Kĩ năng xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp

UẬN HOẠT ĐỘNG 2Kế hoạch chủ nhiệm là (1) hành động trong (2) của lớp chủ nhiệm, nhằm xỏc định một cỏch (3) Lớp học của chỳng ta muốn đi đến đõu và cần phải làm gỡ, làm như thế nào để đạt được điều đú. KẾT LUẬN HOẠT ĐỘNG 2Kế hoạch chủ nhiệm là chương trỡnh hành động trong tương lai của lớp chủ nhiệm, nhằm xỏc định một cỏch chớnh xỏc Lớp học của chỳng ta muốn đi đến đõu và cần phải làm gỡ, làm như thế nào để đạt được điều đú. KẾT LUẬN HOẠT ĐỘNG 2	Kế hoạch chủ nhiệm được xõy dựng -Cho 3 năm học gọi là kế hoạch (4)-Cho 1 năm học gọi là kế hoạch (5)  Trong kế hoạch năm học cú :Kế hoạch thỏng, Kế hoạch tuần. Kế hoạch mục tiờu hoặc Kế hoạch chuyờn đềcủa lớp chủ nhiệm. KẾT LUẬN HOẠT ĐỘNG 2Kế hoạch chủ nhiệm được xõy dựng -Cho 3 năm học gọi là kế hoạch chiến lược-Cho1 năm học gọi là kế hoạch năm học. Trong kế hoạch năm học cú :Kế hoạch thỏng, Kế hoạch tuần. Kế hoạch mục tiờu hoặc Kế hoạch chuyờn đềcủa lớp chủ nhiệm. KẾT LUẬN HOẠT ĐỘNG 2 Lập kế hoạch chủ nhiệm là lựa chọn một trong những phương ỏn hành động trong tương lai cho toàn bộ hoặc từng bộ phận trong bộ mỏy quản lớ để đạt được mục tiờu mong đợi trờn cơ sở khả năng hiện tại. Kế hoạch chủ nhiệm lớp ở trường THCS, THPT thường được lập cho khoảng thời gian từ 1 đến 3 năm học.Hoạt động 3– Xõy dựng cấu trỳc bản Kế hoạch cụng tỏc chủ nhiệmCõu hỏi 5: Từ thực tế cụng tỏc giỏo viờn chủ nhiệm, cỏc thầy cụ hóy cho biết cấu trỳc bản Kế hoạch chủ nhiệm gồm mấy phần? Nội dung của từng phần? Phiếu học tập số 2KẾT LUẬN HOẠT ĐỘNG 3Bao gồm 9 nội dung cơ bản (Mẫu tham khảo)1. Đặc điểm mụi trường lớp học2. Phương hướng, nhiệm vụ, mục tiờu, chỉ tiờu và cỏc danh hiệu phấn đấu3. Cỏc biện phỏp chớnh4.Những chuyờn đề đi sõu để rỳt kinh nghiệm 5.Điều chỉnh kế hoạch KẾT LUẬN HOẠT ĐỘNG 36.Kế hoạch từng thỏng (từ thỏng 8 năm trước đến thỏng 5 năm sau)7. Kế hoạch Sơ kết học kỡ (học kỡ I từ thỏng 8 năm trước đến thỏng 1 năm sau; học kỡ II từ thỏng 2 đến thỏng 58. Kế hoạch Tổng kết năm học9. Kế hoạch hoạt động hốHoạt động 4 – Cấu trỳc nội dung bản Kế hoạch chủ nhiệmMột cấu trỳc kế hoạch cần phải đạt được cỏc yờu cầu sau:Đơn giản, rừ ràng, cú liờn hệ bờn trong một cỏch logic, cụ thể, khụng bỏ sút việc, giỳp cho việc quản lớ và thực thi dễ dàng. Cấu trỳc nội dung bản kế hoạch chủ nhiệm thụng thường bao gồm 9 phần sau:1.1. Đặc điểm tỡnh hỡnh, mụi trường lớp học ( khú khăn - Thuận lợi; cơ hội – thỏch thứca, Đặc điểm chủ quan ( khú khăn - thuận lợi)b, Đặc điểm khỏch quan ( cơ hội – thỏch thức)Nguồn