Một số vấn đề lý luận về dạy học tích cực

Phần i – Một số vấn đề Lý luận về DHTC1Ngụ Đăng TiếnNguyễn Minh HàPhần i – Một số vấn đề Lý luận về dạy học tích cực2TÍCH CỰC TRONG HỌC TẬPBắt chước: gắng sức làm theo mẫu hành động của thầy, của bạnTìm tòi: độc lập giải quyết vấn đề được nêu ra, tìm kiếm cách giải quyết khác nhau về một số vấn đềSáng tạo: tìm ra cách giải quyết mới, độc đáo, hữu hiệuQuá trình nhận thức tích cực l3PHƯƠNG PHÁP DHTC Phương phỏp DHTC là một thuật ngữ rỳt gọn, được dựng ở nhiều nước để chỉ những phương phỏp giỏo dục, dạy học theo hướng phỏt huy tớnh tớch cực, chủ động, sỏng tạo của người học."Tớch cực" trong PPDH - tớch cực được dựng với nghĩa là hoạt động, chủ động.Phương phỏp DHTC hướng tới việc hoạt động húa, tớch cực húa hoạt động nhận thức của người học, nghĩa là tập trung vào phỏt huy tớnh tớch cực của người học. Tuy nhiờn để dạy học theo phương phỏp tớch cực thỡ giỏo viờn phải nỗ lực nhiều so với dạy theo phương phỏp thụ động. 4ĐẶC TRƯNG CỦA PP DHTC Dạy và học thụng qua tổ chức cỏc hoạt động học tập của học sinh Dạy và học chỳ trọng rốn luyện phương phỏp tự học Tăng cường học tập cỏ thể, phối hợp với học tập hợp tỏc Kết hợp đỏnh giỏ của thầy với tự đỏnh giỏ của trũ 5KHÁC NHAU VỀ PP DẠY HỌCYếu tốDạy học cổ truyềnCỏc mụ hỡnh dạy học mớiQuan niệmHọc là qỳa trỡnh tiếp thu và lĩnh hội,qua đú hỡnh thành kiến thức, kĩ năng, tư tưởng, tỡnh cảm.Học là qỳa trỡnh kiến tạo; học sinh tỡm tũi, khỏm phỏ, phỏthiện, luyện tập, khai thỏc và xử lý thụng tin, tự hỡnh thànhhiểu biết, năng lực và phẩm chất.Bản chấtTruyền thụ tri thức, truyền thụ vàchứng minh chõn lớ của giỏo viờn.Tổ chức hoạt động nhận thức cho học sinh. Dạy học sinh cỏchtỡm ra chõn lớ.Mục tiờuChỳ trọng cung cấp tri thức, kĩ năng,kĩ xảo. Học để đối phú với thi cử.Sau khi thi xong những điều đó họcthường bị bỏ quờn hoặc ớt dựng đến.Chỳ trọng hỡnh thành cỏc năng lực (sỏng tạo, hợp tỏc,) dạyphương phỏp và kĩ thuật lao động khoa học, dạy cỏch học.Học để đỏp ứng những yờu cầu của cuộc sống hiện tại vàtương lai. Những điều đó học cần thiết, bổ ớch cho bản thõnhọc sinh và cho sự phỏt triển xó hội.Nội dungTừ sỏch giỏo khoa + giỏo viờnTừ nhiều nguồn khỏc nhau: SGK, GV, cỏc tài liệu khoa họcphự hợp, thớ nghiệm, bảng tàng, thực tế: gắn với:- Vốn hiểu biết, kinh nghiệm và nhu cầu của HS.- Tỡnh huống thực tế, bối cảnh và mụi trường địa phương- Những vấn đề học sinh quan tõm.PhươngphỏpCỏc phương phỏp diễn giảng, truyềnthụ kiến thức một chiều.Cỏc phương phỏp tỡm tũi, điều tra, giải quyết vấn đề; dạy họctương tỏc.Hỡnh thức tổchứcCố định: Giới hạn trong 4 bức tườngcủa lớp học, giỏo viờn đối diện vớicả lớp.Cơ động, linh hoạt: Học ở lớp, ở phũng thớ nghiệm, ở hiệntrường, trong thực tế, học cỏ nhõn, học đụi bạn, học theo cảnhúm, cả lớp đối diện với giỏo viờn.6MỘT SỐ Kỹ năng DHTCPhương phỏp đặt và giải quyết vấn đề (Dạy và học theo lý thuyết kiến tạo).Dạy và học hợp tác trong nhóm nhỏDạy học vi môPhương phỏp vấn đỏp, đặt câu hỏi – tranh