Giáo án Tin học 6 - Học kì I - Bài 10: Hệ điều hành làm việc gì?

Tiết PPCT: 21 - 22
Tuần: 11
Ngày dạy: 05/11/2013
Lớp: 6A1, 6A2
BÀI 10: HỆ ĐIỀU HÀNH LÀM VIỆC GÌ?
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Học sinh biết được: Hệ điều hành là phần mềm máy tính được cài đặt đầu tiên trong máy tính và được chạy đầu tiên khi khởi động máy tính.
2. Kỹ năng :
- Học sinh biết được hai nhiệm vụ chính của hệ điều hành là điều khiển hoạt động máy tính và cung cấp môi trường giao tiếp giữa người và máy tính.
3. Thái độ :
- Nghiêm túc trong giờ học, có tinh thần phát biểu tham gia xây dựng bài.
II. Chuẩn bị
- Giáo viên : Giáo án, sách giáo khoa, một số hình ảnh về hệ điều hành.
- Học sinh : Sách giáo khoa, vở viết
III. Hoạt động dạy học
1. Kiểm tra bài cũ	(5’)
- Vì sao cần phải có đèn giao thông tại các ngã tư đường phố?
- Thời khóa biểu trong trường em có chức năng gì?
- Cái gì điều khiển máy tính hoạt động?
- Hệ điều hành là phần cứng hay phần mềm? Em hãy giới thiệu vài tên phần mềm mà em biết.
2. Giảng bài mới :
* Giới thiệu bài	(1’)
- Qua bài trước ta đã biết được sự liên quan giữa hệ điều hành với các thiết bị cũng như các phần mềm của máy tính. Nhưng hệ điều hành là thiết bị hay phần mềm và nó được đặt ở chỗ nào trong máy tính và nó điều khiển máy tính như thế nào? Trong bài này ta sẽ giải quyết những vấn đề nêu trên.
* Tiến trình bài dạy
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
Tiết 1
HĐ 1: Tìm hiểu hệ điều hành là gì? (39’)
- GV: Nhắc lại vai trò của hệ điều hành
- HS: Phát biểu vai trò của hệ điều hành
- GV: Các em vừa nhắc lại vai trò của hệ điều hành. Vậy hệ điều hành là gì? Nó có phải là một thiết bị lắp đặt trong máy tính không? Hình thù của nó ra sao?
- GV: Hệ điều hành không phải là một thiết bị được lắp ráp trong máy tính. Vậy hệ điều hành là gì?
- HS: Trả lời
- GV: Vậy phần mềm được chia làm mấy loại?
- HS: Phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng.
- GV: Phần mềm hệ thống quan trọng nhất là gì?
- HS: Phần mềm hệ thống quan trọng nhất là HỆ ĐIỀU HÀNH
- GV: Giới thiệu về lịch sử máy tính, hệ điều hành. Và cho HS quan sát giao diện của HĐH, MS- Dos, Windows.
- HS: Quan sát
- GV: Hãy cho biết em nhìn thấy giao diện của Windows có những đối tượng nào?
- HS: Mycomputer, Word. Excel, 
- GV: Giải thích để HS nhận biết được đâu là chương trình (phần mềm), đâu là thư mục, tệp tin,
- HS: Quan sát
- GV: Khi khởi động máy tính đầu tiên em nhìn thấy từ gì?
- HS: Từ Windows
- GV: Đó chính là con người đang ra lệnh cho máy tính hoạt động và HĐH Windows được chạy trước các chương trình ứng dụng có trong máy tính.
- GV: Phần mềm ứng dụng phải được cài đặt trên nền của một HĐH. Vì thế nó chỉ hoạt động được trên giao diện của HĐH.
- GV: Hãy dự đoán giả sử máy tính có đầy đủ các thiết bị nhưng không cài đặt một HĐH nào thì máy tính đó có hoạt động được không? tại sao?
- HS: Không hoạt động được vì máy tính hoạt động được là nhờ sự điều khiển cuả HĐH
- GV chốt lại: HĐH là chương trình đặc biệt, không có HĐH, máy tính không thể sử dụng được.
1. Hệ điều hành là gì?
- Hệ điều hành là một phần mềm hệ thống của máy tính.
