Giáo án Ngữ văn Lớp 8 Tiết 1 đến Tiết 30 - Bùi Thị Hà
Hoạt động 1:
? Hướng dẫn đọc và tìm hiểu tác giả và chú thích
? Cho biết những nét chính về tác giả ?
-> Tiểu học. Tiểu học Huế -> Nghề dạy học
-> Thời gian đi dạy với những kỹ niệm về trường lớp.
Học trò là nguồn cảm hứng cho ông trong sáng tác
? Em hãy cho biết nét đặc trưng trong bút pháp Thanh Tịnh
=> Cũng như Thạch Lam, truyện Thanh Tịnh ít kịch tính mà nhẹ nhàng, giàu chất thơ.
? Hãy kể tên một vài sáng tác của Thanh Tịnh ?
- Truyện ngắn, Đi từ giữa một mùa Sen (Truyện thơ)
Hoạt động 2:
Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc
? Chú thích : Ông Đốc, lạm nhận
? Phương thức biểu đạt chính của văn bản là gì ?
- Tự sự, văn bản văn chương
? Bố cục của văn bản được chia mấy phần ? nội dung từng phần ? các ý được sắp xếp theo trình tự gì ?
-> 3 phần ;
? Phần 1 : Từ đầu. ngọn núi -> tâm trạng cảm giác nhân vật tôi trên con đường cùng mẹ đến trường.
? Phần 2 : Trước sân trường . cả ngày nữa -> Tâm trạng cảm giác của tôi khi đến trường
? Phần 3 ? Phần còn lại => Tôi đón nhận giờ học đầu tiên.
-> Được sắp xếp theo thời gian trình tự nào ?
Hoạt động 3:
? Nhân vật tôi nhớ lại những kỷ niệm của ngày đầu tiên đi học trong hoàn cảnh nào ?
: Phân tích tâm trạng, cảm giác của nhân vật “ Tôi” trong ngày đầu tiên đi học .
-( Vào những ngãy cuối thu, đây là thời điểm tụ trường ) .
Đoạn văn mở đầu rơi vào những hình ảnh thiên nhiên trong trẻo “ Những đám mây bằng bạc, những cành hoa tươi, bầu trời quang đãng, và lời văn man mác chất thơ ) .
? Hình ảnh nào gợi những ấn tượng sâu sắc trong lòng nhân vật tôi ? vì sao ?
( Mấy em nhỏ rụt rè nép dưới nón mẹ khiếng lòng “tôi” thấy rộn rã khi nhớ lạI mình ngày ấy cùng những kỷ niệm trong sáng )
? Tâm trạng “ Tôi” trên con đường cùng mẹ tới trường được miêu tả như thế nào?
Chi tiết nào cho thấy những thay đổi trong lòng cậu bé ? Vì sao lại có sự that đổi đó ?
=> Ngày đầu tiên đến trường đối với tôi là một ngày trọng đại, đáng nhớ. Điều này đã khiến lòng cậu có nhiều thay đổi. Cậu thay đổi ngay từ trong hành vi lẫn nhận thức, thấy mình đã chững chạc, không còn hàng ngày ra đồng thả diều hay nơ đùa, lội sông.nữa
-> Tuy đã ra vẽ chững chạc như vậy nhưng đôi lúc cậu bé còn ngây ngô, rất buồn cười
? Hãy tìm chi tiết thể hiện những nét đáng yêu ấy ?
Dù còn lúng túng chỉ với hai quyển vở mới nhưng “Tôi” vẫn muốn tự khẳng định mình là một học sinh thực sự khi xin mẹ được cầm cả bút thước với một ý nghĩ vừa ngây ngô, buồn cườI lại vừa đáng yêu, chỉ có người thạo mới cầm nổi bút thước.
? Tìm những chi tiết miêu tả tâm trạng ngỡ ngàng cảm giác mớI lạ của nhân vật “Tôi” khi đến trường, cái nhìn của cậu về ngôi trường trước và sau khi đi học có gì khác ? Vì sao lạI có sự khác nhau đó ?
=> Trước kia ngôi trường đốI vớI tôi còn là một nơi xa lạ chưa để lại trong lòng cậu ấn tượng gì ngoài cảm tưởng là cao ráo và sạch sẽ hơn những ngôi trường khác trong làng, nhưng hôm nay trong tâm trạng một cậu học trò nhỏ lần đầu tiên đi học “Tôi” cảm thấy tường tận sự oai nghiêm, sân trường quá rộng nên cậu cảm giác mình trở nên lạc lõng và đâm ra lo sợ vẩn vơ.