thụng tin để xõy dựng: Chỉ thị thực hiện kế hoạch năm học của bộ, nhiệm vụ năm học của sở, kế hoạch năm học của trường và đặc điểm riờng của lớp1.2.Phương hướng, nhiệm vụ, mục tiờu chỉ tiờu và cỏc danh hiệu phấn đấua. Những yờu cầu cần đạt được trong năm học về giỏo dục đạo đức, văn hoỏ, lao động hướng nghiệp và cỏc mặt giỏo dục toàn diện khỏcb, cỏc chỉ tiờu phấn đấuc, cỏc danh hiệu phấn đấuNguồn thụng tin để xõy dựng: Trờn cơ sở phõn tớch ở mục 1.1 với đặc điểm mụi trường hoạt động của lớp1.3. Cỏc biện phỏp chớnh1.4. Những chuyờn đề đi sõu để rỳt kinh nghiệm1.5. Điều chỉnh kế hoạch1.6. Kế hoạch từng thỏng ( từ thỏng 8 năm trước đến thỏng 5 năm sau) - Sơ kết tuần ( từ tuần 1 đến tuần 4)Cỏc nội dung sơ kết tuần: Số HS đi muộn, số HS bỏ tiết, số HS khụng chuẩn bị bài, số bị điểm dưới 5, mắc thỏi độ sai, số điểm tốt, số việc tốt, HS được khen, bị phờ bỡnh, số tiết trống, số tiết tự quản tốt, xếp loại của lớp/ trường1.7. Kế hoạch sơ kết học kỡ ( học kỡ I từ thỏng 8 năm trước đến thỏng 1 năm sau, học kỡ II từ thỏng 2 đến thỏng 5) – ( Dự kiến: Nội dung – Phõn cụng - thời gian)1.8. Kế hoạch tổng kết năm học: ( Dự kiến: Nội dung – Phõn cụng - thời gian)1.9. Kế hoạch hoạt động hố: ( Dự kiến: Nội dung – Phõn cụng - thời gian)Hoạt động 5: Cỏch xõy dựng kế hoạch chủ nhiệmĐể xõy dựng được kế hoạch chủ nhiệm hiệu quả, khả thi, GVCN cần tuõn thủ theo quy trỡnh 6 bước sau:Bước1: Phõn tớch mụi trường lớp họcBước2:Xõy dựng định hướng chiến lược phỏt triển lớp họcBước3: Xỏc định mục tiờu cần đạt của lớp họcBước4: Xỏc định cỏc biện phỏp cần tiến hành để đạt được mục tiờuBước 5: Xỏc định cỏc đề xuất tổ chức thực hiện kế hoạchBước 6: Viết văn bản và phờ chuẩn văn bản kế hoạch của lớp trước khi thực hiệnHoạt động 6:Phõn tớch mụi trường trong xõy dựng kế hoạchĐõy là một quy trỡnh quan trọng trong việc xõy dựng kế hoạch phỏt triển cho mọi tổ chức, nhúm hoặc cỏ nhõn. Khởi đầu của xõy dựng kế hoạch là kĩ thuật phõn tớch mụi trường giỏo dục, tỡm kiếm thuận lợi - khú khăn, thời cơ – thỏch thức để phỏt triển lớp họca, Cỏc điểm mạnh: Đõy là những điểm mạnh hoặc yếu tố cú giỏ trị của lớp, của HS lớp chủ nhiệm. Việc xỏc định cỏc điểm mạnh của lớp nhằm duy trỡ,xõy dựng và làm đũn bẩy thỳc đẩy lớp phỏt triển ở mức cao hơnKhi phõn tớch cỏc điểm mạnh thường phải trả lời cỏc cõu hỏi sau:+ Lớp chỳng ta cú những điểm mạnh nào?+Những thành cụng của lớp trong năm học vừa qua là gỡ?+ Những thành tớch của lớp, của cỏ nhõn được xõy dựng theo con đường nào, theo kiến thức cơ bản nào....mà người khỏc khụng cú?