Giáo án Hóa học Lớp 10A1 Tiết 69

Soạn …/…../2014
Giảng…/…/2014
Lớp 10A 1
Tiết 69 
ÔN TẬP HỌC KỲ II (tiếp theo)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Củng cố lại kiến thức học kì 2, halogen (đơn chất và hơp chất), oxi – lưu huỳnh & h/c của chúng, CBHH, tốc độ phản ứng
- Định nghĩa phản ứng thuận nghịch và nêu thí dụ .
- Khái niệm về cân bằng hoá học và nêu thí dụ.
- Khái niệm về sự chuyển dịch cân bằng hoá học và nêu thí dụ.
- Nội dung nguyên lí Lơ Sa- tơ- liê và cụ thể hoá trong mỗi trường hợp cụ thể.
- Bài tập CBHH.
2. Kỹ năng: 
- Rèn luyện cách vận dụng kiến thức đã học để nhậ biết ion halogenua, SO42--, S2—, giải BT tính toán.
+ Phân biệt phản ứng thuận nghịch và phản ứng một chiều, 
+ Trạng thái cân bằng của phản ứng thuận nghịch và sự chuyển dịch cân bằng; 
+ Dự đoán chiều của phản ứng thuận nghịch khi thay đổi một yếu tố cụ thể; 
+ Đề xuất biện pháp làm tăng hiệu suất phản ứng theo sản phẩm mong muốn
3. Tư tưởng:
- Giáo dục học sinh thêm yêu mến môn hóa học.
- HS có ý thức tự giác trong giờ học tập, GD ý thức BVMT.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên Soạn bài từ SGk,SBt,STK….
2. Học sinh: Học bài cũ, làm BT và chuẩn bị bài ôn lại bài trước khi đến lớp
III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
1.Bài cũ (0 phút): 
2.Bài mới: (41’) 
 ÔN TẬP HỌC KỲ II
Ch­¬ng 7
Tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc
I. KiÕn thøc träng t©m 
1. Tèc ®é ph¶n øng
1.1. Kh¸i niÖm 
Tèc ®é ph¶n øng lµ ®é biÕn thiªn nång ®é cña mét trong c¸c chÊt ph¶n øng hoÆc s¶n phÈm trong mét ®¬n vÞ thêi gian.
1.2. BiÓu thøc
 : Tèc ®é trung b×nh cña ph¶n øng.
, DC : BiÕn thiªn nång ®é chÊt tham gia hoÆc s¶n phÈm.
Dt : Thêi gian ph¶n øng.
1.3. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng 
a) Nång ®é : T¨ng nång ®é chÊt ph¶n øng, tèc ®é ph¶n øng t¨ng.
b) ¸p suÊt : §èi víi ph¶n øng cã chÊt khÝ, t¨ng ¸p suÊt, tèc ®é ph¶n øng t¨ng.
c) NhiÖt ®é : T¨ng nhiÖt ®é, tèc ®é ph¶n øng t¨ng.
d) DiÖn tÝch bÒ mÆt : T¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt chÊt ph¶n øng, tèc ®é ph¶n øng t¨ng.
e) Xóc t¸c : ChÊt xóc t¸c lµm t¨ng tèc ®é ph¶n øng.
2. C©n b»ng ho¸ häc
2.1. Kh¸i niÖm 
C©n b»ng ho¸ häc lµ tr¹ng th¸i cña ph¶n øng thuËn nghÞch khi tèc ®é cña ph¶n øng thuËn b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch.
2.2. BiÓu thøc 
C©n b»ng : aA + Bb cC + dD
2.3. 	C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn c©n b»ng ho¸ häc
Nguyªn lÝ L¬ Sa-t¬-li-ª
Mét ph¶n øng thuËn nghÞch ®ang ë tr¹ng th¸i c©n b»ng khi chÞu mét t¸c ®éng tõ bªn ngoµi nh­ biÕn ®æi nång ®é, ¸p suÊt, nhiÖt ®é, th× c©n b»ng sÏ chuyÓn dÞch theo chiÒu lµm gi¶m t¸c ®éng bªn ngoµi ®ã. 
a) Nång ®é : T¨ng nång ®é chÊt tham gia ph¶n øng, c©n b»ng chuyÓn theo chiÒu thuËn.
b) ¸p suÊt : T¨ng ¸p suÊt chung, c©n b»ng chuyÓn vÒ phÝa cã sè ph©n tö khÝ Ýt h¬n.
c) NhiÖt ®é : §èi víi ph¶n øng thu nhiÖt : T¨ng nhiÖt ®é, c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu thuËn.