? Hình ảnh những cậu học trò lần đầu tiên đi học được so sánh với cái gì ? Em có nhận xét gì về sự so sánh ấy ?
=> Ví như những chú chim non rất giàu sức gợi cảm
-> Các em ngỡ ngàng, lo sợ khi nghĩ mình sắp sửa bước sang một thế giới khác biệt như những chú chim non phảI rờI tổ để bay vào khoảng trờI rộng
? Tâm trạng”Tôi” lúc nghe thầy gọi tên và khi phải rờI bàn tay mẹ để vào lớp được miêu tả ra sao ?
-> Cũng như các bạn”Tôi” từ chổ lúng túng đến cảm thấy sợ hải, bơ vơ khi phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ, Những tiếng khóc lần lượt bật ra theo phản ứng dây chuyền rất hợp lý vì các em chưa bao giờ phải xa mẹ như lúc này )
? Bước vào lớp cái nhìn của nhân vật “Tôi” đối với bạn là mọi vật xung quanh thể hiện tình cảm của cậu như thế nào ? “Tôi” đã bước vào giờ học đầu tiên trong tâm trạng ra sao ?
- > Đoạn văn diễn tả rất tinh tế tâm lý trẻ thơ : Lúc đầu sợ hãi nhưng rồi cũng dễ dàng thích nghi với môi trường mới, cảm thấy gần gũi với thầy giáo, bạn bè, lớp học và “Tôi” dù đã có lúc vẫn tơ tưởng đến những kỷ niệm đi bẫy chim, nhưng khi bắt đầu giờ học thì rất nghiêm túc, tự tin.
I) Giới thiệu :
1) Tác giả
- Thanh Tịnh ( 1911 – 1988 )
- Quê ở ngoại thành Huế
_Ông từng dạy học viết báo và làm văn
2) Tác phẩm:
- Thể loại : Truyện ngắn
- Trích trong tập “ Quê Mẹ” 1941
II) Đọc - Hiểu văn bản :
III) Phân tích
1)Tâm trạng cảm giác nhân vật “Tôi” trong ngày đầu tiên đi học .
Cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng tác giả khi nhớ về kỉ niệm buổi tựu trường
_Hồi hộp, ngỡ ngàng khi cùng mẹ đến trường
_Giật mìng , lúng túng lo sợ khi nghe gọi đến tên mình
_Vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi vật trong lớp học và với bạn ngồi bên cạnh
uy nghĩ,nuối tiếc,ân hận Bước 5:xd đoạn văn:diễn dịch,quy nạp,song hành. * ? Yếu tố miêu tả,biểu cảm trong văn tự sự ? ?Nêu các bước khi viết đoạn văn tự sự kết hợp miêu tả,biểu cảm? C.Hướng dẫn ở nhà -Học bài -Làm lại bt 1 I.Bài học Từ sự việc và nhân vật đến đoạn văn tự sự có yếu tố miêu tả,biểu cảm. 1.Sự việc: 2.Nhân vật chính: 3.Xây dựng đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm gồm 5 bước Bước 1:lựa chọn sự việc chính Bước 2:lựa chọn ngôi kể Bước 3:Giới thiệu thứ tự kể -KHởi đầu:lời mở đầu:có thể là cảm tưởng,nhận xét hành động - Diễn biến:kể lại sự việc 1 cáh chi tiết có xen miêu tả Kết thúc: suy nghĩ ,tình cảm thái độ của bản thân,bạn bè khi xảy ra sự việc -Bài học KN về tính cẩn thận - Bước 4: Xđ yếu tố miêu tả,biểu cảm dùng trong đoạn văn -Bước 5:Viết tành đoạn văn tự sự kết hợp miêu tả,biểu cảm -Viết câu mở đoạn và các câu trong đoạn - Xếp câu mở đoạn với câu triển khai - Kt tính liên kết ,machj lạc của đoạn văn. II.Luỵện tập Bài 1:gợi ý: Nhập vai ông giáo (tôi)kể lại đoạn văn Bài 2: Đoạn văn trong truyện Lão Hạc của Nam cao Từ đầu:” Hôm sau.hu hu khóc” -Yếu tố miêu tả:Mặt lão đột nhiên co rúm lại -Yếu tố biểu cảm:ko xót xa..l Hạc -Ngôi kể:Tôi(thứ nhất) Ngaøy soaïn:2-10-09 Tuần 8 Tiết 29: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG ( Trích) ( O-Hen-Ri) A.Mục tiêu cần đạt -KHám phá vài nét cơ bản NT truyện ngắn của nhà văn mỹ O-Hen ri -Rung động trước cái hay,cái đẹp và lòng thông cảm của tác giả đối với những nỗi bất hạnh của người nghèo B.Tiến trình lên lớp: 1.