+...b. Cỏc điểm yếuĐõy là những yếu tố bờn trong lớp học, những điểm cũn chưa hoàn thiện, chưa tốtViệc xỏc định cỏc điểm yếu của lớp nhằm “ bốc thuốc” sửa chữa hoặc tỡm cỏch đưa lớp thoỏt khỏi điểm yếuKhi phõn tớch cỏc điểm yếu thường phải trả lời cỏc cõu hỏi sau:+ Lớp chỳng ta cú những điểm yếu nào?+ Những yếu tố nào dẫn đến thất bại của lớp trong năm học vừa qua?+ Những thất bại của lớp, của cỏ nhõn được diễn ra theo con đường nào, theo chiều hướng nào?... Cú thể làm khỏc khụng?c. Cỏc cơ hộiĐõy là cỏc yếu tố bờn ngoài cú lợi hoặc sẽ đem lại lợi thế cho cỏ nhõn và lớp học, GVCN cần nắm bắt cỏc cơ hội để tận dụng và trỏnh những rủi ro.Khi phõn tớch cỏc cơ hội thường phải trả lời những cõu hỏi sau:+ Chủ trương sắp tới của nhà nước, chỉ thị năm học của bộ; kế hoạch năm học ( sở, phũng)...sẽ đem lại những lợi thế gỡ cho trường, cho lớp chỳng ta?+ Sự quan tõm của lónh đạo địa phương cú giỳp gỡ cho nhà trường hay khụngD. Cỏc đe doạ, mối nguy hạiĐõy là những tỏc động tiờu cực bờn ngoài mà cỏ nhõn hoặc tập thể lớp cú thể phải đối mặt. Việc xỏc định cỏc mối đe doạ, nguy hại bờn ngoài nhằm điều chỉnh hoạt động để ngăn chặn cỏc trở ngại từ bờn ngoàiKhi phõn tớch cỏc mối nguy hại thường phải trả lời cỏc cõu hỏi sau:+ Cỏc quỏn Internet, game online, karaoke... cú ảnh hưởng gỡ đến HS trong trường hoặc lớp mỡnh hay khụng?+...+ Xu hướng bạo lực học đường cú xõm nhập vào trường, lớp mỡnh khụng?+ Đường giao thụng xuống cấp và nạn kẹt xe, ựn tắc cú ảnh hưởng đến việc học tập của HS hay khụng?+...Hoạt động 7: Xõy dựng định hướng phỏt triển ( tuyờn bố sứ mạng, tầm nhỡn, giỏ trị)Tuyờn bố sứ mạngCỏc cõu hỏi cần được trả lời khi xõy dựng sứ mạng:- Đối tượng HS trong lớp là những ai?- Cỏc nhu cầu học tập , giỏo dục nào cần được đỏp ứng?- Tại sao việc đỏp ứng cỏc nhu cầu này là quan trọngVD về tuyờn bố sứ mạng: Lớp 8A trường THCS Yờn Biờn tạo dựng một mụi trường học tập cú chất lượng cao, nề nếp, kỉ cương, thõn thiện để mỗi HS đều cú cơ hội phỏt triển hết tài năng và tư duy sỏng tạo của mỡnhb. Xỏc định hệ thống giỏ trị cơ bản:- Giỏ trị lớp học thường được diễn đạt qua cỏc nội dung sau:+ Thỏi độ, hành vi của cỏn bộ, GV, nhõn viờn, HS+ Cỏc tiờu chuẩn đỏnh giỏ lớp tiờn tiến ( lớp học xuất sắc; lớp học thõn thiện,...)