Giáo án Ngữ văn 9 tiết 153+154: Văn bản: Bố của xi mông ( Trích) - G. Đơ Mô- Pa- xăng

Ngày soạn:16/04/2014
 Ngày dạy:
 TIẾT 153+154:
 Văn bản: 
BỐ CỦA XI MÔNG
( Trích) 
 - G. Đơ Mô- Pa- xăng -
 A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Thấy được nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng của các nhân vật trong văn bản, rút ra được bài học về lòng yêu thương con người.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG :
1. Kiến Thức:
 - Nỗi khổ của một đứa trẻ không có bố và những ước mơ những khát khao của em.
2. Kĩ năng: 
 - Đọc – Hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại tự sự.
 - Phân tích diễn biến tâm lí nhân vật.
 - Nhận diện được các chi tiết miêu tả tâm trạng nhân vật trong một văn bản tự sự.
 3. Thái độ: 
 - Giáo dục học sinh lòng yêu thương con người .
 C. PHƯƠNG PHÁP
- Đàm thoại , vấn đáp, thảo luận
 D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
 1. Ổn định: 
 2. Kiểm tra bài cũ: 
 H:Cuộc sống hết sức khó khăn của Rô - Bin – Xơn được thể hiện như thế nào?
 H:Nhận xét về nghệ thuật viết truyện của tác giả qua đoạn trích học? 
 3. Bài mới: Giới thiệu bài:
 Văn học pháp H/S đã được học ở các lớp 6,7,8: “Buổi học cuối cùng”, “Ông Giuốc Đanh mặc lễ phục” “Đi bộ ngao du” bài hôm nay là một tác phẩm của văn học Pháp. Giới thiệu về Mô-Pa-Xăng.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
 NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
 * HOẠT ĐỘNG 1 : 
Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm:
 HS: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm 
( Theo nội dung SGK)
? Dựa vào phần giới thiệu ở SGK, em hãy nêu những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Guy đơ Mô- pa –xăng?
- GV: Nhấn mạnh hoàn cảnh sáng tác bài thơ và một số sáng tác của ông.
- GV: Hướng dẫn HS đọc, kể tóm tắt nội dung truyện.
- Đọc thể hiện rõ hình ảnh, tâm trạng của nhân vật.
- Chú ý những lời đối thoại.
? Xác định bố cục của đoạn trích? 
? Nêu ý mỗi phần?
? Phương thức biểu đạt của văn bản
 này gì ?
- HS : Thảo luận nhóm, trình bày
- GV : Nhận xét.
 * HOẠT ĐỘNG 2 : 
 Tìm hiểu văn bản 
- HS đọc lại phần 1 văn bản.
? Những câu văn nào miêu tả rõ tâm trạng của Xi-mông?
? Nhà văn miêu tả bao nhiêu lần Xi-Mông khóc? 
- HS : Suy nghĩ trả lời 
? Qua đó thể hiện tâm trạng của em thế nào?
? Suy nghĩ của em trước hoàn cảnh củaXi-Mông?
- HS: Suy nghĩ trả lời
- GV: Chốt nhận xét.
? Lời nói của Xi-Mông được thể hiện ntn?
? Thái độ của nhà văn ntn?
? Xi – Mông nói với bác Phi-líp thế nào?
? Lời nói ấy thể hiện khát khao gì?
? Nhận xét của em qua những câu đối thoại này?
? Em hiểu gì về cách kể chuyện của nhà văn qua đoạn truyện này?
? Xi – mông là em bé thế nào?
? Tình cảm, thái độ của nhà văn giành cho em ntn?
- HS: Thảo luận nhóm ,trìng bày 
- GV: Chốt ghi bảng
HẾT TIẾT 153 CHUYỂN TIẾT 154
1. Ổn định:
2. Kiểm tra bài cũ: 
3. Bài mới: 
- G/V: Giới thiệu hoàn cảnh gia đình của chị, chị là người phụ nữ đức hạnh, đẹp nhất vùng; một thời lầm lỡ bị lừa dối khiến cho Xi – mông trở thành đứa con không bố.
