Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 11, Phần 2: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) - Nguyễn Văn Liêm

Trường THCS Thị Trấn GV: Nguyễn Văn Liêm
Tuần 08 Tiết ppct 15 Ngày soạn : 04/ 10/ 10
Lớp: Khối 7 Ngày dạy :........................
BÀI 11. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG ( 1075-1077) ( tt)
I. GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT ( 1075 – 1076 )
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI( 1076-1077)
 I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
 - Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống là nhằm bành trướng lãnh thổ, đồng thời giải quyết những khó khăn về tài chính xã hội trong nước
 - Cuộc tiến công tập kích sang đất Tống( giai đoạn 1075) của lý Thường Kiệt là hành động chính đáng.
 - Nắm được diễn biến của cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn II( 1076-1077) và chiến thắng to lớn của quân dân Đại Việt.
 2. Kỹ năng:
 - Sử dụng lược đồ tường thuật cuộc tiến công vào đất Tống do Lý Thường Kiệt chỉ huy
 - Phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện, nhân vật lịch sử
 3. Thái độ
 - Giáo dục cho hs lòng tự hào dân tộc và biết ơn người anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt có công lớn với đất nước
 - Bồi dưỡng lòng dũng cảm, nhân ái và tình đoàn kết dân tộc ( thể hiện trong cuộc tấn công vào đất Tống)
 I. MỤC TIÊU: 
 II. PHƯƠNG TIỆN
 - HS: sgk; 
 - GV: + Sử dụng phương pháp: thuyết trình, gợi mở, nêu vấn đề, trực quan.
 + Phương tiện: lược đồ kháng chiến chống Tống.
 III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
 1. Ổn định lớp: kiểm tra sỉ số (1’)
 2. KTBC(3’)
Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến tiến côngvào đất Tống của Lý Thường Kiệt?
 3. Bài mới
 * ĐVĐ: Sau khi tiến công vào đất Tống ta chiếm được thành Ung Châu Lý Thường Kiệt cùng các tướng sĩ vội vã rút quân về nước và chuẩn bị kháng chiến. Vậy cuộc kháng chiến bùng nổ ntn? Ta có giành thắng lợi hay không? – đó là nội dung của bài học hôm nay.(1’)
HOẠT ĐỘNG 1. KHÁNG CHIẾN BÙNG NỔ(15’)
Hoạt động của GV
Hạot động của HS
Kiến thức cần đạt
- Cho hs đọc 
- Sau khi rút khỏi Ung Châu Lý Thường Kiệt đã làm gì?
- Lý Thường Kiệt đã cho quân mai phục ntn?
- GV: kết hợp với lược đồ
- Yêu cầu hs xác định lại trên lược đồ
- Tại sao LTK lại chọn Như Nguyệt làm phòng tuyến chống quân xâm lược Tống?
- Phòng tuyến Như Nguyệt được xây dựng ntn?
- Sau khi thất bại ở Ung Châu thái độ của nhà Tống ntn?
- Quân Tống tiến vào nước ta với đạo quân ntn?
- Quân ta chuẩn bị đối phó ra sao?
- Giảng: khi đến Như Nguyệt quân Tống vô cùng lúng túng vì trước mặt là sông bên kia là cả một chiến hào kiên cố
- Thuỷ quân của địch lúc này ra sao?
- Vậy kết quả cuối cùng ntn?
- GV: sau khi quân Tống đóng ở bờ bắc để chờ quân thuỷ trong khi quân thuỷ không thể tiến sâu. Vậy cuộc chiến đấu diễn ra tiếp theo ntn? Ta sang phần 2
- Đọc 
- chuẩn bị.
- Một đạo quân chặn ở vùng biển Quảng Ninh
- Bộ binh được bố trí dọc theo tuyến sông Cầu
- quan sát.
- xác định.
- Đây là vị trí chặn ngang hướng tiến công của địch và được ví như chiến hào tự nhiên khó có thể vượt qua
- đắp bằng đất cao, có nhiều lớp giậu tre dày đặc...
- Vô cùng tức giận và tiến hành xâm lược Đại Việt
- Cuối 1076, 10 vạn bộ binh, 1 vạn ngựa chiến cùng 20 vạn dân phu do Quách Quỳ, Triệu Tiết chỉ huy tiến vào nước ta.
- Lý Kế Nguyên chặn đánh liên tiếp 10 trận nên quân thuỷ của giặc khhông thể tiến sâu.
- Quân Tống đóng ở bờ bắc sông Cầu.
