Giáo án Ngữ văn 6 - Tập làm văn: phương pháp tả người

Tuần:  Tiết 
Tập làm văn: PHƯƠNG PHÁP TẢ NGƯỜI
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức
Cách làm bài văn tả người, bố cục, thứ tự miêu tả; Cách xây dựng đoạn văn và lời văn trong bài văn tả người.
2. Kĩ năng
- Quan sát và lựa chọn các chi tiết cần thiết cho bài văn miêu tả.
- Trình bày những điều quan sát, lựa chọn theo một trình tự hợp lí.
- Viết một đoạn văn, bài văn tả cảnh.
- Bước đầu trình bày một đoạn văn, bài văn tả người trước tập thể lớp.
B. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
Ổn định lớp
Kiểm tra bài cũ
Thế nào là phép nhân hóa? Cho ví dụ
Có mấy kiểu nhân hóa?
Bài mới
*hoạt động 1: khởi động:
 Bên cạnh những bài văn tả cảnh thiên nhiên loài vật chúng ta còn gặp một sồ bài văn trong sách, báokhông ít đoạn văn tả người, làm thế nào để tả người cho đúng? Hôm nay chúng ta cung nhau đi vào tìm hiểu bài mới đó là bài “Phương pháp tả người”.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
HĐ2: Tìm hiểu về phương pháp viết đoạn văn, bài văn tả người.
- GV: Gọi 3 HS đọc 3 đoạn văn
+ Đoạn 1:
? Em hãy cho biết đoạn văn trên tả ai?
? Em hãy cho biếtgười đó có đặc điểm gì nổi bật?
? Em hãy cho biết thể hiện qua chi tiết nào?
+ Đoạn 2:
? Em hãy cho biết đoạn văn trên tả ai?
? Em hãy cho biếtgười đó có đặc điểm gì nổi bật?
? Em hãy cho biết thể hiện qua chi tiết nào?
+ Đoạn 3: 
? Em hãy cho biết đoạn văn trên tả ai?
? Em hãy cho biếtgười đó có đặc điểm gì nổi bật?
? Em hãy cho biết thể hiện qua chi tiết nào?
? Em hãy cho biết các đoạn văn trên đoạn nào tập trung khắc họa chân dung nhân vật? đoạn nào tả người gắn với công việc?
? Em hãy cho biết yêu cầu lựa chọn chi tiết và hình ảnh ở mỗi đoạn có giống nhau không?
? Nếu phải đặt tên cho bài văn này thì em sẽ đặt là gì?
? Theo em muốn làm một bài văn tả người cần phải làm gì?
? Đoạn văn thứ 3 gần như một bài văn miêu tả hoàn chỉnh có ba phần, em hãy chỉ ra và nêu nội dung chính của mỗi phần?
*hoạt động 3:tổng kết
? muốn tả người cần phải làm gì?
? bố cục bài văn tả người gồm có mấy phần? đó là những phần nào?
-yêu cầu học sinh nhắc lại.
HS đọc
+ Đoạn 1:
- Tả Dượng Hương Thư
- Đặc điểm: Có tài vượt thác, có sức khỏe
- Như pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, quai hàm bạch, mắt nảy lửa
+ Đoạn 2:
- Tả Cai Tứ
- Đặc điểm: người đàn ông gian xảo.
- Người thấp và gầy, má hóp, đôi mắt gian hùng, lông mày lổm chổm, mũi gồ sống mương, cái mồm toe toét, răng vàng hợm của 
+ Đoạn 3:
- Tả Quắm Đen và ông Cản Ngũ.
- Hai người có sức mạnh
Quắm đen: lăn xả, đánh ráo riết, thế đánh lắt léo, hóc hiểm, vờn tả, đánh hữu, 
Ông Cản Ngũ: lờ đờ, chậm chạp, lúng túng, hai tay dang rộng, bước hụt, mất đà chúi xuống, đứng như cây trồng giữa xới, 
- Tả chân dung nhân vật đoạn 2, tả người gắn với công việc 1,3.
