Giới thiệu tranh thơ Đường

ọc như chenKhô tươi thay đổi hai phen năm trònLửa đồng thiêu cháy vẫn cònGió xuân thổi tới mầm non vẫn trồiXa xa thơm ngát dặm dàiThành hoang láng biếc khi trời tạnh mưaVương tôn đi lại tiễn đưaBiết bao tình biệt đầm đìa lướt theo16Quán LiệpVương DuyPhong kính giác cung minh Tướng quân liệp Vị Thành Thảo khô ưng nhãn tật Tuyết tận mã đề khinhHốt quá Tân Phong thịHoàn quy Tế Liễu dinhHồi khan xạ điêu xứThiên lý mộ vân bình.Xem Cuộc SănLê Nguyễn LưuGió mạnh cung sừng bậtTướng quân săn Vị ThànhTuyết tan chân ngựa nhẹCỏ úa mắt ưng nhanhGhé chợ Tân Phong chútVề dinh Tế Liễu quanhNgảnh trông nơi bắn sẻNgàn dặm phủ mây xanh.17Xuân Khuê TứTrương Trọng Tố Niệu niệu thành biên liễuThanh thanh mạch thượng tangĐề lung vong thải diệpTạc dạ mộng Ngư DươngÝ Xuân Trong Phòng KhuêLê Minh UyênLiễu phất phơ bên thànhTrên bờ dâu xanh xanhMang gùi quên hái láÐêm qua mộng Ngư thành18Tái Hạ Khúc Kỳ Nhất Lư LuânNguyệt hắc nhạn phi caoThiền vu dạ độn đàoDục tương khinh kỵ trụcĐại tuyết mãn cung đao Khúc Hát Dưới Ải Lê Nguyễn LưuTrăng mờ nhạn vút caoChúa giặc tối bôn đàoRuổi ngựa toan xua đuổiTuyết tràn bám nỏ đao.19Quá Hoa Thanh Cung Tuyệt Cú Tam Thủ Kỳ IĐỗ MụcTrường An hồi vọng tú thành đôiSơn đính thiên môn thứ đệ khaiNhất kỵ hồng trần phi tử tiếuVô nhân tri thị lệ chi lai.Đi Qua Hoa Thanh CungTương NhưNgoảnh lại Trường An tựa gấm thêu Đầu non nghìn cửa mở liền nhau Bụi hồng ngựa ruổi, phi cười nụ Vải tiến mang về ai biết đâu. Câu 3 và 4 : Một người cỡi ngựa tung bụi hồng, quý phi mỉm cười Không ai biết ấy là quả vải đã tiến về cung.20Sơn Hành Đỗ MụcViễn thượng hàn sơn thạch kính tàBạch vân sinh xứ hữu nhân giaĐình xa tọa ái phong lâm vãnSương diệp hồng ư nhị nguyệt hoaĐi Đường NúiNguyễn Phước HậuChênh vênh núi đá lạnh đường xa, Mây trắng lửng lơ thoáng thấy nhà. Ngồi ngắm rừng phong, xe đỗ lại, Tháng hai sương lá đỏ hơn hoa.21Mạn Thành Nhất Thú Đỗ PhủGiang nguyệt khứ nhơn chỉ sổ xíchPhong đăng chiếu dạ dục tam canhSa đầu túc lộ liên quyền tĩnhThuyền vĩ khiêu ngư bát lạt minh.Mạn hứngLê Minh UyênKhông xa thuyền khách sông cùng trăngÐèn báo canh ba sắp bước sangÐầu bãi co chân cò dỗ giấcSau thuyền tiếng cá vọng dư âm22Thiếu Niên HànhVương DuyNhất thân năng tý lưỡng điêu hồLỗ kỵ thiên quần chích tự vôThiên tọa kim an điều bạch vũPhân phân xạ sát ngũ thiền vu.Bài Hát Tuổi TrẻVũ Thế NgọcTân Phong rượu quý mười ngàn đấu, Du hiệp Hàm Dương khách trẻ trung. Tương phùng hào khí cùng bạn uống, Bên lầu bờ liễu ngựa buông cương.23Tảo Phát Bạch Đế Thành Lý BạchTriêu từ bạch đế thải vân gianThiên lý Giang Lăng nhất nhựt hoànLưỡng ngạn viên thanh đề bất tậnKhinh chu dĩ quá vạn trùng san.Sáng Rời Thành Bạch ĐếTản ÐàSớm ra Bạch Đế thành mây, Giang Lăng nghìn dặm một ngày về luôn, Hai bờ tiếng vượn véo von, Thuyền lan đã vượt núi non vạn trùng.24Trúc Lý QuánVương DuyĐộc tọa u hoàng lý Đàn cầm phục trường khiếu Thâm lâm nhân bất tri Minh nguyệt lai tương chiếu.Quán Trúc Lý Hữu NguyênKhóm trúc ngồi riêng bóng Gảy đàn lại hát ca Rừng sâu người đâu biết Trăng sáng đến cùng ta . 25Hà Mãn TửTrương Hựu Cố quốc tam thiên lý, Thâm cung nhị thập niên. Nhất thanh “Hà mãn tử”, Song lệ lạc quân tiền. Hà Mãn TửKhông Rõ TênQuê cũ cách xa nghìn dặm trường, Một mình cung thẳm hai mươi sương. Một điệu khúc ca “Hà Mãn Tử”, Hai hàng lệ nhỏ trước quân vương. Hà mãn tử là tên một bài hát nói về một cô gái hát ở Thương Châu bị tội tử hình, dâng khúc Hà mãn tử để xin chuộc mạng, nhưng cũng không khỏi chết. Dịch nghĩa :Quê cũ cách xa đến ba nghìn dặm, Vào nơi cung sâu đã hai mươi năm. Một tiếng ca Hà Mãn Tử, Hai hàng lệ rơi trước mặt nhà vua. 26Tái Hạ Khúc Nhị Kỳ Lư LuânLâm hạ thảo kinh phong Tướng quân dạ dẫn cungBình minh tầm bạch vũ Một tại thạch lăng trung.Khúc Hát Dưới ẢiLê Nguyễn LưuCỏ dạt gió rừng lênTướng quân tối bắn tênSớm mai tìm dấu vếtGóc đá rớt kề bên.27Tặng Uông LuânLý BạchLý Bạch thừa chu tương dục hànhHốt văn ngạn thượng đạp ca thanh Đào hoa đàm thuỷ thâm thiên xích Bất cập Uông Luân tống ngã tình. Tặng Uông LuânTản ÐàSắp đi Lý Bạch ngồi thuyền, Trên bờ chân giậm, nghe liền tiếng ca. Nước đầm nghìn thước Đào Hoa, Uông Luân, tình bác tiễn ta sâu nhiều. Ðào Hoa Ðàm : tên một cái đầm tại tỉnh An Huy, nước sâu không thấy đáy28Trừ Châu Tây GiảnVi Ứng VậtĐộc liên u thảo giản biên sanhThượng hữu hoàng ly thâm thụ minhXuân triều đái vũ vãn lai cấpDã độ vô nhân chu tự hoành.Khe Tây Giản Ở Trừ ChâuLê Nguyễn LưuRiêng thương cỏ rối mọc bờ khe,Cây rậm hoàng oanh hót mải mêMưa đổ dục triều xuân vội vãThuyền không nằm lạng bến đò quê. Dịch nghĩa :(Ta) Chỉ ưa đám cỏ xanh tốt mọc ở bên bờ kheTrên những lùm cây rậm rạp có chim hoàng oanh hótNước triều mùa xuân theo mưa chiều lên mauCon đò ngoài bến đồng không có ngườinằm quay ngang. 29Tòng Quân HànhVương Xương LinhThanh hải trường vân ám tuyết sơnCô thành dao vọng Nhạn Môn quanHoàng sa bách chiến xuyên kim giápBất phá Lâu Lan chung bất hoàn.Bài Hành Theo QuânPhụng HàBiển xanh, núi tuyết ẩn mây ngàn, Thành côi xa ngắm ải Ngọc Quan. Bắc phạt, bụi vàng xuyên áo giáp, Chưa diệt Lâu Lan, chẳng về làng.30Vịnh NgaLạc Tân VươngNga nga ngaKhúc hạng hướng thiên caBạch mao phù lục thủyHồng chưởng bát thanh ba. Vịnh NgỗngLê Minh UyênNgỗng ơi , hỡi ngỗng ơiNgẩng cổ ca vang trờiNước lục điểm lông trắngChân hồng rẻ sóng bơi31Tầm Ẩn Giả Bất Ngộ Giả Đảo Tùng hạ vấn đồng tử Ngôn sư thái dược khứ Chỉ tại thử sơn trung Vân thâm bất tri xứ. Tìm Ẩn Sĩ Không GặpTản ÐàGốc thông hỏi chú học trò Rằng: thầy hái thuốc lò mò đi xa Ở trong núi ấy thôi mà Mây che mù mịt biết là đi đâu. 32Thiếu Niên HànhLệnh Hồ SởGia bổn Thanh hà trụ Ngũ thànhTu bằng cung tiễn đắc công danhĐẳng nhàn phi khống thu nguyên thượngĐộc hướng hàn vân thí xạ thanh.Bài Hát Tuổi TrẻKhông Rõ TênNhà sông Thanh, Ngũ Thành cư trú Nhờ cung tên thành tựu tiếng thơm Ngựa phi khắp chốn thảo nguyên Trong mây chim hót, buông tên xé trời33Vịnh LiễuHạ Tri ChươngBích ngọc trang thành nhất thụ caoVạn điều thùy hạ lục ti thaoBất tri tế diệp thùy tài xuấtNhị nguyệt xuân phong tự tiễn đao.Vịnh Cây LiễuXích Bích KiềuCây cao đã thành màu ngọc biếc Vạn nhánh treo lủng liểng tơ xanh Mềm thon lá nhỏ trên cành Tháng hai gió bén ngót thành tiễn đao. 34Hoàng Hạc Lâu TốngMạnh Hạo Nhiên Chi Quảng LăngLý BạchCố nhân tây từ Hoàng Hạc lâuYên hoa tam nguyệt hạ Dương ChâuCô phàm viễn ảnh bích không tậnDuy kiến Trường Giang thiên tuế lâu.Tại Lầu Hoàng Hạc Tiễn Mạnh Hạo Nhiên Ði Quảng LăngNgô Tất TốBạn từ lầu Hạc lên đường Giữa mùa hoa khói Châu Dương xuôi dòng Bóng buồm đã khuất bầu không Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời35Xuân HiểuMạnh Hạo NhiênXuân miên bất giác hiểu,Xứ xứ văn đề điểu.Dạ lai phong vũ thanh,Hoa lạc tri đa thiểu.Sáng Mùa XuânTương NhưGiấc xuân, sáng chẳng biết; Khắp nơi chim ríu rít; Đêm nghe tiếng gió mưa; Hoa rụng nhiều hay ít ?36Vọng Nguyệt Hoài ViễnTrương Cửu LinhHải thượng sinh minh nguyệtThiên nhai cộng thử thìTình nhân oán dao dạCánh tịch khởi tương tưDiệt chúc lân quang mãnPhi y giác lộ tiBất kham doanh thủ tặngHoàn tẩm mộng giai kỳ. Ngắm Trăng Nhớ Người XaNguyễn Hữu BổngVầng trăng mọc ở biển khơi, Cùng chung một lúc góc trời soi chung. Đêm xa ai đó sầu mong, Thâu canh ai nhớ, mơ mòng nhớ ai? Tắt đèn yêu bóng nga soi, Khoác lên chiếc áo đượm mùi sương pha. Khôn đem ánh sáng cho mà, Ngủ đi trong mộng họa là gặp nhau.37Tương TưVương DuyHồng đậu sinh nam quốcXuân lai phát kỷ chiNguyện quân đa thái biệtThử vật tối tương tư.Nhớ NhauHải ÐàNước nam sinh đậu đỏ Xuân về nở cành xinh Chàng ơi hái nhiều nhé Nhớ nhau tha thiết tình Miền Nam : phần đất phía Nam của sông Trường Giang Ðậu đỏ còn có một tên khác " Tương tư tử “ tức kẻ tương tư 38Đăng Quán Tước Lâu Vương Chi HoánBạch nhật y sơn tận Hoàng hà nhập hải lưu Dục cùng thiên lý mục Cánh thượng nhất tằng lâu.Lên Lầu Quán TướcTrần Trọng SanMặt trời đã khuất non cao Sông Hoàng cuồn cuộn chảy vào bể khơi Muốn xem ngàn dặm xa xôi Hãy lên tầng nữa trông vời nước non Lầu Quán Tước ở Sơn Tây , người đời Ðường hay đề thơ tại đấy39Thanh MinhĐỗ MụcThanh minh thời tiết vũ phân phânLộ thượng hành nhân giục đoạn hồnTá vấn tửu gia hà xứ hữuMục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn.Thanh MinhTương NhưThanh minh lất phất mưa phùnKhách đi đường thấm nỗi buồn xót xaHỏi thăm quán rượu đâu à ?Mục đồng chỉ lối Hạnh Hoa thôn ngoài 40Tĩnh Dạ TứLý BạchSàng tiền minh nguyệt quangNghi thị địa thượng sươngCử đầu vọng minh nguyệtĐê đầu tư cố hương. Cảm Hứng Trong Đêm VắngLê Minh UYên Ánh trăng rơi trước giường,Ngỡ đất mù hơi sương.Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,Cúi đầu nhớ cố hương.41Họa Ưng Đỗ PhủTố luyện phong sương khởiThương ưng họa tác thùSong thân tư giảo thốTrắc mục tự sầu hồThao tuyền quang kham tríchHiên doanh thế khả hôHà đương kích phàm điểuMao huyết sái bình vu.Chim Ưng Vẽ Không Rõ Tên Ưng xanh ai khéo vẽ vời, Nổi trên lụa trắng, một trời gió sương. Gườm gườm đôi mắt liếc ngang, Nghiêng nghiêng mình né như đương rình mồi. Dây xinh, vòng sáng hẳn hoi, Gọi thường bay xuống hiên ngoài cũng nên! Bao giờ đánh bọn chim hèn, Máu lông tung rắc giữa miền đồng hoang?42Khách ChíĐỗ PhủXá nam xá bắc giai xuân thủy , Ðản kiến quần âu nhật nhật lai . Hoa kiến bất tằng duyên khách tảo , Bồng môn kim thủy vị quân khai . Bàn tôn thị viễn vô kiêm vị , Tôn tửu gia bần chỉ cựu phôi . Khẳng dữ lãng ông tương đối ẩm , Cách ly hô thủ tận dư bôi. Khách ĐếnTrần Trọng SanNước xuân đầy rẫy bắc nam; Ngày ngày âu vẫn thường sang chơi nhà. Chưa vì khách quét lối hoa, Cửa bồng nay mới mở ra vì người. Chợ xa thiếu vị dâng mời; Nhà nghèo, chỉ có rượu ôi lâu ngày. Với ông hàng xóm cùng say, Gọi đem hết rượu ra ngay bên rào.43Đại Lâm Tự Đào HoaBạch Cư DịNhân gian tứ nguyệt phương phỉ tậnSơn tự đào hoa thủy thịnh khaiTtrường hận xuân quy, vô mịch xứBất tri chuyển nhập thử trung lai.Hoa Đào Ở Chùa Đại LâmVô DanhTháng tư hương sắc phai tàn hết Chùa núi đào hoa mới nở đầy Còn giận xuân đi không dấu vết Đâu ngờ xuân đến nở nơi đây. 44Cổ PhongLý ThânSừ hòa nhật đương ngọHãn tích hòa hạ thổThùy tri bàn trung xanLạp lạp giai tân khổ.Thơ Cổ PhongCa DaoCày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầy Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.