Hướng dẫn ôn thi môn: Văn Hoá- Chính trị CCLL

 mặt trận này.
Đường lối phát triển văn hóa tại Nghị quyết TW 5 là sự tiếp nối ở một thời kỳ lịch sử mới với những nội dung mới của Đề cương văn hóa năm 1943 của Đảng Cộng sản Đông Dương theo 3 nguyên tắc : dân tộc, khoa học và đại chúng. Nghị quyết TW 5 về văn hóa còn chứa đựng các quan điểm coi văn hóa là nền tảng tinh thần, coi giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ là quốc sách hàng đầu. Nói như vậy để khẳng định nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc là sự phát triển lên một nấc thang mới, cao hơn của nền văn hóa dân tộc khoa học và đại chúng.
- Về cơ sở thực tiễn, việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc là hết sức cần thiết trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước bởi những lý do sau :
- Sự nghiệp đổi mới đất nước của Đảng ta và nhân dân ta đòi hỏi phải phát huy cao độ năng lực của con người Việt Nam về trí tuệ, đạo đức, tâm hồn, đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ tổ quốc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; là một sự nghiệp sáng tạo to lớn cùa nhân dân ta đồng thời là quá trình cải biến sâu sắc, đòi hỏi phát huy nguồn lực trí tuệ và năng lực bản lĩnh của mỗi con người Việt Nam. Mà con người Việt Nam chính là sự kết tinh của nền văn hóa Việt Nam, vì thế quá trình xây dựng nền văn hóa Việt Nam cũng chính là quá trình góp phần quan trọng thực hiện chiến lược con người, xây dựng và phát huy nguồn lực con người, nguồn lực nội sinh quan trọng nhất của phát triển . Đảng ta coi đây là trung tâm của sự nghiệp xây dựng nền tảng tinh thần, tiềm lực xã hội xã hội chủ nghĩa
- Mặt khác, cùng với tiến trình đổi mới đất nước, chấp nhận nền kinh tế thị trường là sự thay đổi về cơ cấu kinh tế, kết cấu xã hội, nhu cầu tăng nhanh về văn hóa của mọi tầng lớp dân cư, quá trình dân chủ hóa xã hội ... những yếu tố này làm thay đổi đời sống văn hóa dân tộc. Khi tiếp xúc với nền văn minh vật chất, con người dễ nảy sinh tâm lý sùng bái kỹ thuật, chạy theo cái mới, cái hiện đại và đối lập với cái truyền thống. Khi con người đối lập với truyền thống đã sinh ra và nuôi dưỡng mình, coi kỹ thuật thống trị con người thì sự trống rỗng trong tâm hồn và suy thoái trong bản chất nhân văn là điều không tránh khỏi. Bên cạnh đó, mặt trái của kinh tế thị trường và của quá trình mở cửa đã tác động xấu đến đời sống tinh thần của dân tộc, đặc biệt là ở thế hệ trẻ. Tâm lý tiêu dùng vật chất, chạy theo đồng tiền, làm mờ nhạt các giá trị tinh thần vốn là truyền thống lâu đời của dân tộc. Thực trạng suy thoái về tư tưởng, đạo đức lối sống ở một bộ phận “không nhỏ” cán bộ, Đảng viên và quần chúng ngày càng phổ biến hơn, tinh vi hơn, nghiêm trọng hơn, đòi hỏi chúng ta phải chấn hưng nền văn hóa dân tộc thông qua sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