§èi víi ph¶n øng to¶ nhiÖt : T¨ng nhiÖt ®é c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu nghÞch.
II. Nh÷ng chó ý quan träng
1. C©n b»ng hãa häc lµ c©n b»ng ®éng
NghÜa lµ t¹i thêi ®iÓm c©n b»ng ®­îc thiÕt lËp kh«ng cã nghÜa lµ ph¶n øng dõng l¹i mµ ph¶n øng vÉn diÔn ra nh­ng tèc ®é ph¶n øng thuËn b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch. (vt =vn).
2. Khi biÕn ®æi hÖ sè trong ph­¬ng tr×nh hãa häc biÓu diÔn c©n b»ng hãa häc th× b»ng sè c©n b»ng còng biÕn ®æi theo. 
ThÝ dô: 
2A + B C + D Kcb
4A + 2B 2C + 2D K/cb = (Kcb)2
III. C©u hái, bµi tËp 
1. 	Cho mét mÈu ®¸ v«i nÆng 10 g vµo 200 ml dung dÞch axit clohi®ric 2M
Tèc ®é ph¶n øng thay ®æi thÕ nµo nÕu :
a) nghiÒn nhá ®¸ v«i tr­íc khi cho vµo ?
b) dïng 100 ml dung dÞch HCl 4M ?
c) t¨ng nhiÖt ®é ph¶n øng ?
d) cho thªm 500 ml dung dÞch HCl 1M vµo ?
e) thùc hiÖn ph¶n øng trong 1 èng nghiÖm lín h¬n ?
2.	XÐt ph¶n øng :	CO2 + H2 CO + H2O
x¶y ra ë 850 oC. Nång ®é c¸c chÊt ë tr¹ng th¸i c©n b»ng nh­ sau :
[ CO2] = 0,2 M ; [H2] = 0,5 M
[CO] = [ H2O] = 0,3 M
a) TÝnh h»ng sè c©n b»ng K.
b) TÝnh nång ®é cña H2 vµ CO2 ë thêi ®iÓm ®Çu.
3.	Ph¶n øng thuËn nghÞch : N2 + O2 2NO
cã h»ng sè c©n b»ng ë 2400 oC lµ K = 35.10-4. BiÕt lóc c©n b»ng, nång ®é cña N2 vµ O2 lÇn l­ît b»ng 5M vµ 7M. TÝnh nång ®é mol cña NO lóc c©n b»ng vµ nång ®é ban ®Çu cña N2 vµ O2.
4.	XÐt c©n b»ng :	Cl2(k) + H2(k) 2HCl
a) ë nhiÖt ®é nµo ®ã h»ng sè c©n b»ng cña ph¶n øng lµ 0,8 vµ nång ®é c©n b»ng cña HCl lµ 0,2M. TÝnh nång ®é cña Cl2 vµ H2 lóc ban ®Çu, biÕt r»ng lóc ®Çu l­îng H2 ®­îc lÊy nhiÒu gÊp 3 lÇn l­îng Cl2.
b) NÕu t¨ng ¸p suÊt th× cã ¶nh h­ëng g× ®Õn c©n b»ng trªn kh«ng ?
