Lịch sử của trái đất
Lịch sử Trái Đất trải dài khoảng 4,55 tỷ năm, từ khi Trái Đất hình thành từ Tinh vân
mặt trời cho tới hiện tại. Bài viết này đưa ra một khái quát chung, tóm tắt những lý
thuyết khoa học được nhiều người công nhận hiện tại.
Trong bài này, để giúp độc giả dễ tưởng tượng, toàn bộ lịch sử Trái Đất được miêu tả
trong một khoảng thời gian tượng trưng bằng 24 giờ. Thời điểm bắt đầu là 0 giờ,
chính xác vào 4,55 tỷ năm trước, và kết thúc, 24 giờ, ở thời điểm hiện tại. Mỗi giây
tượng trưng trong khoảng thời gian này tương đương với khoảng 53.000 năm.
1999. ( description (http:/ / www. bbc. co. uk/ sn/ prehistoric_life/ dinosaurs/ chronology/ 220mya1. shtml)) [54] “The Mass Extinctions: The Late Triassic Extinction” (http:/ / www. bbc. co. uk/ education/ darwin/ exfiles/ triassic. htm). BBC. Truy cập 9 April năm 2006. [55] Dawkins, Richard (2004). "The Great Cretaceous Catastrophe". The Ancestor’s Tale: A Pilgrimage to the Dawn of Life. Boston: Houghton Mifflin Company. 169. ISBN 0-618-00583-8. Lịch sử Trái Đất 14 [56] “Archaeopteryx: An Early Bird” (http:/ / www. ucmp. berkeley. edu/ diapsids/ birds/ archaeopteryx. html). University of California, Berkeley Museum of Paleontology (1996). Truy cập 9 April năm 2006. [57] Soltis, Pam; Doug Soltis, & Christine Edwards (2005). “Angiosperms” (http:/ / tolweb. org/ tree?group=Angiosperms& contgroup=Spermatopsida). The Tree of Life Project (http:/ / tolweb. org). Truy cập 9 April năm 2006. [58] "Death of a Dynasty". Kịch bản BBC. Walking with Dinosaurs. 1999. ( description (http:/ / www. bbc. co. uk/ sn/ prehistoric_life/ dinosaurs/ chronology/ 65mya1. shtml)) [59] Chaisson, Eric J. (2005). “Recent Fossils” (http:/ / www. tufts. edu/ as/ wright_center/ cosmic_evolution/ docs/ text/ text_bio_4. html). Cosmic Evolution (http:/ / www. tufts. edu/ as/ wright_center/ cosmic_evolution/ docs/ splash. html). Tufts University. Truy cập 9 April năm 2006. [60] Dawkins, Richard (2004). "Lemurs, Bushbabies and their Kin". The Ancestor’s Tale: A Pilgrimage to the Dawn of Life. Boston: Houghton Mifflin Company. 160. ISBN 0-618-00583-8. [61] "Whale Killer". Kịch bản BBC. Walking with Beasts. 2001. [62] Dawkins, Richard (2004). "Chimpanzees". The Ancestor’s Tale: A Pilgrimage to the Dawn of Life. Boston: Houghton Mifflin Company. 100–101. ISBN 0-618-00583-8. [63] Dawkins, Richard (2004). "Ape-Men". The Ancestor’s Tale: A Pilgrimage to the Dawn of Life. Boston: Houghton Mifflin Company. 95–99. ISBN 0-618-00583-8. [64] Fortey, Richard (September 1999) [1997]. "Humanity". Life: A Natural History of the First Four Billion Years of Life on Earth. New York: Vintage Books. 38. ISBN 0-375-70261-X. [65] Goren-Inbar, Naama; Nira Alperson, Mordechai E. Kislev, Orit Simchoni, Yoel Melamed, Adi Ben-Nun, & Ella Werker (30 April năm 2004). " Evidence of Hominin Control of Fire at Gesher Benot Ya`aqov, Israel (http:/ / www. sciencemag. org/ cgi/ content/ abstract/ 304/ 5671/ 725)". Science 304 (5671): 725–727. doi:10.1126/science.1095443. . Truy cập 11 April năm 2006. (abstract) [66] Dawkins, Richard (2004). "Ergasts". The Ancestor’s Tale: A Pilgrimage to the Dawn of Life. Boston: Houghton Mifflin Company. 67. ISBN 0-618-00583-8. [67] Dawkins, Richard (2004). "Ergasts". The Ancestor’s Tale: A Pilgrimage to the Dawn of Life. Boston: Houghton Mifflin Company. 67–71. ISBN 0-618-00583-8. [68] McNeill, Willam H. (1999) [1967]. "In The Beginning". A World History (ấn bản 4th ed.). New York: Oxford University Press. 