+...VD về tuyờn bố giỏ trị cơ bản: Lớp 6C Trường THCS Quang trungTỡnh đoàn kết -Lũng nhõn ỏi -Tinh thần trỏch nhiệmLũng tự trọng – Tớnh trung thực - Sự hợp tỏcTớnh sỏng tạo – Khỏt vọng vươn lờn - Kỉ luật tớch cựcC. Xõy dựng tầm nhỡn:Quỏ trỡnh xõy dựng tầm nhỡn cần đảm bảo một số yờu cầu sau:Tầm nhỡn phải được chia sẻ với tất cả mọi thành viờn trong lớp họcTầm nhỡn luụn phải chỳ trọng tới tương lai, quan tõm đến mức độ thành cụng và ổn định của lớp học trong một khoảng thời gian nhất địnhTầm nhỡn tập trung vào mục đớch cuối cựng chứ khụng phải con đường đi đến mục đớch đú...VD: Lớp 9B Trường THCS Lờ Lợi là một trong những lớp đứng đầu thành phố mà HS sẽ lựa chọn để học tập và rốn luyện, nơi mà GV và HS luụn cú khỏt vọng vươn tới xuất sắcd. Xỏc định mục tiờu: + Mục tiờu chung:Khi xỏc định mục tiờu chung cần trả lời cỏc cõu hỏiCỏc mục tiờu này cú phự hợp với cỏc tuyờn bố về tầm nhỡn, sứ mạng và giỏ trị của lớp hay khụng?Cỏc mục tiờu chung cú định hướng rừ cho hành động hay khụng?Cỏc mục tiờu chung cú mang lại tớnh lõu dài hay khụng?VD về mục tiờu chung ( của lớp chủ nhiệm): Nõng cao chất lượng giỏo dục toàn diện cho HS lớp 7C Trường THCS Ngọc Hà+ Mục tiờu cụ thể: Khi xỏc định chỉ tiờu cụ thể cần chỳ trọng tới kết quả cuối cựng, cụ thể cần đạt và cú thể đo lường được, đảm bảo tớnh vừa sứcVD về mục tiờu cụ thể (của lớp chủ nhiệm): Cuối năm học, lớp 9A trường THCS Phương Thiện đạt danh hiệu “ Lớp học thõn thiện”; Xếp loại cỏc đợt thi đua đạt từ thứ hai toàn trường trở lờn; Học sinh đỗ tốt nghiệp 98%e. Xỏc định cỏc giải phỏp ( Hoặc chương trỡnh hành động)Khi xỏc định cỏc giải phỏp, với mỗi biện phỏp cần trả lời cỏc cõu hỏi sau:- Cần làm gỡ để đạt được đến mục tiờu?- Làm như thế nào?Cỏc nguồn lực cần thiết để thực hiện giải phỏp là gỡ?...G. Hoàn thiện văn bản kế hoạch, phờ chuẩn kế hoạchKhi viết văn bản và tuyờn truyền kế hoạch, GVCN cần ghi nhớ 3 vấn đề cốt lừi là: Trọng tõm – Đỳng hướng - Truyền đạt, quảng bỏ- Cỏc yếu tố cần và đủ để xõy dựng kế hoạch chủ nhiệm thành cụng là:+ Sự tham gia tớch cực của mọi thành viờn lớp học: ( CBQL, GV bộ mụn, HS, CMHS,...)+ Phối hợp hài hoà cỏc kế hoạch hoạt động cụ thể của lớp học ( Kế hoạch giỏo dục đạo đức; Kế hoạch hoạt động ngoại khoỏ; Kế hoạch hoạt động của chi hội cha mẹ HS,...) vào những thời gian hợp lớ+ Viết ra được cỏc thụng tin cần thiết và truyền đạt, quảng bỏ rộng róiLưu ý: Khụng nờn quỏ cứng nhắc trong kế hoạch, vỡ thực tế, trong hoạt động chung của trường, lớp vẫn khụng đủ dữ liệu để GVCN lập kế hoạch. Thậm chớ những kĩ thuật xõy dựng kế hoạch của GVCN vẫn chưa đầy đủ. Vỡ vậy, kế hoạch năm, thỏng, tuần của lớp chủ nhiệm cần phải luụn được cập nhật, bổ sung thờm để phự hợp với điều kiện thực tế.Gieo hoạt động gặt thói quenGieo thói quen gặt tính cáchGieo tính cách gặt số phậnNhỡn thỡ nhớNghe thỡ quênLàm mới hiểu