? Ngôi nhà của chị được miêu tả ntn?
? Khi chị xuất hiện bác Phi -líp hiểu rangay điều gì?(thuật lại câu văn của T/giả?)
- HS: Thảo luận trình bày.
? Chị là người thiếu phụ ntn?
? Thái độ của chị đối với khách ntn?
? Tâm trạng của chị được TG miêu tả ntn khi gặp Phi- lớp và khi con bày tỏ suy nghĩ ?
? Nhận xét về cách miêu tả tâm trạng của TG?
- HS : Dùng nhiều từ gợi tả sắc nét, khả năng phân tích tâm lí tinh tế.
? Tâm trạng của chị ntn?
? Thái độ của nhà văn?
? Tìm những câu văn miêu tả và kể về 
Phi-Líp?
? Em có nhận xét gì về miêu tả của nhà văn?
? Qua thái độ, hành động của bác Phi-líp em thấy bác là con người ntn?
? Vì sao bác lại có thái độ, hành động như vậy?
? Diễn biến tâm trạng của bác Phi – Líp được tác giả thể hiện ntn? trong cả đoạn 
trích?
- HS: Suy nghĩ trả lời.
 - H/S đọc tiếp phần cuối đoạn trích.
? Ngày hôm sau đến trường sự việc xảy ra ntn? với Xi – mông? (Xi – mông thế nào? em có suy nghĩ, tin tưởng sắt đá 
thế nào?)
HOẠT ĐỘNG III: Tổng kết
? Nghệ thuật đặc sắc trong cách viết truyện của Mô – pa- xăng là gì?
? Nhắc nhở chúng ta điều gì?
- HS : Suy nghĩ, trả lời
- GV: Chốt ,sửa sai.
- HS : Thực hiện ghi nhớ SGK
*HOẠT ĐỘNG IV : Hướng dẫn tự học
- Gv: Hướng dẫn học sinh, ra bài tập về nhà.
- Hs: Chú ý về nhà học bài soạn bài mới.
- Về nhà:
- Học bài theo yêu cầu. - Đọc và luyện tập các tác phẩm đã học ở lớp 9.
I. TÌM THIỆU CHUNG:
1. Tác giả:
- Guy đơ Mô- pa –xăng(1850-1893) nhà văn Pháp.
- Sự nghiệp sáng tác : Một số khối lượng tác phẩm lớn gồm tiểu thuyết ,truyện ngắn.
2. Tác phẩm: 
- Trích trong truyện ngắn cùng tên .
3. Đọc – tìm hiểu từ khó:
* Kể tóm tắt đoạn trích.
4. Bố cục: 
- Văn bản chia 4 phần:
+ Nỗi tuyệt vọng của Xi-Mông
+ Xi-Mông gặp bác Phi-líp
+ Bác Phi-Líp đưa Xi-Mông về nhà
+ Ngày hôm sau ở trường.
5. Phương thức biểu đạt: 
Tự sự kết hợp với miêu tả.
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nhân vật Xi-Mông
* Tâm trạng của Xi-Mông:
- Có cảm giác uể oải thường thấy sau khi khóc.
- Em nghĩ đến nhà, rồi nghĩ đến mẹ... em lại khóc.
- Em chẳng nhìn thấy gì quanh em nữa mà chỉ khóc hoài
=> Tác giả giành nhiều những câu văn miêu tả tâm trạng của Xi-Mông ->một tâm trạng đau buồn, tuyệt vọng trước hoàn cảnh thực tại của em.
* Lời nói, hành động của Xi – Mông:
- Chúng nó đành cháu...vì...cháu
-...Cháu...không có bố...
- Em nói giữa những tiếng nấc buồn tủi,... 
