Giáo án Địa lý 8 Bài 39: Đặc điểm chung của tự nhiên Việt Nam

 Bài 39: ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA TỰ NHIÊN VIỆT NAM
1. Việt nam là một nước nhiệt đới gió mùa ẩm: 
 Em hãy cho biết thiên nhiên nhiệt đới gió mùa ẩm ở nước ta biểu hiện qua các thành phần tự nhiên như thế nào?
- Khí hậu nước ta nóng ẩm và mưa nhiều.
- Mạng lưới sông ngòi dày đặc, nhiều nước, nhiều phù sa, có 2 mùa nước khác nhau.
- Feralit là nhóm đất chủ yếu ở trung du và miền núi nước ta.
- Sinh vật đa dạng phong phú, nhiều loài
 Tính chất nhiệt đới gió mùa hưởng đến sản xuất và đời sống như thế nào ? Cho ví dụ. 
 -Điều kiện nóng ẩm cây trồng phát triển quanh năm có thể cấy dày và xen canh để tân dụng ánh sáng dồi dào , có thể kết hợp nông lâm nghiệp theo công thức VAC hay VACR
 -Do chế độ mưa theo mùa cần bố trí thời vụ hợp lí và lựa chọn các loại cây trồng trên các địa phương nước ta 
 -Khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm đã phát sinh nhiều quá trình hình thành đất đan xen vào nhau .
 +Quá trình phong hoá hoá học.
 +Quá trình feralít và đá ong hoá.
 +Quá trình phân giải hữu cơ hay mùn hoá .
 +Quá trình sói mòn rửa trôi đất .
 Ở vùng nào và vào mùa nào tính chất nóng ẩm bị xáo trộn nhiều nhất ?
 - Miền Bắc và Đông Bắc Bắc bộ vào mùa đông tính nóng ẩm bị giảm sút mạnh chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc ( Hà Nội)
 - Miền ở vị trí ngoại chí tuyến, á nhiệt đới Hoa Nam. ( Lạng Sơn) 
 - Miền Đông Bắc có các cánh cung mở rộng về phía Bắc đón gió mùa Đông Bắc ( Sa Pa)
2. Việt Nam là một nước ven biển : 
Ảnh hưởng của biển tới toàn bộ thiên nhiên Việt Nam như thế nào ?
- Lãnh thổ Việt Nam kéo dài trên 15 vĩ độ ; hẹp bề ngang => Biển ảnh hưởng vào sâu trong đất liền. 
Hãy tính nước ta 1 km2 đất liền tương ứng với bao nhiêu km2 mặt biển ?
1.000.000 km2 : 331.212 km2 = 3,02 
- Nếu so với thế giới: chỉ số tương quan giữa diện tích đất liền và biển là 1/ 2,43 trong khi đó nước ta là 1/ 3,02.
Là đất nước ven biển, nước ta có thuận lợi gì trong phát triển kinh tế ?
Địa hình nước ta kéo dài theo bờ biển trên 3000km,lại khá hẹp bề ngang nhất là Miền Trung .Ảnh hưởng của biển rất mạnh mẽ ,sâu sắc:
 + Biển có khí hậu mát mẻ trong lành tạo điều kiện để xây dựng các khu du lịch nghỉ mát, an dưỡng.
 + Vùng ven biển nước ta có các dạng địa hình bồi tụ tam giác châu với các cánh đồng phù sa màu mỡ, các bãi biển rộng lớn.
 + Hệ sinh thái ven biển phát triển vừa là tài nguyên vừa là môi trường sống lí tưởng cho các loài sinh vật.
 +Biển còn là nguồn tài nguyên khoáng sản hết sức phong phú.
3. Việt Nam là xứ sở của cảnh quan đồi núi:
 Vì sao vậy?
Phần đất liền đồi núi chiếm 3/4 diện tích lãnh thổ, đồi núi có vai trò quan trọng phổ biên và tiêu biểu cho thiên nhiên Việt Nam. Đồi núi nhanh chóng thay đổi theo quy luật đai cao.
 Đồi núi tác động tới tự nhiên nước ta như thế nào ?
 - Đồi núi quyết định hình thể cơ bản của địa hình, mạng lưới sông ngòi ( hướng chảy, độ dốc, độ chia cắt ... ); bồi tụ đồng bằng ; cung cấp tài nguyên khoáng sản.
 Miền núi nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì trong phát triển kinh tế - xã hội?
+Thuận lợi: 
- Đất đai rộng lớn.
-Tài nguyên đa dạng (Khoáng sản, gỗ, đồng cỏ, thuỷ điện)
+ Khó khăn:
-Địa hình chia cắt mạnh :núi cao, ,sông sâu, vực thẳm 
-Khí hậu, thời tiết khắc nghiệt 
-Đường xá khó xây dựng, bảo dưỡng 
-Dân cư ít và phân tán 
4. Thiên nhiên nước ta phân hóa đa dạng và phức tạp:
 Hãy nêu một số dẫn chứng ( lấy từ các bài học trước ) chứng minh cho nhận xét trên?
 Nguyên nhân dẫn tới tính phân hoá đa dạng của thiên nhiên nước ta :
-Vị trí địa lí .
-Lịch sử phát triển tự nhiên lâu dài phức tạp.
-Nơi gặp gỡ và chịu tác động của nhiều hệ thống tự nhiên.
Ví dụ:
+ Khác biệt Đông-Tây .
- Tây Bắc ấm hơn Đông Bắc do dải Hoàng Liên Sơn che chắn tác động của gió mùa Đông Bắc.
- Đông và Tây Trường Sơn có thời tiết khác biệt do tác động của gió phơn Tây Nam và gió mùa Đông Bắc.
+ Khác biệt Bắc- Nam 
- Miền Bắc có mùa đông lạnh trồng được rau màu á nhiệt đới. 
 - Miền Nam nóng quanh năm, mùa khô kéo dài và sâu sắc
+ Khác biệt thấp -cao : Miền núi, đồng bằng có sự khác biệt về địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng, sinh vẩt rất rõ rệt.
 Nêu những thuận lợi và khó khăn của tự nhiên nước ta đối với đời sống phát triển KT – XH?
 - Thuận lợi: Tài nguyên thiên nhiên đa dạng là nguồn lực để phát triển kinh tế toàn diện.
 - Khó khăn: Có nhiều thiên tai, môi trường sinh thái dễ bị biến đổi, mất căn bằng. Nhiều tài nguyên nguy cơ cạn kiệt.