Ổn định 2,Bài cũ: ? Cho biết vài nét chính về nhà văn Xec-van-tet? ?Nêu những đặc điểm tương phản của 2 nhân vật đôn-ki-hô-tê và Xan-Chô-pan-xa? 3.Bài mới: Phương pháp Nội dung ?Hãy cho biết vài nét chính về nhà văn O_Hen-Ri? Hs trả lời,gv bổ sung Gv:Cha ông là thầy thuốc,mẹ qua đời khi ông mới lên 3,thuở nhỏ ông ko được học hàh nhiều.Năm lên 15 t ông phải nghỉ học để kiếm sống bằng những nghề:vẽ tranh,nhân viên kế toán,ong chuyên viết truyện ngắn phong phú về đề tài nhưng phần lớn truyện của ông hướng vào cuộc sông nghèo khổ bất hạnh của người dân nước Mỹ. ?Đoạn trích được trích từ đâu? ?Đoịan trích năm f ở vị trí nào? Gv tóm tắt phần đầu Sgv Gv hướg dẫn đọc: phân biệt lời kể, tả của tác giả với những câu trong “ “ lời nói của các nhân vật.Đoạn cuối đọc giọng cảm động nghẹn ngào Gv gọi hs đọc tiếp Gv giải thích từ khó,chú thích :4,6,7,8 ?truyện có nhưng nhân vật nào?nhân vật nào là nhân vật nổi bật nhất? ?Đọc đoạn trích em thấy Giôn –xi-đang ở trong tình trạng ntn? Tìm những câu văn thể hiện tình trạng đó? Dáng vẻ:Giôn xi mở to cặp mắt thẫn thờ.. Giọng nói:cô thều thào ra lệnh”em muốn nhìn” ?Qua chi tiết cho ta thấy cô đang ở trong tình trạng ntn? H:Cô yếu ơt,bệnh nặng =>Cô bị bệnh nặng ,hoàn cảnh nghèo từng làm cô chán nản. ? Và từ đó Giôn xi có suy nghĩ gì? H:khi chiếc lá ..cùng”rụng em sẽ chết ?Qua câu nói đó ta thấy Giôn xi là người ntn? H:ko tin vào cuọc sống ,tâm trạng của kẻ chờ đợi phút chia tay với cuộc đời. ?vì sao Giôn-xi lại chờ đợi cái chết?Qua đó cho thấy Giôn-xi là người ntn? H:do bệnh nặng, nghèo túng khiến cô ko muốn sống -> cô là người thiếu nghị lực ?Vì sao tác giả viết “khi trời vừa hửng sáng thì Giôn xi con người tàn nhẫn lại ra lệnh kéo mành lên” ?theo em Giôn xi có phải là người tàn nhẫn ko? (thảo luận 3 p) Gv bình: Nếu đọc ko kĩ thì ta sẽ hiể lầm cô là người lanmhj lùng thờ ơ với cuộc sống, với bản thân,với bạn mình,đó ko phải là bản tính của cô mà do bệnh nặng do thiếu nghị lực nên cô dợi chiếc lá cuối cùng rụng cô sẽ chết ?hãy cho biết thái độ, lời nói, tâm trạng của cô về sau ntn? - yeáu ñuoái tuyeät voïng (?) Sau moät ñeâm möa gioù döõ doäi, khi chieác maønh ñöôïc keùo leân luùc trôøi vöøa höûng saùng, Gioân – xi ñaõ phaùt hieän ñieàu gì ? chieác laù thöôøng xuaân vaãn coøn ñoù ? (?) Theo em, Gioân – xi ñaõ caûm nhaän ñöôïc ñieàu gì töø chieác laù cuoái cuøng vaãn coøn ñoù ? - Trong chieác laù moûng manh nhoû nhoi aáy chöùa ñöïng moät söùc soáng thaät maõnh lieät beàn bæ (?) Chi tieát Gioân – xi xin chaùo vaø söõa, ñoøi soi göông, muoán ngoài daäy cho thaáy ñieàu ñoåi thay naøo ôû coâ? Nhu caàu soáng