Giáo án Ngữ văn 10 tiết 47: Lầu hoàng hạc - Nỗi oán của người phòng khuê - Khe chim kêu (Thôi Hiệu, Vương Xương Linh, Vương Duy)

Ngày soạn: 25/11/2012
Tiết : 47
Bài dạy: Đọc thêm	- LẦU HOÀNG HẠC
	- NỖI OÁN CỦA NGƯỜI PHÒNG KHUÊ
	- KHE CHIM KÊU
(Thôi Hiệu, Vương Xương Linh, Vương Duy)
I. MỤC TIÊU 
	Sau bài học này, học sinh cần:
- Kiến thức: Cảm nhận được những suy tư sâu lắng đầy tính triết lí trước cảnh lầu Hoàng Hạc thể hiện nỗi buồn và nỗi lòng nhớ quê hương của Thôi Hiệu; thấy được diễn biến tâm trạng của người chinh phụ, qua đó lên án chiến tranh phi nghĩa, đề cao khát vọng hạnh phúc của con người trong bài “Khuê oán”; cảm nhận được tâm hồn tinh tế của nhà thơ Vương Duy trong đêm trăng thanh tĩnh; hiểu thêm một số đặc sắc trong nghệ thuật thơ Đường.
- Kĩ năng: Đọc – hiểu, phân tích thơ Đường.
- Thái độ: Bồi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước.
II. CHUẨN BỊ
- Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
- Trò: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phút): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phút): Đọc thuộc lòng bài thơ:Cảm xúc mùa thu. Phân tích tâm trạng nhà thơ?
TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY
TL
 Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Mục tiêu cần đạt
20
Ho¹t ®éng 1: H­íng dÉn häc sinh ®äc - hiÓu bµi LÇu Hoµng H¹c.
GV: Gäi häc sinh ®äc tiÓu dÉn SGK ®Ó n¾m vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬.
GV: Gäi häc sinh ®äc v¨n b¶n bµi th¬.
GV: Em h·y t×m ra sù ®èi lËp trong bµi th¬? Qua sù ®èi lËp Êy, c¶nh vËt hiÖn lªn ra sao? 
GV: §iÓm kÕt tô (nh·n tù) cña bµi th¬ lµ ë ch÷ nµo? V× sao cã t©m tr¹ng Êy?
HS: §äc s¸ch gi¸o khoa, rót ra vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬.
HS: §äc v¨n b¶n, gi¶i thÝch mét sè tõ khã.
HS: Th¶o luËn ph¸t biÓu: §èi lËp gi÷a x­a - nay; câi tiªn - câi tôc; con ng­êi - vò trô; h÷u h¹n - v« h¹n,...-> thaân phaän con ngöôøi xa xöù.
HS: Th¶o luËn, ph©n tÝch ch÷ SÇu.
I. LÇu Hoµng H¹c
1. T¸c gi¶ Th«i HiÖu (SGK)
2. §äc hiÓu:
a) Bèn c©u th¬ ®Çu:
- Giíi thiÖu vÒ kh«ng gian, tªn lÇu Hoµng H¹c vµ ®Þnh vÞ thêi gian.
- §èi lËp gi÷a c¶nh tiªn vµ câi tôc.
=> PhÝ V¨n Vi tu thµnh tiªn c­ìi h¹c bay vÒ trêi.
- §èi lËp gi÷a h÷u h¹n vµ v« h¹n: cuéc ®êi - vò trô. 
- Tr¬ träi lÇu gi÷a trêi ®Êt, m©y tr¾ng bång bÒnh.
=> Th©n phËn con ng­êi xa xø.
- Liªn hÖ víi 4 c©u th¬ sau: x­a - nay.
b) Bèn c©u th¬ cuèi: Nỗi lòng thương nhớ quê hương. Nhà thơ trở về với cuộc đời thực, với dòng sông, khói sóngTất cả gợi nhớ về một quê hương thân thương xa cách.
c) Nghệ thuật: 
- Những phá luật độc đáo của bài thơ: Không kết vần (câu 1,2), các thanh trắc – thanh bằng đi liền nhau (câu 3,4),
* Bài thơ miêu tả khung cảnh lầu Hoàng Hạc nhưng chủ yếu bộc lộ nỗi hoài vọng về thời xa xưa và nỗi nhớ quê hương da diết của nhà thơ.