- Ngoài ra, việc mở cửa để hội nhập với khu vực và các nước trên thế giới, tiếp thu những thành tựu văn hóa văn minh của nhân loai đòi hỏi chúng ta phải có một trình độ văn hóa tương ứng để tiếp biến các thành tựu đó và làm chủ được những quá trình công nghệ để CNH-HĐH đất nước. Mở cửa hội nhập, văn hóa Việt Nam được tiếp cận ngày càng nhiều hơn các giá trị (tinh hoa) văn hóa nhân loại, làm giàu thêm cho nền văn hóa dân tộc và giúp nhanh chóng xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc Mặt khác, trong quá trình toàn cầu hóa, lợi thế đang nghiêng về các nước phát triển; các nước giàu đang có xu hướng áp đặt giá trị văn hóa của họ cho các nước nghèo. Dòng chảy văn hóa đang có xu thế từ nước mạnh sang nước yếu, từ nước giàu sang nước nghèo. Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, nếu không có ý thức đầy đủ sẽ dẫn tới đánh mất đi bản sắc dân tộc trước sự ''quốc tế hóa'' của văn hóa, khoa học và công nghệ. Cần thấy rằng, sự hội nhập và phát triển mà không xuất phát từ đặc điểm lịch sử và truyền thống dân tộc thì sẽ không bền vững. Bên cạnh đó, toàn cầu hóa tạo khả năng quốc tế hóa cả các hiện tượng tiêu cực của đời sống xã hội. Những ấn phẩm văn hóa phản động, đồi truỵ, làn sóng tội phạm, bạo lực và ma túy từ nước ngoài tràn vào đã góp phần làm lan tràn thêm các tệ nạn xã hội ở nước ta trong những năm gần đây, cộng với âm mưu ''diễn biến hòa bình'' của các thế lực thù địch và sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên thật sự là một nguy cơ làm suy yếu nền tảng tinh thần của đất nước, làm suy yếu ngay cả chế độ.
Từ những phân tích trên cho thấy nhiệm vụ xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc là hết sức cần thiết và cấp bách.
3. Những nhiệm vụ xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam 
Để thực hiện những nội dung, nhiệm vụ trên của Đảng về cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa, văn kiện Hội nghị TW 5 (khóa VIII) đã xác định 10 nhiệm vụ cụ thể như sau :
 1. Xây dựng hệ tư tưởng của giai cấp công nhân trên nền tảng chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng HCM, làm cho chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành hệ tư tưởng chỉ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội ta. . 
 2. Xây dựng con người mới - con người xã hội chủ nghĩa với các tiêu chí phát triển về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức. Chỉ với những đức tính trên, con người Việt Nam mới thật sự là chủ thể của văn hóa, giàu tiềm năng sáng tạo và là nguồn nội lực quan trọng của đất nước, đáp ứng được sự nghiệp CNH-HĐH đất nước.
 3. Xây dựng lối sống mới - lối sống có văn hóa : lối sống tốt đẹp, tiến bộ và đậm đà bản sắc dân tộc, dựa trên các điều kiện về mức sống và chất lượng sống ngày càng được nâng cao. 
 4. Xây dựng gia đình văn hóa, hướng vào các tiêu chí gia đình no ấm, thuận hòa, dân chủ, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc và dựa trên 2 quan hệ cơ bản của hôn nhân và huyết thống. 
 5. Xây dựng môi trường văn hóa trong lành bao gồm cả sinh thái tự nhiên và sinh thái xã hội. Bảo đảm đời sống văn hóa được duy trì, phát triển liên tục và không ngừng gắn kết nhân tố con người văn hóa, hoạt động văn hóa và sản phẩm văn hóa 
 6. Xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở nhằm thỏa mãn nhu cầu hoạt động sáng tạo cũng như hưởng thụ các giá trị, các sản phẩm văn hóa cho quần chúng nhân dân ở cơ sở 