ñaõ trôû laïi vôùi Gioân- xi (?) Caâu noùi cuûa Gioân –xi : “chò Xiu thaân yeâu ôi , moät ngaøy naøo ñoù em hi voïng seõ ñöôïc veõ vònh Na- plô” baùo hieäu ñieàu ñoåi thay naøo ôû Gioân- Xi? - Tình yeâu baïn, tình yeâu ngheä thuaät hoäi hoaï ñaõ trôû laïi vôùi Gioân- xi, Gioân xi ñaõ vöôït qua ñöôïc caùi cheát . (?) Vaäy nguyeân nhaân laøm cho Gioân xi khoûi beänh laø gì ? - Chính chieác laù cuoái cuøng ñaõ ñem laïi nhieät tình tuoåi treû cuûa coâ veà laïi cho coâ. Chính laø coâ ñaõ töï chöõa beänh cho mình nhôø chieác laù , baèng chính söï thay ñoåi tinh thaàn, taâm traïng cuûa mình . (?) Vieäc Gioân –xi khoûi beäng noùi leân ñieàu gì ? - Ngöôøi ta coù theå töï chöõa beänh cho mình baèng nghò löïc , baèng tình yeâu cuoäc soáng, baèng söï ñaáu tranh vaø chieán thaéng beänh * Cuûng coá (?) Böùc tranh cuûa cuï Bô-men khoâng phaûi laø thaàn döôïc, noù laø taùc phaåm ngheä thuaät ñöôïc taïo neân bôûi tình yeâu thöông con ngöôøi . töø ñaây em hieåu theâm yù nghóa naøo cuûa truyeän Chieác laù cuoái cuøng ? I.Giới thiệu chung 1.Tác giả -O-hen-ri ( 1862- 1910) là nhà văn Mỹ chuyên viết truyện ngắn -Truỵen của ông phần lớn hướng vào cuộc sống nghèo khổ,bất hạh của người dân Mỹ. 2.Tác phẩm: Đoạn trích là phần cuối truyện ngắn: “Chiếc lá cuối cùng” II.Đọc-hiểu tác phẩm 1.Đọc 2.chú thích III.Phân tích 1.Diễn biến tâm trạng của Giôn-Xi a. Giôn-xi dợi cái chết: Giôn xi là 1 cô gái,là 1 họa sĩ trẻ,bị bệnh nặng,cuộc sống nghèo túng.Cô mất hết nghjị lực sống nằm để chờ chết. Thái độ lời nói , tâm trạng của Giôn xi ban đầu C.Höôùng daãn ôû nhaø Soaïn phaàn tieáp theo Hoïc noäi dung baøi Tuần 8 Tiết 30: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG ( Trích) ( O-Hen-Ri) A.Mục tiêu cần đạt -KHám phá vài nét cơ bản NT truyện ngắn của nhà văn mỹ O-Hen ri -Rung động trước cái hay,cái đẹp và lòng thông cảm của tác giả đối với những nỗi bất hạnh của người nghèo B.Tiến trình lên lớp: 1.Ổn định 2,Bài cũ: 3/Baøi môùi * GV khaùi quaùt noäi dung tieát 1 – chuyeån yù ( 3p) * Tìm hieåu vb tieáp : ( 33) Theo doõi nhaân vaät Xiu cho bieát : (?)Tình yeâu thöông cuûa Xiu ñöôïc bieåu hieän nhö theá naøo ñoái vôùi Gioân – xi khi nhìn laù thöôøng xuaân ít oûi coøn baùm laïi treân caây ? -Em thaân yeâu, thaân yeâu, em haõy nghó ñeán chò, neáu em khoâng coøn nghó ñeán mình nöõa, chò seõ laøm gì ñaây? (?) Xiu ñaõ ñoäng vieân, chaêm soùc Gioân-xi nhö theá naøo ? - quaáy chaùo gaø , pha söõa .. (?) Saùng hoâm sau,Xiu coù bieát chieác laù cuoái cuøng laø laù giaû , laù veõ hay khoâng ? Vì sao ? khoâng bieát thì laøm cho caâu chuyeän ntn? - Khoâng bieát vì khi Gioân Xi theàu thaøo ra leänh keùo maønh leân thì Xiu laøm theo moät caùch chaùn naûn . Chính söï bí maät cuûa cuï Bô-men laøm cho caâu chuyeän theâm baát ngôø vaø haáp daãn (?) Taïi sao taùc giaû laïi ñeå cho Xiu töï keå laïi chuyeän veà caùi cheát vaø nguyeân nhaân daãn ñeán caùi cheát cuûa Cuï Bô-men ? -Taùc duïng khoâng chæ laøm