luậnPhương phỏp đúng vai – Mô phỏng Phương phỏp động nóoDạy học theo tình huốngPhương pháp bể cáPhương pháp Kim tự tháp ..7ĐIỀU KIỆN ĐỂ ÁP DỤNG PPDHTCGiỏo viờn Học sinhChương trỡnh và sỏch giỏo khoaThiết bị dạy họcĐổi mới đỏnh giỏ kết quả học tập của học sinhTrỏch nhiệm quản lý 8THỪA KẾ PPDH TRUYỀN THỐNGTrỡnh bày kiểu nờu vấn đềThuyết trỡnh kiểu thuật chuyệnThuyết trỡnh kiểu mụ tả, phõn tớchThuyết trỡnh kiểu nờu vấn đề cú tớnh giả thuyết9Khởi động Theo bạn dạy học tích cực gồm những vấn đề nội dung nào? Bạn hiểu thế nào là dạy học tích cực?Phiếu 1a10	Dạy và học tích cựcPhản hồi tích cựcDạy tích cựcTư duy tích cựcThực hành tích cựcCon người năng động-sáng tạo-nhân vănLắng nghe tích cựcHọc tích cựcTình cảm tích cực11Theo bạn có cần thiết fảI nghiên cứu vận dụng vấn đề dạy học tích cực trong việc dạy môn Tin học k?Vì sao? ( Khi mà bản thân môn Tin học đã hàm chứa ý nghĩa và nhiều yếu tố hiện đại, đổi mới rồi) Bạn đã từng vận dụng những kỹ năng dạy học tích cực gì?Khi nào?Khởi độngPhiếu 1b12	Các kỹ năng Dạy học tích cựcGV nêu câu hỏi Dạy & Học hợp tác nhóm nhỏDạy học vi môThực hành thực nghiệm Học sinh năng động-sáng tạo-nhân vănThảo luận Học chủ độngDạy học tình huốngBể cá Học viên nêu câu hỏi Nghiên cứuđiển hìnhHỗ trợ = CNTT & ITKim tự tháp MôI trường sáng tạo 13Chuyên đềdạy học tích cựcPhần iI – Thực hành – trảI nghiệm Nhiệm vụĐội Bể cáThực hiện Bài tập 2 Tất cả các đội cùng thực hiện Bài tập 1Các Đội PH 1Thực hiện Bài tập 3Chọn ra 1 đội bất kỳ làm Đội Bể cá Chọn 2 đội làm nhiêm vụ phàn hồi 1=Đội PH1Các đội còn lại làm nhiêm vụ phàn hồi 2=Đội PH2Các Đội PH 2Thực hiện Bài tập 414Các đội cùng nghiên cứu lý luận về DHTC -Bài tập 1 (dành cho hoạt động độc lập của tất cả các Đội)Việc 1Mỗi đội lập 1 dự án tiết học có vận dụng các kỹ năng dạy học tích cực?(theo hướng tích cực hoá giáo án đã chuẩn bị)Việc 215Các Bạn hãy lập 1 dự án tiết học có vận dụng những kỹ năng dạy học tích cực?Bài tập 2 (dành cho hoạt động độc lập của đội Bể cá)Lắng nghe tích cực sự phản hồi tích cực của các nhóm khácViệc 1Việc 2Việc 3Việc 4Phản biện tích cực: Bảo vệ ý tưởng – CảI tiến –phát triển – (trong đó nêu rõ: Mục tiêu bài học – Kỹ năng DHTC đã được chọn dùng Những sự cụ thể hoá phương pháp DHTC trong các hoạt động của tiết họcKết luận Tổ chức dạy trong nhóm theo bài giảng đã thiết kế(Trong mỗi đội: chọn 1 người làm giáo viên, các bạn còn lại làm học viên)16Giới thiệu khung Dự án mẫuGơị ý thực hiện Bài tập 1Việc 11 trích đoạn về:Công tác chuẩn bịThao giảng trên nhóm HS giả định(theo hướng chọn 1 bài bất ký- thực hiện ngay tại Phòng học chung)Việc 217Nhận xét dự án tiết học của đội Bể Cá:đã vận dụng những kỹ năng dạy học tích cực nào? Tác dụng? Bài tập 3 (dành cho hoạt động độc lập của đội Phản hồi 1Lắng nghe tích cực sự phản hồi tích cực của các Đội khácViệc 1Việc 2Việc 3Việc 4Phản biện tích cực: Quan sát – nhận xét hoạt động của đội Bể CáViệc 5Nếu là đội của bạn thực hiện dự án trên thì ban sẽ có cải tiến gì k? Trình bày ý tưởng và giải thích lý do (nếu cần)18Phiếu Quan sát số 1Trong tiết dạy này Đội Bể cá đã vận dụng những kỹ năng DHTC nào? Điền vào bảng sauKết quả truyền đạt kiến thứcNhận xét khácTên Kỹ năngHiệu quả chung19Nhận xét hoạt động của Đội phản hồi 1 : Đã đạt tới mức độ phản hồi tích cực chưa? Giải thích?...Bài tập 4 (dành cho hoạt động độc lập của đội Phản hồi 2Lắng nghe tích cực sự phản hồi tích cực của các Đội khácViệc 1Việc 2Việc 3Việc 4Phản biện tích cực: Quan sát – nhận xét hoạt động của đội Bể Cá - và đội Phản hồi 1Việc 5Nếu là đội của bạn thực hiện dự án trên thì bạn sẽ có cải tiến gì k? Trình bày ý tưởng và giải thích lý do (nếu cần)20Phiếu Quan sát số 2Trong tiết dạy này Đội Phản hồi 1 đã vận dụng những kỹ năng DHTC nào? Điền vào bảng sauKết quả truyền đạt phản hồiNhận xét khácTên Kỹ năngHiệu quả chung21Nhận xét hoạt động của Đội phản hồi 1 : Đã đạt tới mức độ phản hồi tích cực chưa? Giải thích?...Bài tập 4 (dành cho hoạt động độc lập của đội Phản hồi 2Lắng nghe tích cực sự phản hồi tích cực của các Đội khácViệc 1Việc 2Việc 3Việc 4Phản biện tích cực: Quan sát – nhận xét hoạt động của đội Bể Cá - và đội Phản hồi 1Việc 5Nếu là đội của bạn thực hiện dự án trên thì bạn sẽ có cải tiến gì k? Trình bày ý tưởng và giải thích lý do (nếu cần)22Kết luận Dạy học tích cực là một phương pháp giáo dục;Với nguyên lý cơ bản: vận dụng mọi nguồn lực Giáo dục để phát huy tối đa tính chủ động tích cựcCủa người học và người dạy.Nhằm nâng cao hiệu quả của việc Dạy học đến mức cao nhất là: đạt tới nghệ thuật Dạy học &Tạo nên hiệu ứng tâm lý – cảm xúc hài hoà, đẹp đẽ giữa người dạy & người học trong quá trình lĩnh hội cáI đẹp của tri thức23Phần iIi – giảI pháp vận dụng DHTC trong giảng dạy môn Tin họcChuyên đềdạy học tích cựcThảo luận Nhóm trong các đội từ kết quả bài giảng đã thực hiện24	Nguyên tắc Sử dụng kỹ năng DHTC Sáng tạoLinh hoạtHợp lý Có cảm xúc trong bài dạyTự giác Say mê25	Tìm hiểu bài (giờ dạy Tin)ảnh 1 giờ thực hành Tin học của HS THCSVí dụ 1 26	Một số giải pháp vận dụngNghệ thuật Ra câu hỏiSoạn giáo ánCách ra bài tậpLý thuyết & Thực hành Kỹ năng tổ chứcThực hành tích cựcKỹ năng khai thác tinh huống:Khi HS gây lỗi sai Khi HS nêu câu hỏiBiết chia sẻ tình cảm trong lớp học: Vui – buồn – Hy vọng - tin tưởng - động viên .. Phê bình tích cực27Chuyên đềdạy học tích cựcPhần iV – giảI pháp vận dụng DHTC trong thiết kế giáo án điện tửDạy học tích cực và vấn đề đổi mới phương pháp dạy học28Phiếu 10 Khi bạn là hướng dẫn viên cho giáo viên các bộ môn khác để thực hiện việc thiết kế giáo án điện tử, bạn sẽ có dự kiến kê hoạch như thế nào?Theo bạn có cần thiết fảI nghiên cứu vận dụng vấn đề dạy học tích cực trong việc dạy môn Tin học k? ( Khi mà bản thân môn Tin học đã hàm chứa ý nghĩa và nhiều yếu tố hiện đại, đổi mới rồi) Bạn đã từng vận dụng những kỹ năng dạy học tích cực gì?Khi nào?29	Tìm hiểu bài (giờ dạy Chuyên đề GDCD)Hoạt động của HS THCSVí dụ 2 Thí nghiệm Tôrixenli ảoVí dụ 2 30Xin chân thành cảm ơn Kết luận 31