® Lời nói ngắt quãng, nghẹn ngào, đau đớn ® Cánh miêu tả rất tinh tế về tâm lí nhân vật.
- Bác có muốn làm bố cháu không?
- Thế nhé! Bác Phi – líp, bác là bố cháu.
® Lời đối thoại rất tự nhiên, thể hiện những khát khao và ngây thơ của Xi –mông, em khát khao cả những điều bình dị nhất, thật tội nghiệp, đáng thương.
=> Lời kể của tác giả ẩn chứa bao niềm thương cảm đối với một chú bé.
HẾT TIẾT 153 CHUYỂN TIẾT 154
2. Nhân vật Blăng-Sốt:
- Một ngôi nhà nhỏ, quét vôi trắng hết sức sạch sẽ.
® Một cuộc sống nghèo nhưng ngăn nắp, nghiêm túc.
® Cách tả thể hiện thái độ của nhà văn
® Thái độ, cử chỉ của chị với khách rất dè dặt nghiêm túc, tự trọng.
* Tâm trạng của Blăng-sốt:
- Đôi má đỏ bừng và tê tái đến tận xương tuỷ.
- Hổ thẹn lặng ngắt và quằn quại dựa vào tường.
® Miêu tả sắc nét, khả năng phân tích tâm lí tinh tế của nhà văn.
® Chị là người phụ nữ bất hạnh đau đớn chịu thiệt thòi ® thái độ cảm thông và chia sẻ® toát lên ý nghĩa tư tưởng nhân văn cao.
3. Nhân vật Phi – Líp:
* Hình dáng:
- Cao lớn, râu tóc đen quặn.
- Một bàn tay chắc nịch đặt lên vai em.
® Hình ảnh của một người vững vàng tốt bụng rất tin cậy.
* Thái độ, hành động:
- Bác hiểu ra ngay là không bỡn cợt.
- Có chứ, bác muốn chứ.
- Nhấc bổng em lên đột ngột hôn vào má em.
® Cách miêu tả ngắn gọn, giản dị.
® Nhân vật Phi-líp thực sự là chỗ dựa tinh thần cho Xi -mông. Hành động của bác đầy nhân hậu, cao đẹp, giàu tình yêu thương.
* Diễn biến tâm trạng của Phi-Lip:
- Khi đưa Xi – Mông về nhà Phi -Líp nghĩ bụng có thể đùa cợt với chị Blăng-Sốt khi gặp chị, Phi -lip không còn ý nghĩ này nữa.
- Cuối cùng vì thương Xi – Mông và cảm mến Blăng - sốt, Phi -Líp rất vui rất sẵn sàng làm bố Xi –Mông.
® Niềm vui và bất ngờ đến với Phi -líp
*Kết thúc đoạn trích:
® Hạnh phúc xốn xang ở trong lòng Xi-Mông, em có đủ sức mạnh để đấu chọi lại bọn bạn ác ý.
=> Ý nghĩa lớn lao về tư tưởng nhân văn toát lên từ tác phẩm là mang lại hạnh phúc cho trẻ bất hạnh và con người phải luôn giàu tình yêu thương.
III .Tổng kết, ( Ghi nhớ SGK/144)
a. Nghệ thuật : 
- Tác giả đã thành công trong nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật thông qua ngôn ngữ, hành động......
- Tình tiết truyện bất ngờ, hợp lí.
b. Nội dung :
- Truyện ca ngợi tình yêu thương, lòng nhân hậu của con người.
IV. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
- Kể tóm tắt đoạn trích.
- Phân tích nhân vật Blăng- sốt; Phi - Líp , Thái độ, tư tưởng của nhà văn?
 - Bài học cho em về nội dung giáo dục toát lên từ đoạn trích.
* Về nhà: 
- Học bài theo yêu cầu: Đọc và luyện tập các tác phẩm đã học ở lớp 9.
*******************************************