cho caâu chuyeän dieãn bieán moät caùch töï nhieân (?)Qua ñoù ngöôøi ñoïc coù theå thaáy roõ phaåm chaát gì cuûa coâ hoaï só treû naøy ? Kính troïng , nhôù tieác cuï hoaï só , heát loøng vôùi baïn (?) Theo doõi phaàn cuoái vb , cho bieát söï thaät veà chieác laù vaãn coøn coù lieân quan ñeán nhaân vaät naøo ? ( Cuï Bô-men) (?) Cuï Bô-men laø moät hoaï só ngheøo, mong muoán veû ñöôïc moät kieät taùc ngheä thuaät. ôû ñaây cuï ñaõ veõ chieác laù cuoái cuøng vôùi muïc ñích gì ? - Cöuù soáng Gioân xi (?) Hoaï só giaø Bô-men ñaõ veõ böùc tranh chieác laù cuoái cuøng ntn? - veõ aâm thaàm, bí maät trong ñeâm möa gioù laïnh buoát ngoaøi trôøi ) (?) Ngöôøi hoaï só aáy ñaõ phaûi traû giaù nhö theá naøo cho böùc veû chieác laù cuoái cuøng cuûa mình ? (cheát vì vieâm phoåi naëng ) (?) Coù theå goïi böùc tranh Chieác laù cuoái cuøng cuûa cuï Bô-men laø moät kieät taùc ñöôïc hay khoâng ? Vì sao (HSTLN) - Gioáng nhö thaät ( ñeán möùc Gioân-xi laø hoaï só maø khoâng nhaän ra ), taïo ra söùc maïnh khôi daäy söï soáng cuûa con ngöôøi - Ñöôïc veõ bôûi moät hoaï só lao ñoäng queân mình (?) Qua ñaây ta thaáy cuï Bô –men laø moät con ngöôøi ntn? Cao thöôïng, queân mình vì ngöôøi khaùc - Ngheä thuaät chaân chính ñöôïc taïo ra töø tình yeâu thöông con ngöôøi , ngheä thuaät chaân chính laø ngheä thuaät vì con ngöôøi (?) Neùt ñoäc ñaùo cuûa ngheä thuaät truyeän naøy laø hieän töôïng ñaûo ngöôïc tình huoáng 2 laàn, gaây baát ngôø vaø haáp daãn ngöôøi ñoïc . Em haõy laøm roõ ñieàu naøy qua caùch keát thuùc baát ngôø cuûa caâu chuyeän ? - Nhaân vaät Gioân –xi ñi töø cheát ñeán soáng - Cuï Bô-men ñi töø soáng ñeán cheát (?) Töø ñoù, em hieåu gì veà tö töôûng vaø taøi naêng cuûa nhaø vaên , taùc giaû cuûa truyeän Chieác laù cuoái cuøng ? - yeâu thöông , quí troïng ngöôøi ngheøo, taøi vieát truyeän vôùi nhöõng keát thuùc ñoäc ñaùo baát ngôø I.Giới thiệu chung 1.Tác giả .Tác phẩm II.Đọc-hiểu tác phẩm 1.Đọc 2.chú thích III.Phân tích 1. a. b, Tình thöông yeâu cuûa Xiu Em thaân yeâu, em haõy ngó ñeán chò, neáu em khoâng coøn nghó ñeán mình, chò bieát laøm gì ñaây Quaáy chaùo gaø, pha söõa, chaêm soùc cho Gioân-xi Keå chuyeän veà caùi cheát cuûa cuõ Bô-men cho Gioân-xi nghe Kính troïng , nhôù tieác cuï hoaï só , heát loøng yeâu thöông baïn c, Kieät taùc cuûa cuï Bô – men Veõ chieác laù cuoái cuøng ñeå cöùu Gioân – xi veõ aâm thaàm, bí maät trong ñeâm möa gioù laïnh buoát ngoøi trôø Cuï cheát vì vieâm phoåi Cuï laø moät con ngöôøi cao thöôïng , queân mình vì ngöôøi khaùc IV, Toång keát : ghi nhôù sgk /90 C., Höôùng daãn veà nhaø : ( 3p) Hoïc qua vb Chieác laù cuoái cuøng, coù theå khaùi quaùt chuû ñeà tö töôûng vôùi nhöõng khía caïnh naøo ? ( Tình yeâu thöông cao caû cuûa nhöõng con ngöôøi ngheøo khoå vôùi nhau, söùc maïnh cuûa tình yeâu cuoäc soáng chieán thaéng beänh taät ) - Hoïc thuoäc ghi nhôù, toùm taét taùc phaåm - soaïn baøi môùi “Hai caây phong”
File đính kèm:
- VAN8 TU TIET1-30.doc