7. ISBN 0-19-511615-1. [69] Gibbons, Ann (13 June năm 2003). " Oldest Members of Homo sapiens Discovered in Africa (http:/ / www. sciencemag. org/ cgi/ content/ summary/ 300/ 5626/ 1641)". Science 300 (5626): 1641. doi:10.1126/science.300.5626.1641. . Truy cập 11 April năm 2006. (abstract) [70] Hopfe, Lewis M. (1987) [1976]. "Characteristics of Basic Religions". Religions of the World (ấn bản 4th ed.). New York: MacMillan Publishing Company. 17. ISBN 0-02-356930-1. [71] Hopfe, Lewis M. (1987) [1976]. "Characteristics of Basic Religions". Religions of the World (ấn bản 4th ed.). New York: MacMillan Publishing Company. 17–19. ISBN 0-02-356930-1. [72] “Chauvet Cave” (http:/ / www. metmuseum. org/ toah/ hd/ chav/ hd_chav. htm). Metropolitan Museum of Art. Truy cập 11 April năm 2006. [73] Patrick K. O’Brien, ed., ed (2003) [2002]. "The Human Revolution". Atlas of World History (ấn bản concise edition). New York: Oxford University Press. 16. ISBN 0-19-521921-X. [74] McNeill, Willam H. (1999) [1967]. "In The Beginning". A World History (ấn bản 4th ed.). New York: Oxford University Press. 8. ISBN 0-19-511615-1. [75] Dawkins, Richard (1989) [1976]. "Memes: the new replicators". The Selfish Gene (ấn bản 2nd ed.). Oxford: Oxford University Press. 189–201. ISBN 0-19-286092-5. [76] Tudge, Colin (1998). Neanderthals, Bandits and Farmers: How Agriculture Really Began. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 0-297-84258-7. [77] McNeill, Willam H. (1999) [1967]. "In The Beginning". A World History (ấn bản 4th ed.). New York: Oxford University Press. 15. ISBN 0-19-511615-1. [78] “History of Hinduism” (http:/ / www. bbc. co. uk/ religion/ religions/ hinduism/ history/ ). BBC. Truy cập 27 March năm 2006. [79] McNeill, Willam H. (1999) [1967]. "Emergence and Definition of the Major Old World Civilizations to 500 B.C. (introduction)". A World History (ấn bản 4th ed.). New York: Oxford University Press. 3–6. ISBN 0-19-511615-1. [80] McNeill, Willam H. (1999) [1967]. "Europe’s Self-Transformation: 1500–1648". A World History (ấn bản 4th ed.). New York: Oxford University Press. 317–319. ISBN 0-19-511615-1. [81] McNeill, Willam H. (1999) [1967]. "The Dominance of the West (introduction)". A World History (ấn bản 4th ed.). New York: Oxford University Press. 295–299. ISBN 0-19-511615-1. [82] “Human Spaceflight and Exploration — European Participating States” (http:/ / www. esa. int/ esaHS/ partstates. html). ESA (2006). Truy cập 27 March năm 2006. [83] “Expedition 13: Science, Assembly Prep on Tap for Crew” (http:/ / www. nasa. gov/ mission_pages/ station/ expeditions/ expedition13/ exp13_overview. html). NASA (January 11, 2006). Truy cập 27 March năm 2006. Lịch sử Trái Đất 15 Liên kết ngoài • Cosmic Evolution (http:/ / www. tufts. edu/ as/ wright_center/ cosmic_evolution/ docs/ splash. html) — a detailed look at events from the origin of the universe to the present • Valley, John W. “ A Cool Early Earth? (http:/ / www. sciam. com/ article. cfm?chanID=sa006& colID=1& articleID=0005FA5D-5F7C-1333-9F7C83414B7F0000)” Scientific American. 2005 Oct:58–65. – discusses the timing of the formation of the oceans and other major events in Earth’s early history. • Davies, Paul. “ Quantum leap of life (http:/ / www. guardian. co. uk/ science/ story/ 0,3605,1671164,00. html)”. The Guardian. 