5.	Cho c©n b»ng ho¸ häc :
2A(k) B(k) + C(k)	(1)
a) ë mét nhiÖt ®é nµo ®ã, h»ng sè c©n b»ng K cña ph¶n øng b»ng . TÝnh xem cã bao nhiªu phÇn tr¨m A bÞ ph©n huû ë nhiÖt ®é ®ã.
b) TÝnh h»ng sè c©n b»ng cña hai ph¶n øng sau ë cïng nhiÖt ®é nh­ trªn :
A(k) B(k) + C(k)	(2)
B(k) + C(k) 2A(k)	(3)
6.	XÐt ph¶n øng : CO (k) + H2O (k) CO2 (k) + H2 (k)
BiÕt r»ng nÕu thùc hiÖn ph¶n øng gi÷a 1 mol CO vµ 1 mol H2O th× ë tr¹ng th¸i c©n b»ng cã 2/3 mol CO2 ®­îc sinh ra.
a) TÝnh h»ng sè c©n b»ng cña ph¶n øng.
b) TÝnh sè mol CO2 trong hçn hîp khi ph¶n øng ®¹t tr¹ng th¸i c©n b»ng nÕu xuÊt ph¸t tõ 1 mol CO vµ 3 mol H2O.
7.	XÐt c©n b»ng sau : CaCO3 (r) CaO (r)+ CO2 (k) DH =178,5 kJ
C©n b»ng trªn sÏ chuyÓn dÞch nh­ thÕ nµo khi biÕn ®æi mét trong c¸c ®iÒu kiÖn sau :
- T¨ng nhiÖt ®é.
- Thªm l­îng CaCO3 vµo.
- LÊy bít CO2 ra.
- T¨ng ¸p suÊt chung b»ng c¸ch nÐn cho thÓ tÝch cña hÖ gi¶m xuèng.
8.	NÐn 2 mol N2 vµ 8 mol H2 vµo b×nh kÝn cã thÓ tÝch 2 lÝt (chØ chøa s½n chÊt xóc t¸c víi thÓ tÝch kh«ng ®¸ng kÓ) ®· ®­îc gi÷ ë nhiÖt ®é kh«ng ®æi. Khi ph¶n øng trong b×nh ®¹t c©n b»ng, ¸p suÊt c¸c khÝ trong b×nh b»ng 0,8 lÇn ¸p suÊt lóc ®Çu (khi míi cho vµo b×nh, ch­a x¶y ra ph¶n øng). TÝnh nång ®é c¸c chÊt trong b×nh lóc x¶y ra c©n b»ng.
9.	Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gang, x¶y ra ph¶n øng :
Fe2O3(r) +3CO(k) 2 Fe(r) + 3CO2(k) DH >0
Cã thÓ dïng nh÷ng biÖn ph¸p g× ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng ?
IV. H­íng dÉn gi¶i vµ ®¸p ¸n
1. 	a) Tèc ®é ph¶n øng t¨ng do diÖn tÝch tiÕp xóc t¨ng.
b) Tèc ®é ph¶n øng t¨ng do nång ®é HCl t¨ng.
c) Tèc ®é ph¶n øng t¨ng do nhiÖt ®é t¨ng.
d) Tèc ®é ph¶n øng gi¶m do nång ®é HCl gi¶m :
CHCl= = =1,29 (mol/l) < 2 (M)
e) Tèc ®é ph¶n øng kh«ng ®æi.
2.	a) H»ng sè c©n b»ng cña ph¶n øng :
K = .
b)	CO2 + 	H2 CO + H2O
Nång ®é c©n b»ng :	0,2	0,5 0,3 0,3
Nång ®é ph¶n øng :	0,3 	0,3
Nång ®é ban ®Çu : 	0,5 	0,8
VËy t¹i thêi ®iÓm ban ®Çu [CO2] = 0,5M vµ [H2] = 0,8M
3.	Ta cã :
K = ® [NO] = = = 0,35 (M)
VËy nång ®é c©n b»ng cña [NO] lµ 0,35M
	N2 	+	O2 	2NO
Nång ®é c©n b»ng : 5M 	7M 	0,35M
Nång ®é ph¶n øng : 0,175M 	0,175M
Nång ®é ban ®Çu : 	5,175M 	7,175M
VËy nång ®é ban ®Çu cña N2 lµ 5,175M vµ cña O2 lµ 7,175M.
4.	a) §Æt nång ®é ban ®Çu cña Cl2 lµ x, nång ®é ban ®Çu cña H2 lµ 3x.
