Giáo án Giáo dục công dân lớp 10 - Bài 8 - Tiết 3: Tồn Tại Xã Hội Và Ý Thức Xã Hội

KIỂM TRA BÀI CŨCâu hỏi:Trình bày khái niệm Phương thức sản xuất? Phương thức sản xuất bao gồm những yếu tố nào? Trong các yếu tố đó, yếu tố nào quyết định nhất đối với sự phát triển của Phương thức sản xuất.Bài 8:( tiết 3)TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ NỘI DUNG2. Ý thức xã hội a. Khái niệm. b. Hai cấp độ của ý thức xã hội3. Mối quan hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội a. Tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội b. Sự tác động trở lại của ý thức xã hội đối với tồn tại xã hội2. Ý thức xã hội:a. Khái niệm ý thức xã hội - Ý thức xã hội bao gồm những quan niệm, quan điểm của cá nhân trong xã hội; từ các hiện tượng tình cảm, tâm lý đến các quan điểm, học thuyết về chính trị, pháp quyền, tôn giáo, đạo đức, nghệ thuật- Ý thức phản ánh tồn tại xã hộiRác thảy làm ô nhiễm nguồn nướcKhí thảy công nghiệpgây ô nhiễm không khíCon người có ý thức bảo vệ môi trường b. Hai cấp độ của ý thức xã hội:- Tâm lý xã hội:- Hệ tư tưởng:+ Nguồn gốc: + Bản chất: + Hình thức hình thành: + Nguồn gốc: + Bản chất: + Hình thức hình thành: tồn tại xã hộitâm trạng thói quen, tình cảm của con ngườitự phát( do ảnh hưởng trực tiếp của điều kiện sống hằng ngày).tồn tại xã hộiquan niệm, quan điểm đã được hệ thống hoá thành lí luận, học thuyết về chính trị, pháp quyền, đạo đứctự giác( do nhà tư tưởng của giai cấp nhất định xây dựng nên).3. Mối quan hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hộiEm tán thành ý kiến nào sau đây?a- Sự tồn tại và phát triển của xã hội là do ý chí của con người, do các học thuyết chính trị, đạo đức, tôn giáo quyết định.b- Kinh tế là lực lượng duy nhất quyết định sự phát triển của xã hội, các học thuyết về chính trị, đạo đức, triết học, nghệ thuậtkhông có vai trò gì đáng kể.C - Việc sản xuất của cải vật chất là nền tảng để phát triển xã hội và các học thuyết về chính trị, đạo đức và tất cả các hình thái ý thức xã hội này đều có tác động trở lại đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội.Triết học Mác- LêninC - Việc sản xuất của cải vật chất là nền tảng để phát triển xã hội và các học thuyết về chính trị, đạo đức và tất cả các hình thái ý thức xã hội này đều có tác động trở lại đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội.a. Tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội:Con người có ý thức đội mũ bảo hiểmTai nạn tác động vào não gây tử vongCha mẹ quan tâm chăm sóc dạy dỗ con tận tuỵCon cái ngoan, hiền, chăm chỉ học tậpThành đạt và trở thành người có ích cho xã hội- Tồn tại xã hội là cái có trước quyết định ý thức xã hội, Mỗi khi phương thức sản xuất của tồn tại xã hội thay đổi thì kéo theo sự thay đổi về nội dung phản ánh của tồn tại xã hội.=> Cho nên khi muốn tìm hiểu về nguồn gốc của các hiện tượng ý thức, tư tưởng cần phải phân tích những điều kiện sinh hoạt vật chất sản sinh ra nó.Ví dụ:b. Sự tác động trở lại của ý thức xã hội đối với tồn tại xã hội:Thảo luận nhómNhóm 1,3,5: Cho biết khi ý thức con người tốt, tiên tiến có tác động như thế nào đến môi trường sống và sự phát triển của xã hội ? Cho 1 ví dụ chứng minh?Câu hỏi:Nhóm 2,4,6: Cho biết khi ý thức con người kém,lạc hậu sẽ gây ảnh hưởng như thế nào đến môi trường sống và sự phát triển của xã hội ? Cho 1 ví dụ chứng minh?- Ý thức xã hội tốt, tiến bộ: => Chỉ đạo con người trong hoạt động thực tiễn đạt kết quả cao, thúc đẩy tồn tại xã hội phát triển và hoàn thiện hơn.Ví dụ: Ý thức bảo vệ môi trườngMôi trường trong lành, con người sống khoẻ, làm việc tốt- Ý thức xã hội kém, lạc hậu: => Kiềm hãm sự phát triển của tồn tại xã hội Ví dụ:Buôn bán gia cầm không qua kiểm dịchDịch bệnh hiểm nghèoH5N1BÀI TẬPKhi bàn về quan hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội, em tán thành ý kiến nào sau đây?a. Đi-đờ rô, nhà triết học người Pháp cho rằng: Thượng đế chỉ là sự thần thánh hoá các điều kiện sống thực của con người.b. Phơi- ơ- bắc nói một cách hình ảnh: Người trong cung điện thì suy nghĩ khác người trong túp lều.c. Trong tất cả sự chuyển biến của lịch sử, sự chuyển biến về chính trị là quan trọng nhất,quyết định sự phát triển của xã hội.d. Kinh tế là nhân tố quyết định duy nhất trong lịch sử.e. Mọi học thuyết về đạo đức có từ trước đến nay, xét đến cùng đều là sản phẩm của tình hình kinh tế lúc bấy giờ.