2005 Dec 20. – discusses speculation into the role of quantum systems in the origin of life • Earth, Making of a Planet .avi (https:/ / www. youtube. com/ watch?v=CVTGBu09JCE) trên YouTube, National Geographic • Hệ mặt trời sẽ sụp đổ như thế nào? (phần I) (http:/ / vnexpress. net/ Vietnam/ Khoa-hoc/ 2002/ 05/ 3B9BC2A1/ ) • Hệ mặt trời sẽ sụp đổ như thế nào? (phần cuối) (http:/ / vnexpress. net/ Vietnam/ Khoa-hoc/ 2002/ 05/ 3B9BC2E4/ ) Nguồn và người đóng góp vào bài 16 Nguồn và người đóng góp vào bài Lịch sử Trái Đất Nguồn: Người đóng góp: Azcolvin429, Bd, CommonsDelinker, Ctmt, DHN, Hoang448, Mxn, NTT, Newone, Nguyễn Thanh Quang, Photon, Porcupine, Tranletuhan, Tttrung, VietLong, Vuhongtam, Vương Ngân Hà, Yanajin33, 25 sửa đổi vô danh Nguồn, giấy phép, và người đóng góp vào hình Tập tin:The Earth seen from Apollo 17.jpg Nguồn: ập_tin:The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg Giấy phép: Public Domain Người đóng góp: NASA. Photo taken by either Harrison Schmitt or Ron Evans (of the Apollo 17 crew). Tập tin:Geologic Clock - with events and periods - remake.png Nguồn: ập_tin:Geologic_Clock_-_with_events_and_periods_-_remake.png Giấy phép: Public Domain Người đóng góp: Woudloper derivative work: Andrew Colvin Tập tin:Protoplanetary disk.jpg Nguồn: ập_tin:Protoplanetary_disk.jpg Giấy phép: Public Domain Người đóng góp: Brian Brondel, Jinma, KGyST Tập tin:Big Slash.gif Nguồn: ập_tin:Big_Slash.gif Giấy phép: GNU Free Documentation License Người đóng góp: User:Marvel Tập tin:Volcano q.jpg Nguồn: ập_tin:Volcano_q.jpg Giấy phép: Public Domain Người đóng góp: Axxgreazz, HenkvD, Quadell, Rémih, Saperaud, 2 sửa đổi vô danh Tập tin:Dna-split.png Nguồn: ập_tin:Dna-split.png Giấy phép: Public Domain Người đóng góp: Conscious, Dietzel65, Juliancolton, LadyofHats, Madprime, Magnus Manske, Niki K, Pixeltoo, Roybb95, Samulili, Teetaweepo, Thomas81, 2 sửa đổi vô danh Tập tin:CellMembraneDrawing.jpg Nguồn: ập_tin:CellMembraneDrawing.jpg Giấy phép: Attribution Người đóng góp: Bekerr, Ezrdr, Fred J, Habj, Helix84, Matanya (usurped), Mbimmler, Medium69, Thuresson, 3 sửa đổi vô danh Tập tin:Crepuscular1.jpg Nguồn: ập_tin:Crepuscular1.jpg Giấy phép: GNU Free Documentation License Người đóng góp: AstroImager001, Saperaud, 1 sửa đổi vô danh Tập tin:Endosymbiosis.PNG Nguồn: ập_tin:Endosymbiosis.PNG Giấy phép: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Người đóng góp: User:Polyhedron, User:Polyhedron, User:Polyhedron Tập tin:Volvox aureus 3 Ansichten.jpg Nguồn: ập_tin:Volvox_aureus_3_Ansichten.jpg Giấy phép: Creative Commons Attribution 3.0 Người đóng góp: Dr. Ralf Wagner. Original uploader was Lyzzy at de.wikipedia Tập tin:PIA02405.jpg Nguồn: ập_tin:PIA02405.jpg Giấy phép: Public Domain Người đóng góp: NASA/JPL Tập tin:Pangaea.png Nguồn: ập_tin:Pangaea.png Giấy phép: GNU Free Documentation License Người đóng góp: User:Kieff Tập tin:Austrolopithecus africanus.jpg Nguồn: ập_tin:Austrolopithecus_africanus.jpg Giấy phép: Public Domain Người đóng góp: Calliopejen1, Conscious, Durova, Ies, Krinkle, LeaMaimone, た ね, 1 sửa đổi vô danh Tập tin:Mohenjodaro Sindh.jpeg Nguồn: ập_tin:Mohenjodaro_Sindh.jpeg Giấy phép: Creative Commons ShareAlike 1.0 Generic Người đóng góp: Original uploader was M.Imran at en.wikipedia Tập tin:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg Nguồn: ập_tin:Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg Giấy phép: Public Domain Người đóng góp: Original drawing: Photograpy: Tập tin:Astronaut-EVA.jpg Nguồn: ập_tin:Astronaut-EVA.jpg Giấy phép: Public Domain Người đóng góp: NASA Giấy phép Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported //creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/
File đính kèm:
- Lịch sử trái đất- TĐBKTT - collection[1].pdf