	Cl2 (k) + H2 (k) 2HCl
Nång ®é ban ®Çu : x 3x
Nång ®é ph¶n øng : 0,1M 0,1M	 0,2M
Nång ®é c©n b»ng : x – 0,1M 3x – 0,1M 0,2M
Ta cã :	K = = = 0,8
Þ 3x2 – 0,4x – 0,04 = 0 Þ x = 0,2.
VËy nång ®é ban ®Çu cña Cl2 lµ 0,2M vµ cña H2 lµ 0,6M.
b) Do sè mol khÝ ë hai vÕ cña ph­¬ng tr×nh b»ng nhau nªn ¸p suÊt kh«ng ¶nh h­ëng g× ®Õn c©n b»ng cña hÖ.
5.	a) 	 2A(k) B(k) + C(k)
Nång ®é ban ®Çu : x
Nång ®é ph¶n øng : y
Nång ®é c©n b»ng : x – y 0,5y 0,5 y
Ta cã K1 = = ® ® 14,5y = x
PhÇn tr¨m A bÞ ph©n huû :
C% = = 6,9%.
b) K2 = = 
 K3 = (K1)-1 = 729
6.a) 	 CO(k) + 	H2O(k) CO2(k) + 	H2(k)
Sè mol ban ®Çu :	1 mol	1 mol
Sè mol ph¶n øng :	 mol 	 mol	mol
Sè mol khi c©n b»ng : mol 	mol	mol 	mol
H»ng sè c©n b»ng cña ph¶n øng :
K = = 4.
b) Gäi sè mol CO2 lóc c©n b»ng lµ x (x<1)
	CO(k) + H2O(k) CO2(k) + H2(k)
Sè mol ban ®Çu :	1 3
Sè mol ph¶n øng : x x
Sè mol khi c©n b»ng : 1 - x 3 - x x x
Ta cã K = = 4 ® 3x2 – 16x – 12 = 0 ® x = 0,9
VËy t¹i thêi ®iÓm c©n b»ng cã 0,9 mol CO2 ®­îc t¹o thµnh.
7	- Do ph¶n øng thu nhiÖt nªn khi t¨ng nhiÖt ®é th× c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu thuËn.
- Thªm CaCO3 c©n b»ng kh«ng chuyÓn dÞch do CaCO3 ë pha r¾n, kh«ng cã mÆt trong biÓu thøc tÝnh K c©n b»ng.
- LÊy bít l­îng CO2 ra th× c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu thuËn.
- Do ph¶n øng lµm t¨ng sè mol khÝ nªn khi t¨ng ¸p suÊt th× c©n b»ng chuyÓn dÞch theo chiÒu nghÞch
8 	 N2 + 3H2 2NH3
Sè mol tr­íc ph¶n øng : 2 8
Sè mol ph¶n øng : x 3x
Sè mol sau ph¶n øng : 2 – x 8 – 3x 2x
Sè mol khÝ ban ®Çu : 2 + 8 = 10 (mol)
Sè mol khÝ lóc c©n b»ng : (2 – x) + (8 – 3x) + 2x = 10 – 2x
Do nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt b×nh kh«ng ®æi nªn ¸p suÊt tØ lÖ víi sè mol khÝ :
 ® ® x = 1(mol).
Nång ®é c¸c chÊt lóc c©n b»ng :
[NH3] = = 2 (M)	[ H2] = = 2,5 (M)
[N2] = = 0,5 (M).
9- T¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc cña Fe2O3 vµ CO b»ng c¸ch nghiÒn quÆng tr­íc khi cho vµo lß.
- V× ®©y lµ ph¶n øng thu nhiÖt nªn cÇn t¨ng nhiÖt ®é ph¶n øng.
- NÕu cã thÓ, nªn dïng mét lo¹i xóc t¸c nµo ®ã ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶ ứng.
3. Củng cố bài giảng: (3')
4. Hướng dẫn học sinh học và làm bài tập về nhà: (2')
- Chuẩn bị kiểm tra HK II
RÚT KINH NGHIỆM