Giáo dục sống khoẻ mạnh và kỹ năng sống

 môc tiªu quan träng cña GD.- Nền GD ®· quan t©m cung cÊp cho ng­êi häc nh÷ng kiÕn thøc, th¸i ®é vµ kỹ n¨ng cÇn thiÕt ®Ó chuÈn bÞ cho ng­êi häc gia nhËp cuéc sèng XH- Tuy nhiªn, nh÷ng néi dung ®ã ch­a ®­îc gäi tªn lµ gi¸o dôc KNS.33Tầm quan trọng của giáo dục KNSTạo sự hiểu biết và cung cấp thêm thông tin về mối quan hệ giữa con người và cách sống.Đề cao những giá trị và thái độ tích cực đối với các chuẩn mực về văn hoá, xã hội, đạo đức và sự công bằng, chính trực.Nâng cao lòng tự tin, tự đánh giá đúng và khả năng tự hiểu mình ở mỗi người.Lý giải được cảm xúc của bản thân để phát triển KN tự điều chỉnh.34Tầm quan trọng của giáo dục KNSPhát triển lòng tự trọng và tôn trọng đối với người khác, chấp nhận đặc tính riêng của mỗi cá thể.Phát triển lòng thông cảm, nhân ái giữa con người với con người.Phân tích được những ảnh hưởng của gia đình, xã hội, kinh tế và chính trị lên cách cư xử của con người với con ngườiRèn luyện cách tự kiềm chế bản thân và năng lực ứng phó đối với trạng thái căng thẳng(stress).35TRỌNG TÂM CỦA GIÁO DỤC KNSSự tham gia năng động tích cực của người học (quá trình đối thoại cùng học hỏi).Giúp người học tự phản ánh, nhận diện và phân tích vấn đề, thực hành giải quyết vấn đề một cách sáng tạoLưu ý đến sự hình thành và thay đổi hành vi:	-Kiến thức: có thể tiếp thu từ bên ngoài	-Thái độ-kỹ năng-hành vi:do quá trình cá nhân tự rèn luyện mà hình thành.36BỐI CẢNH GIÁO DỤC KNSKỹ năng sống thường gắn với một bối cảnh,với một nội dung giáo dục nhất định để người ta có thể hiểu và thực hành một cách cụ thể.Lồng ghép giáo dục KNS vào các môn học,chủ đề, các nội dung gắn với những vấn đề bức xúc trên thực tế.KNS được hiểu theo nhiều cách ở từng quốc gia,có nhiều cách để lồng ghép.37PHƯƠNG PHÁP HƯỚNG DẪN GD SỐNG KHOẺ MẠNH VÀ KNSPhương pháp chủ động: Động não, làm việc theo nhóm nhỏ, theo cặp, sắm vai, nghiên cứu trường hợp, kể chuyện, trò chơi,kịch, tiểu phẩm, rối, các phương pháp tham gia( vẽ hình, sơ đồ, xếp hạng,..)Dựa trên và khai thác kinh nghiệm sống của người học.38KNS HƯỚNG ĐẾN CUỘC SỐNG LÀNH MẠNHBiết cách tự bảo vệ trước nguy cơ ảnh hưởng cuộc sống khoẻ mạnh và an toàn và thực hiện quyền của mình.Làm chủ bản thân có khả năng thích ứng, ứng phó trước những tình huống khó khăn trong giao tiếp hằng ngày.Rèn luyện cách sống có trách nhiệm với bản thân, bạn bè, gia đình và cộng đồng trong một xã hội hiện đại.Mở ra các cơ hội, hướng suy nghĩ, hướng đi tích cực và tự tin giúp bản thân tự có quyết định và chọn lựa đúng.39TÓM LẠI, GIÁO DỤC KNS NHẮM:Khuyến khích một sự đổi mới và chuyển hướng trong cách nhìn, cách nghĩ và cách làm của mọi người.Thúc đẩy sự tương tác mọi người với nhảu trong quá trình học tập, rèn luyện KNS.Quá trình đó giúp mọi người tự nhận thức, tăng KN giao tiếp,có suy nghĩ và hành động có trách nhiệm và biết thể hiện sự cảm thôngvới người khác cũng như có thái độ hợp tác.Mở ra hướng đi tích cực hơn cho bản thân(cách suy nghĩ mới,niềm hy vọng,..)Tạo không khí sinh động, thoải mái, vui tươi và thúc đẩy sự sáng tạo.40KỸ NĂNG GIAO TIẾPKN giao tiếp giúp quá trình giữa các cá nhân với tập thể.Giúp cá nhân bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc và tâm trạng của mình để người khác hiểu.KN hợp tác và làm việc tập thể giúp đem lại hiệu quả cho nhóm và giúp cá nhân tăng cường sự tự tinvà hiệu quả trong việc thương thuyết, xử lý tình huống và giúp đỡ người khác.41KN