- Hệ điều hành được cài đặt đầu tiên trong máy tính.
Chú ý: Không có HĐH máy tính không thể sử dụng được.
Tiết 2
HĐ 2: Hướng dẫn nhiệm vụ của hệ điều hành (35’)
- GV: Như các em đã biết HĐH là phần mềm được cài đặt vào đầu tiên trong máy tính và nó điều khiển mọi hoạt động của máy tính. Vậy nhiệm vụ chính của HĐH là gì?
- HS: tìm hiểu và tìm ra được hai nhiệm vụ chính của hệ điều hành
- GV: Hãy dự đoán xem nếu đi qua ngã tư vào giờ cao điểm nếu không có hệ thống đèn tín hiệu giao thông sẽ như thế nào?
- HS: Mạnh ai nấy đi, lộn xộn,
- GV: Vậy hậu quả sẽ như thế nào?
- HS: Tai nạn, tranh chấp, xung đột,
- GV: Cho nên mọi hoạt động của phương tiện tham gia giao thông phải chấp hành đèn tín hiệu giao thông. Hệ thống đèn tín hiệu này chính là sự điều hành tham gia giao thông.
- GV: Trong máy tính cũng vậy cần phải có HĐH để điều khiển mọi hoạt động của máy tính như: điều khiển các thiết bị, phần cứng, phần mềm, tài nguyên có trong máy tính
- HS: Hiểu được hai nhiệm vụ của hệ điều hành
- GV: treo hình các phần mềm cần các thiết bị điều khiển. 
- HS: quan sát, nắm được mối liên hệ giữa HĐH với phần cứng, phần mềm
- GV chốt lại: HĐH điều khiển phần cứng và tổ chức thực hiện các chương trình máy tính.
- GV: Giao diện là gì?
- GV: treo hình giao diện Windows và giới thiệu để HS rõ. Giao diện là môi trường giao tiếp cho phép con người trao đổi thông tin với máy tính trong quá trình làm việc.
- HS: Quan sát
- GV: Thao tác: nháy chuột, mở một phần mềm, gõ vài kí tự,  những thao tác đó chính là con người đã ra lệnh cho máy tính làm việc và HĐH có nhiệm vụ điều khiển phần cứng, tổ chức việc thực hiện các chương trình.
- GV: Giải thích, nêu mối liên hệ giữa HĐH, phần cứng và các chương trình ứng dụng.
- HS: Lắng nghe
- GV: Có thể chia công việc hệ điều hành làm 2 nhóm: nhiệm vụ hệ thống và giao diện người dùng. Vậy tổ chức và quản lý thông tin trên đĩa cứng là nhiệm vụ thứ nhất được đề cập ở bài sau.
- GV: Hãy liệt kê một số tài nguyên của máy tính?
- HS: Một số tài nguyên của máy tính: Dữ liệu, các thiết bị phần cứng, phần mềm 
2. Nhiệm vụ chính của HĐH

- Điều khiển phần cứng.
- Tổ chức thực hiện các chương trình máy tính.
- Cung cấp giao diện cho người dùng. 
Chú ý: Giao diện là môi trường giao tiếp cho phép người dùng trao đổi thông tin với máy tính trong quá trình làm việc.
- Tổ chức , quản lí thông tin trong máy tính.
3. Củng cố: (9’)
- Hệ điều hành là một thiết bị được chế tạo và gắn bên trong máy tính? Đúng hay sai?
- Mọi máy tính đều phải được cài đặt hệ điều hành trước khi sử dụng? Đúng hay sai?
- Hệ điều hành có các chức năng nào?
+ Tổ chức thực hiện các chương trình
+ Cung cấp môi trường tương tác giữa thiết bị với người dùng
+ Tổ chức quản lí và sử dụng tài nguyên máy tính
+ Tất cả các phương án trên
- Trong các phần mềm dưới đây, phần mềm nào là tên của một hệ điều hành:
+ Microsoft Excel 
+ Microsoft Word
+ Microsoft Paint 
+ Microsoft Windows
4. Dặn dò: (1’)
- Về nhà ôn lại kiến thức học hôm nay
- Chuẩn bị trước bài 11: “Tổ chức thông tin trong máy tính”.
IV: Rút kinh nghiệm