- Có: đoạn 2 tả người ở trạng thái tĩnh, đoạn 1,3 tả người ở trạng thái động.
- Keo vật thách đấu. Hội vật đền đô. Cuộc đọ sức. Cuộc thách đấu
- Xác định đối tượng cần tả
- Quan sát, lựa chọn chi tiết tiêu biểu.
- trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự hợp lí. 
MB: “Ông đô già lên ầm ầm.”
=> Sự chuẩn bị của keo vật.
TB: “ Ngay nhịp trống đầu ngang bụng vậy”
=> Diễn biến của keo vật
KB: “ Các đô ngồi đắng quá chừng”.
=> Sự kinh ngạc của mọi người trước thần lực của ông Cản Ngũ.
Học sinh trả lời
I. Phương pháp viết đoạn văn, bài văn tả người
1. Những bước cơ bản để làm một đoạn văn , bài văn tả người 
► Muốn tả người cần:
- Xác định đối tượng cần tả
- Quan sát, lựa chọn chi tiết tiêu biểu.
- trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự hợp lí. 
2. Bố cục một bài văn tả người
Mở bài: Giới thiệu nhân vật được tả.
Thân bài: Miêu tả chi tiết( ngoại hình, cử chỉ, hành động, lời nói,..)
Kết bài: Nhận xét, nêu cảm nghĩ của mình về người được tả.
II. tổng kết
-(ý 1 ghi nhớ)
-(ý 2 ghi nhớ)
HĐ2: Luyện tập:
BT 1: 
- THẢO LUẬN NHÓM 
Lớp chia 3 nhóm lần lượt nhóm 1, 2, 3 làm theo thứ tự. Các nhóm sau khi thảo luận xong cử đại diện lên trình bày. 
? Em hãy nêu các chi tiết tiêu biểu mà em sẽ lựa chọn khi miêu tả các đối tượng sau đây:
Nhóm 1: Một em bé chừng 
4 – 5 tuổi.
Nhóm 2: Một cụ già cao tuổi.
Nhóm 3: Cô giáo em đang say sưa giảng bài trên lớp.
BT 3: 
- Gọi HS đọc BT 3
? Em hãy chọn từ phù hợp điền vào chỗ trống? 
BT 1: 
- Thảo luận nhóm
- Cử đại diện báo cáo kết quả.
- Các bạn khác nhận xét, bổ sung.
- Mắt đen long lánh, hay cười toe toét, răng sún, nói ngọng, chưa sõi, tai vễnh, da trắng, mịn, tinh nghịch, hồn nhiên,
- Da nhăn nhưng đỏ hồng hào, mắt vẫn tinh tường, chậm chạp, tóc bạc, lưng còng, 
- Dáng điệu dịu dàng, quan tâm tận tình; giọng nói nhỏ nhẹ, lôi cuốn, tận tụy với nghề, yêu mến học sinh, 
- Mặt trời; Gấc; đồng nung 
- Thiên tướng Võ Tòng, Thần Sấm,..
BT 1:
- Mắt đen long lánh, hay cười toe toét, răng sún, nói ngọng, chưa sõi, tai vễnh, da trắng, mịn, tinh nghịch, hồn nhiên,
- Da nhăn nhưng đỏ hồng hào, mắt vẫn tinh tường, chậm chạp, tóc bạc, lưng còng, 
- Dáng điệu dịu dàng, quan tâm tận tình; giọng nói nhỏ nhẹ, lôi cuốn, tận tụy với nghề, yêu mến học sinh,
BT 3: 
- Mặt trời; Gấc; đồng nung
- Thiên tướng, Võ Tòng, Thần Sấm,..
Củng cố 
? Theo em muốn làm một bài văn tả người chúng ta cần phải làm gì?
? Bố cục của một bài văn tả người gồm mấy phần? Nội dung chinh mỗi phần là gì?
Dặn dò
Về nhà làm bài tập 2 vào vở bài tập
Học bài cũ
Chuẩn bị bài mới bài “ Luyện nói về văn miêu tả”