Giáo án Kỹ năng thanh niên - Kỹ năng truyền tin: Mật thư (phần 01 – lý thuyết)

GIÁO ÁNKỸ NĂNG THANH NIÊNKỸ NĂNG TRUYỀN TINMẬT THƯ(PHẦN 01 – LÝ THUYẾT)MẬT THƯ	Mật thư (hay còn gọi là lá thư bí mật) là một dạng của kỹ năng truyền tin, dựa theo việc mã hoá của người đưa thư và người nhận thư với mục đích chỉ có người trong cuộc mới hiểu. Vì vậy, mật thư luôn gây tò mò cho người muốn biết và đồng thời kích thích việc mã hoá ngày càng đa dạng và khó hơn.	Tuy nhiên, khi người ta cũng đã hình thành theo hệ thống mật thư để giúp biến đổi nó trở thành một môn nghệ thuật trí óc và giúp mọi người tiếp cận nhanh chóng với môn này.HỆ THỐNG MẬT THƯMật thư Thiên nhiênMật thư Chạy chữMật thư Thế chữMật thư Truyền tinMật thư Toạ độMật thư Tổng hợpMẬT THƯ THIÊN NHIÊN	Thời Lê Lợi muốn khởi binh dành lại đất nước đã dồn binh lực trong tay đánh giặc ngoại xâm nhưng rồi thất bại, ông bị dồn lên núi. Nhưng ông không khuất phục, vẫn muốn phục thù cứu nước. Qua trận đầu, ông học được bài học lòng dân .. "có dựa vào sức mạnh nhân dân mới dành được thắng lợi". Lê Lợi đã triệu Nguyễn Trãi đến và kể những suy nghĩ của mình rồi giao cho Nguyễn Trãi suy cách thu phục lòng dân.	Nguyễn Trãi đã mất 7 ngày 7 đêm và cuối cùng ông đã suy nghĩ ra cách. ông triệu tập quân lính đi khắp nơi "thu mỡ" rồi lên các đầu sông suối chọn những cây lá to bôi lên đó chữ Lê Lợi. Vài ngày sau, côn trùng ngửi thấy mùi mỡ đã ăn mỡ trên lá, lá úa rụng ở đầu nguồn chảy theo về sông suối.	Người dân thấy ngạc nhiên trên sông có nhiều lá úa trôi bị côn trùng ăn thành chữ Lê Lợi nên nghĩ đây là điềm báo của trời. Về sau, khi Lê Lợi căng cờ khởi nghĩa, kêu gọi dân chúng gia nhập binh lính đã được lòng dân, dân ủng hộ và đi theo. Nhờ vậy ông đã cứu nước và lên ngôi vua. MẬT THƯ THIÊN NHIÊN	Dạng mật thư hoá học:Là mật thư mà nội dung đã được sử dụng chất hoá học viết lên và cần phải sử dụng chất tương ứng để làm nó hiện ra.Ví dụ, người ta có thể viết bằng nước chanh, khi khô vẫn không thấy, người ta viết lên tờ giấy là “Tôi lạnh quá, hãy sưởi ấm cho tôi” (hay ý nghĩa tương tự như vậy), nếu bạn muốn biết nội dung thì phải hơ lửa tờ giấy để nước chanh nóng đổi màu thì nội dung sẽ hiện lên trên tờ giấyMẬT THƯ THIÊN NHIÊN	Dạng mật thư vật lý:Là mật thư mà nội dung được dấu theo một phương pháp vật lý nào đó.Ví dụ, Mật thư là một bài viết dài, có 2 câu thơ trên cùng ghi “Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ, mặt trời chân lý chói qua tim” => bạn phải cầm tờ giấy hướng về phía có ánh sáng để nhìn thấy các lỗ kim, lấy các chữ có đâm lỗ kim sẽ ghép thành nội dung mà người ta truyền đi.MẬT THƯ THIÊN NHIÊN	Dạng mật thư tự nhiên:Là các dạng mật thư khác dựa vào điều kiện tự nhiên mà hình thành như:OTT: Không phải điều gì cũng hiện diện trước mắt.BV: BÍ MẬT LÀ BẬT MÍCách giải:Ngụ ý từ khoá muốn cho bạn biết những gì bạn nhìn thấy chưa phải là tất cả, vì nếu bạn thử bôi đen dòng BV bạn sẽ thấy các chữ cùng màu nền ẩn trong đóBÍ MẬT LÀ BẬT MÍGIOIMẬT THƯ CHẠY CHỮDạng mật thư đảo chữ: Là nội dung truyền đi đã được thay đổiOTT: Được ngọcBV: CHÉM UNG - TƯỚC BIẾN – LOAN ĐỀN – ARCách giải: Ta biết rằng “được ngọc” chính là “đọc ngược” nên ta sẽ giải thành:CHÚNG EM TIẾN BƯỚC LÊN ĐOÀNMẬT THƯ CHẠY CHỮDạng mật thư chạy chữ trong khung: Là nội dung được đưa vào một khung và nếu đi đúng hướng sẽ đọc được nội dung cần truyền tải.OTT: Hình vẽ một nétBV:SCOTROTNTEIOKANTCIDLOCENACách giải: nếu ta chú ý thì sẽ thấy được cách đi rồng rắn và tìm ra được lời giải là“SỢI TÓC CỘT CON KIẾN ĐẶT TRÊN LÁ”MẬT THƯ CHẠY CHỮDạng mật thư chạy lấy các chữ cần