương, giúp các em tự tin trong HT. c) Rèn luyện kỹ năng sống cho mỗi HS. d) Tổ chức hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh. đ) Học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy các giá trị văn hoá, cách mạng ở mỗi địa phương. Đoàn VN : Chúng mình nhận giải xong chỉ biết đứng xem. Các bạn QT múa hát, diễn thuyết giỏi thế!!! Liên hoan bế mạc OLEMPIC Toán QT Hà nội 2007 3.2.4 Về ĐM LĐQL theo hướng từng bước thực hiện phân cấp TT 35/2008/TTLT-BGD ĐT- BNV (14-7-2008) về chức năng nhiệm vụ của Sở và Phòng GD trên cơ sở Luật, NĐ 43/NĐ-CP. Ban hành Tc GD sở, Chuẩn HT, Chuẩn nghề nghiệp GV, ...QL chất lượng thông qua tiêu chuẩn tiêu chí. Năm học 2008-2009 là năm học đổi mới CN TT và ĐM QL tài chính. Thực hiên quyết liệt XD CSVC & TBGD (400 nghìn tỉ). Hoàn thiện Chiến lược phát triển GD đến 2020 làm cơ sở cho hoạch định CS PT GD. 3.2.5 Các giá trị nền tảng của GD GD và QLGD được XD trên 5 thành tố được coi là nền tảng cơ bản : i) VH và lịch sử dân tộc, cuộc đời và SN của Bác Hồ. ii) Gia đình là tế bào của XH là cái nôi VH và trường học đầu tiên. iii) Sự quan tâm tới GD của NN và XH. iv) Môi trường SP (đặc biệt là môi trường SP nhà trường) với 6 giá trị cơ bản : Trật tự kỉ cương; Trung thực; Khách quan; Công bằng; Tình thương; Khuyến khích sáng tạo và hiệu quả. v) KH GD, tinh hoa VH nhân loại và hội nhập quốc tế về GD. Các nhân tố cốt lõi của GD VN: Giáo viên, Học sinh, Hệ thống QLGD - GV là nhân tố hàng đầu) - HS Ưu tiên hàng đầu - Hệ thống QLGD là ĐK hàng đầu) Nền tảng cơ bản và các nhân tố cốt lõi về cơ bản được nói đến trong HN TK NH 2007-2008 ( 31.7.2007, Hải phòng) Tóm lại : Giao quyền tự chủ & tự chịu trách nhiệm cho cơ sở lµ m« hình QL c«ng míi ( new public management) mµ nhiÒu n­íc ®ang thùc hiÖn. Đối với nước ta : - Phải từng bước phân cấp QL theo hướng : + Nhà nước chuyển từ kiểm soát sang giám sát + Từng bước giao quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm. Muốn vậy : cần có lộ trình trong hoạch định chính sách, vừa giữ vai trò chủ đạo của nhà nước vừa XD và hoàn thiện dần khung pháp lý, đặc biệt cần đầu tư toàn diện cho giáo dục phổ cập và ưu tiên hỗ trợ vùng khó khăn: NN đã có Luật GD, NĐ 43/CP, NQ 05/CP, QĐ 14/CP, TT 35/TTLT-BGD ĐT- BNV(2008) .... Các địa phương phải lập kế hoạch triển khai thực hiện. Năm 2008 – 2009 là năm học ĐM CNTT và QLTC, XD tr. h. theo mô hình “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực” 3.3 Vai trò của HT trong mô hình QL mới : Hiệu trưởng có LĐ QL NT thực hiện được không? + Thách thức, khó khăn (khách quan và chủ quan)? + Yêu cầu đối với HT ? + Hiệu trưởng cần phải làm gì? 3.3.1 Các thách thức đối với HT : Thứ nhất :Năng lực, kiến thức, kĩ năng mới về GD và LĐQL (QL thông tin, QL phức hợp, lựa chon trước sự thay đổi một số giá trị ...) trong ĐK thực tế nước ta (đan xen cac hình thái KTXH) - Thứ hai , Yêu cầu của HT đối với sự lựa chon mô hình QL mới; Năng lực thích ứng cơ chế KT-XH và sự tác động để thay đổi cơ chế(QL trong môi trường thay đổi) - Thứ ba, đón nhận và xử lý mâu thuẫn : giữa yêu cầu cao của XH với thực tế của NT; giữa yêu cầu đổi mới và cơ chế QL của địa phương cũng như thói quen XH ( cả về cơ chế QL cũ của địa phương, cơ chế xin cho..) - Thứ tư, Nhận diện các yếu tố cơ bản : HS cần cái gì? GV cần & có thể làm gì? nhà trường cần cái gì? 3.3.2 HT xuất phát từ đâu và vượt qua thế nào? Chọn cái bất biến để ứng cái vạn biến : + Nền tảng năng lực nghề nghiệp: Đạo đức & sự tận tâm Giao tiếp & sự hợp tác Kết quả đầu ra Sáng kiến & sự thích ứng Kiến thức & kĩ năng Đặc điểm nghề nghiệp của HT: ii) Đòi hỏi trình độ học vấn và tầm VH. ii) Đòi hỏi năng lực và kinh nghiệm SP iii) Đòi hỏi năng lực LĐ và QL. iv) Khả năng giao tiếp và thuyết phục. v) Đòi hỏi phẩm chất, đạo đức và sự tận tâm . 3.3.3 Nhiệm vụ của HT i) Xây dựng quy hoạch, KH phát triển NT. ii) Tổ chức, chỉ đạo và QL công tác tổ chức và nhân sự : tổ chức bộ máy; tuyển dụng, sử dụng kiểm tra đánh giá GV và công chức; thực hiện chế độ CS đối với NG, CC và HS. iii) Tổ chức, chỉ đạo và QL hoạt động dạy và học iv) Quản lý cơ sở vật chất và tài chính : Tài chính, tài sản , CSVC, cảnh quan môi trường. v) Tuyên truyền phổ biến và tổ chức thực hiện đường lối chính sách pháp luật của Đảng,nhà nước. Các CS và quy định của địa phương. vi) Xây dựng kế hoạch phát triển chuyên môn cho bản thân và cho đội ngũ NG. 3.3.4 Vai trò và yêu cầu của HT i) Chuẩn LĐ QL trường học ( chuẩn HT) của nhiều nước có nhiều cách tiếp cận XD khác nhau : - ChuÈn HT ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng viÖc nhiÖm vô cô thÓ mµ ng­êi hiÖu tr­ëng phải thùc hiÖn trong nhµ tr­êng (New Jersey, TQ). ChuÈn HT ®­îc x¸c ®Þnh theo yªu cÇu vÒ năng lùc vµ phÈm chÊt c¸ nh©n ®¸p øng những ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng vµ quan hÖ quản lý TH (Colorado, Newzeland , Anh...) ChuÈn HT ®­îc x©y dùng theo c¸c yªu cÇu vµ tiªu chÝ ®¸nh gi¸ vÒ chØ sè thµnh tÝch cña NT (Carolina ..) TiÕp cËn và XD theo néi dung c¬ bản cña quản lý chÊt l­îng mét tr­êng häc lµ ChiÕn l­îc vµ T¸c nghiÖp trên nền yªu cÇu nh©n c¸ch cña HT (IBSTPI) ii) Đối với VN ; Hiệu trưởng = Nhà Giáo + Nhà Lãnh đạo + Nhà Quản lý Tiªu chuÈn 1: PhÈm chÊt chÝnh trÞ vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp Tiªu chuÈn 2: Năng lùc chuyªn m«n, nghiÖp vô s­ ph¹m Tiªu chuÈn 3. Năng lùc l·nh ®¹o nhµ tr­êng Tiªu chuÈn 4. Năng lùc quản lý c¸c ho¹t ®éng của NT Tiªu chuÈn 5. Năng lùc x©y dùng vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ : nhµ tr­êng - gia ®ình - x· héi. ( Năm tiêu chuẩn với 30 tiêu chí ) IV. Những vÊn ®Ò then chèt trong ®æi míi LĐ QL phát triển NT. - Những vấn đề then chốt 4.1. L·nh ®¹o ph¸t triÓn NT : - ĐỔi mới LĐ&QL trường PT (yêu cầu