 7. Giữ gìn và phát huy các giá trị, các di sản văn hóa của các dân tộc ít người trong cộng đồng dân tộc Việt Nam 
8. Xây dựng các thiết chế văn hóa đủ mạnh để tổ chức các hoạt động văn hóa, xây dựng nền văn hóa dân tộc.
9. Tăng cường mở rộng giao lưu hợp tác quốc tế về văn hóa trên cơ sở để phát triển nền văn hóa dân tộc, giữ gìn độc lập tự chủ với phương châm mở cửa phải có điều kiện, giao lưu phải giữ vững nguyên tắc 
10. Phát triển văn hóa khoa học, văn hóa giáo dục và văn hóa nghệ thuật đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới của đất nước. Về khoa học: xây dựng lực lượng đội ngũ trí thức công nhân lành nghề, cán bộ đầu đàn khoa học cả về số lượng lẫn chất lượng; nghiên cứu ứng dụng những thành tựu khoa học hiện đại của thế giới, xây dựng cơ sở vật chất kinh tế hiện đại đảm bảo cho khoa học phát triển lâu dài và mang tính chiến lược.Về giáo dục : quán triệt mục tiêu giáo dục của thời đại “học để biết, học để làm, học để chung sống và học để làm người “; quán triệt nội dung giáo dục toàn diện của Đảng CS VN : giáo dục trị thức, tay nghề, phương pháp làm người, phẩm chất đạo đức kiến thức lịch sử dân tộc, bản sắc văn hóa dân tộc, chủ nghĩa Mác-Lênin là tư tưởng Hồ Chí Minh  khắc phục những mâu thuẩn và xóa bỏ những tiêu cực trong giáo dục. + Về văn hóa nghệ thuật: đánh giá lại văn học nghệ thuật trước cách mạng, trong kháng chiến và trong quá trình đổi mới nhằm phản ánh đúng hiện thực sôi động của đất nước trong tình hình mới. Thực hiện chế độ chính sách tôn giáo.
11. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của nhà nước trên lĩnh vực văn hóa và văn nghệ, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trên lĩnh vực xã hội. 
Tiếp tục thực hiện đòi hỏi phải nghiêm túc thực hiện 10 nhiệm vụ cụ thể do Nghị quyết Trung ương 5 đề ra, Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương 10 (khóa IX) đã nhấn mạnh ba nhiệm vụ trọng tâm, coi đó là khâu đột phá để tiến lên làm tốt các nhiệm vụ khác. Ðó là: 
1- Nhiệm vụ hàng đầu vẫn là xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh. Ðây là nhiệm vụ hết sức quan trọng, vừa cấp bách, vừa cơ bản, lâu dài. Ðể làm tốt nhiệm vụ này đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt, phải nghiêm chỉnh thực hiện cuộc vận động lớn về xây dựng đạo đức, lối sống theo tư tưởng Hồ Chí Minh, nâng cao chất lượng công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng và cải cách hành chính, phát triển văn hóa trong Ðảng, trong Ðoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Kiên quyết đưa những phần tử thoái hóa, biến chất ra khỏi tổ chức đảng và cơ quan Nhà nước. 
2- Chăm lo xây dựng con người Việt Nam theo năm đức tính đã được Nghị quyết Trung ương 5 xác định; hình thành những chuẩn mực, những tiêu chí cụ thể phù hợp với từng ngành, giới; không ngừng nâng cao phẩm chất chính trị, trình độ nghiệp vụ và đạo đức, lối sống cho mỗi công dân; coi trọng bồi dưỡng trong thanh thiếu niên lòng yêu nước, ý thức sáng tạo, tinh thần dân chủ, biết sống và làm việc với mọi người và thế giới hiện đại. 
3- Chú trọng xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, phát triển môi trường văn hóa cộng đồng lành mạnh, phong phú đi đôi chăm sóc, phát huy các tài năng văn hóa, nghệ thuật, tạo được nhiều công trình có giá trị. 
 Tóm lại, thực hiện câu nói của Bác Hồ: "Văn hóa soi đường cho quốc dân đi", việc xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam trong những năm sắp tới là khát vọng to lớn và quyết tâm chiến lược của Ðảng ta nhằm phát triển mạnh mẽ văn hóa dân tộc, chấn hưng đất nước, đưa nước ta thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, vươn lên sánh vai với các nước trên thế giới. Đây là sự nghiệp lâu dài của cả quốc gia, dân tộc và để sự nghiệp thành công, đòi hỏi phải có nghị lực phi thường, sức đóng góp sáng tạo của toàn dân, đặc biệt là các thế hệ trí thức, văn nghệ sĩ, những người hoạt động văn hóa - thông tin, của mọi cấp, mọi ngành liên quan đến vai trò lãnh đạo của Đảng và quản lý của nhà nước.