Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 20, Phần 1: Bài 20: Nước Đại Việt thời Lê Sơ (1428-1527) - Nguyễn Văn Liêm

Trường THCS Thị Trấn GV: Nguyễn Văn Liêm
Tuần 22 Tiết ppct 43 Ngày soạn : 11/ 01/ 11
Lớp: Khối 7 Ngày dạy :...18/ 01/ 11
BÀI 20: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527) tt
 II. TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI
I.Mục Tiêu
 1. Kiến thức:
 - Bộ máy chính quyền thời Lê Sơ, chính sách đối với quân đội thời Lê Sơ, những điểm chính của bộ luật Hồng Đức.
 - So sánh với thời Trần để chứng minh thời Lê Sơ nhà nước tập quyền tương đối hoàn chỉnh, quân đội hùng 
 mạnh, có pháp luật đảm bảo kỉ cương, trật tự xã hội.
- Tình hình kinh tế - xã hội thời Lê Sơ.....................
 2. Kỹ năng: Phát triển khả năng đánh giá tình hình phát triển về chính trị, quân sự ở 1 thời kì lịch sử.
 3. Thái độ: Giáo dục cho HS niềm tự hào về thời thịnh trị của đất nước, có ý thức bảo vệ tổ quốc.
II. Phương Tiện:
 - HS: sgk; tư liệu kinh tế thời kì trước.
 - GV:
 + Sử dụng phương pháp: thuyết trình, nêu vấn đề, gợi mở, so sánh.
 +Phương tiện:sgk;sơ đồ phân hóa xã hội; tư liệu.
 III. Tiến trình lên lớp
1.ổn định lớp: kiểm tra sỉ số(1’)
2.KTBC:(4’)
Y/C hs hoàn hành sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lê Sơ?
Luật pháp thời Lê Sơ có gì giống so với thời Lý Trần?
3.Bài mới:
 * ĐVĐ :Bài trước chúng ta đã tìm hiểu tổ chức chính quyền thời Lê Sơ và chú ý đến luật pháp để bảo vệ trật tự xã hội. Vậy còn kinh tế, xã hội có gì phát triển hay không? Ta tìm hiểu phần tiếp theo.(1’)
Hoạt động 1. Kinh Tế(18’)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức cần đạt
?Em nhận xét gì về tình hình nước ta dưới ách đô hộ của nhà Minh?
?Để khôi phục và phát triển sản xuất nhà Lê đã làm gì?
? Nhà Lê đã giải quyết bằng cách nào?
? Ngoài ra còn khuyến khích phát triển ntn?
? Em hãy nêu nhiệm vụ của cơ quan khuyến nông sứ, hà đê sứ và đồn điền sứ?
- Giảng: Cứ 6 năm chia lại ruộng đất công làng xã, các quan được nhiều ruộng, phụ nữ và những người khó khăn cũng được chia.
- Gọi hs đọc chữ nhỏ
? Vì sao nhà Lê quan tâm đến việc bảo vệ đê điều?
?Em nhận xét về những biện pháp của nhà Lê Sơ đối với nông nghiệp?
? Em hãy kể những ngành thủ công tiêu biểu của nước ta?
?Nhận xét gì về TCN dưới thời Lê Sơ?
?Em hãy nêu 1 số phường thủ công nổi tiếng?
? Nông nghiệp và TCN có mối liên hệ với nhau như thế nào?
? Nhà Lê có biện pháp gì để phát triển buôn bán trong nước?
Giảng: Vua khuyến khích lập chợ, ban hành điều lệ cụ thể chợ mới không trùng ngày chợ cũ.
? Hoạt động buôn bán với nước ngoài ntn?
? Nhìn chung kinh tế thời Lê ra sao?
-Xóm làng điêu tàn, ruộng đồng bỏ hoang, nhân dân khổ cực.
-Cho phép 25 vạn lính về quê làm ruộng, kêu gọi nhân dân phiêu tán về quê cũ.
- Đặt ra một số chức quan chuyên về nông nghiệp.
-Chiêu tập dân phiêu tán cũ về quê làm ăn
- Lắng nghe
- Đọc.
- Chống thiên tai lũ lụt, khai hoang lấn biển.
- Quan tâm đến sản xuất nông nghiệp.
-Các ngành nghề: kéo tơ, dệt lụa, đan lát, đan nón
- Nhận xét
- Làng Hợp Lễ, Chu Đậu, Bát Tràng, Yên Thái
-Giao lưu trao đổi hàng hóa
- Lắng nghe
- Ngoài nước: vẫn được duy trì nhưng chủ yếu ở một số cửa khẩu.
- Ổn định và ngày càng phát triển.
1. Kinh Tế
a.Nông nghiệp
- Giải quyết vấn đề ruộng đất.
- Thực hiện phép quân điền.
- Khuyến khích bảo vệ sản xuất.