GIAO TIẾP GỒM:Kỹ năng thiết lập tình bạnKỹ năng thông cảmKỹ năng đứng vững trước sự lôi kéo của bạn bè.Kỹ năng thương lượng và xử lý mâu thuẩnKỹ năng giải quyết xung đột không dùng bạo lựcKỹ năng giao tiếp hiệu quả42KỸ NĂNG TỰ NHẬN THỨCKỹ năng tự nhận thức giúp hiểu rõ bản thân mình.Tự nhận thức là cơ sở quan trọng giúp cho giao tiếp có hiệu quả và có tinh thần trách nhiệm đối với người khác.Khi nhận thức rõ về bản thân sẽ giúp cá nhân thể hiện sự tự tin và tính kiên định để có thể giải quyết vấn đề và ra quyết định hiệu quả đồng thời giúp cá nhân đặt mục tiêu phấn đấu phù hợp và thực tế.43KỸ NĂNG TỰ NHẬN THỨC GỒM:Kỹ năng tự đánh giá Xác định điểm yếu, mạnh của bản thânKỹ năng suy nghĩ tích cực44MỘT SỐ KỸ NĂNG SỐNG CƠ BẢNKỹ năng giao tiếpKỹ năng tự nhận thứcKỹ năng xác định giá trịkỹ năng kiên địnhKỹ năng ra quyết định và giải quyết vấn đềKỹ năng xác định mục tiêuKỹ năng ứng phó và xử lý căng thẳng45Cöa sæ JOHARIMë: Nh÷ng ®iÒu ta biÕt vÒ b¶n th©n vµ ng­êi kh¸c còng biÕt (tªn t«i, nÐt mÆt cña t«i..).	Mï: Nh÷ng ®iÒu ng­êi kh¸c biÕt vÒ b¶n th©n ta mµ ta kh«ng biÕt ( mét thãi quen, c¸ch suy nghÜ nµo ®ã mµ b¶n th©n kh«ng nhËn biÕt)GiÊu kÝn: Nh÷ng g× ta biÕt vÒ b¶n th©n m×nh nh­ng ng­êi kh¸c kh«ng biÕt( m¬ ­íc thÇm kÝn cña t«i..)	 Chưa biết: Nh÷ng ®iÒu b¶n th©n kh«ng biÕt vµ ng­êi kh¸c còng kh«ng biÕt(T«i sẽ ë ®©u sau 10 n¨m?..)46KỸ NĂNG XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊGiá trị là thái độ, niềm tin, chính kiến và cách suy nghĩ của bản thân mình, trong đó có những suy nghĩ chủ quan, thành kiến mà bản thân không nhận raXác định giá trị là hiểu rõ những thái độ, niềm tin và cách suy nghĩ đó và khắc phục thái độ phân biệt đối xử, thành kiến..Xác định giá trị sẽ có tác động đến quá trình ra quyết định, giải quyết vấn đề cũng như giao tiếp với người khác47KN XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ GỒM:Kỹ năng hiểu được quy tác xã hội,niềm tin, nền tảng đạo đức,văn hoá, giới tính,,lòng vị tha, nhận thức được thành kiến và sự phân biệt đối xửKỹ năng xác định cái gì là quan trọng,có ảnh hưởng đến thái độ, giá trị và hành viKỹ năng đối phó với sự phân biệt đối xử và thành kiếnXác định và làm theo những quyền, trách nhiệm và công bằng xã hội48KỸ NĂNG RA QUYẾT ĐỊNHTrong cuộc sống mỗi người hằng ngày phải ra nhiều quyết định.Tuỳ theo tình huống xẩy ra người ta phải lựa chọn ra một quyết định Do đó phải cân nhắc lựa chọn thận trọng những quyết định, lường trước được những hậu quả trước khi ra quyết định của mình49KỸ NĂNG RA QUYẾT ĐỊNH GỒM:Kỹ năng suy nghĩ mang tính phê phán và sáng tạoKỹ năng giải quyết vấn đềKỹ năng phân tích để đánh giá những nguy cơKỹ năng đưa ra được giải pháp khácKỹ năng thu thập thông tin,đánh giá thông tinKỹ năng đánh giá những hậu quả50CÁC BƯỚC RA QUYẾT ĐỊNH 1.Xác định vấn đề2.Thu thập thông tin3. Liệt kê các giải pháp lựa chọn4. Kết quả sự lua chọn: cảm xúc,giá trị5. Ra quyết định6. Hành động7. Kiểm định lại hiệu quả của quyết định51KỸ NĂNG KIÊN ĐỊNHKN kiên định là KN thực hiện được những gì mình muốn hoặc từ chối bằng được những gì mình không muốn với sự tôn trọng có xem xét tới quyền và nhu cầu của người khác với quyền và nhu cầu của mình một cách hài hoà đúng mựcKỹ năng kiên định là sự cân bằng giữa hiếu thắng, vị kỷ và phục tùng, phụ thuộc52Tính kiên địnhCởi mở và thành thật với bản thân và người khácLắng nghe ý kiến người khácBày tỏ sự thông cảm đối với hoàn cảnh của người khácTự trọng và tôn trọng người khácXử lý cảm xúc của mìnhThể hện rõ ý kiến và mong muốn của mìnhThực hiện theo ý muốn của mình mà không tổn hại đến người khácNói không và giải thích lý do53Thái độ hung hăng, hiếu thắngThực hiện bằng được điều mình muốn bất kể điều gì, thậm chí làm phương hại đến quyền lợi người khácBuộc người khác làm điều họ không muốnNói lớn tiếng và thô lỗNgắt lời người khácLuôn đặt nhu cầu và quyền lợi của mình lên trên54Thái độ phục tùngYên lặng vì sợ người khác giậnTránh xung độtĐồng ý trong khi lòng không vuiLuôn đặt nhu cầu người khác lên trênChiều theo những việc mình không muốnTrong lòng giân dữ nhưng không nói raKhông có thái độ cương quyếtBiện minh hành động của mình là vì người khác55CÁC YẾU TỐ CHÍNH CỦA KIÊN ĐỊNHBiết rõ bạn muốn gì và cần gìCó thể nói lên điều mình muốn và cầnTin rằng mình có giá trịCố gắng và có quyết tâm để lo cho nhu cầu và sự an toàn của mìnhLưu ý: KN kiên định có thể rèn luyện được.KN KĐ làm tăng thêm sự tự tin, giúp bạn cảm thấy thoải mái khi ứng phó với các tình huống.56Ba loại hành vi biểu hiện thái độ kiên địnhTừ chối:	- Khẳng định vị trí của bạn	- Trình bày lý do	- Bày tỏ quan điểmBày tỏ thái độ:Bày tỏ cảm xúc tích cựcBày tỏ cảm xúc tiêu cựcĐề nghị: Nêu vấn đề Đưa ra đề nghịLàm sáng tỏ57THỂ HIỆN THÁI ĐỘ KIÊN ĐỊNHQuyền được thể hiện thái độ kiên địnhQuyền được đối xử với thái độ tôn trọngQuyền được lựa chọn nói không mà không có lỗiQuyền được bày tỏ suy nghĩ của mìnhQuyền được có thời gian để suy nghĩ dầnQuyền được thay đổi ý địnhQuyền được hỏi thêm thông tin cần thiếtQuyền được yêu cầu điều mình muốnQuyền được cảm thấy tích cực về bản thân58KỸ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI TÌNH HUỐNG CĂNG THẲNGKhi một cá nhân có khả năng đương đầu với sự căng thẳng thì căng thẳng lại là một nhân tố tích cực bởi vì chính những sức ép sẽ ép buộc cá nhân đó phải tập trung vào công việc của mình và ứng phó một cách thích hợp. Tuy nhiên sự căng thẳng còn có sức mạnh huỷ diệt cuộc sống cá nhân nếu nó quá lớn và không giải toả nổi nếu thiếu kỹ năng ứng phó.59Biểu hiện của sự căng thẳngYếu tố cơ thể:Mệt mỏiĐổ mồ hôiChóng mặtĐau bắp cơNgất xỉuTim đập nhanhMệt lả ngườiĐau đầu60Biểu hiện của sự căng thẳngYêú tố tình cảm:- Có nhiều cảm xúc lẫn lộn, thay đổi nhau Có mặc cảm tội lỗi Nổi giận Cảm thấy vô vọng Cảm thâý xa lạDễ nổi nóng, nổi cáuTự đổ lỗi cho bản thânCảm thấy bồi hồi lo lắng Hân hoan cao độ Buồn Cảm thấy bị dồn nén Mất phương hướng Cảm thấy dễ bị tổn thương 61Biểu hiện của sự căng thẳngYếu tố tư duy suynghĩ Khó tập trung Không muốn suy nghĩ gì nữa Ý nghĩ quẩn quanh Suy nghĩ chậmKhông nhớ, bị lẫn lộnSuy nghĩ tiêu cực Nghi ngờ Hoang tưởng Không biết quyết định thế nào Hồi tưởng lại những sự buồn phiền gần đây Cảm thấy mất lòng tin62Biểu hiện của sự căng thẳngYếu tố hành vi- Khó ngủ, ăn không ngon Nói năng không rõ ràng, khó hiểu Nói năng liên tục về một sự việc Hay tranh luận Rút lui Phóng đại Không muốn tiếp xúc với người khác Uống rượu bia Uống thuốc an thần không năng động 63KỸ NĂNG ĐẶT MỤC TIÊUMục tiêu là điều chúng ta muốn thực hiện, muốn đạt tới. Muốn thực hiện được mục tiêu phải có quyết tâm và phải có cam kết với chính mình hoặc với người khác.Mục tiêu phải thể hiện ngôn từ rõ ràng; phải có tính khả thi; ai là người hppx trợ giúp đỡ mình thực hiện mục tiêu đó; trong thời gian bao lâu phải hoàn thành;thuận lợi khó khăn; So sánh mục tiêu với kết quả cuối cùng64XIN CÁM ƠN!65