thiết: Là nội dung truyền đi đã được chèn vào một nội dung vô định nào khác.OTT: Ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục ao nhà vẫn hơnBV: K,Y,W,J – N,A,W,N,G,Z – AR Cách giải: Ta chỉ cần sử dụng các chữ cái Việt Nam mà thôi“KY NANG”MẬT THƯ THẾ CHỮDạng mật thư chữ thế chữ: Là mật thư mà nội dung đã đuợc thế thành một chữ khác theo hệ thống 26 – 29 chữ cái.OTT: A=BBV: D, P, O – E, V, P, O, H – AR Cách giải: Ta thay theo dạng 26 chữ cái với A=B“CON DUONG”ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZBCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZAMẬT THƯ THẾ CHỮDạng mật thư chữ thế chữ (đặc biệt):OTT: Anh em như thể tay chânBV: W, L, R – G, M, G, K – AR Cách giải: Ta thay tương xứng cho nhau“DOI TNTP”ABCDEFGHIJKLMZYXWVUTSRQPONMẬT THƯ THẾ CHỮDạng mật thư chữ thế số: là mật thư mà nội dung đuợc chuyển thành sốOTT: A=1, Z=26, H=?BV: 22, 1, 14 – 8, 15, 1 – AR Cách giải: Ta lấy chữ tương ứng với số“VAN HOA”ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ1234567891011121314151617181920212223242526MẬT THƯ THẾ CHỮDạng mật thư chữ thế hình: là mật thư mà nội dung đuợc chuyển thành những hình ảnh đặc biệtOTT: hình ảnh sinh độngBV:- M+ ỀUCHIỀUMẬT THƯ THẾ CHỮKinh nghiệm xác định mã chữ - số biến chuyển:Cách đọc: là các chữ cái ghi thẳng ra, hoặc ghi theo cách đọc chính tả hàng ngày như A,2,15 hoặc cờ=C, hát=H, ca=K, ba=3, hai năm=25, ... Hình tượng: là các chữ cái chỉ ra hình tượng mà có liên quan đến các con số hoặc chữ cái như hình tròn(chữ O, số 0), tháp (chữ A), cột cờ (chữ I, số 1), Việt Nam (chữ S),  MẬT THƯ THẾ CHỮKinh nghiệm xác định mã chữ - số biến chuyển:Chuyển đổi: là cách nói lái, nói ngược, phân chữ, ghép chữ như hư hai = hai tư(24), Sắc phong tam = tám(8), phân ban = BA+N(3=N), đầu sông = Sông(S), Phủ định: là cách người ta dấu từ khóa trong khóa bằng cách phủ định như không làm thì lấy gì ăn(bỏ các chữ L,A,M trong bạch văn), thổi gió(bỏ chữ G,I,O),  MẬT THƯ THẾ CHỮKinh nghiệm xác định mã chữ - số biến chuyển:Liên hệ thực tế: là cách người ta muốn người dịch phải liên hệ thực tế để xác định từ khóa như rằm(14), tháng ba giỗ tổ vua Hùng(10),  Tiếng nước ngoài: là cách chuyển đổi theo cách của nước ngoài như nhất=I=1, trăm=M, Năm=V=5, tu=2, nai=9, anh=N  MẬT THƯ TRUYỀN TINDạng mật thư Morse: Là nội dung truyền đi đã được thay đổi theo dạng MorseOTT: N=baBV: the oi klt em - ARCách giải: Ta nhận dạng khoá với N theo morse là “tè tít”, tương ứng với b là tè, a là títQua đó, chữ cao là tè, chữ thấp là tít“GIOI”MẬT THƯ TRUYỀN TINDạng mật thư Seamfore: Là nội dung truyền đi đã được thay đổi theo dạng SeamaforeOTT: A=GBV: F, U, J – F, C - ARCách giải: Ta nhận dạng khoá với N = G chỉ có trong bảng đối xứng của Seamafore, qua đó ta mở bảng seamafore tra theo đối xứng“BUP BE”MẬT THƯ TOẠ ĐỘBảng toạ độ: là khung toạ độ hình thành theo yêu cầu của mật thư.Các dạng khung toạ độ phải phù hợp với số ô tương ứng bảng alphabe latin (26) và bảng chữ cái VN(29)Có các dạng đặc trưng như sau: 5x5(-1), 4x6(-2), 6x4(-2), 4x7(+2), 7x4(+2)Ngoài ra vẫn có những bảng tạo không có quy tắc.MẬT THƯ TOẠ ĐỘ	Toạ độ 5x5:OTT: A=33BV: 12, 11, 34 – 12, 15 – AR123451ABCDE2FGHIJ3KLMNO4PQRST5UVWXYCách giải: Nhìn vào bạch văn ta thấy có những có số lớn hơn 26 nên có thể suy ra dạng mật thư toạ độ, không quá 5 trong các con số nên có thể suy ra bảng toạ độ 5x5“BAN BE”MẬT THƯ TOẠ ĐỘ	Toạ độ 7x4:OTT: A=1/1BV: 4/5, 2/5, 1/6, 3/4, 2/4, 3/2 – ARCách giải: Tương tự nhìn vào bạch văn thấy tử tối đa là 4, mẫu tối đa là 7 => Ta có bảng toạ độ 7x4“TRUONG”12341ABCD2EFGH3IJKL4MNOP5QRST6UVWX7YZ