 " Sản xuất được phục hồi.
b. Công thương nghiệp
-TCN: phát triển nhiều ngành nghề, nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng nhất là kinh thành Thăng Long.
- Thương nghiệp
+ Trong nước: chợ ngày càng phát triển.
+ Ngoài nước: vẫn được duy trì nhưng chủ yếu ở một số cửa khẩu.
Hoạt động 2. Xã Hội(14’)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức cần đạt
- Gọi hs đọc
- GV giới thiệu sơ đồ xã hội
? Xã hội thời Lê có những giai cấp nào?
? Quyền lợi và địa vị của giai cấp này?
?Xã hội có những tầng lớp nào?
? Quyền lợi và địa vị của họ ntn?
? Em hãy so sánh với nhà Trần?
? Em nhận xét gì về chủ trương hạn chế việc mua và bán nô tì của nhà Lê sơ?
Nhấn mạnh:do vậy nền độc lập thống nhất được củng cố. Quốc gia Đại Việt là quốc gia cường thịnh nhất ĐNA lúc bấy giờ.
- Đọc
- Quan sát
- Dựa vào sơ đồ trình bày..........
- Địa chủ phong kiến: nhiều ruộng đất, nắm quyền.
-Nông dân: ít ruộng, cấy thuê, nộp tô.
-Họ lao động và nộp thuế cho nhà nước.
-Nhà Trần: 2 tầng lớp:thống trị và bị trị; nhà Lê Sơ: hình thành gc, tầng lớp.
- Tiến bộ, có quan tâm đến đời sống nhân dân; thỏa mản phần nào yêu cầu của nông dân, giảm bớt bất công.
- Lắng nghe.
2. Xã hội
-Giai cấp: Địa chủ phong kiến và nông dân.
-Tầng lớp: thương nhân, thợ thủ công, thị dân, thấp nhất là nô tì.
4. Củng cố(4’)	
Tại sao nói thời Lê Sơ là thời kì thịnh đạt?
Hoàn thành sơ đồ gc, tầng lớp thời Lê Sơ?
5.Dặn dò(3’) :
 + học bài
 + xem tiếp phần III: giáo dục và khoa cử có gì khác trước;văn học, nghệ thuật có thành tựu gì?
IV.RKN:
Trường THCS Thị Trấn GV: Nguyễn Văn Liêm
Tuần 22 Tiết ppct 44 Ngày soạn : 11/ 01/ 11
Lớp: Khối 7 Ngày dạy :...19/ 01/ 11
BÀI 20: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527) tt
 III.TÌNH HÌNH VĂN HÓA, GIÁO DỤC
I.Mục Tiêu
 1. Kiến thức:
 - Bộ máy chính quyền thời Lê Sơ, chính sách đối với quân đội thời Lê Sơ, những điểm chính của bộ luật 
 Hồng Đức.
 - So sánh với thời Trần để chứng minh thời Lê Sơ nhà nước tập quyền tương đối hoàn chỉnh, quân đội hùng 
 mạnh, có pháp luật đảm bảo kỉ cương, trật tự xã hội.
- Tình hình văn hoá – giáo dục thời Lê Sơ...........
 2. Kỹ năng: Phát triển khả năng đánh giá tình hình phát triển về chính trị, quân sự ở 1 thời kì lịch sử.
 3. Thái độ: Giáo dục cho HS niềm tự hào về thời thịnh trị của đất nước, có ý thức bảo vệ tổ quốc.
II. Phương tiện:
-HS: sgk; những tác phẩm văn học.
- GV:
 + Sử dụng phương pháp:thuyết trình, nêu vấn đề, gợi mở, so sánh.
 + Phương tiện: sgk; sách hướng dẫn sử dụng kênh hình; tư liệu.
III. Tiến trình lên lớp
1.ổn định lớp: kiểm tra sỉ số (1’)
2. KTBC(4’)
Tình hình kinh tế dưới thời Lê Sơ ntn?
Vẽ sơ đồ gc, tầng lớp trong xã hội thời Lê Sơ?
3. Bài mới
 * ĐVĐ: Sự phát triển kinh tế, đời sống nhân dân ổn định làm cho đất nước giàu mạnh? Vậy văn hóa giáo dục có phát triển hay không? Văn học nghệ thuật có thành tựu gì? Ta cùng nhau tìm hiểu bài hôm nay.(1’)
Hoạt động 1. Tình hình giáo dục và khoa cử(14’)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức cần đạt
? Nhà nước quan tâm đến giáo dục khoa cử ntn?
? Nội dung học tập và thi cử của thời Lê sơ ra sao?
? Vì sao thời Lê sơ hạn chế phật giáo, đạo giáo và tôn sùng nho giáo?
? Giáo dục thời Lê sơ rất qui cũ và chặt chẽ, được biểu hiện ntn?