- nghe và quan sát.
1/ Kháng Chiến Bùng Nổ :
a. Chuẩn bị kháng chiến
- Cho các địa phương ráo riết chuẩn bị bố phòng.
- Chọn phòng tuyến Như Nguyệt để đối phó với quân Tống.
b. Diễn biến
- Cuối 1076, 10 vạn bộ binh, 1 vạn ngựa chiến cùng 20 vạn dân phu do Quách Quỳ, Triệu Tiết chỉ huy tiến vào nước ta.
- Năm 1077, nhà Lý đánh nhiều chặn nhỏ cản bước tiến của quân Tống.
- Lý Kế Nguyên chặn đánh liên tiếp 10 trận nên quân thuỷ của giặc khhông thể tiến sâu.
c. Kết qủa: Quân Tống đóng ở bờ bắc sông Cầu.
HOẠT ĐỘNG 2. CUỘC CHIẾN ĐẤU TRÊN PHÒNG TUYẾN NHƯ NGUYỆT (20’)
- Em nhận xét gì về tình thế của quân giặc?
- Giới thiệu lược đồ
- chờ mãi không thấy thuỷ quân đến, Quách Quỳ đã làm gì?
- Kết hợp lược đồ 
- Giảng: sau nhiều lần vượt tuyến không thành công Quách Quỳ ra lệnh “ Ai bàn đánh sẽ chém”
- Trước tình thế đó Lý Thường Kiệt đã làm gì?
- GV: Bài thơ đã ngân vang làm khí thế của quân ta càng mạnh
- Em nhận xét gì về quân giặc lúc này?
- Trong lúc này LTK đã quyết định ntn?
- GV kết hợp với lược đồ.
- Kết quả của trận đánh này?
- Trong lúc thế giặc đang nguy ngập nhưng LTK chủ động kết thúc chiến tranh bằng cách nào?
- Thái độ của Quách Quỳ trước đề nghị này?
- Vì sao đang ở thế thắng mà LTK lại đề nghị giảng hoà?
- Em hãy nêu cach đánh giặc độc đáo của LTK?
- Nguyên nhân nào thắng lợi của cuộc kháng chiến?
- GV: Bên cạnh sự chiến đấu anh dũng của nhân dân cũng nói đến sự chỉ huy tài tình của LTK và bộ chỉ huy đã lợi dụng địa hình để đánh giặc..
- Chiến thắng này có ý nghĩa gì?
- lúng túng bị động, khó tiến.
- quan sát
- Quách Quỳ cho quân vượt sông đánh nhưng quân ta phản công quyết liệt.
- Quan sát
- không vội tiến công mà cho tướng sĩ ngâm vang bài “ Nam Quốc Sơn Hà”
- chán nản, bị động.
- Cuối xuân 1077, LTK cho quân vượt sông đánh vào đồn giặc.
- Quân giặc 10 phần chết 5,6 phần
- LTK cử người sang thương lượng, giảng hoà.
- Đảm bảo mối quan hệ bang giao giữa 2 nước.
- Không làm tổn thương nước lớn, giữ hoà bình lâu dài.
- cách tiến công, phòng thủ và kết thúc chiến tranh.
- Tinh thần đoàn kết chiến đấu anh dũng của nhân dân; sự chỉ huy tài tình của LTK.
- Là trận đánh tuyệt vời trong lịch sử chống ngoại xâm.
2/ Cuộc Chiến Đấu Trên Phòng Tuyến Như Nguyệt
a. Diễn biến
- Quách Quỳ cho quân vượt sông đánh nhưng quân ta phản công quyết liệt.
- Cuối xuân 1077, LTK cho quân vượt sông đánh vào đồn giặc.
b. Kết quả: Quân giặc 10 phần chết 5,6 phần.
- Quách Quỳ chấp nhận giảng hoà, rút quân về nước.
c. Ý nghĩa: 
- Là trận đánh tuyệt vời trong lịch sử chống ngoại xâm.
- Nhà Tống từ bỏ mộng xâm lược Đại Việt.
- Nền độc lập tự chủ được củng cố.
 4. Củng cố(3’)
Tại sao LTK lại chọn phòng tuyến Như Nguyệt làm trận quyết chiến với quân Tống?
Em hãy trình bày cuộc chiến trên phòng tuyến Như Nguỵệt?
 5. Dặn dò(2’)
Học bài
Xem bài tiếp theo – bài 12: kinh tế thời kì này có gì phát triển?
 IV.RKN: .