10
Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn häc sinh ®äc - hiÓu bµi Nçi o¸n cña ng­êi phßng khuª.
GV: Gäi häc sinh ®äc tiÓu dÉn SGK ®Ó n¾m vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬.
GV: Gäi häc sinh ®äc v¨n b¶n bµi th¬.
GV: Em hiÓu cÊu tø bµi th¬ nh­ thÕ nµo?
GV: Chñ ®Ò bµi th¬ lµ g×? 
HS: §äc s¸ch gi¸o khoa, rót ra vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬.
HS: §äc v¨n b¶n, th¶o luËn ph¸t biÓu: CÊu tø bÊt ngê ë ch÷ hèt.
HS: Th¶o luËn, nªu chñ ®Ò.
II. Nçi o¸n cña ng­êi phßng khuª
1) T¸c gi¶ V­¬ng X­¬ng Linh (SGK).
2 ) §äc -hiÓu
- Hai câu đầu: C¶nh sèng kh«ng biÕt buån cña ng­êi thiÕu phô: trang ®iÓm léng laãy ng¾m c¶nh xu©n. 
-Hai câu cuối: Bçng nhiªn hèt ho¶ng nhËn ra phót chia li tõ n¨m nµo => M×nh sèng trong c« ®¬n -chång ®i chinh chiÕn kh«ng biÕt sè phËn nh­ thÕ nµo. Hèi hËn v× khuyªn chång ®i kiÕm t­íc hÇu.
=> Lªn ¸n chiÕn tranh phi nghóa.
- Nghệ thuật: lối vào đề đặc biệt, cách chuyển đổi về tâm lí nhân vật tinh tế.
* Qua diễn biến tâm trạng của người thiếu phụ, nhà thơ đã góp thêm một tiếng nói chống chiến tranh phi nghĩa.
10
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn häc sinh ®äc - hiÓu bµi Khe chim kªu.
GV: Gäi häc sinh ®äc tiÓu dÉn SGK ®Ó n¾m vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬.
GV: Gäi häc sinh ®äc v¨n b¶n bµi th¬.
GV: Bµi th¬ ®· sö dông bót ph¸p nghÖ thuËt nµo? T¸c dông cña nã?
HS: §äc s¸ch gi¸o khoa, rót ra vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬.
HS:  §äc v¨n b¶n.
HS: Bót ph¸p nghÖ thuËt lÊy ®éng t¶ tónh-> söùc soáng noäi taïi cuûa caûnh vaät muøa xuaân.
III. Khe chim kªu
1)T¸c gi¶ V­¬ng Duy (SGK)
2) §äc - hiÓu.
- Hoa quÕ nhá li ti rông => C¶m nhËn tinh tÕ.
- T¸c gi¶ sèng trong c¶nh thanh nhµn, t©m hån vµ thÓ x¸c. §ªm xu©n thanh tónh, c¶m nhËn v¹n vËt xung quanh.
- T©m hån nhµ th¬ chan hoµ víi thiªn nhiªn; l¾ng nghe tõng ©m thanh nhá nhÊt.
=> Tr¨ng s¸ng gi÷a ®ªm xu©n, bçng tiÕng chim kªu. Bøc tranh sinh ®éng. 
- Nghệ thuật: quan sát, lựa chọn hình ảnh, từ ngữ; tạo sự đối lập giữa tĩnh và động, giữa hình ảnh và âm thanh. 
* Bài thơ thể hiện vẻ đẹp của tâm hồn thi nhân trước cảnh vật.
- Củng cố, dặn dò (1 phút): Nắm được một số kĩ năng cơ bản khi phân tích thơ Đường.
- Bài tập về nhà: Đọc thuộc ba bài thơ. Soạn bài Trình bày một vấn đề.
IV. RÚT KINH NGHIỆM
.