thay đổi & động lực thay đổi); - Lãnh đạo sù thay ®æi; - XD văn ho¸ nhµ tr­êng. 4.2. KÕ ho¹ch chiÕn l­îc ph¸t triÓn nhµ tr­êng 4.3. Ph¸t triÓn ®éi ngò 4.4. Huy ®éng nguån lùc 4.5. Lãnh đạo quản lý nhà trường hướng tới GD toàn diện, lấy HS làm trung tâm.   i) Về l·nh ®¹o ph¸t triÓn NT : Tập trung vào cách thức Hiệu trưởng và hệ thống tổ chức nhà trường tập trung như thế nào vào nâng cao kết quả học tập và rèn luyện của học sinh, nhân thức và trách nhiệm của NT đối với XH trong bối cảnh phát triển: - Đổi mới LĐ, QL nhà trường - Lãnh đạo, quản lý sự thay đổi. - Văn hoá nhà trường (Giá trị nền tảng và trụ cột GD của đất nước, Mô hình nhà trường thân thiên và trách nhiệm của nhà trường đối với XH) ii) KÕ ho¹ch chiÕn l­îc ph¸t triÓn nhµ tr­êng C¸ch thøc nhµ tr­êng ®Æt ra c¸c ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc tËp trung vµo c¸c ®èi t­îng liªn quan ; c¸ch thøc XD kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®Ó thùc hiÖn ph­¬ng h­íng; c¸ch thøc ®¹t kÕt qua trong triÓn khai kÕ ho¹ch ho¹t ®éng. - LËp kÕ ho¹ch - C¸c môc tiªu ho¹t ®éng, c¸c giải ph¸p khả thi. iii) Về quản lý phát triển đội ngũ Cách thức nhà trường tận dụng các tiềm năng, phát triển năng lực để tạo một nhà trường ưu việt vì chất lượng HS. - Kế hoạch phát triển đội ngũ - Tập huấn bồi dưỡng đội ngũ, XD môi trường tự học tập và hợp tác phát triển nghề nghiệp. - Sự đóng góp của GV và CBCNV trong việc nâng cao chất lượng NT Tinh thần thái độ và sự tận tâm nghề nhiệp Thực hiện nhiệm vụ và công nhân thành tích. iv) Huy ®éng nguån lùc Cách thức quản lý và phát triển các nguồn lực trong và ngoài nhà trường hỗ trợ thực hiện kế hoạch và các mục tiêu phát triển nhà trường: - Cơ sở vật chất - Nguồn lực hỗ trợ dạy và học - Tài chính - Thông tin - Các đối tác và địa chỉ cung ứng, các bên liên quan - Hỗ trợ hành chính v) Quy trình lấy học sinh làm trung tâm - Các giá trị nền tảng của GD TG và GD VN Các trụ cột của GD thế giới và nhân tố cốt lõi của GD VN - GD hướng đến chất lượng toàn diện, quy trình lấy HS làm trung tâm Áp dụng : XD mô hình trường học thân thiện, học sinh tích cực Tài liệu tham khảo : Dự thảo Kế hoạch chiến lược phát triển GD đến 2020. Luật Giáo dục (2005) Nghị định 43/ CP (2005) Mô hình nhà trường chất lượng cao (NIE). Học viện QLGD, Xây dựng chuẩn HT trường phổ thông trung học ( Nhóm biên soạn chuẩn HT trường PTTH, 2008) Đặng Quốc Bảo, Nhà trường- một góc nhìn từ truyền thống đến hiện đại và việc đào tạo, bồi dưỡng người hiệu trưởng nhà trường thời đại mới, Hội thảo “Giải pháp bồi dưỡng Hiệu trưởng và CBQL trường PT, HVQLGD 2008. Phạm Đỗ Nhật Tiến, Bài toán Hiệu trưởng trong đổi mới quản lý trường PT, Hội thảo “Giải pháp bồi dưỡng Hiệu trưởng và CBQL trường PT, HVQLGD 2008. 8. Báo cáo tổng kết năm học 2007-2008 và nhiệm vụ năm học 2008-2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo,