Học đàn guitar guide

LỊCH SỬ ÂM NHẠC VIỆT NAM

PHẦN I: KHÁI QUÁT VỀ ÂM NHẠC VIỆT NAM

 VÀ LỊCH SỬ ÂM NHẠC VIỆT NAM

BÀI 1

(2 tiết)

ÂM NHẠC VIỆT NAM LÀ SẢN PHẨM CỦA NỀN VĂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ TÂM LINH CỦA CÁC CƯ DÂN TRÊN ĐẤT NƯỚC TA

I. ÂM NHẠC RA ĐỜI SỚM

Sự hiện diện sớm của con đường trên đất nước ta

Sự định cư một cách liên tục qua các thời đó là đồ đá đồ đồng đồ sắt

- các cư dân nơi đây sớm bước vào một thời đại văn minh trồng lúa nước và các kỹ thuật chế tác đồ gốm

- Âm nhạc Việt Nam là một nền âm nhạc đa sắc tộc

- Địa lý nơi đây rất đa dạng có nhiệu sông núi ngăn cách các vùng dân cư đã ảnh hưởng tới từng vùng từng dân tộc

- Âm nhạc Việt Nam gắn liền với đặc sản quê hương và cuộc sống lao động của các cư dân

-các đặc sản địa phương liên quan đến các nhạc cụ

- Âm nhạc Việt Nam với ngọn nguồn tâm linh tín ngưỡng và phong tục tập quán dân tộc

- Đón nhận thêm nhiều tôn giáo mới như :phật giáo,thiên chúa giáo

 

pdf49 trang | Chia sẻ: baobinh26 | Lượt xem: 775 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Học đàn guitar guide, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút TẢI VỀ ở trên
-----2-------2-------2--- 
D-----2-------2-------2-------2--- 
A-----0-------0-------0-------0--- 
E--- -------------------------------- 
“Ngắt” là làm cho hợp âm vừa đàn tắt tiếng ngay. Nếu viết thành nốt nhạc thì 
sẽ là: 
Phách 1: đen 
Phách 2: móc đơn + lặng móc đơn . 
“Ngắt” là thể hiện của dấu “lặng móc đơn” này 
Nghe đệm điệu Slow chuỗi 4 hợp âm Am – Dm – E7 – Am như sau : 
SLO W FOX : Tương tự như SLOW nhưng đệm nhanh hơn 
SWING : Tương tự như SLOW FOX nhưng nhanh và nhộn hơn 
BLUES : Tương tự như SLOW, nhưng có thể không cần ngắt ở phách hai, 
nghĩa là đánh trải 2 hợp âm đều đặn, chậm và đậm tính day dứt ! Thực sự nghe 
ra thì rất gần với SLOW 
MARCH : Cũng vẫn 2 phách nhưng đàn một cách mạnh mẽ, rắn rỏi : p - trải – 
p - trải 
Ðếm 1 2 3 4 
E-------------0---------------0--- 
B-------------1---------------1---- 
G-------------0---------------0--- 
D-------------2---------------2---- 
A-----3---------------3------------ 
E----------------------------------- 
Nói chung là những nhịp điệu trên đây đều cùng 1 gốc từ SLOW và chỉ khác 
nhau ở chỗ đàn nhanh hay chậm, dịu dàng hay cứng cỏi 
NHÂN HAI 
Những nhịp trên đây có thể đàn theo cách nhân hai, nghĩa là 1 phách sẽ đàn 2 
“trải”, và cũng từ đó mà ta sẽ có vài biến thể mới : 
FOX TROT : Nhanh và nhịp nhàng hơn FOX - Mỗi phách sẽ đàn: 
bass móc đơn + trải móc kép + nghỉ móc kép . 
Thường viết ở nhịp 2/4 - Xin nghe thí dụ sau đây: 
ONE -STEP : Mang nhịp MARCH ra đệm theo lối “nhân hai” thì nghe sẽ bớt 
cứng cỏi, mà lại nhịp nhàng như FOX TROT. Thường viết ở nhịp 2/4, mỗi 
phách đàn 2 nốt móc đơn : p + trải (không ngắt) 
TWO -STEP : MARCH là nhịp đệm quân hành viết ở nhịp chẵn 2/4 hay 4/4. 
 Nay nếu mang ra đàn ở nhịp kép 6/8 (cũng có 2 phách) , mỗi phách gồm : bass 
nốt đen + trải móc đơn , thì nhịp hành khúc này nghe sẽ dịu và khoan thai hơn. 
SWING FOX : Vẫn từ nhịp điệu 2 phách của SLOW , nếu kết hợp phách đầu 
nhân 1, phách sau nhân 2 thì sẽ nghe ra rất nhịp nhàng và nhún nhảy. Ðây là 
nhịp điệu SWING FOX 
SWING (nhanh) : Ở mục “nhân 1” ta đã có điệu SWING chậm gồm trải đen + 
trải móc đơn + nghỉ móc đơn. Nay nếu “nhân 2” để có : 
Phách 1 : Trải móc đơn chấm + trải móc kép 
Phách 2 : Trải móc đơn + nghỉ móc đơn >> đây là điệu SWING (nhanh) . 
>>>Nên chú ý là ở phách 1, khi đánh trải móc kép thì dùng cách “trải ngược” 
nghĩa là dùng ngón trỏ đánh trải từ dây 1 đến 6 rất nhanh. Thông thường lâu 
nay mỗi lần nói đánh trải (rải) thì ta đàn các nốt theo chiều từ dây 6 đến dây 1 
(trải thuận chiều) 
Nghe mô tả như trên thật rườm rà nhưng nếu nghe qua thí dụ sau đây thì thực 
sự không khó: 
BOOGIE WOOGIE (JIVE) - Nếu mang điệu SWING ra đàn và lại thêm phần 
chạy bè trầm (bass) thì ta sẽ có nhịp điệu BOOGIE WOOGIE nhộn nhịp rộn 
ràng. 
Trong thí dụ sau đây : 
Khi đệm ở hợp âm G (2 ô nhịp) thì ngón cái chạy bass: G – B – D – E – F – E – 
D – B 
Khi qua C ( 2 ô nhịp) thì ngón cái chạy bass : C – E – G – A – Bb – A – G – E 
Trước khi chấm dứt : 
1 ô nhịp ở D thì bass là D – F# - A – D , 
1 ô nhịp ở C thì bass là C – E – G – C . 
Dứt ở hợp âm G 
NHÂN BA 
Tử điệu SLOW, nếu mỗi phách là 1 dấu đen, nay “nhân 3” (thành ra liên ba 
móc đơn) thì ta sẽ có SLOW ROCK . Ðiệu SLOW ROCK có thể viết ở nhịp 
4/4 hay 6/8 ( 6 nốt móc trong 1 ô nhịp) . Trong một bài trước, tôi đã trình bày 
về 2 lối đệm SLOW ROCK cho phần đầu và điệp khúc của bài nhạc rồi, nên sẽ 
không nhắc lại ở đây 
Trước khi chấm dứt bài về nhóm nhịp điệu SLOW, tôi xin khuyên các bạn thực 
sự không nên quá chú ý đến phần hình thức, tên các nhịp điệu rắc rối nói trên 
mà thêm  nhức đầu! 
Ðối với các bài nhạc Việt, cầm cây đàn trên tay, nhìn vào 1 bài nhạc nhịp chẵn, 
bạn chỉ cần chọn các hợp âm tay trái sao cho êm tai , rồi thì dựa trên những 
nguyên tắc căn bản, nhân 1, 2, 3 , tùy sức đàn mà bạn có thể chế biến để tự đệm 
bài nhạc dựa theo cảm xúc của mình. Như vậy thì mới có thêm yếu tố sáng tạo 
và mỗi lần đệm sẽ khác nhau tùy cảm hứng của mình  
12 
Các Nhịp Ðiệu thuộc nhóm VALSE : 
Nhóm VALSE gồm những bài nhịp ba, giản dị hơn nhóm SLOW nhiều, vì chỉ 
có vài nhịp điệu, biến đổi từ: 
a) đổi tốc độ, 
b) đổi số “khảy” vì áp dụng lối nhân 1, nhân 2, nhân 3, 
Bắt đầu với cách nhân 1 (có 3 phách thì khảy 3 lần) : 
NHÂN 1: 
Ðiệu VALSE : Bạn chỉ cần đánh : 
Phách 1: ngón cái (p) nốt bass mang tên hợp âm 
Phách 2 & 3 : Trải toàn bộ các nốt của hợp âm. 
Bạn cũng có thể ngắt “trải” thứ hai và thứ ba. 
Ðệm VALSE hợp âm Am. 
Ðếm 1 2 3 
E-------------0-------0----- 
B-------------1-------1----- 
G-------------2-------2----- 
D----------- ----------------- 
A-----0---------------------- 
E------------------------- --- 
Như đã nói trên, “ngắt” là làm cho hợp âm vừa đàn tắt tiếng ngay. Nếu viết 
thành nốt nhạc thì sẽ là: 
Phách 1: đen 
Phách 2 & 3: móc đơn + lặng móc đơn . 
VALSE MUSETTE : Tương tự như VALSE nhưng đệm nhanh hơn 
BOSTON : Tương tự như VALSE nhưng đệm rất chậm 
NHÂN HAI 
Nhịp VALSE trên đây có thể đàn theo cách nhân hai, nghĩa là 1 phách sẽ đàn 2 
“trải”, một ô nhịp sẽ đàn 6 trải. Người ta thường gọi đây là nhịp VALSE 
LENTE (cũng tương tự như BOSTON theo cách “nhân hai”) 
Trong bài THU VÀNG, ta đã đệm cách này như sau: 
p – i – ma – i – ma – i 
NHÂN BA 
Với mỗi phách là 1 dấu đen, nay “nhân 3” (thành ra liên ba móc đơn) thì ta sẽ 
có SERENADE . 
Trong thí dụ sau đây thì cách đệm là : 
P – i – m - p – i – m - p – i –m 
Tóm tắt lại thì gia đình VALSE chỉ có mấy điệu trên đây là chính. Trong bài 
tới tôi sẽ viết về nhóm RUMBA . 
13 
Các Nhịp Ðiệu thuộc nhóm RUMBA 
Nhóm RUMBA gồm những điệu như RUMBA, BOLERO, MAMBO, CHA 
CHA CHA, CALYPSO .. tuy nhiên trong nhạc Việt Nam thì thông dụng nhất 
vẫn là RUMBA & BOLERO. Do đó trong phần này chúng ta sẽ bàn đến tiết 
điệu RUMBA căn bản và biến điệu thông dụng nhất là BOLERO 
Ðiệu RUMBA : Thường viết ở nhịp 4/4 và tay mặt đệm theo lối NHÂN HAI, 
nghĩa là sẽ có 8 khảy trong mỗi ô nhịp 
Ðệm Rumba hợp âm Am như sau: 
Ðếm 1 2 3 4 
E----------0-----0----------0-----0------------0------- 
B----------1-----1----------1-----1------------1------- 
G----------2-----2----------2-----2------------2------- 
D------------------------------------- ------------------- 
A-----0----------------0-------------------------------- 
E------------------------------------------0------------- 
Từ nhịp điệu chính trên đây, ta sẽ có Rumba Lente, Rumba Argentina, Rumba 
Moderato v.v... mà chúng sẽ bàn vào một dịp khác 
Ðiệu BOLERO : Thường được viết ở nhịp 2/2 (2 phách trong mỗi ô nhịp) và 
cũng có 8 khảy trong mỗi ô nhịp. 
Ðệm Bolero hợp âm Am như sau: 
Ðếm 1 & 2 & 
E----------0-----------0--------------0-----------0------- 
B----------1-- ---------1--------------1-----------1------- 
G----------2-----------2-------- ------2-----------2------- 
D------------------------------------------------- ---------- 
A-----0------------------------0--------------------------- 
E-- - -----------------------------------------0------------- 
BÀI TẬP: Ðệm bài NẮNG CHIỀU của Lê Trọng Nguyễn. 
Nghe midi bài này tại link sau đây: 
Lời bài nhạc và các hợp âm trong bài như sau: 
Qua bến(G) nước xưa(Em) lá hoa về(C) chiều ... (D7) 
Lạnh lùng(G) mềm đưa(Em) trong nắng lưa(Am) thưa ... (D7) 
Khi đến(G) cuối thôn(C) chân bước không(G) hồn ... (G) 
Nhớ sao(Am) là nhớ(D7) đến người ngày(D7) thơ ... (D7) 
Anh nhớ(G) trước đây(Em) dáng em gầy(C) gầy(D7) 
Dịu dàng(G) nhìn anh(Em) đôi mắt long(Am) lanh(D7) 
Anh nhớ(G) bước em(C) khi nắng vương(G) thềm ... (G) 
Má em(Am) mầu ngà(D7) tóc thề nhẹ(G) bay ... (G) 
Nay anh về(Em) qua sân nắng(Em) 
chạnh nhớ câu thề(Em) tim tái tê(Am) 
chẳng biết bây giờ(D7) 
người em gái(D7) duyên ghé về đâu(G) ... (G) 
Nay anh về(Em) nương dâu úa(Em) 
giọng hát câu hò(Em) thôi hết đưa(Am) 
hình bóng yêu kiều(D7) 
kề hoa tím(Bm) biết đâu mà tìm(C) ... (D7) 
Anh nhớ(G) xót xa(Em) dưới tre lá (C) ngà..... (D7) 
Gợn buồn(G) nhìn anh(Em) em nói: "Mến(Am) anh!"... (D7) 
Mây lướt(G) thướt trôi(C) khi nắng vương(G) đồi ... (G) 
Nhớ em(Am) dịu hiền(D7) nắng chiều ngừng(G) trôi... (G) 
Thay vì chỉ đệm 1 cách từ đầu đến cuối nghe ra sẽ rất chán tai, các bạn nên 
luôn tìm cách biến đổi các nhịp đệm. Chẳng hạn như bài này có thể đệm theo 3 
cách sau đây: 
1. Dùng cho đoạn A 1 , 4 câu đầu: Ðệm Bolero căn bản, nhưng thay đổi 2 nốt 
bass cuối 
Ðếm 1 & 2 & 
E----------3-----------3--------------3------------3------- 
B----------0- ----------0--------------1------------1------- 
G----------0-----------0------ --------2------------2------- 
D-------------------------------0-------------- ------------- 
A----------------------------------------------1------------ 
E-----2----------------------------------------------------- 
2. Dùng cho đoạn A 2 , 4 câu tiếp theo và 4 câu cuối bài: Ðệm theo lối đánh 
trải: 
Ðếm 1 & 2 & 
E-----------------3------------------------------------------- 
B--------- ----0----------0--------------------0-------------- 
G---------0-------------- -------0--------------------0------- 
D--------------------------------------- 0-------------------- 
A------------------------------------------------------ ------- 
E-----2------------------------------------------------------- 
3. Dùng cho đoạn điệp khúc: Ðệm theo lối chỉ dùng ngón cái 
Ðếm 1 2 3 4 
 ^ V V ^ V 
E-------------------3------3-------------3-----3------3------- 
B--------- ------0----------0-------------0-----0------0------- 
G-------------0--------- ---0-------------0-----0------0------- 
D-----------0------------------------- -------------------------- 
A---------1--------------------------------------- -------------- 
E-----2------------------------------------------------------- - 
Ðiểm quan trọng nhất ở đây là dấu “ V “ . Bạn đánh dấu V này bằng cách dùng 
ngón cái khảy ngược từ dưới lên trên ( từ dây 1 đến dây 6) 
Nghe midi phần đệm bài Nắng Chiều : 
Ðể dạo đàn thì bạn có thể dùng câu cuối hoặc dạo chuỗi hợp âm căn bản 

File đính kèm:

  • pdf1674_ học đàn guitar_guide.pdf
Bài giảng liên quan