Gọi hs đọc: “ người nàobia tiến sĩ”
?Em biết gì về 3 kì thi?
- Giảng: thi cữ thời Lê sơ phải thi 4 môn thi: Kinh nghĩa; chế, chiếu, biểu;thơ phú; văn sách.
? Để khuyến khích học tập và kén chọn nhân tài nhà Lê có biện pháp gì?
- Hd hs xem H45: bia tiến sĩ trong Văn Miếu hiện nay còn 81 bia, mỗi bia khắc tên người đổ trong mỗi khoa thi.Và hiện nay bia tiến sĩ ở Văn Miếu đang được lập hồ sơ để được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể của dân tộc ta.
? Chế độ khoa cử thời Lê sơ được tiến hành thường xuyên ntn, kết quả ra sao?
- Cho hs đọc: “ khoa cử. Dùng lầm người kém”
? Em nhận xét gì về tình hình khoa cử thời Lê so với trước?
- Những người nào có học đều được đi thi trừ những người ca hát và phạm tội.
- Học tập và thi cử theo sách đạo nho..........
- Nho giáo đề cao trung hiếu, tất cả quyền lực nằm trong tay vua.
- Thi cữ chặt chẽ qua 3 kì thi.
- Đọc
- 3 kì: hương, hội, đình.
- Nghe.
-Vua ban mũ áo, vinh quy bái tổ, khắc tên vào bia đá.
- Nghe và quan sát.
- Tổ chức được 26 khoa thi tiến sĩ, lấy 989 tiến sĩ, 20 trạng nguyên
- Đọc
-Quy cũ và chặt chẽ hơn; đào tạo nhiều quan lại trung thành, phát hiện nhiều nhân tài cho đất nước.
1. Tình hình giáo dục và khoa cử
-Dựng lại Quốc Tử Giám, mở nhiều trường học.
- Nho giáo chiếm địa vị độc tôn.
- Thi cữ chặt chẽ qua 3 kì thi.
Hoạt động 2. Văn học, Khoa học, Nghệ thuật(20’)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức cần đạt
? Những thành tựu văn học nổi bật thời kì này?
? Em hãy nêu 1 vài tác phẩm nổi tiếng?
? Các tác phẩm văn học tập trung phản ánh nội dung gì?
?Trong lĩnh vực khoa học có những thành tựu gì tiêu biểu?
? Em hãy nêu bộ sử kí nổi tiếng?
? Bộ sử kí ra đời đầu tiên vào thời gian nào?
? Em nhận xét gì về những thành tựu đó?
? Em hãy nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật sân khấu?
- Giảng:Lương Thế Vinh đã biên soạn bộ “Hí phường phả lục” nêu nguyên tắc biểu diễn, hát múa.
- Cho hs quan sát H46 và đọc chữ nhỏ.
? Nghệ thuật điêu khắc có gì tiêu biểu?
? Vì sao quốc gia Đại Việt đạt được những thành tựu trên?
GV: Thời Lê sơ đã để lại cho chúng ta nhiều công trình dặc sắc có giá trị chúng ta phải có thaí độ trân trọng và gìn giữ những di tích lịch sử đó.
-Văn học chữ Hán duy trì, chữ Nôm phát triển.
- Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô Đại cáo, Quốc âm thi tập
- Văn học có nội dung yêu nước sâu sắc.
- Có nhiều thành tựu trong sử học, địa lí, y học và toán học.
- Đại Việt sử kí toàn thư
-Nhà Trần 1272.
- Sân khấu phục hồi và phát triển đặc biệt là chèo, tuồng.
- Quan sát và đọc
- Cung điện Lam Kinh.............
- Công lao đóng góp xây dựng của nhân dân; Triều đại phong kiến thịnh trị, có cách trị nước đúng đắn.
2. Văn học, Khoa học, Nghệ thuật:
a.Văn học
-Văn học chữ Hán duy trì, chữ Nôm phát triển.
- Văn học có nội dung yêu nước sâu sắc.
b. Khoa học:
- Có nhiều thành tựu trong sử học, địa lí, y học và toán học.
 Nhiều tác phẩm thành văn phong phú, đa dạng.
c. Nghệ thuật
- Sân khấu phục hồi và phát triển đặc biệt là chèo, tuồng.
-Kiến trúc và điêu khắc có phong cách khối đồ sộ, kĩ thuật điêu luyện ( Cung điện Lam Kinh)
4.Củng cố:(3’)
Em hãy so sánh tình hình giáo dục và khoa cử thời Lê sơ so với thời Lý- Trần?
Hãy nêu những thành tựu văn hóa tiêu biểu?
5.Dặn dò (2’) :
 - Học bài 
- Xem phần còn lại: + sưu tầm tư liệu về cuộc đời và sự nghiệp của các doanh nhân.
IV.RKN: